قرص سی لاکس در شیردهی ضرری ندارد؟

سوال مخاطب نی نی بان: تازه سزارین کردم و دخترم شیر خودم را می خورد. چند سالی است که یبوست شدید دارم و مى توانم از قرص سى لاکس استفاده کنم؟ اگر استفاده کنم چند ساعت بعد می توانم به دخترم شیر بدهم؟ می خواستم یک رژیم غذایى لاغرى هم به من بدهید؟

پاسخ دکتر سمیه یگانه، متخصص زنان و زایمان:
مصرف قرص سی لاکس در دوران شیردهی به نوزاد منعی ندارد و اگر املاح و مواد معدنی بدن شما مانند پتاسیم،‌ کلسیم و سدیم دچار کمبود نشد شما می توانید از این قرص برای درمان یبوست خود استفاده کنید. به همین دلیل بهتر است همزمان با مصرف این قرص میوه و سبزیجات بخورید تا املاح و مواد معدنی بدن شما از بین نرود. به طورکلی رژیم غذایی برای لاغر شدن در دوران شیردهی به ویژه در ۶ ماهه اول توصیه نمی شود و شما نباید در این دوران رژیم بگیرید.

مهم ترین مطالب در این‌باره:
قرص سی لاکس دارای اثرات قاطع ملین و مسهل است و برای رفع یبوست های ناشی از ضعف اعمال روده بزرگ به کار می رود. قرص سی لاکس با کمک در تخلیه روده، از تنبلی آن جلوگیری می کند. این قرص با افزایش تحریکات روده، موجب درمان یبوست می شود. شایان ذکر است که در صورت نیاز روزمره به ملین ها باید علت یبوست بررسی گردد زیرا مصرف طولانی مدت ملین ها عموما منجر به کمبود الکترولیت ها (به خصوص پتاسیم) و عوارض مربوطه می گردد.

کاربرد سی لاکس
قرص سی لاکس به عنوان ملین و مسهل استفاده می شود و در رفع یبوست های ناشی از ضعف اعمال روده بزرگ کاربرد دارد. قرص سی لاکس با کمک به تخلیه روده از تنبلی آن جلوگیری می کند.این فرآورده برای درمـان کوتـاه مـدت یبوست مصرف
میشود.

مکانیــسم اثــر قرص سی لاکس

ترکیبات موثره سنا یعنی ســنوزیدهــای B و A تــــوسط بــاکتریهای روده بــزرگ متــابولیزه شده و تبـدیل بـه مــشتقات فعــال Rhein-anthrone می گردنــد. ایــن ترکیبات موجب تحریک و افزایش حرکـات پریـستالتیک روده و در نتیجه کاهش جذب آب و الکترولیت ها شـده و همچنین ترشح مایعات در روده بزرگ را از طریق تحریک ترشح فعال کلراید و مخاط افزایش می دهنـد .اثـرات فـوق احتمالاً ناشی از افـــزایش بیونتز و آزادسازی پروستاگلاندینها است . روغنهای فرار موجود در گـشنیز به علت داشتن اثرات آنتی اسپاسمودیک مانع ایجاد درد و کرامپ شکمی ناشی از مصرف سنا می گردد.

تداخل دارویی
این دارو به دلیل تغییر رنگ و افزایش PH ادرار ممکن است با آزمایشهای تشخیصی تداخل نماید. فرآورده های حاوی سنا با داروهای پایین آورنده پتاسیم خون مانند مدرهای تیازیدی ، آدرنوکورتیکوستروییدها ،‌ریشه شیرین بیان و گلیکوزیدهای قلبی تداخل اثر داشته و احتمالا ایجاد اختلالات قلبی و عصبی - عضلانی می نماید .

مقدارمصرف
ملین : بزرگسالان ۲-۱ قرص در روز.
کودکان بالاتر از 6 سال ، 1-0/5 قرص طبق دستور پزشک مصرف شود.
مسهل : ۳-۲ قص بطور همزمان قبل از خواب مصرف شود.

موارد احتیاط
۱- دفع کلیوی ترکیبات آنتراکینونی موجب تغییر رنگ ادرار ( زرد قهوه ای به قرمز ) همراه با افزایش PH می گردد.
2- ملینها در خردسالان تا 6 سال بجز با دستور پزشک نباید مصرف شود.

عوارض جانبی
۱- مصرف سنا ایجاد درد و کرامپ شکمی می نماید ولی این فرآورده بدلیل داشتن اسانس زیره احتمالا این عارضه را ایجاد نمی نماید.
2- مصرف طولانی مدت و دوزهای بالای این فرآورده موجب از بین رفتن کارایی روده ها ، اسهال و از دست دادن آب و الکترولیتها ( بویژه پتاسیم ) آلبومینوری و هماتوری می گردد.
۳-مقادیر زیاد سنا ممکن است ایجاد نفریت کند.
4-در افرادی که به مدت طولانی از ملین های آنتراکینونی استفاده نموده اند پیگمانتاسیون ملانوتیک مخاط روده ( Melanosis colic) مشاهده شده است . البته 12-4ماه پس از قطع مصرف دارو این عارضه از بین خواهد رفت.

