سونوگرافی و پاسخ به ۱۳ سوال رایج (۱)

از زمانی که خبردار می شوید مسافر کوچکی در راه دارید، سوال ها و اما و اگرهای بسیاری در ذهن شما ایجاد می شود. دلتان می خواهد از سلامت فرزندتان خاطرجمع شوید و به شدت کنجکاوید که جنسیت مهمان کوچک زندگیتان را بدانید.

سونوگرافی یکی از روش های پاسخ گفتن به برخی از این سوال هاست. دکتر طاهره کرامتی، متخصص زنان، زایمان و نازایی به تمامی سوال های مادران باردار درباره سونوگرافی پاسخ داده است.


۱- سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی امواجی است که به بافت بدن مادر فرستاده می شود و بسته به آنکه به بافت نرم یا سخت بدن برخورد کند، تصاویری ایجاد می کند. این تصاویر در سونوگرافی معمولی یا همان سونوگرافی دوبعدی به صورت سیاه و سفید دیده می شود.

پزشک براساس دانسته هایی که در مورد آناتومی بدن دارد آن تصاویر را تشریح می کند و از این طریق مادر را در جریان رشد جنین قرار می دهد.

2- آیا لازم است قبل از سونو، مایعات زیاد بنوشیم؟
معمولا برای انجام سونو نیاز به نوشیدن مایعات نیست. البته در سنین بسیار کم مانند زیر هشت هفته ممکن است خوردن آب و یا آبمیوه طبیعی قبل از انجام سونوگرافی به ارایه تصویر دقیق تر از جنین کمک کند اما در ماه های بعد چنین کاری لزومی ندارد.

۳- چند روز برای انجام سونوگرافی وجود دارد؟
دو روش برای انجام سونوگرافی وجود دارد. یکی نوع معمول سونوگرافی که همان سونوگرافی ابدومینال یا شکمی است که از روی شکم انجام می شود و دیگری سونوگرافی واژینال که از داخل واژن و معمولا در شرایط خاصی صورت می گیرد.

4-بهترین زمان برای انجام اولین سونوگرافی چه وقتی است؟
اگر مادر در شرایط عادی باشد و مشکل و درد خاصی نداشته باشد - درد خاص از آن لحاظ که بیشتر مادران در اوایل بارداری دردهایی دارند که به دلیل عادی نبودن شرایط برای رحم طبیعی است - بهترین زمان برای انجام نخستین سونوگرافی، هفته هشتم است.

بسیاری از خانم ها به محض اینکه متوجه بارداری خود می شوند یا حتی شک می کنند، اصرار به سونوگرافی دارند. به دلیل اینکه فکر می کنند چون در سونوگرافی می توان درون رحم را با چشم دید قابل اطمینان تر است. درصورتی که برای این کار می توان از تست های بارداری و آزمایش استفاده کرد و نیازی به سونوگرافی نیست.

زیرا سونوگرافی حتی اگر در این زمان، بارداری را تایید کند، قادر نیست سالم بودن جنین را اثبات کند.

بنابراین پزشک ناچار است مدتی بعد سونوگرافی را تجدید کند که همان دوماهگی یا هشت هفتگی جنین است.

۵- آیا سونوگرافی تنها برای تعیین جنسیت است؟
خیر، درواقع وظیفه اصلی سونوگرافی تایید سلامت جسمی جنین است؛ به طور مثال یک سونوگرافی به نام سونوگرافی غیربالگری سه ماهه نخست در هفته یازدهم تا چهاردهم بارداری انجام می شود و می تواند احتمال برخی از اختلالات کروموزومی از جمله منگولیسم را گزارش دهد.

این بیماری از روی بافت گردن و فرم استخوان بینی در جنین تشخیص داده می شود زیرا جنین هایی که دچار این مشکل هستند بینی پهن و کوتاه و بدون استخوان و بافت گردن غیرطبیعی دارند.

بنابراین سونوگرافی در ماه های اول برای آگاهی از سلامت جنین انجام می شود و در عین حال جنسیت وی را نیز مشخص می کند.

6- چند نوع سونوگرافی وجود دارد؟
سونوگرافی انواع مختلفی دارد و برای مادران براساس اینکه شرایط عادی یا غیرعادی ای مانند دیابت و فشار خون بالا داشته باشند و یا مادرانی که جنینشان به دلایلی رشد خوبی نداشته و در معرض خطر هستند نوع خاصی از آن تجویز می شود؛ به طور مثال نوعی سونوگرافی برای تشخیص نارسایی دهانه رحم وجود دارد که برای مادرانی که سابقه سقط های بالای سه ماه و چهار ماه دارند انجام می شود زیرا ممکن است رحم به دلیل سنگین شدن تدریجی جنین نتواند وزن آن را تحمل کند یا انواعی از سونوگرافی به نام داپلر عروق و شریان های بند ناف، داپلر شریان مغز جنین و داپلر عروق رحم و انواع دیگری وجود دارند که در شرایط خاص و به تشخیص پزشک انجام می شوند.

۷- سونوگرافی سه بعدی و چهاربعدی چیست؟
سونوگرافی سه بعدی و چهاربعدی مانند سونوگرافی دوبعدی تنها تصاویر سیاه و سفید را نشان نمی دهد بلکه همانند تصاویر سه بعدی و چهاربعدی جزییات کامل تر و روشن تری از بدن جنین را نشان می دهد.

ما در این سونوگرافی ها می توانیم دقت بالاتری در تشخیص ناهنجاری های بزرگ داشته باشیم.

این نوع سونوگرافی از هفته پانزدهم تا بیست و ششم انجام می شود و راه بهتری برای بررسی شرایط جنین به حساب می آید. در چنین سونوهایی همچنین مادر می تواند عکس العمل ها و حرکات فرزندش را واضح تر مشاهده کند.

ادامه دارد...