تغذیه در دوران بارداری، چرا مهم است؟
معمولا خانم‌های حامله بیشتر عرق می‌کنند و به علت تغییرات هورمونی دوران حاملگی، ترشحات تناسلی بیشتری دارند.
تغذیه دوران بارداری نقش بسیار مهمی در سلامت جنین دارد. نیازهای تغذیه‌ای، از نظر کمی و کیفی، افزایش می‌یابد و مادر باردار باید غذاهایی را مصرف کند که تأمین کننده رشد جنین باشد.
غذاها را به پنج دسته تقسیم می‌کنند:
میوه‌جات و سبزیجات
لبنیات (شیر و فرآورده‌های آن)
گوشت، ماهی، تخم‌مرغ و حبوبات
غلات (نان)
چربی‌ها و شیرینی‌جات
خانم‌های باردار باید از هر یک از دسته‌های ذکر شده به مقدار لازم مصرف نمایند و رژیم متنوعی داشته باشند. رژیم غذایی به گونه‌ای باشد که پروتئین، ویتامین و کالری کافی را در دسترس آنها و جنین‌شان قرار دهد. لبنیات مثل شیر، پنیر تازه، کره و ماست برای تأمین احتیاجات جنین و مادر لازم است زیرا دارای مقدار زیادی مواد غذایی و کلسیم، ویتامینC، آهن و فسفر هستند و مصرف دو تا سه لیوان شیر در روز، به مادران باردار توصیه شده است. مواد گوشتی (گوشت گاو، گوسفند، مرغ، پرندگان، ماهی و ...) و جگر از نظر تأمین احتیاجات مادر و جنین مهم‌اند و بهتر است مادر هفته‌ای چندبار از آنها استفاده نماید. مصرف روزانه یک عدد تخم‌مرغ به مادران توصیه شده است. استفاده از غلات مانند گندم، برنج، ذرت و حبوبات نظیر لوبیا، عدس و نخود نیز در رژیم غذایی اهمیت فراوان دارد و با توجه به عادات غذایی باید از آنها استفاده شود. غلات و حبوبات، مخصوصاً اگر با هم خورده شوند، غذای کامل‌تری را تشکیل می‌دهند. میوه‌جات و سبزیجات دارای انواع ویتامین‌های لازم برای مادر و جنین هستند و مصرف روزانه آنها توصیه شده است.
تغذیه مناسب
مصرف ۱۰-۸ لیوان آب در روز، به مادران توصیه شده است. مصرف مایعات در دوران بارداری باعث جلوگیری از یبوست و ازدیاد حجم ادرار می‌شود و از این راه به دفع مواد زاید بدن کمک می‌نماید. مصرف روزانه کره و سایر مواد انرژی‌زا به تامین کالری مورد نیاز مادر کمک می‌نماید. برای پیش‌گیری از کم‌خونی در دوران حاملگی، از ماه چهارم حاملگی به بعد مصرف قرص آهن، تجویز شده از سوی پزشک توصیه می‌گردد. در صورتی که تغذیه زن باردار مناسب باشد در طول بارداری به‌طور طبیعی بین ۱۲-۱۰ کیلوگرم افزایش وزن پیدا میکند. به خانم‌های باردار توصیه می‌شود از خوردن چربی، شیرینی و نشاسته زیاد خودداری کنند زیرا چاقی زیاد نیز، مانند سوءتغذیه می‌تواند باعث بروز عوارض در دوران بارداری گردد. به‌طور کلی رعایت چهار اصل تعادل، تناسب، تنوع مواد غذایی و تکرار آنها به دفعات لازم، در تغذیه خانم باردار، موجب سلامت وی و جنین او خواهد شد.