موارد منع مصرف
۱-این فرآورده مانند سایر ملین ها در بیماران مبتلا به تنگی و انسداد روده و ایلئوم ، دردهای شکمی ناشناخته ، خونریزی رکتوم با علت نامشخص ،‌بیماریهای التهابی روده و آپاندیسیت ممنوعیت مصرف دارد.
2-استفاده طولانی از ملین های آنتراکینونی ایجاد وابستگی می نماید لذا مصرف طولانی مدت آنها ممنوع می باشد .


مصرف در حاملگی وشیردهی
۱-مصرف این فرآورده در دوران بارداری تنها هنگامی توصیه می گردد که رژیم غذایی مناسب و ملین های فیبری موثرواقع نشده اند.
2-به علت احتمال ترشح مشتقات آنتراکینون در شیر مادر مصرف این فرآورده در دوران شیردهی توصیه نمی گردد.

نکات قابل توصیه
۱- با توجه به اینکه اثرات سنا ۱۰-۸ ساعت پس از مصرف آن ظاهر می گردد بهتر است این فرآورده قبل از خواب مصرف شود.
2-مصرف حداقل 8-6 لیوان آّب در روز برای کمک به نرمش دن مدفوع و جلوگیری از کاهش آب بدن بیمار ضروری است این امر به علت خروج حجم زیادی از آب یا مدفوع اهمیت دارد .

اجزاء تشکیل دهنده قرص سی لاکس
این فرآورده حـاوی ۶۰۰ میلـی گـرم برگ سنا (Cassia obovata) (معـادل ۱۵ میلـی گـرم ســــنوزید B ) و ۱۰۰ میلــــی گــــرم دانــــه گــــشنیز (Coriandrum sativum) در هر قرص می باشد.

هشدارها در رابطه با مصرف قرص سی لاکس
استفاده طولانی مـدت از ملـین هـا ی آنتراکینـونی ایجـاد وابستگی می نماید.
به علت احتمال ترشح مشتقات آنتراکینـون در شـیرمادر ، مصرف این فرآورده در دوران شیردهی توصیه نمی گردد.
دفع کلیوی ترکیبات آنتراکینونی موجب تغییر رنـگ ادرار (زرد قهوهای به قرمز) همراه باافزایش PH آن می گردد.
ملینها در خردسالان (تـا سـن 6 سـال ) بجـز بـا دسـتور پزشک نباید مصرف شوند.
داروهای ملین را نباید بیشتر از یک هفته (مگر با دسـتور پزشک) یا در موارد غیر ضروری (مانند عدم اجابـت مـزاج طی یک یا دو روز) مصرف نمود.
از مصرف دارو های ملین تا دو ساعت بعد از مـصرف سـایر داروها خودداری شود.
مزایای مصرف قرص سی لاکس (C-Lax)

تاثیر کوتاه مدت و درازمدت ملین ها
ملین ها می تواند تاثیرات کوتاه مدت و درازمدت بگذارد. این تاثیر از یک فرد به فرد دیگر و بر حسب شیوه زندگی و میزان تغذیه متفاوت است. عوارض کوتاه مدت مصرف ملین ها شامل حالت تهوع، استفراغ و اسهال است. درد شکم در زنان نیز به علت مصرف ملین است بنابراین برای پیش گیری از وخیم تر شدن علایم قاعدگی ، از مصرف آن ها صرف نظر کنید. علایم شایع و درازمدت مصرف ملین ها نیز شامل اختلال در کار روده ها و کبد است. علاوه بر آن به علت کاهش میزان آب بدن، فرد دچار کک و مک، جوش و چروک می شود. همچنین به علت دفع الکترولیت های بدن روی پیام رسانی عصبی در بدن تاثیر منفی می گذارد.


جایگزین های طبیعی
۱ - آب: برای کاهش سریع وزن به میزان نیاز آب مصرف کنید. آب سرعت هضم را افزایش می دهد.
۲ - آلو بخارا: منبع غنی ویتامین A و پتاسیم است. درمان عالی رفع یبوست است زیرا روند هضم را تنظیم می کند. آلو را ناشتا مصرف کنید تا مانع یبوست شود.
۳ - آب نارگیل: در رفع یبوست موثر است.
۴ - گیاهان بنشنی: این گیاهان غنی از فیبر را می توان به طور روزانه در وعده صبحانه مصرف کرد.
۵ - چغندر قرمز و کلم برگ: به سالاد چغندر و کلم برگ و کرفس اضافه کنید زیرا برای تنظیم روند هضم مفید است. مصرف روزانه آب هر یک از این گیاهان در کاهش وزن نیز موثر است.
ملین های گیاهی مانند ملین های شیمیایی می تواند برای سلامت مضر باشد.