با وسواس کودکان چه کنیم؟

پرسش: پسر 5 ساله ی من بسیار وسواس است. مثلا گِل بازی نمی کند. اگر غذا روی دستش یا لباسش بریزد عصبانی می شود. به بوها خیلی حساس است و ... وسواسش روی غذا خوردنش هم تاثیر گذاشته. یعنی مثلا از قرمه سبزی و فسنجان و انواع قاطی پلو سر سفره باشد، رویش را از سفره برگردانده و می گوید حالم به هم می خورد.

پاسخ: اگرچه یکی از علل انتقال وسواس به کودکان ژن ها هستند اما باید بدانید الگوهای عملی و مشاهده، مهم ترین مسیر و روش برای انتقال رفتار های وسواسی به فرزندان است. در واقع یادگیری علت اصلی وقوع وسواس در کودک است. شاید شما بگویید او چنین رفتارهایی را مشاهده نکرده اما باید بدانید که هر نوع رفتار وسواسی و حساسیت در محیط پیرامونی کودک می تواند وسواس را در او پدید بیاورد حتی با رفتارهایی متفاوت. بنابراین پیش از هر چیز باید این رفتارهای وسواسی را در اطراف او بشناسید و از بین ببرید. از سویی دیگر باید بدانید که کودک ۵ ساله تصور درستی از رفتار بیمارگونه و حساسیت بیجا ندارد و مقاومت زیادی در نهی کردن او مشاهده خواهید کرد. پس باید هر گونه اقدام از جانب شما به صورت غیر مستقیم باشد. گاهی می توانید در مقدار بسیار کم موارد حساسیت او را ایجاد کنید و با ایجاد حواس پرتی برای او ، غیر مستقیم حساسیتش را از بین ببرید و یا گاهی خود شما با ایجاد این زمینه ها به او یاد دهید که حساسیتی نشان نمی دهید مثلا مقداری دستتان را آغشته به غذا کنید و او شاهد عدم واکنش شما باشد و یا کودکانی را در حال گل بازی ببیند. در عین حال به او میدان ندهید. از او نخواهید بوی مواد را چک کند. در مقابلش روی بوها حساسیت نشان ندهید. حتی از بوی خوش هم استقبال چندانی نکنید. در مقابل عصبانیت او فقط ذهن او را به موضوع دیگری معطوف سازید. روی موارد دیگر نظافت و ... نیز حساسیت نداشته باشید. گاهی اگر در مقابل غذا مقاومت می کند شرط ارائه غذایی دیگر را خوردن چند قاشق از غذای حاضر بدانید. به هر حال باید با شیوه ای آرام و ترجیحا غیر مستقیم و جلوگیری از یادگیری های مجدد این وسواس را از بین ببرید.