استراحت
اغلب خانم‌های باردار در طول حاملگی به 10-8 ساعت خواب شب احتیاج دارند؛ استراحت بین روز و بعد از ناهار هم برای زن حامله مفید است. دیر خوابیدن و کم‌خوابی برای سلامت زن باردار زیان‌آور است. اگر کار خانم حامله طوری است که باید مدت زیادی سرپا بایستد باید در فواصل متناوب چند دقیقه بنشیند و پاهای خود را بالا نگه دارد و بدین طریق چند دقیقه استراحت نماید. برعکس اگر کار وی طوری است که برای مدت طولانی می‌نشیند باید در هر ساعت چند قدمی راه برود.
واکسیناسیون
لازم است همه مادران در دوران بارداری علیه بیماری کزاز واکسینه شوند. این کار باعث ایمن شدن آنها و نوزادشان در مقابل بیماری کزاز خواهد شد.
مراقبت از دندان‌ها
مادران باردار به علل مختلف در معرض پوسیدگی دندان‌ها قرار دارند. کم شدن بزاق، تغییرات هورمونی و نوع تغذیه از آن جمله‌اند. بنابراین مراقبت از دندان‌ها در حاملگی امر بسیار مهمی است و لازم است خانم‌ها به محض اطمینان از حامله بودن به دندان‌پزشک مراجعه نمایند تا لثه‌ها و دندان‌های آنها معاینه شود. مسواک زدن مرتب قبل از خواب و بعد از خوردن غذا به مادران توصیه می‌شود. مادران باید از خوردن شیرینی‌جات و آب‌نبات‌های سفت و سخت و نوشابه‌های رنگی خودداری کنند.
استحمام
معمولا خانم‌های حامله بیشتر عرق می‌کنند و به علت تغییرات هورمونی دوران حاملگی، ترشحات تناسلی بیشتری دارند. بنابراین استحمام روزانه نه تنها آرام‌بخش است بلکه از عفونت‌های مختلف نیز جلوگیری می‌نماید. خانم‌ها بهتر است در موقع حمام کردن از آب ولرم استفاده نمایند و از استحمام با آب بسیار داغ یا بسیار سرد پرهیز کنند. باید به مادران توصیه شود که از نشستن بر کف حمام در موقع استحمام خودداری نمایند زیرا این امر می‌تواند سبب بروز عفونت در آنها شود.
لباس زن باردار
زنان باردار باید لباس راحت و گشاد بپوشند و از کمربند و کرست تنگ استفاده نکنند. همچنین از پوشیدن جوراب‌های تنگ، که جریان خون پاها را مختل میکند و باعث بزرگ شدن سیاهرگ‌های پا و ایجاد واریس می‌شود، خودداری کنند. لباس‌های زیر آنها نباید از جنس پلاستیک باشد. برای این منظور توصیه می‌شود از لباس‌های کتانی و نخی استفاده کنند و به‌طور مرتب نیز آنها را شسته و تعویض نمایند. کفش مادران باردار نباید پاشنه‌های بلند داشته باشد زیرا هم راه رفتن با آن مشکل است و هم باعث کمردرد و گرفتگی ساق‌های پا می‌شود.
ورزش
عده‌ای از مردم فکر می‌کنند که در ایام بارداری حرکات بدنی باید محدود باشد و از ورزش خودداری کنند. در صورتی که ورزش هم برای مادر و هم برای جنین مفید است. مهم‌ترین ورزش پیاده‌روی در هوای آزاد است. راه رفتن باعث تقویت عضلات شکم می‌شود و در ماه‌های آخر باعث پایین آمدن سر جنین در لگن می‌گردد و به زایمان کمک میکند.
خانم‌های حامله باید حتی‌الامکان از انجام ورزش‌های سنگین، که زمین خوردن، افتادن و یا ضربه‌خوردن را به همراه دارد، اجتناب نمایند. چنانچه خانمی عادت به شنا کردن دارد حاملگی مانع از پرداختن به این ورزش نخواهد بود. ناگفته نماند که هیچ‌گاه حرکات بدنی مادر حامله نباید از حالت لذت‌بخشی به خستگی ناراحت کننده تبدیل شود.
