پاپول و پلاک های کهیری خارش دار حاملگی چیست؟

Puppp که به نام اریتم توکسیک حاملگی و ضایعه ی پلی مورفیک حاملگی نیز خوانده می شود، عمدتاً در بارداری اول و در سه ماهه ی سوم حاملگی ایجاد شده و بعد از زایمان خود به خود برطرف می شود. ضایعات اولیه همانگونه که از نام بیماری پیداست، به صورت پلاک های کهیری و پاپول است که ابتدا بر روی قسمت تحتانی شکم شروع شده و با پیشرفت بیماری، سینه - پستان - پشت و اندامها را نیز می تواند درگیر کند، شروع ضایعات به صورت اریتم و خارش بر روی استریاها می باشد. هاله ی اطراف ضایعات به طور شایع دیده می شود. خارش متوسط تا شدید، یک یافته ی ثابت در این بیماری است، کف دست و پا و مخاط، درگیر نمی شوند و زیکول های کوچک، ممکن است در موارد دیده شود ولی وجود تاول، تشخیص را رد می کند. عود ضایعات در حاملگی های بعدی شایع نیست و خطری نیز نوزاد مادر را تهدید نمی کند. در ۱۰ تا ۱۵ درصد موارد، ضایعات بعد از زایمان شروع می شود و گاهی نیز در هنگام زایمان، ضایعات تشدید می گردد. در حاملگی دوقلویی، در ۱۰ تا ۲۰ درصد موارد puppp دیده می شود.

درمان: از آنجایی که puppp بعد از زایمان به طور خود به خود بهبود می یابد، درمان آن محافظه کارانه می باشد.

۱- استفاده از کورتیکواستروئیدهای موضعی با قدرت متوسط مثل کرم تریامسینولون که به کنترل خارش بیمار کمک می کند.

۲- آنتی هیستامین ها

درمان کمکی: حمام نشاسته به کاهش خارش بیمار کمک می کند.

نکته: ۱- افتراق puppp پس از هر حاملگی، بسیار حائز اهمیت می باشد. هر چند در اکثر موارد پس از هر حاملگی، تاول وجود دارد ولی در برخی از بیماران ضایعات کهیری وجود دارد که از puppp قابل افتراق نمی باشد و بایستی بیوپسی از ضایعات پوستی گرفته شود.

۲- منافع تسکین خارش در مادر باید در برابر مضرات احتمالی درمان بر روی جنین سنجیده شود.

آنتی هیستامین های خوراکی از جمله دیفن هیدرامین و کلر فنرامین در حاملگی، عموماً بی خطر می باشند ولی کورتیکو استروئیدهای موضعی که در سطح وسیعی از بدن به کار می روند و یا استروئیدهای خوراکی می توانند باعث مهار محور آدرنال در نوزاد گردد.

کلستاز داخل کبدی حاملگی (Intrahepatic Cholestasis of pregnancy)

خارش حاملگی (prurigo gavidarom)

در ICP، به علت افزایش سطح اسیدهای صفراوی سرم، خارش منتشروشدیدی ایجاد می شود. علائم بیماری ممکن است در هر زمانی از حاملگی ایجاد شود و در طی 48 ساعت پس از زایمان نیز برطرف می گردد. در این بیماری، ضایعه ی پوستی اولیه وجود ندارد و تظاهر بیماری به صورت خارش منتشر و اثرات خارش ژنرالیزه می باشد. خارش بیماری شدید است و در شب نیز شدیدتر می شود و با سطح اسیدهای صفراوی سرم، ارتباط دارد. علائم بیماری ممکن است از روی دست و پا شروع شود و تنه را نیز درگیر کند ولی مخاط، گرفتار نمی شوند. در 20 درصد بیماران، ایکتر خفیفی مشاهده می گردد. در یک سوم موارد سابقه ی فامیلی مثبت وجود دارد. علائم بیماری در طی 48 ساعت پس از زایمان برطرف می شود و سطوح غیر طبیعی اسیدهای صفراوی سرم و تستهای کبدی در طی 4 هفته طبیعی می شوند. در 50 درصد موارد، بیماری در حاملگی بعدی عود می کند، ولی عود با مصرف ocp نادر است. خطر بیماری برای نوزاد مشخص نیست ولی گزارشاتی وجود دارد که نشان می دهد، خطر تولد نوزاد مرده و نارس افزایش می یابد. امکان خونریزی بعد از زایمان وجود دارد که احتمالاً به خاطر کاهش ویتامین K می باشد. بیوپسی به تشخیص کمکی نمی کند و فقط تغییرات غیر اختصاصی ناشی از خاراندن را نشان می دهد. سطح سرمی اسیدهای صفراوی سرم، کلسترول و سایر لیپیدها، آلکالین فسفاتاز و ترانس آمینازها افزایش یافته است.

درمان: درمان معمولاً مؤثر نیست و علائم بیمار خود به خود در طی چند ساعت پس از زایمان برطرف می شود و از درمان علامتی برای تسکین خارش بیمار می توان استفاده نمود.

آنتی هیستامین خوراکی (هیدروکسی زین، دیفن هیدرامین) در تسکین خارش مؤثر است.

به علت سوء جذب چربی که در بیماران وجود دارد و ممکن است باعث جذب ناکافی ویتامین K و خونریزی بعد از زایمان شود. برخی پیشنهاد می کنند که برای بیماران قبل از زایمان ویتامین K تجویز شود.

درمان: نتایج درمان قطعی نمی باشد ولی در یک مطالعه بر روی ده بیمار (دگزامتازون) 12 میلی گرم در روز به مدت 7 روز باعث تسکین و یا قطع خارش شده است.

نکته: 1- هدف از درمان، تسکین خارش بیمار به هنگام زایمان و کاهش خطر عوارض جنینی می باشد. بنابراین منافع درمان باید در برابر مضرات احتمالی آن سنجیده شود.

2- تشخیص های افتراقی بیماری شامل: هپاتیت ویروسی، کبد چرب حاد حاملگی، انسداد مجاری صفراوی، سیروز اولیه صفراوی و سایر اختلالات کلستاتیک می باشد.