اسپرین برای کودکان، ضرر ندارد؟

مصرف خودسرانه آسپرین به ویژه در کودکان آسیب‌های مغزی و عوارض غیرقابل جبرانی را به دنبال دارد .

مصرف خوسرانه داروها خطرناک بوده و گاهی منجر به مرگ افراد می‌شود. این هشداری است که شاید هزاران بار از زبان پزشکان و رسانه‌ها شنیده‌ایم اما متاسفانه هنوز هم کسانی هستند که نسبت به آن بی‌توجه بوده و با هرگونه تب و درد بدن، بدون در نظر گرفتن عوارض و عواقب آن اقدام به مصرف خوسرانه برخی داروها به ویژه آسپرین می‌کنند .

معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان در این خصوص به خبرنگار ایسنا گفت: مصرف خودسرانه آسپرین بچه آسیب‌های مغزی غیرقابل برگشتی را برای کودک به همراه خواهد داشت .

دکتر "حسین عرفانی" اظهار کرد: سردسته بسیاری از داروهای ضدالتهابی غیرکورتونی همچون ایبوپروفن و دیکلوفناک که در بازار موجود است، قرص آسپرین بوده که در گذشته مورد استفاده بسیاری از افراد قرار می‌گرفته است .

وی تصریح کرد: مصرف خودسرانه این دارو در کودکانی که دچار تب‌های ویروسی می‌شوند در موارد معدودی می‌تواند منجر به آسیب‌های مغزی غیرقابل برگشت و سندرم "ری" شود .

عرفانی با بیان اینکه در گذشته به علت نبود استامینوفن در بازار، خانواده‌ها برای پایین آوردن تب کودکشان از آسپرین با دُز ۱۰۰ که به آسپرین بچه معروف بود، استفاده می‌کردند، تاکید کرد: به هیچ عنوان نباید برای پایین آوردن هرگونه تب، به صورت خودسرانه از این دارو استفاده کرد .

وی تصریح کرد: آسپرین از داروهایی است که سابقه تاریخی دارد و از سال‌ها پیش در دُز ۱۰۰ و ۳۲۵ میلی‌گرم به فروش می‌رفته که دُز پایین آن را آسپرین بچه نامیده‌اند .

رئیس مرکز بهداشت استان گفت: آسپرین مکانیزم ضددرد، تب‌بری و مسکن دارد اما این دلیل بر مصرف خودسرانه آن نمی‌شود و حتما باید مصرف آن با تجویز پزشک شکل بگیرد .

وی با اشاره به اینکه خوشبختانه امروزه مصرف خودسرانه آسپرین به ویژه در کودکان بسیار کاهش یافته است، اظهار کرد: باید در مواقعی که کودک دچار تب شده است از استامینوفن استفاده شود .

وی تاکید کرد: شربت پروفن هم مانند آسپرین است بنابراین باید از مصرف خوسرانه آن پرهیز کرد و فقط از استامینوفن برای پایین آوردن تب و درد استفاده کرد .

کارشناس مسمومیت‌های دارویی و مصرف منطقی دارو معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی استان همدان نیز در این‌باره به ایسنا گفت: امروزه در ایران قرص‌های آسپرین در دو دُز ۸۰ و ۳۲۵ میلی‌گرم و به صورت جویدنی و خوراکی با پوشش روده‌ای در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد .

دکتر "مجید حنیفه" تصریح کرد: کپسول دُز ۵۰۰ و شیاف آسپرین در کشورهای خارجی موجود است اما در ایران شیاف آن وجود ندارد .

وی اظهار کرد: از آنجا که مصرف این دارو در مقادیر مختلف کاربرد متفاوتی دارد، مصرف دُز ۸۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم از آن در روز اثر ضدپلاکتی و پیشگیری از لخته شدن خون به همراه دارد .

این کارشناس دارویی افزود: اثر ضدپلاکتی این دارو موجب شده تا بسیاری از پزشکان آسپرین را برای پیشگیری از بسته شدن عروق، کاهش خطر سکته قلبی، تنگی عروق و جلوگیری از لخته شدن خون و در نتیجه حملات قلبی تجویز کنند .

حنیفه عنوان کرد: افراد میانسالی که ریزفاکتورهای بیماری‌های قلبی را دارند، می‌توانند تحت مشورت با پزشک روزانه یک عدد آسپرین با دُز ۸۰ را بخورند .

وی در ادامه گفت: مصرف آسپرین در دُزهای بالاتر اثر ضددرد، تب و التهاب را دارد اما با توجه به وجود داروهای ضدالتهاب جدید و کم‌عارضه‌ای که در بازار وجود دارد، مصرف آن توصیه نمی‌شود .

حنیفه فقدان داروهای ضدالتهاب و ضددرد در سال‌های گذشته را علت گرایش مردم به این دارو دانست و اعلام کرد: امروز بیشتر قرص‌های آسپرین با دُز ۸۰ میلی‌گرم در داروخانه‌ها موجود است .

چه کسانی نباید آسپرین بخورند؟

این کارشناس مسمومیت‌های دارویی تصریح کرد: بیماران فاویسم، کسانی‌که به داروهای ضددرد حساسیت دارند، نقص‌های خونریزی مانند بیماران هموفیلی، زخم‌های گوارشی، پولیپ بینی و افرادی که پلاکت خونشان پایین است، نباید از آسپرین استفاده کنند .

وی افزود: بیماران کبدی، آسم، کودکان زیر ۱۲ سال و افرادی که شیمی درمانی می‌شوند نیز به علت پایین آمدن تعداد قابل توجهی از پلاکت‌های خون باید از خوردن این قرص خودداری کنند .

حنیفه اظهار کرد: در گذشته برای پایین آوردن تب کودک از آسپرین با دُز پایین استفاده می‌شد که امروزه به هیچ عنوان به استفاده خودسرانه از آن برای کاهش درد و تب توصیه نمی‌شود چراکه در مواردی منجر به ایجاد سندرم "ری" و آسیب‌های مغزی در آنها می‌شود .

این کارشناس دارویی با بیان اینکه مصرف آسپرین تحت هر شرایطی باید با تجویز پزشک معالج مصرف شود، اعلام کرد: مادران باردار از سه ماهه دوم بارداری تا یک هفته پیش از زایمان به تشخیص پزشک برای پیشگیری از لخته شدن خون عروق می‌توانند از آن استفاده کنند .

عوارض جانبی آسپرین کدام است؟

حنیفه خونریزی دستگاه گوارش، افت پلاکت خون و ناراحتی‌های گوارشی را از عوارض جانبی این دارو برشمرد .

این کارشناس دارویی گفت: اگر بیماران پس از مصرف این دارو دچار علائمی نظیر کهیر، خارش، تنگی نفس، تورم لب و یا ناراحتی‌های شدید گوارشی شوند، باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند .

توصیه‌های کارشناسی

حنیفه توصیه کرد: اگر بیماران پس از مصرف آسپرین یا هر دارویی احساس کنند که وضعشان وخیم شده حتما باید با پزشک اورژانس تماس بگیرند همچنین داروهای خود را با دیگران تقسیم نکنند و همیشه لیستی از داروهای خود را داشته باشند .

به گزارش ایسنا، بسیار بی‌رحمانه و نابخردانه است که براثر نادیده گرفتن و بی‌توجهی به هشدارهای پزشکان، کودکان خود و آینده‌شان را قربانی مصرف بدون تجویز و بی‌رویه داروها کنیم.