مسافرت
بارداری، مانعی برای مسافرت مادران نیست، به شرطی که در هر حال دسترسی به امکانات پزشکی داشته باشند. چنانچه مادران مسیرهای طولانی را با اتومبیل طی می‌کنند بهتر است هر ۲ ساعت یک‌بار از ماشین پیاده شوند و چند قدم راه بروند. در اواخر دوره حاملگی، مسافرت‌های طولانی توصیه نمی‌شود. در هر صورت لازم است مادران قبل از مسافرت با پزشک خود مشورت نمایند. مسافرت با هواپیما در ماه‌های اول بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کند ولی بیشتر شرکت‌های هوایی در ۲ ماه آخر به مادران باردار بلیت نمی‌فروشند. مادرانی که سابقه سقط یا زایمان غیر طبیعی دارند بهتر است از رفتن به مسافرت در طول بارداری اجتناب نمایند.
مراقبت از سینه‌ها
بهتر است خانم‌ها حتماً از کرست استفاده کنند. حدود ماه سه و چهار حاملگی معمولا باید کرست‌های بزرگ‌تر از اندازه معمول را به کار ببرند. از ماه پنجم به بعد ممکن است مایع زرد و شفافی، که آغوز نامیده می‌شود از سینه زن باردار ترشح شود. این ترشحات ممکن است در اطراف نوک سینه بماند و خشک شود. توصیه می‌شود مادران نوک سینه‌ها را فقط با آب ولرم شست‌و‌شو دهند. اگر نوک سینه کوچک یا فرو رفته است باید آن را با روغن بادام چرب کرد و به آرامی مالش داد و بیرون کشید تا در آینده برای شیر دادن نوزاد اشکالی ایجاد نشود.
مراجعات زن باردار به پزشک یا کلینیک بهداشت خانواده
لازم است زن حامله در ۷ ماه اول بارداری، هر ماه یک بار، در ماه هشتم هر ماه دوبار و در ماه آخر هر هفته یک مرتبه، برای مراقبت به پزشک یا مرکز بهداشتی درمانی مراجعه نماید. در هر نوبت، فشارخون و وزن او کنترل می‌شود، وضعیت جنین بررسی می‌شود و در موارد مختلف به مادر آموزش داده می‌شود تا برای زایمان آماده گردد.
حاملگی‌های پرخطر
حاملگی قبل از سن 18 و بعد از 35 سالگی فاصله بارداری کمتر از 2 سال
حاملگی چهارم به بعد مادری که قدش از ۱۴۵ سانتی‌متر کمتر باشد مادری که وزن او قبل از بارداری کمتر از ۳۸ کیلوگرم باشد. حاملگی‌های چند قلو سوء تغذیه مادر سابقه سقط و زایمان مشکل در مادر در این حاملگی‌ها باید از مادران مراقبت ویژه به عمل آید و فواصل مراقبت‌ها نیز کمتر باشد.
بهداشت روانی دوران بارداری
بارداری، جدای از تغییراتی که در جسم زن ایجاد میکند، سبب تغییرات روحی و روانی در مادر نیز می‌گردد. مسائل خانوادگی، وضعیت اقتصادی خانواده، روابط حاکم بر خانواده نیز در این تغییرات تأثیر دارند. تغییرات هورمونی دوران بارداری نیز به بروز این حالات کمک می‌کنند. تمام این عوامل دست به دست هم می‌دهند و ممکن است مادر باردار را زودرنج، کم‌حوصله و عصبی نمایند. گهگاه اندوهی ناخودآگاه به سراغ زنان باردار می‌آید و آنها را دچار اضطراب میکند. ترس از زایمان و مسائل همراه آن نیز به آن دامن می‌زند. در این حال وظیفه اطرافیان و مخصوصاً شوهر بسیار مهم و کمک کننده است. آنها با ایجاد جوی عاطفی و صمیمی می‌توانند موجب اعتماد به نفس در زن باردار شوند و فضا و محیطی آرامش‌بخش در خانواده ایجاد کنند تا مادر این دوران را با سلامتی و اطمینان طی نماید.
