کودکم فقط شیر میخورد، چیکار کنم؟
بیاشتهایی در کودکان دلایل بی‌شماری دارد، از روش‌های نادرست در تغذیه گرفته تا مشکلات جسمی.
پرسش: من یه دختر یکسال و هفت ماهه دارم که وزنش ۱۰ کیلو ونیم هست و هیچی جز شیر اونم خیلی کم نمیخوره بهم بگین چیکار کنم هر غذایی که بگین براش درست میکنم ولی نمیخوره...خواهش میکنم به دادم برسید دیگه کلافه شدم...ممنون
پاسخ: وزن دخترتان در حال حاضر مناسب است اما بهتر بود که وزنش ۱۱ کیلو و ۲۰۰ گرم بود. نکات زیر می تواند مفید واقع شود:
1- بچه‌ها با غذا نخوردن اعتراض می‌کنند.
بیاشتهایی در کودکان دلایل بی‌شماری دارد، از روش‌های نادرست در تغذیه گرفته تا مشکلات جسمی. اما شایع‌ترین دلیل بی‌میلی کودکان به پیروی از روش‌های نادرست والدین در تغذیه آنهاست؛ روش‌هایی که ناخودآگاه موجب لجبازی و خودداری آنها از خوردن میشود. البته نباید این نکته را هم از نظر دور داشت که بیاشتهایی کودکان در کنار دلایل جسمی، دلایل روحی نیز دارد. به طوری که اگر شرایط روحی و روانی کودک و راه و روش تغذیه او از بدو تولد مناسب باشد معمولا نباید شاهد بیاشتهایی در کودک باشیم. در حقیقت یکی از ابزارهای ارتباطی کودک با محیط اطرافش غذا خوردن است تا جایی که می‌توان از شیوه غذا خوردن کودک به رابطه‌اش با محیط اطراف پی‌برد. معمولا کودکان هر اعتراض یا مشکلی نسبت به محیط اطراف را در روش غذا خوردن‌شان نشان می‌دهند. بنابراین اگر کودک شما میلی به غذا خوردن ندارد و شما از سلامت جسمانی او اطمینان دارید، باید از آسایش روحی و روانی کودکتان آگاه شوید.
۲- کودکان را وادار به غذا خوردن نکنید
در کنار آمدن با بیاشتهایی کودکان قبل از هر چیز باید علت اصلی بی‌میلی را که در اکثر قریب به اتفاق موارد هم روحی و روانی است، شناسایی کنید و از راه درست به درمان آن بپردازید. یادتان باشد در چنین شرایطی اجبار به غذا خوردن و رفتار اضطراب گونه نادرست‌ترین روشی است که شما به عنوان پدر و مادر می‌توانید به کار بگیرید، چون انتخاب این روش‌ها نه تنها شما را به هدف‌تان نزدیک نمی‌کند بلکه باعث لجبازی و خودداری بیشتر کودک از خوردن میشود. در مرحله اول برای مقابله با بیاشتهایی شما باید سلامت جسمی کودک را مورد بررسی دقیق قرار دهید، چون ممکن است کودک شما به دلیل نوعی بیماری یا وجود سوء جذب، یا حتی حساسیت‌های غذایی میلی به خوردن نداشته باشد.
3- نکته مهم در ترغیب کودکان به غذا خوردن، انتخاب شیوه‌های درست تشویقی است. خیلی از والدین برای وادار کردن کودکان به غذا خوردن به شیوه‌های نادرستی مثل التماس کردن پناه می‌برند، یا کل خانه را دنبال کودک می‌دوند تا او یک قاشق بیشتر غذا بخورد یا حتی سعی می‌کنند توجه کودک را به تصاویر تلویزیون جلب کنند، این روش‌ها برخلاف نتیجه ظاهری که در پی‌دارند، شیوه‌های موثری برای رسیدن به نتیجه دلخواه یعنی روی آوردن کودک به غذا خوردن نیستند و اغلب در دراز مدت بی‌نتیجه می‌مانند. این روش‌ها همان‌قدر بی‌تاثیرند که وادار کردن کودک به غذا خوردن با شیوه‌های تنبیهی مثل باز کردن دهان کودک با فشار و حتی روی آوردن به شربت‌های اشتهاآور.
4- غذای بچه‌ها را تزئین کنید.
