سن حرف زدن کودکان، فرصت کتاب خوانی
تا جایی که ممکن است برای کودکتان کتاب بخوانید. این یکی از بهترین روش‌ها برای توسعه زبان کودک است.
توانایی حرف زدن در کودکان متفاوت است این دقیقاً مثل همه توانایی‌ها و مهارت‌های دیگری است که کودکان در آن متفاوت هستند. کودکی در شش ماهگی شروع به آوا بیانی می‌کند و کودک دیگری تا یک سالگی ساکت است. همانطور که هر کودکی در زمان خاصی شروع به راه رفتن می‌کند.
هر کودکی طبق جدول زمان بندی خودش پیش می‌رود و مقایسه اینکه یک کودک در شش ماهگی حرف زدن را آغاز می‌کند با کودکی که بعد از یک سالگی نیز هنوز واژه ندارد کار چندان درستی نیست. اما به طور معمول جدول زمانبندی‌ای برای هر بخش از مهارت‌های کودک در سنین مختلف وجود دارد که راهنمایی برای والدین، پزشک و مشاوران کودک است تا بر اساس آن وضعیت کودک را ارزیابی کند. اما این اصلا به معنای آن نیست که اگر به طور معمول کودکان در نه ماهگی چهار دست و پا راه می‌روند کودکی که این کار را نمی‌کند مشکل ویژه‌ای دارد. به همین ترتیب با اینکه معیاری برای حرف زدن کودکان وجود دارد اما نمی‌توان همه کودکان را با آن تطبیق داد. در عین حال این به معنای آن نیست که شما نمی‌توانید کاری برای توسعه مهارت‌های کودکتان انجام بدهید. زبان آموزی اتفاقا از آن مواردی است که شما می‌توانید در آن نقش اساسی داشته باشید به ویژه اگر احساس می‌کنید فرزندتان از جدول زمان بندی عقب افتاده است و یا آنچنان که می‌گویند دیر زبان باز می‌کند.
این راهنما برای فهمیدن موقعیت فرزندتان مفید است:
ـ نوزادان از ۶ تا ۹ ماهگی آوا زبانی دارند.
ـ نوزادان در ۹ ماهگی باید بتوانند آوا تولید کنند، بخندند و صدا تولید کنند.
ـ در ۱۲ ماهگی کودک می‌تواند اشاره کند، واکنش نشان بدهد و خودش را با صداها حرکت بدهد.
ـ در ۱۴ ماهگی کودکان می‌توانند به چیزهای مورد علاقه اشاره کنند و واکنش نشان بدهند.
ـ از ۹ ماهگی تا ۱۵ ماهگی کودکان می‌توانند برخی از کلمات ساده را بگویند.
ـ از ۱۲ ماهگی تا ۱۸ ماهگی کودکان معنای برخی از کلمه‌های رایج را می‌فهمند مثلا معنای بابا، مامان، آب و…
ـ تا ۱۸ ماهگی کودک حتما باید معنای دست زدن و تکان دادن سر را بفهمد.
ـ در ۱۸ ماهگی کودک حداقل ۵۰ کلمه بلد است و می‌تواند با آنها جمله‌های دو کلمه‌ای بسازد.
ـ در ۱۸ ماهگی کودکان می‌توانند به سوال‌های ساده پاسخ بدهند و دستورات مستقیم و ساده را اجرا کنند.
ـ در ۱۸ ماهگی کودکان می‌توانند به سمت چیزی که اشاره می‌کنید برگردند و به آن نگاه کنند.
فرصت کتاب خوانی
تا جایی که ممکن است برای کودکتان کتاب بخوانید. این یکی از بهترین روش‌ها برای توسعه زبان کودک است. فقط کافی است که تصاویر کتاب را برای کودک توصیف کنید بدون اینکه از روی متن آن بخوانید. کتاب‌هایی انتخاب کنید که رنگی و جذاب باشند و جزئیات زیادی داشته باشند. بسیاری از کتاب‌های مخصوص نوزادان ساده و با تصویرهای کم است. به جای این نوع کتاب‌ها، کتاب‌هایی با نقاشی‌های جزیی بخرید تا بتوانید بیشتر حرف بزنید و چیزهای بیشتری را توصیف کنید. از کودک بپرسید «این چیست؟» و سعی کنید با اشاره به تصاویر و نامگذاری تصاویر توجه کودک را هم زمان به دیدن و شنیدن جلب کنید.