مواردی که در حاملگی باید از آن پرهیز شود
مصرف هر نوع دارو در طول دوره بارداری ممنوع است، مگر این‌که با تجویز پزشک صورت گیرد. مصرف خودسرانه هر نوع دارو در حاملگی می‌تواند سبب عوارض سوء بر جنین شود. این مطلب به‌خصوص در سه ماهه اول بارداری که دوره تشکیل ارگان‌ها و اندام‌های جنین است اهمیت بسیار دارد و تأثیر داروها در این دوره به شکل نقایص مادرزادی در جنین ظاهر می‌شود. مصرف لوازم آرایش و رنگ‌های شیمیایی نیز می‌تواند سبب بروز عوارضی شود و بهتر است مادران در هنگام بارداری در مصرف این‌گونه مواد احتیاط کنند.
عکس‌برداری
از عکس‌برداری با اشعه ایکس در دوره حاملگی باید خودداری شود. چنانچه اقدام به آن بسیار ضروری باشد باید با گذاشتن پوشش مخصوص بر روی رحم و لگن زن صورت پذیرد. به مادران باید توصیه کرد که حتماً حاملگی خود را به پزشک رادیولوژی اطلاع دهند. در هر صورت عکس‌برداری از شکم و لگن به هیچ‌وجه مجاز نیست و بی‌توجهی نسبت به این امر، عواقب جبران‌ناپذیری برای جنین، مانند نقص در تشکیل اندام‌ها و ایجاد انواع سرطان‌های مادرزادی، خواهد داشت.
مصرف دخانیات
استعمال سیگار نیز باعث افزایش مرگ‌و‌میر نوزادان خواهد شد. گذشته از این، نوزاد یک مادر سیگاری دارای وزن کم‌تری نسبت به سایر نوزادان است. بنابراین زمینه‌اش برای ابتلا به انواع بیماری‌ها بیشتر است. این نوزاد، همچنین از رشد جسمانی و عصبی کافی برخوردار نخواهد بود. مادران سیگاری اغلب اشتهای کم‌تری نسبت به سایر مادران دارند و بدین لحاظ از نظر تغذیه دچار مشکل می‌شوند. عواقب سوء این اعتیاد در درجه اول متوجه جنین و در نهایت دامن‌گیر خود مادر خواهد شد.
غذاها را به پنج دسته تقسیم می‌کنند:
میوه‌جات و سبزیجات
لبنیات (شیر و فرآورده‌های آن)
گوشت، ماهی، تخم‌مرغ و حبوبات
غلات (نان)
چربی‌ها و شیرینی‌جات
خانم‌های باردار باید از هر یک از دسته‌های ذکر شده به مقدار لازم مصرف نمایند و رژیم متنوعی داشته باشند. رژیم غذایی به گونه‌ای باشد که پروتئین، ویتامین و کالری کافی را در دسترس آنها و جنین‌شان قرار دهد. لبنیات مثل شیر، پنیر تازه، کره و ماست برای تأمین احتیاجات جنین و مادر لازم است زیرا دارای مقدار زیادی مواد غذایی و کلسیم، ویتامینC، آهن و فسفر هستند و مصرف دو تا سه لیوان شیر در روز، به مادران باردار توصیه شده است. مواد گوشتی (گوشت گاو، گوسفند، مرغ، پرندگان، ماهی و ...) و جگر از نظر تأمین احتیاجات مادر و جنین مهم‌اند و بهتر است مادر هفته‌ای چندبار از آنها استفاده نماید. مصرف روزانه یک عدد تخم‌مرغ به مادران توصیه شده است. استفاده از غلات مانند گندم، برنج، ذرت و حبوبات نظیر لوبیا، عدس و نخود نیز در رژیم غذایی اهمیت فراوان دارد و با توجه به عادات غذایی باید از آنها استفاده شود. غلات و حبوبات، مخصوصاً اگر با هم خورده شوند، غذای کامل‌تری را تشکیل می‌دهند. میوه‌جات و سبزیجات دارای انواع ویتامین‌های لازم برای مادر و جنین هستند و مصرف روزانه آنها توصیه شده است.