اگر کودک شما هم از غذا خوردن سرباز می‌زند به جای وادار کردن او به خوردن، باید طوری برنامه‌ریزی کنید که در کنار دیگر اعضای خانواده و هم‌زمان با شما غذا بخورد. این ترفند به ظاهر ساده، ناخودآگاه او را به خوردن ترغیب می‌کند. در کنار این روش، استفاده از ظروف غذایی مخصوص و تزئین متفاوت مواد غذایی طوری که خوش‌آب و رنگ‌تر به نظر بیایند در تحریک اشتهای کودک موثرند. نکاتی هم هستند که رعایت نکردن آنها نقش زیادی در بیاشتهایی کودک دارند، نکاتی مثل پر کردن بیش از حد ظرف غذای کودک، رعایت نکردن نظم در غذا خوردن و تنوع در غذا و حتی نرم کردن بیش از حد غذا. انتخاب این روش‌ها هرگز شما را به نتیجه دلخواه‌تان نمی‌رساند.
۵- محیطی شاد برای بچه‌ها فراهم کنید.
برای تشویق کودکان بی‌‌اشتها به غذا خوردن باید حوصله به خرج بدهید و سعی کنید به جای ایجاد فضایی عصبی و پر تشنج، با ساختن محیطی شاد و با نشاط میل به غذا خوردن را در کودک ایجاد کنید. این نکته را هم به یاد داشته باشید که در اکثر موارد غذا نخوردن کودکان گذراست یا به تعبیری یک اعتصاب غذاست که معمولا دلایل روحی و روانی دارد. بنابراین در این شرایط بهترین روش این است که آرامش خود را حفظ کنید و بدون اضطراب با این مشکل کنار بیایید. ضمن اینکه یادتان باشد کودک را هیچ وقت با بچه‌های هم سن و سالش مقایسه نکنید، چون رشد و میزان اشتها در کودکان مختلف متفاوت است.
6- به کودک فرصت انتخاب بدهید.
برای تشویق کودکان به غذا خوردن لازم است طول مدت معینی را برای غذا خوردن مشخص کنید. در نظر گرفتن این زمان به کودک گوشزد می‌کند که ظرف یک بازه زمانی مشخص باید با غذایش کنار بیاید. بعد از این فاصله اگر هنوز چیزی از غذای کودک باقی ماند، بدون اینکه در مورد آن بحث کنید، باقی‌مانده غذا را از سر سفره بردارید. در طول زمانی که به شام یا ناهار خوردن اختصاص می‌دهید، سعی کنید کنار کودک بنشینید و با او در مورد غذا خوردن حرف بزنید، حتی از او بپرسید که چه غذایی را برای شام یا ناهار روز بعد دوست دارد. اجازه انتخاب غذا را به کودک بدهید و بالاخره اینکه به خاطر دور ریختن غذا او ار سرزنش نکنید. به کار گرفتن این روش‌ها ناخودآگاه کودک را به خوردن تشویق می‌کند.
مهم ترین معیار برای اطمینان از اینکه فرزند شما به اندازه کافی غذا می خورد یا نه، بررسی نمودار وزن، قد و دور سر او در کارت رشد است. تغذیه نادرست و یا ناکافی به مرور زمان ابتدا موجب کندی و یا توقف رشد وزنی او شده و سپس مانع از افزایش به اندازه قد و دور سر در بچه ها می شود. اگر منحنی رشد کودک متناسب با سنش رو به افزایش است، ولی به نظر شما او به اندازه غذا نمی خورد در واقع او با همین مقدار غذا نیازش را تأمین می کند و احتمالا شما بیش از اندازه از او انتظار دارید. همچنین اگر همیشه سرعت افزایش وزن کودک نسبت به نمودار مربوط به سن او کمی پایین تر است و او از لحاظ جسمی و روانی سالم به نظر می رسد، احتمالا این امر مربوط به ویژگی های ذاتی و ژنتیکی او می باشد. نکته مهم در این مورد این است که اگر کودک به طور ناگهانی بی اشتها شد و یا دچار توقف و یا کاهش وزن گردید، باید حتما مورد بررسی قرار گیرد تا از سلامتی او اطمینان حاصل شود.
توصیه هایی برای کودکان بدغذا
زیراندازی برای کودک پهن کنید و اجازه دهید خودش غذایش را بخورد. احتمالا او ابتدا با غذا بازی می کند و اطرافش را هم کثیف خواهد کرد، اما غذایش را هم خواهد خورد.
