نکات تربیتی کودکان، والدین کلیک کنند
اگر فرزندان به والدین خود اعتماد داشته باشند و بدانند آنان تنها دنبال خیر و صلاح فرزندان خود هستند بهتر محدودیت ها و قواعد و قوانین خانوادگی را می پذیرند.
تربیت فرزندان و نظارت بر اعمال آنها یکی از مهمترین وظایف والدین است. بسیاری از پدر و مادرها برای مراقبت از فرزندانشان در برابر خطرهایی که ممکن است آنها را تهدید کند، در خانواده قوانین و مقرراتی را وضع می کنند و از فرزندانشان انتظار دارند تابع این قوانین باشند. هر خانواده ای توقعات و انتظارات رفتاری ویژه خود را دارد که ممکن است با خانواده های دیگر مطابقت نداشته باشد.
فرزندان ما تا وقتی که کوچک تر هستند ممکن است قوانین ما را بی چون و چرا بپذیرند، زیرا نیازمند توجه و تایید ما هستند اما هرچه بزرگ تر و به نوجوانی نزدیک تر می شوند، میزان تابعیت آنها از قوانین ما رابطه مستقیم با نوع ارتباطمان با آنها و درک آنها از قوانین ما پیدا می کند. یعنی در این سنین برای اینکه قوانین ما را بپذیرند باید علاوه بر اینکه به ما اعتماد دارند، دلایل وجود آن قوانین و تبعات رعایت نکردن آنها را بدانند.
گام اول تربیت را محکم بردارید
رایج ترین سوالی که در این زمینه بیشتر والدین از ما می پرسند این است که برای اینکه فرزندانمان از قواعد و مقررات ما پیروی کنند، چگونه باید زمینه سازی کنیم؟
نکته بسیار مهم و اساسی در نظارت بر رفتارهای فرزندان این است که بدون وجود یک رابطه خوب و قوی بین والدین و فرزندان، نه تنها اعمال قوانین و مقررات مشکلی را حل نمی کند، بلکه مشکلات متعددی را نیز اضافه می کند. زمانی که والدی با فرزند خود ارتباط مناسبی نداشته باشد، تعیین چنین قواعد و انتظاراتی نه تنها مفید نیست، بلکه مضر و صدمه رسان نیز خواهدبود.
تعیین پاداش و جریمه مشخص
خانواده ها باید برای فرزندان خود روشن کنند که اگر براساس انتظارات خانواده عمل نکنند، چه پیامدهای منفی یا چه جریمه هایی دریافت خواهندکرد. یکی از مشکلات شایع خانواده ها آن است که انتظار دارند فرزندانشان براساس انتظارات خانواده عمل کنند ولی برای آنها هیچ پیامد مثبت (پاداش) یا منفی (جریمه) درنظر نمی گیرند. توجه به این نکته مهم است که اگر بهترین و مناسب ترین انتظارات را تعیین و به خوبی نیز به فرزندان خود تفهیم کرده باشید، در صورتی که پاداش ها و جریمه های مناسب تعیین نکرده باشید امکان زیادی دارد که فرزندانتان برخلاف انتظاراتتان عمل کنند.
همیشه حواستان به او باشد
نظارت بر فرزندان، کاری قالبی و ماشینی نیست، بلکه پدیده ای بسیار پویاست که در شرایط، اوضاع و احوال متفاوت بسیار تغییر می کند. پس حواسمان باشد که:
• نظارت بر رفتارهای فرزندان برحسب محل های متفاوت و حتی در زمان های مختلف، متفاوت است.
• توقعی که از فرزندمان داریم، باید متناسب با سن و توانایی های او باشد.
• باید ویژگی های مرحله رشدی کودک یا نوجوان را درنظر بگیریم.
• نظارت بر رفتارهای دختران و پسران متفاوت است.
نظارت یادتان نرود
والدین مسئول رفتارهای فرزندان خود را در موقعیت مختلف از نزدیک مشاهده و بررسی می کنند؛ مثلا:
• در رفت و آمد به مدرسه
• کلاس های فوق برنامه
• پارک و سایر اماکن
• ارتباط و معاشرت با دوستان
• مهمانی هایی که فرزندتان در آن شرکت می کند
• در اماکن خاص مثلا رستوران، پارک و کلاس
پیش شرط های رابطه والد- فرزندی
1- اعتمادسازی: وجود اعتماد و علاقه که لازمه آن داشتن اوقات مشترک با فرزندان است. اگر فرزندان به والدین خود اعتماد داشته باشند و بدانند آنان تنها دنبال خیر و صلاح فرزندان خود هستند بهتر محدودیت ها و قواعد و قوانین خانوادگی را می پذیرند.
2- عدم تعارض گفتار و رفتار والدین: مراقب باشید و بدانید که تنها شما نیستید که بر رفتار فرزندانتان نظارت می کنید، بلکه آنها نیز بر رفتار شما نظارت دارند و بیشتر از اینکه از گفتار شما بیاموزند از رفتار شما الگوبرداری می کنند.
واقعیت این است که نظارت بر رفتارهای فرزندان به شدت به فرهنگ و هنجارهای اجتماعی وابسته است. گاهی اوقات، فرزندان دیدگاه هایی دارند که لزوما منطبق بر دیدگاه های والدین نیست و از جانب فرزندان سختگیرانه تلقی می شود. در چنین شرایطی لازم است برای فرزندانتان توضیح دهید هر خانواده ای طبق اصول و قوانین خاص خودش عمل می کند و براساس اصولی که خانواده ما به آن پایبندند، به صلاح شما نیست به این مهمانی بروید.