تغذیه مناسب
مصرف ۱۰-۸ لیوان آب در روز، به مادران توصیه شده است. مصرف مایعات در دوران بارداری باعث جلوگیری از یبوست و ازدیاد حجم ادرار می‌شود و از این راه به دفع مواد زاید بدن کمک می‌نماید. مصرف روزانه کره و سایر مواد انرژی‌زا به تامین کالری مورد نیاز مادر کمک می‌نماید. برای پیش‌گیری از کم‌خونی در دوران حاملگی، از ماه چهارم حاملگی به بعد مصرف قرص آهن، تجویز شده از سوی پزشک توصیه می‌گردد. در صورتی که تغذیه زن باردار مناسب باشد در طول بارداری به‌طور طبیعی بین ۱۲-۱۰ کیلوگرم افزایش وزن پیدا میکند. به خانم‌های باردار توصیه می‌شود از خوردن چربی، شیرینی و نشاسته زیاد خودداری کنند زیرا چاقی زیاد نیز، مانند سوءتغذیه می‌تواند باعث بروز عوارض در دوران بارداری گردد. به‌طور کلی رعایت چهار اصل تعادل، تناسب، تنوع مواد غذایی و تکرار آنها به دفعات لازم، در تغذیه خانم باردار، موجب سلامت وی و جنین او خواهد شد.
استراحت
اغلب خانم‌های باردار در طول حاملگی به 10-8 ساعت خواب شب احتیاج دارند؛ استراحت بین روز و بعد از ناهار هم برای زن حامله مفید است. دیر خوابیدن و کم‌خوابی برای سلامت زن باردار زیان‌آور است. اگر کار خانم حامله طوری است که باید مدت زیادی سرپا بایستد باید در فواصل متناوب چند دقیقه بنشیند و پاهای خود را بالا نگه دارد و بدین طریق چند دقیقه استراحت نماید. برعکس اگر کار وی طوری است که برای مدت طولانی می‌نشیند باید در هر ساعت چند قدمی راه برود.
واکسیناسیون
لازم است همه مادران در دوران بارداری علیه بیماری کزاز واکسینه شوند. این کار باعث ایمن شدن آنها و نوزادشان در مقابل بیماری کزاز خواهد شد.
مراقبت از دندان‌ها
مادران باردار به علل مختلف در معرض پوسیدگی دندان‌ها قرار دارند. کم شدن بزاق، تغییرات هورمونی و نوع تغذیه از آن جمله‌اند. بنابراین مراقبت از دندان‌ها در حاملگی امر بسیار مهمی است و لازم است خانم‌ها به محض اطمینان از حامله بودن به دندان‌پزشک مراجعه نمایند تا لثه‌ها و دندان‌های آنها معاینه شود. مسواک زدن مرتب قبل از خواب و بعد از خوردن غذا به مادران توصیه می‌شود. مادران باید از خوردن شیرینی‌جات و آب‌نبات‌های سفت و سخت و نوشابه‌های رنگی خودداری کنند.
استحمام
معمولا خانم‌های حامله بیشتر عرق می‌کنند و به علت تغییرات هورمونی دوران حاملگی، ترشحات تناسلی بیشتری دارند. بنابراین استحمام روزانه نه تنها آرام‌بخش است بلکه از عفونت‌های مختلف نیز جلوگیری می‌نماید. خانم‌ها بهتر است در موقع حمام کردن از آب ولرم استفاده نمایند و از استحمام با آب بسیار داغ یا بسیار سرد پرهیز کنند. باید به مادران توصیه شود که از نشستن بر کف حمام در موقع استحمام خودداری نمایند زیرا این امر می‌تواند سبب بروز عفونت در آنها شود.