* برای کودک بشقاب، کاسه و لیوان مخصوص به خودش بخرید. بهتر است او را هم همراه خود ببرید و اجازه دهید خودش ظرف هایش را انتخاب کند.
* برای خرید مواد غذایی، به خصوص آن هایی که کودک می خورد (مثل شیر، ماست یا میوه) از او کمک بگیرید و اجازه دهید او هم انتخاب کند.
* محل غذا خوردن را تغییر دهید و گاهی در آشپزخانه، در اتاق و یا در حیاط به کودک غذا دهید.
* وقتی که بچه ها با هم هستند بهتر غذا می خورند. اگر فرزند شما در حال بازی کردن با دوستانش است، از آن ها بخواهید که همه برای غذا خوردن بیایند یا اینکه غذایشان را به محل بازی شان ببرید.
* شرایطی فراهم کنید که فرزند شما با کودکی که اشتهای خوبی دارد و خوب غذا می خورد، همراه شود. بچه ها معمولا از هم تقلید می کنند. ممکن است فرزند شما هم برای امتحان کردن غذا تشویق شود.
* وقتی فرزند شما مشغول دیدن فیلم مورد علاقه اش است به او غذا بدهید.
* از کودک خود و یا بچه های دیگر هنگام خوردن غذا فیلم بگیرید و بعضی وقت ها این فیلم را برای فرزندتان بگذارید تا او به خوردن غذا تشویق شود.
* اگر کودک دوست دارد زمانی که غذا می خورد به بازی اش هم بپردازد، به او این اجازه را بدهید. ممکن است او یک قاشق بخورد و دنبال بازی برود و سپس برای خوردن قاشق بعد بازگردد.
* هنگام غذا دادن به کودکتان برایش قصه بگویید یا کتاب بخوانید. می توانید خاطره ای که کودک آن را دوست دارد، مثل رفتن به پارک برایش بازگو کنید.
* می توانید یکی دو تا از عروسک هایش را کنار او بنشانید و با اجرای یک نمایش غذای کودک را به او بدهید. در ضمن سعی کنید یک ساعت قبل از خوردن غذا به کودک چیزی ندهید تا برای غذا خوردن اشتها داشته باشد.مورد دیگری که باید به آن دقت کنید این است که در حضور کودک با دیگران در مورد بدغذایی او یا کودکان دیگر صحبت نکنید، با این کار او را در این مورد حساس خواهید کرد. بچه ها از اینکه مرکز توجه شما و صحبت هایتان باشند لذت می برند و ممکن است برای این منظور در مورد غذا خوردن بازی در بیاورند.
پاسخ: وزن دخترتان در حال حاضر مناسب است اما بهتر بود که وزنش ۱۱ کیلو و ۲۰۰ گرم بود. نکات زیر می تواند مفید واقع شود:
1- بچه‌ها با غذا نخوردن اعتراض می‌کنند.
بیاشتهایی در کودکان دلایل بی‌شماری دارد، از روش‌های نادرست در تغذیه گرفته تا مشکلات جسمی. اما شایع‌ترین دلیل بی‌میلی کودکان به پیروی از روش‌های نادرست والدین در تغذیه آنهاست؛ روش‌هایی که ناخودآگاه موجب لجبازی و خودداری آنها از خوردن میشود. البته نباید این نکته را هم از نظر دور داشت که بیاشتهایی کودکان در کنار دلایل جسمی، دلایل روحی نیز دارد. به طوری که اگر شرایط روحی و روانی کودک و راه و روش تغذیه او از بدو تولد مناسب باشد معمولا نباید شاهد بیاشتهایی در کودک باشیم. در حقیقت یکی از ابزارهای ارتباطی کودک با محیط اطرافش غذا خوردن است تا جایی که می‌توان از شیوه غذا خوردن کودک به رابطه‌اش با محیط اطراف پی‌برد. معمولا کودکان هر اعتراض یا مشکلی نسبت به محیط اطراف را در روش غذا خوردن‌شان نشان می‌دهند. بنابراین اگر کودک شما میلی به غذا خوردن ندارد و شما از سلامت جسمانی او اطمینان دارید، باید از آسایش روحی و روانی کودکتان آگاه شوید.
