پسرم خیلی لجبازه، چطوری باهاش برخورد کنم؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: پسرم شش سالش است و دوست دارد کارهایش را من برایش انجام بدهم من سعی میکنم یاد بگیرد خودش انجام بدهد البته وقتی خودش انجام میدهد اصرار دارد من کنارش باشم مثلا موقع مسواک زدن و یا موقع بیرون رفتن میگوید تو لباسم را بده دستم تا بپوشم وقتی میگویم خودت از کمدت بردار عصبانی میشود داد میزند یا من را میزند و در کل زیاد لجبازی میکند.

دکتر محمدرضا کاظمی، فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی:
برای اظهار نظر دقیق لازم است که این مساله از هر نظر ارزیابی شود. به عبارت ساده تر ای کاش شما مادر گرامی این مساله را بازتر بیان می کردید و توضیحات کافی را در این خصوص می دادید تا مشخص شود که علت اینکه کودکتان خودش به تنهایی نمی خواهد کارهایش را انجام دهد، چیست. آیا این مساله به دلیل وابستگی بیش از حد او به شماست یا به دلیل وجود اضطراب این تصور را دارد که به تنهایی نمی تواند کارهایش را به خوبی انجام دهد بنابراین بهتر است شما هم در کنارش باشید. در این شرایط پیشنهاد می شود شما مادر گرامی دست از حمایت بیش از حد کودکتان بردارید و از سطح وابستگی او به خودتان هم کم شود. هر چه والدین کارهای مربوط به فرزندشان را انجام دهند که مبادا او خرابکاری کند یا نتواند کارش را به درستی انجام دهد، این شیوه رفتاری باعث می شود کودک مسئولیتی قبول نکند و والدین کارهای او را انجام دهد و هم اینکه اعتماد به نفس کافی برای انجام کارها را نداشته باشد. در صورتی که شما هم با این تصور برخی کارهای فرزندتان را انجام می دادید بهتر است این شیوه رفتاری حذف شود. در ضمن برای تشویق فرزندتان برای انجام کارهایش، او را در ازای مسئولیتی که به او سپرده اید، تشویق کنید. حتی ممکن است مجبور شوید مسئولیت کارهای کوچک و ساده را به او بسپارید که متناسب با سن او نیست یعنی مسئولیت کارهای کمتر از سنش را به او بسپارید.
اما اگر کودک از روی لجبازی و به زور می خواهد که شما کارهایش را انجام دهید و به نوعی برای آوردن لباس یا مسواکش تنبلی می کند، از او بخواهید که حتما خودش لباسش را بردارد و به لجبازی او توجهی نکنید. به او بگویید که اگر این کار را انجام ندهد او را از کاری که دوست دارد انجام دهد محروم می کنید. مثلا اگر قرار است به پارک بروید در صورتی که لباسش را نپوشد، به پارک نمی روید یا اگر قرار است به خرید بروید این خرید انجام نمی شود یا اگر مسواک نزنی، شب به تو قصه نمی گویم. در این شرایط به لجبازی های او توجه نکنید مثلا اگر پرخاشگری می کند یا شما را می زند یا وسیله ای را پرت می کند به او بگویید اگر چنین رفتاری کنی با تو قهر می کنم. او می فهمد که باید خودش کارهای مربوط به خودش را انجام دهد. متاسفانه گاهی برخی از والدین برای اینکه فرزندشان مبادا مادر یا پدر را بزند یا گریه و زاری راه بیندازد، خودشان کار کودک را انجام می دهند که طبیعی است در این شرایط کودک مسئولیت انجام کاری را به گردن نگیرد و از والدین بخواهد که کارهایش را انجام دهند. پس فراموش نکنید که تعیین همین محرومیت های ساده به تدریج باعث می شود کودک کارهایش را خودش انجام دهد.