لباس زن باردار
زنان باردار باید لباس راحت و گشاد بپوشند و از کمربند و کرست تنگ استفاده نکنند. همچنین از پوشیدن جوراب‌های تنگ، که جریان خون پاها را مختل میکند و باعث بزرگ شدن سیاهرگ‌های پا و ایجاد واریس می‌شود، خودداری کنند. لباس‌های زیر آنها نباید از جنس پلاستیک باشد. برای این منظور توصیه می‌شود از لباس‌های کتانی و نخی استفاده کنند و به‌طور مرتب نیز آنها را شسته و تعویض نمایند. کفش مادران باردار نباید پاشنه‌های بلند داشته باشد زیرا هم راه رفتن با آن مشکل است و هم باعث کمردرد و گرفتگی ساق‌های پا می‌شود.
ورزش
عده‌ای از مردم فکر می‌کنند که در ایام بارداری حرکات بدنی باید محدود باشد و از ورزش خودداری کنند. در صورتی که ورزش هم برای مادر و هم برای جنین مفید است. مهم‌ترین ورزش پیاده‌روی در هوای آزاد است. راه رفتن باعث تقویت عضلات شکم می‌شود و در ماه‌های آخر باعث پایین آمدن سر جنین در لگن می‌گردد و به زایمان کمک میکند.
خانم‌های حامله باید حتی‌الامکان از انجام ورزش‌های سنگین، که زمین خوردن، افتادن و یا ضربه‌خوردن را به همراه دارد، اجتناب نمایند. چنانچه خانمی عادت به شنا کردن دارد حاملگی مانع از پرداختن به این ورزش نخواهد بود. ناگفته نماند که هیچ‌گاه حرکات بدنی مادر حامله نباید از حالت لذت‌بخشی به خستگی ناراحت کننده تبدیل شود.
مسافرت
بارداری، مانعی برای مسافرت مادران نیست، به شرطی که در هر حال دسترسی به امکانات پزشکی داشته باشند. چنانچه مادران مسیرهای طولانی را با اتومبیل طی می‌کنند بهتر است هر ۲ ساعت یک‌بار از ماشین پیاده شوند و چند قدم راه بروند. در اواخر دوره حاملگی، مسافرت‌های طولانی توصیه نمی‌شود. در هر صورت لازم است مادران قبل از مسافرت با پزشک خود مشورت نمایند. مسافرت با هواپیما در ماه‌های اول بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کند ولی بیشتر شرکت‌های هوایی در ۲ ماه آخر به مادران باردار بلیت نمی‌فروشند. مادرانی که سابقه سقط یا زایمان غیر طبیعی دارند بهتر است از رفتن به مسافرت در طول بارداری اجتناب نمایند.
مراقبت از سینه‌ها
بهتر است خانم‌ها حتماً از کرست استفاده کنند. حدود ماه سه و چهار حاملگی معمولا باید کرست‌های بزرگ‌تر از اندازه معمول را به کار ببرند. از ماه پنجم به بعد ممکن است مایع زرد و شفافی، که آغوز نامیده می‌شود از سینه زن باردار ترشح شود. این ترشحات ممکن است در اطراف نوک سینه بماند و خشک شود. توصیه می‌شود مادران نوک سینه‌ها را فقط با آب ولرم شست‌و‌شو دهند. اگر نوک سینه کوچک یا فرو رفته است باید آن را با روغن بادام چرب کرد و به آرامی مالش داد و بیرون کشید تا در آینده برای شیر دادن نوزاد اشکالی ایجاد نشود.
مراجعات زن باردار به پزشک یا کلینیک بهداشت خانواده
لازم است زن حامله در ۷ ماه اول بارداری، هر ماه یک بار، در ماه هشتم هر ماه دوبار و در ماه آخر هر هفته یک مرتبه، برای مراقبت به پزشک یا مرکز بهداشتی درمانی مراجعه نماید. در هر نوبت، فشارخون و وزن او کنترل می‌شود، وضعیت جنین بررسی می‌شود و در موارد مختلف به مادر آموزش داده می‌شود تا برای زایمان آماده گردد.