۲- کودکان را وادار به غذا خوردن نکنید
در کنار آمدن با بیاشتهایی کودکان قبل از هر چیز باید علت اصلی بی‌میلی را که در اکثر قریب به اتفاق موارد هم روحی و روانی است، شناسایی کنید و از راه درست به درمان آن بپردازید. یادتان باشد در چنین شرایطی اجبار به غذا خوردن و رفتار اضطراب گونه نادرست‌ترین روشی است که شما به عنوان پدر و مادر می‌توانید به کار بگیرید، چون انتخاب این روش‌ها نه تنها شما را به هدف‌تان نزدیک نمی‌کند بلکه باعث لجبازی و خودداری بیشتر کودک از خوردن میشود. در مرحله اول برای مقابله با بیاشتهایی شما باید سلامت جسمی کودک را مورد بررسی دقیق قرار دهید، چون ممکن است کودک شما به دلیل نوعی بیماری یا وجود سوء جذب، یا حتی حساسیت‌های غذایی میلی به خوردن نداشته باشد.
3- نکته مهم در ترغیب کودکان به غذا خوردن، انتخاب شیوه‌های درست تشویقی است. خیلی از والدین برای وادار کردن کودکان به غذا خوردن به شیوه‌های نادرستی مثل التماس کردن پناه می‌برند، یا کل خانه را دنبال کودک می‌دوند تا او یک قاشق بیشتر غذا بخورد یا حتی سعی می‌کنند توجه کودک را به تصاویر تلویزیون جلب کنند، این روش‌ها برخلاف نتیجه ظاهری که در پی‌دارند، شیوه‌های موثری برای رسیدن به نتیجه دلخواه یعنی روی آوردن کودک به غذا خوردن نیستند و اغلب در دراز مدت بی‌نتیجه می‌مانند. این روش‌ها همان‌قدر بی‌تاثیرند که وادار کردن کودک به غذا خوردن با شیوه‌های تنبیهی مثل باز کردن دهان کودک با فشار و حتی روی آوردن به شربت‌های اشتهاآور.
4- غذای بچه‌ها را تزئین کنید.
اگر کودک شما هم از غذا خوردن سرباز می‌زند به جای وادار کردن او به خوردن، باید طوری برنامه‌ریزی کنید که در کنار دیگر اعضای خانواده و هم‌زمان با شما غذا بخورد. این ترفند به ظاهر ساده، ناخودآگاه او را به خوردن ترغیب می‌کند. در کنار این روش، استفاده از ظروف غذایی مخصوص و تزئین متفاوت مواد غذایی طوری که خوش‌آب و رنگ‌تر به نظر بیایند در تحریک اشتهای کودک موثرند. نکاتی هم هستند که رعایت نکردن آنها نقش زیادی در بیاشتهایی کودک دارند، نکاتی مثل پر کردن بیش از حد ظرف غذای کودک، رعایت نکردن نظم در غذا خوردن و تنوع در غذا و حتی نرم کردن بیش از حد غذا. انتخاب این روش‌ها هرگز شما را به نتیجه دلخواه‌تان نمی‌رساند.
۵- محیطی شاد برای بچه‌ها فراهم کنید.
برای تشویق کودکان بی‌‌اشتها به غذا خوردن باید حوصله به خرج بدهید و سعی کنید به جای ایجاد فضایی عصبی و پر تشنج، با ساختن محیطی شاد و با نشاط میل به غذا خوردن را در کودک ایجاد کنید. این نکته را هم به یاد داشته باشید که در اکثر موارد غذا نخوردن کودکان گذراست یا به تعبیری یک اعتصاب غذاست که معمولا دلایل روحی و روانی دارد. بنابراین در این شرایط بهترین روش این است که آرامش خود را حفظ کنید و بدون اضطراب با این مشکل کنار بیایید. ضمن اینکه یادتان باشد کودک را هیچ وقت با بچه‌های هم سن و سالش مقایسه نکنید، چون رشد و میزان اشتها در کودکان مختلف متفاوت است.
6- به کودک فرصت انتخاب بدهید.
برای تشویق کودکان به غذا خوردن لازم است طول مدت معینی را برای غذا خوردن مشخص کنید. در نظر گرفتن این زمان به کودک گوشزد می‌کند که ظرف یک بازه زمانی مشخص باید با غذایش کنار بیاید. بعد از این فاصله اگر هنوز چیزی از غذای کودک باقی ماند، بدون اینکه در مورد آن بحث کنید، باقی‌مانده غذا را از سر سفره بردارید. در طول زمانی که به شام یا ناهار خوردن اختصاص می‌دهید، سعی کنید کنار کودک بنشینید و با او در مورد غذا خوردن حرف بزنید، حتی از او بپرسید که چه غذایی را برای شام یا ناهار روز بعد دوست دارد. اجازه انتخاب غذا را به کودک بدهید و بالاخره اینکه به خاطر دور ریختن غذا او ار سرزنش نکنید. به کار گرفتن این روش‌ها ناخودآگاه کودک را به خوردن تشویق می‌کند.