3- مهارت های مذاکره و حل مساله: تعیین قواعد، قوانین و محدودیت برای کودکان به مهارت های مذاکره، حل اختلاف و حل مساله نیاز دارد زیرا گاهی اوقات ممکن است والدین و فرزندان در این موارد اختلاف نظر داشته باشند و بسیار مهم است که این اختلاف نظر به درستی حل شود. از طرفی والدین باید در تعیین قواعد و قوانین خانوادگی، دیدگاه های انعطاف پذیر داشته باشند.
فرزندان ما تا وقتی که کوچک تر هستند ممکن است قوانین ما را بی چون و چرا بپذیرند، زیرا نیازمند توجه و تایید ما هستند اما هرچه بزرگ تر و به نوجوانی نزدیک تر می شوند، میزان تابعیت آنها از قوانین ما رابطه مستقیم با نوع ارتباطمان با آنها و درک آنها از قوانین ما پیدا می کند. یعنی در این سنین برای اینکه قوانین ما را بپذیرند باید علاوه بر اینکه به ما اعتماد دارند، دلایل وجود آن قوانین و تبعات رعایت نکردن آنها را بدانند.
گام اول تربیت را محکم بردارید
رایج ترین سوالی که در این زمینه بیشتر والدین از ما می پرسند این است که برای اینکه فرزندانمان از قواعد و مقررات ما پیروی کنند، چگونه باید زمینه سازی کنیم؟
نکته بسیار مهم و اساسی در نظارت بر رفتارهای فرزندان این است که بدون وجود یک رابطه خوب و قوی بین والدین و فرزندان، نه تنها اعمال قوانین و مقررات مشکلی را حل نمی کند، بلکه مشکلات متعددی را نیز اضافه می کند. زمانی که والدی با فرزند خود ارتباط مناسبی نداشته باشد، تعیین چنین قواعد و انتظاراتی نه تنها مفید نیست، بلکه مضر و صدمه رسان نیز خواهدبود.
تعیین پاداش و جریمه مشخص
خانواده ها باید برای فرزندان خود روشن کنند که اگر براساس انتظارات خانواده عمل نکنند، چه پیامدهای منفی یا چه جریمه هایی دریافت خواهندکرد. یکی از مشکلات شایع خانواده ها آن است که انتظار دارند فرزندانشان براساس انتظارات خانواده عمل کنند ولی برای آنها هیچ پیامد مثبت (پاداش) یا منفی (جریمه) درنظر نمی گیرند. توجه به این نکته مهم است که اگر بهترین و مناسب ترین انتظارات را تعیین و به خوبی نیز به فرزندان خود تفهیم کرده باشید، در صورتی که پاداش ها و جریمه های مناسب تعیین نکرده باشید امکان زیادی دارد که فرزندانتان برخلاف انتظاراتتان عمل کنند.
همیشه حواستان به او باشد
نظارت بر فرزندان، کاری قالبی و ماشینی نیست، بلکه پدیده ای بسیار پویاست که در شرایط، اوضاع و احوال متفاوت بسیار تغییر می کند. پس حواسمان باشد که:
• نظارت بر رفتارهای فرزندان برحسب محل های متفاوت و حتی در زمان های مختلف، متفاوت است.
• توقعی که از فرزندمان داریم، باید متناسب با سن و توانایی های او باشد.
• باید ویژگی های مرحله رشدی کودک یا نوجوان را درنظر بگیریم.
• نظارت بر رفتارهای دختران و پسران متفاوت است.
نظارت یادتان نرود
والدین مسئول رفتارهای فرزندان خود را در موقعیت مختلف از نزدیک مشاهده و بررسی می کنند؛ مثلا:
• در رفت و آمد به مدرسه
• کلاس های فوق برنامه
• پارک و سایر اماکن
• ارتباط و معاشرت با دوستان
• مهمانی هایی که فرزندتان در آن شرکت می کند
• در اماکن خاص مثلا رستوران، پارک و کلاس
پیش شرط های رابطه والد- فرزندی
1- اعتمادسازی: وجود اعتماد و علاقه که لازمه آن داشتن اوقات مشترک با فرزندان است. اگر فرزندان به والدین خود اعتماد داشته باشند و بدانند آنان تنها دنبال خیر و صلاح فرزندان خود هستند بهتر محدودیت ها و قواعد و قوانین خانوادگی را می پذیرند.
2- عدم تعارض گفتار و رفتار والدین: مراقب باشید و بدانید که تنها شما نیستید که بر رفتار فرزندانتان نظارت می کنید، بلکه آنها نیز بر رفتار شما نظارت دارند و بیشتر از اینکه از گفتار شما بیاموزند از رفتار شما الگوبرداری می کنند.
واقعیت این است که نظارت بر رفتارهای فرزندان به شدت به فرهنگ و هنجارهای اجتماعی وابسته است. گاهی اوقات، فرزندان دیدگاه هایی دارند که لزوما منطبق بر دیدگاه های والدین نیست و از جانب فرزندان سختگیرانه تلقی می شود. در چنین شرایطی لازم است برای فرزندانتان توضیح دهید هر خانواده ای طبق اصول و قوانین خاص خودش عمل می کند و براساس اصولی که خانواده ما به آن پایبندند، به صلاح شما نیست به این مهمانی بروید.
3- مهارت های مذاکره و حل مساله: تعیین قواعد، قوانین و محدودیت برای کودکان به مهارت های مذاکره، حل اختلاف و حل مساله نیاز دارد زیرا گاهی اوقات ممکن است والدین و فرزندان در این موارد اختلاف نظر داشته باشند و بسیار مهم است که این اختلاف نظر به درستی حل شود. از طرفی والدین باید در تعیین قواعد و قوانین خانوادگی، دیدگاه های انعطاف پذیر داشته باشند.
منبع:
هفته نامه سلامت
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