حاملگی‌های پرخطر
حاملگی قبل از سن 18 و بعد از 35 سالگی فاصله بارداری کمتر از 2 سال
حاملگی چهارم به بعد مادری که قدش از ۱۴۵ سانتی‌متر کمتر باشد مادری که وزن او قبل از بارداری کمتر از ۳۸ کیلوگرم باشد. حاملگی‌های چند قلو سوء تغذیه مادر سابقه سقط و زایمان مشکل در مادر در این حاملگی‌ها باید از مادران مراقبت ویژه به عمل آید و فواصل مراقبت‌ها نیز کمتر باشد.
بهداشت روانی دوران بارداری
بارداری، جدای از تغییراتی که در جسم زن ایجاد میکند، سبب تغییرات روحی و روانی در مادر نیز می‌گردد. مسائل خانوادگی، وضعیت اقتصادی خانواده، روابط حاکم بر خانواده نیز در این تغییرات تأثیر دارند. تغییرات هورمونی دوران بارداری نیز به بروز این حالات کمک می‌کنند. تمام این عوامل دست به دست هم می‌دهند و ممکن است مادر باردار را زودرنج، کم‌حوصله و عصبی نمایند. گهگاه اندوهی ناخودآگاه به سراغ زنان باردار می‌آید و آنها را دچار اضطراب میکند. ترس از زایمان و مسائل همراه آن نیز به آن دامن می‌زند. در این حال وظیفه اطرافیان و مخصوصاً شوهر بسیار مهم و کمک کننده است. آنها با ایجاد جوی عاطفی و صمیمی می‌توانند موجب اعتماد به نفس در زن باردار شوند و فضا و محیطی آرامش‌بخش در خانواده ایجاد کنند تا مادر این دوران را با سلامتی و اطمینان طی نماید.
مواردی که در حاملگی باید از آن پرهیز شود
مصرف هر نوع دارو در طول دوره بارداری ممنوع است، مگر این‌که با تجویز پزشک صورت گیرد. مصرف خودسرانه هر نوع دارو در حاملگی می‌تواند سبب عوارض سوء بر جنین شود. این مطلب به‌خصوص در سه ماهه اول بارداری که دوره تشکیل ارگان‌ها و اندام‌های جنین است اهمیت بسیار دارد و تأثیر داروها در این دوره به شکل نقایص مادرزادی در جنین ظاهر می‌شود. مصرف لوازم آرایش و رنگ‌های شیمیایی نیز می‌تواند سبب بروز عوارضی شود و بهتر است مادران در هنگام بارداری در مصرف این‌گونه مواد احتیاط کنند.
عکس‌برداری
از عکس‌برداری با اشعه ایکس در دوره حاملگی باید خودداری شود. چنانچه اقدام به آن بسیار ضروری باشد باید با گذاشتن پوشش مخصوص بر روی رحم و لگن زن صورت پذیرد. به مادران باید توصیه کرد که حتماً حاملگی خود را به پزشک رادیولوژی اطلاع دهند. در هر صورت عکس‌برداری از شکم و لگن به هیچ‌وجه مجاز نیست و بی‌توجهی نسبت به این امر، عواقب جبران‌ناپذیری برای جنین، مانند نقص در تشکیل اندام‌ها و ایجاد انواع سرطان‌های مادرزادی، خواهد داشت.
مصرف دخانیات
استعمال سیگار نیز باعث افزایش مرگ‌و‌میر نوزادان خواهد شد. گذشته از این، نوزاد یک مادر سیگاری دارای وزن کم‌تری نسبت به سایر نوزادان است. بنابراین زمینه‌اش برای ابتلا به انواع بیماری‌ها بیشتر است. این نوزاد، همچنین از رشد جسمانی و عصبی کافی برخوردار نخواهد بود. مادران سیگاری اغلب اشتهای کم‌تری نسبت به سایر مادران دارند و بدین لحاظ از نظر تغذیه دچار مشکل می‌شوند. عواقب سوء این اعتیاد در درجه اول متوجه جنین و در نهایت دامن‌گیر خود مادر خواهد شد.
منبع:
زندگی آنلاین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