شناساندن همه چیز
کودکان از طریق شنیدن یاد می‌گیرند. به این حساب که او هنوز نمی‌فهمد زندگی‌اش را در سکوت قرار ندهید. اسم اشیا را تکرار کنید، به رنگ‌ها اشاره کنید، عدد بشمارید، نام آدم‌ها را صدا بزنید و هر حرکتی که می‌کنید را برای کودک توضیح بدهید. اگر او را در آغوش می‌گیرید تکرار کنید که او را در آغوش گرفته‌اید. به اشیا اشاره کنید. از زمانی که او خیلی کوچک است با او بای بای کردن، سلام کردن، دست زدن، تکان دادن سر، بله و نه،ضربه زدن به اشیا، صدای حیوانات، صدای طبیعت، صدای غذاها و هرچیزی که در محیط زندگی‌اش وجود دارد را معرفی کنید.
در وقت بازی
یک فرصت عالی برای آموزش زبان و توسعه بیان و کلمات وقت بازی است. هرچقدر بیشتر حرف بزنید و در بازی مدام به اشیا و نحوه انجام بازی اشاره کنید. به اسباب بازی‌ها اشاره کنید، برایش داستان بسازید، آنها را نام گذاری کنید و از این فرصت برای حرف زدن بیشتر استفاده کنید.
کودک را درگیر کنید
تمام لحظاتی که با کودکتان از روز اول آغاز می‌کنید فقط لحظات لذت بردن و شادی و یا مراقبت نیستند در تمام این مدت شما فرصت دارید که کودک را با زبان آشنا کنید. وقتی کودک خیره نگاهتان می‌کند با او حرف بزنید، درباره اجزای صورت خودتان حرف بزنید.وقتی کودک دهانش را باز و بسته می‌کند از این فرصت استفاده کنید و با ادای کلمات با باز و بسته کردن دهان توجه کودک را به صدا و حرکت لب‌ها جلب کنید. برای کودک شعر بخوانید و محیط کودک را در سکوت نگه ندارید. در لحظات بیداری توجه کودک را به صداها، حرف‌ها و کلمات و موسیقی جلب کنید. بارها و بارها یک کلمه را تکرار کنید و یک شعر را بخوانید. وقتی در حمام هستید برایش شعر بخوانید، وقتی پوشک را تعویض می‌کنید، موقع غذا دادن، موقع خواباندن، موقع رانندگی، در پارک و در خیابان. موقع کارکردن برای کودک شرح دهید که چه کاری انجام می‌دهید. و در مهمانی به او توضیح بدهید که چه چیزی در جریان است.
منتظر باشید
والد کم صبری نباشید. این روزها بیشتر والدین برای همه چیز عجله دارند. خود شما برای آموزش هر چیزی نیاز به دقت و توجه دارید، از کودک تازه وارد چه انتظاری دارید؟ شما باید صبور باشید و اجازه بدهید او در قالب وجودی خودش رشد کند. تلاش‌های شما باید این باشد که او را در محیطی غنی از ادبیات، کلمه و واژه قرار بدهید. اجازه بدهید این چیزها جذب کودک شوند. وقتی از کودک سوالی می‌پرسید صبر کنید. وقتی از او درخواستی دارید صبر کنید. بیشتر پدرومادرها بدون اینکه متوجه باشند اجازه ابراز وجود، بیان و حرکت را به کودک نمی‌دهند چون آنها وقت و حوصله‌اش را ندارند. صبر کنید تا ببینید، بشنوید واو بتواند عمل کند. اینکار به کودک شما انگیزه می‌دهد تا پیش برود. به ویژه برای کودکی که شما نگران تاخیر در زبان باز کردن یا هر مهارت دیگری در او هستید صبوری بسیار مهم است. اجازه بدهید که او انجام بدهد، حرف بزند و حرکت کند.
زمانی که به او آموزش می‌دهید باید صبور باشید تا پاسخ درست را از او بگیرید. به این دلیل که او خیلی کند است، حاضر جواب نیست و چابک نیست به کودکتان برچسب کم هوشی نزنید. یادتان باشد که زبان باز کردن و حرف زدن آخر ماجرا نیست. وظیفه شما برای توسعه زبان کودک همچنان ادامه دارد. کودک را همیشه در محیطی غنی از ادبیات سالم و درست بار بیاورید. این کاری است که تا بزرگسالی باید انجام بدهید. در نهایت اگر احساس می‌کنید فرزندتان در بیان کلمات مشکل دارد، حرف زدن را شروع نمی‌کند، ساکت است و تاخیر زیادی دارد حتماً این مساله را پیگیری کنید. اولین کاری که باید بکنید مراجعه به پزشک کودک است او راهکارهای بعدی را به شما خواهد گفت.