مهم ترین معیار برای اطمینان از اینکه فرزند شما به اندازه کافی غذا می خورد یا نه، بررسی نمودار وزن، قد و دور سر او در کارت رشد است. تغذیه نادرست و یا ناکافی به مرور زمان ابتدا موجب کندی و یا توقف رشد وزنی او شده و سپس مانع از افزایش به اندازه قد و دور سر در بچه ها می شود. اگر منحنی رشد کودک متناسب با سنش رو به افزایش است، ولی به نظر شما او به اندازه غذا نمی خورد در واقع او با همین مقدار غذا نیازش را تأمین می کند و احتمالا شما بیش از اندازه از او انتظار دارید. همچنین اگر همیشه سرعت افزایش وزن کودک نسبت به نمودار مربوط به سن او کمی پایین تر است و او از لحاظ جسمی و روانی سالم به نظر می رسد، احتمالا این امر مربوط به ویژگی های ذاتی و ژنتیکی او می باشد. نکته مهم در این مورد این است که اگر کودک به طور ناگهانی بی اشتها شد و یا دچار توقف و یا کاهش وزن گردید، باید حتما مورد بررسی قرار گیرد تا از سلامتی او اطمینان حاصل شود.
توصیه هایی برای کودکان بدغذا
زیراندازی برای کودک پهن کنید و اجازه دهید خودش غذایش را بخورد. احتمالا او ابتدا با غذا بازی می کند و اطرافش را هم کثیف خواهد کرد، اما غذایش را هم خواهد خورد.
* برای کودک بشقاب، کاسه و لیوان مخصوص به خودش بخرید. بهتر است او را هم همراه خود ببرید و اجازه دهید خودش ظرف هایش را انتخاب کند.
* برای خرید مواد غذایی، به خصوص آن هایی که کودک می خورد (مثل شیر، ماست یا میوه) از او کمک بگیرید و اجازه دهید او هم انتخاب کند.
* محل غذا خوردن را تغییر دهید و گاهی در آشپزخانه، در اتاق و یا در حیاط به کودک غذا دهید.
* وقتی که بچه ها با هم هستند بهتر غذا می خورند. اگر فرزند شما در حال بازی کردن با دوستانش است، از آن ها بخواهید که همه برای غذا خوردن بیایند یا اینکه غذایشان را به محل بازی شان ببرید.
* شرایطی فراهم کنید که فرزند شما با کودکی که اشتهای خوبی دارد و خوب غذا می خورد، همراه شود. بچه ها معمولا از هم تقلید می کنند. ممکن است فرزند شما هم برای امتحان کردن غذا تشویق شود.
* وقتی فرزند شما مشغول دیدن فیلم مورد علاقه اش است به او غذا بدهید.
* از کودک خود و یا بچه های دیگر هنگام خوردن غذا فیلم بگیرید و بعضی وقت ها این فیلم را برای فرزندتان بگذارید تا او به خوردن غذا تشویق شود.
* اگر کودک دوست دارد زمانی که غذا می خورد به بازی اش هم بپردازد، به او این اجازه را بدهید. ممکن است او یک قاشق بخورد و دنبال بازی برود و سپس برای خوردن قاشق بعد بازگردد.
* هنگام غذا دادن به کودکتان برایش قصه بگویید یا کتاب بخوانید. می توانید خاطره ای که کودک آن را دوست دارد، مثل رفتن به پارک برایش بازگو کنید.
* می توانید یکی دو تا از عروسک هایش را کنار او بنشانید و با اجرای یک نمایش غذای کودک را به او بدهید. در ضمن سعی کنید یک ساعت قبل از خوردن غذا به کودک چیزی ندهید تا برای غذا خوردن اشتها داشته باشد.مورد دیگری که باید به آن دقت کنید این است که در حضور کودک با دیگران در مورد بدغذایی او یا کودکان دیگر صحبت نکنید، با این کار او را در این مورد حساس خواهید کرد. بچه ها از اینکه مرکز توجه شما و صحبت هایتان باشند لذت می برند و ممکن است برای این منظور در مورد غذا خوردن بازی در بیاورند.
منبع:
تبیان
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