۳ مکمل ضروری در دوران بارداری

در دوران بارداری نیاز به برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی تا دو برابر قبل از بارداری افزایش می‌یابد. این میزان افزایش نیاز برای رشد جفت و جنین به حدی است که برخی اوقات تنها با مصرف مواد غذایی تامین نمی‌شود و بنابراین مصرف برخی قرص‌ها و مکمل‌ها ضروری است.

در واقع اگر مواد غذایی متنوع در حد متعادل مصرف شوند این مواد به بدن می‌رسند ولی نکته اینجاست که نیاز مادر باردار به قدری زیاد است که حتی به فرض مصرف مواد غذایی متنوع و متعادل هم بدن باز کم می‌آورد. البته می‌توان حدس زد که اگر برنامه غذایی مادر سالم و متنوع و متعادل نباشد، اوضاع به مراتب بد‌تر هم می‌شود.

مکمل اسید فولیک
نیاز به اسید فولیک در دوران بارداری افزایش می یابد. به دلیل نقش اسید فولیک در پیشگیری از نقص مادرزادی لوله عصبی، بهتر است مصرف این مکمل از سه ماه قبل از بارداری شروع شود و برای خانم های بارداری که از قبل تصمیم به بارداری نداشته اند به محض اطلاع از بارداری مصرف روزانه یک میلی گرم از این مکمل توصیه می شود.

مصرف منابع غذایی غنی از اسید فولیک مانند جگر، سبزی های سبز تیره مثل اسفناج و حبوبات در برنامه غذایی روزانه توصیه می شود. با توجه به اینکه بخش عمده ای از اسید فولیک در اثر پخت سبزی ها از بین می رود، باید توصیه شود از سبزی های تازه (مثل سبزی خوردن) در برنامه غذایی روزانه استفاده شود. البته باید توجه داشت مصرف کافی منابع غذایی این ویتامین به تنهایی نیاز به بدن خانم های باردار به اسید فولیک را تامین نمی کند و نمی تواند جایگزین مکمل اسید فولیک شود.

مکمل آهن
در دوران بارداری نیاز به آهن تا دو برابر قبل از بارداری افزایش می یابد. این میزان افزایش نیاز به آهن برای رشد جفت و جنین به حدی است که به هیچ وجه از طریق مصرف مواد غذایی تامین نمی شود بنابراین مصرف یک عدد قرص آهن (سولفات فرو) برای پیشگیری از کم خونی فقر آهن و عوارض ناشی از کمبود شدید و متوسط آن بر رشد و تکامل جنین و سلامت مادر از جمله مرگ و میر مادران، زایمان زودرس، رشد ناکافی جنین و افزایش خطر مرگ و میر جنین ضروری است.

خانم های باردار باید از شروع هفته 16 بارداری یک عدد قرص سولفات فرو در روز مصرف کرده و تا سه ماه پس از زایمان مصرف آن را ادامه دهند مصرف قرص آهن ممکن است عوارضی مانند تهوع، درد معده، اسهال و یا یبوست به دنبال داشته باشد به همین دلیل توصیه می شود قرص آهن بعد از غذا میل شود تا عوارض جانبی به حداقل برسد. بهترین زمان برای مصرف مکمل آهن شب قبل از خواب می باشد. در هر حال خانم باردار باید بداند هیچگاه نباید مصرف قرص آهن را قطع کند زیرا بعد از گذشت چند روز معمولا" این عوارض قابل تحمل شده و یا کلا" برطرف خواهند شد. از مصرف همزمان شیر و فرآورده های لبنی و قرص آهن خودداری شود زیرا کلسیم موجود در لبنیات در جذب آهن بدن اختلال ایجاد می کند. همچنین تا ۱ ساعت پیش و پس از مصرف قرص آهن چای ننوشید.

مکمل مولتی ویتامین (ساده یا مینرال)
در دوران بارداری نیاز به ویتامین ها و املاح معدنی افزایش می یابد و باید اطمینان حاصل شود که برنامه غذایی روزانه، مواد مغذی مورد نیاز خانم باردار را تا حد زیادی تامین می کند. خصوصا" در شرایطی که ترکیب برنامه غذاییروزانـــه خانم باردار از تعادل و تنوع کافی برخوردار نیست و یا خانم باردار بعلت حاملگی های مکرر و به ویژه با فاصله کم، ذخایر بدنی کافی ندارد باید مصرف مکمل های مولتی ویتامین توصیه شود. معمولا" در کشورهای در حال توسعه به دلیل وضعیت نامطلوب اقتصادی و یا فرهنگی ممکن است خانم باردار دریافت کافی مواد مغذی از رژیم غذایی روزانه نداشته باشد در این صورت مکمل یاری مولتی ویتامین باید انجام شود.

در کشور ما بر اساس دستور العمل کشوری، کلیه خانم های باردار از شروع هفته 16 بارداری تا سه ماه بعد از زایمان باید روزانه یک عدد کپسول مولتی ویتامین ساده یا مینرال مصرف نمایند.

توجه: اگر داروی مولتی ویتامین مصرفی شما، اسید فولیک نداشته باشد مصرف روزانه یک قرص اسیدفولیک را تا پایان بارداری ادامه دهید. هنگام تحویل قرص مولتی ویتامین از کارمند بهداشتی یا داروخانه حتماً در مورد وجود یا عدم وجود اسیدفولیک در آن سوال کنید.