هر کودکی طبق جدول زمان بندی خودش پیش می‌رود و مقایسه اینکه یک کودک در شش ماهگی حرف زدن را آغاز می‌کند با کودکی که بعد از یک سالگی نیز هنوز واژه ندارد کار چندان درستی نیست. اما به طور معمول جدول زمانبندی‌ای برای هر بخش از مهارت‌های کودک در سنین مختلف وجود دارد که راهنمایی برای والدین، پزشک و مشاوران کودک است تا بر اساس آن وضعیت کودک را ارزیابی کند. اما این اصلا به معنای آن نیست که اگر به طور معمول کودکان در نه ماهگی چهار دست و پا راه می‌روند کودکی که این کار را نمی‌کند مشکل ویژه‌ای دارد. به همین ترتیب با اینکه معیاری برای حرف زدن کودکان وجود دارد اما نمی‌توان همه کودکان را با آن تطبیق داد. در عین حال این به معنای آن نیست که شما نمی‌توانید کاری برای توسعه مهارت‌های کودکتان انجام بدهید. زبان آموزی اتفاقا از آن مواردی است که شما می‌توانید در آن نقش اساسی داشته باشید به ویژه اگر احساس می‌کنید فرزندتان از جدول زمان بندی عقب افتاده است و یا آنچنان که می‌گویند دیر زبان باز می‌کند.
این راهنما برای فهمیدن موقعیت فرزندتان مفید است:
ـ نوزادان از ۶ تا ۹ ماهگی آوا زبانی دارند.
ـ نوزادان در ۹ ماهگی باید بتوانند آوا تولید کنند، بخندند و صدا تولید کنند.
ـ در ۱۲ ماهگی کودک می‌تواند اشاره کند، واکنش نشان بدهد و خودش را با صداها حرکت بدهد.
ـ در ۱۴ ماهگی کودکان می‌توانند به چیزهای مورد علاقه اشاره کنند و واکنش نشان بدهند.
ـ از ۹ ماهگی تا ۱۵ ماهگی کودکان می‌توانند برخی از کلمات ساده را بگویند.
ـ از ۱۲ ماهگی تا ۱۸ ماهگی کودکان معنای برخی از کلمه‌های رایج را می‌فهمند مثلا معنای بابا، مامان، آب و…
ـ تا ۱۸ ماهگی کودک حتما باید معنای دست زدن و تکان دادن سر را بفهمد.
ـ در ۱۸ ماهگی کودک حداقل ۵۰ کلمه بلد است و می‌تواند با آنها جمله‌های دو کلمه‌ای بسازد.
ـ در ۱۸ ماهگی کودکان می‌توانند به سوال‌های ساده پاسخ بدهند و دستورات مستقیم و ساده را اجرا کنند.
ـ در ۱۸ ماهگی کودکان می‌توانند به سمت چیزی که اشاره می‌کنید برگردند و به آن نگاه کنند.
فرصت کتاب خوانی
تا جایی که ممکن است برای کودکتان کتاب بخوانید. این یکی از بهترین روش‌ها برای توسعه زبان کودک است. فقط کافی است که تصاویر کتاب را برای کودک توصیف کنید بدون اینکه از روی متن آن بخوانید. کتاب‌هایی انتخاب کنید که رنگی و جذاب باشند و جزئیات زیادی داشته باشند. بسیاری از کتاب‌های مخصوص نوزادان ساده و با تصویرهای کم است. به جای این نوع کتاب‌ها، کتاب‌هایی با نقاشی‌های جزیی بخرید تا بتوانید بیشتر حرف بزنید و چیزهای بیشتری را توصیف کنید. از کودک بپرسید «این چیست؟» و سعی کنید با اشاره به تصاویر و نامگذاری تصاویر توجه کودک را هم زمان به دیدن و شنیدن جلب کنید.
شناساندن همه چیز
کودکان از طریق شنیدن یاد می‌گیرند. به این حساب که او هنوز نمی‌فهمد زندگی‌اش را در سکوت قرار ندهید. اسم اشیا را تکرار کنید، به رنگ‌ها اشاره کنید، عدد بشمارید، نام آدم‌ها را صدا بزنید و هر حرکتی که می‌کنید را برای کودک توضیح بدهید. اگر او را در آغوش می‌گیرید تکرار کنید که او را در آغوش گرفته‌اید. به اشیا اشاره کنید. از زمانی که او خیلی کوچک است با او بای بای کردن، سلام کردن، دست زدن، تکان دادن سر، بله و نه،ضربه زدن به اشیا، صدای حیوانات، صدای طبیعت، صدای غذاها و هرچیزی که در محیط زندگی‌اش وجود دارد را معرفی کنید.
در وقت بازی
یک فرصت عالی برای آموزش زبان و توسعه بیان و کلمات وقت بازی است. هرچقدر بیشتر حرف بزنید و در بازی مدام به اشیا و نحوه انجام بازی اشاره کنید. به اسباب بازی‌ها اشاره کنید، برایش داستان بسازید، آنها را نام گذاری کنید و از این فرصت برای حرف زدن بیشتر استفاده کنید.
کودک را درگیر کنید
تمام لحظاتی که با کودکتان از روز اول آغاز می‌کنید فقط لحظات لذت بردن و شادی و یا مراقبت نیستند در تمام این مدت شما فرصت دارید که کودک را با زبان آشنا کنید. وقتی کودک خیره نگاهتان می‌کند با او حرف بزنید، درباره اجزای صورت خودتان حرف بزنید.وقتی کودک دهانش را باز و بسته می‌کند از این فرصت استفاده کنید و با ادای کلمات با باز و بسته کردن دهان توجه کودک را به صدا و حرکت لب‌ها جلب کنید. برای کودک شعر بخوانید و محیط کودک را در سکوت نگه ندارید. در لحظات بیداری توجه کودک را به صداها، حرف‌ها و کلمات و موسیقی جلب کنید. بارها و بارها یک کلمه را تکرار کنید و یک شعر را بخوانید. وقتی در حمام هستید برایش شعر بخوانید، وقتی پوشک را تعویض می‌کنید، موقع غذا دادن، موقع خواباندن، موقع رانندگی، در پارک و در خیابان. موقع کارکردن برای کودک شرح دهید که چه کاری انجام می‌دهید. و در مهمانی به او توضیح بدهید که چه چیزی در جریان است.
منتظر باشید
والد کم صبری نباشید. این روزها بیشتر والدین برای همه چیز عجله دارند. خود شما برای آموزش هر چیزی نیاز به دقت و توجه دارید، از کودک تازه وارد چه انتظاری دارید؟ شما باید صبور باشید و اجازه بدهید او در قالب وجودی خودش رشد کند. تلاش‌های شما باید این باشد که او را در محیطی غنی از ادبیات، کلمه و واژه قرار بدهید. اجازه بدهید این چیزها جذب کودک شوند. وقتی از کودک سوالی می‌پرسید صبر کنید. وقتی از او درخواستی دارید صبر کنید. بیشتر پدرومادرها بدون اینکه متوجه باشند اجازه ابراز وجود، بیان و حرکت را به کودک نمی‌دهند چون آنها وقت و حوصله‌اش را ندارند. صبر کنید تا ببینید، بشنوید واو بتواند عمل کند. اینکار به کودک شما انگیزه می‌دهد تا پیش برود. به ویژه برای کودکی که شما نگران تاخیر در زبان باز کردن یا هر مهارت دیگری در او هستید صبوری بسیار مهم است. اجازه بدهید که او انجام بدهد، حرف بزند و حرکت کند.
زمانی که به او آموزش می‌دهید باید صبور باشید تا پاسخ درست را از او بگیرید. به این دلیل که او خیلی کند است، حاضر جواب نیست و چابک نیست به کودکتان برچسب کم هوشی نزنید. یادتان باشد که زبان باز کردن و حرف زدن آخر ماجرا نیست. وظیفه شما برای توسعه زبان کودک همچنان ادامه دارد. کودک را همیشه در محیطی غنی از ادبیات سالم و درست بار بیاورید. این کاری است که تا بزرگسالی باید انجام بدهید. در نهایت اگر احساس می‌کنید فرزندتان در بیان کلمات مشکل دارد، حرف زدن را شروع نمی‌کند، ساکت است و تاخیر زیادی دارد حتماً این مساله را پیگیری کنید. اولین کاری که باید بکنید مراجعه به پزشک کودک است او راهکارهای بعدی را به شما خواهد گفت.
منبع:
روزنامه اطلاعات
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