دلیل نوزادان چاق، مهم‌ترین‌ها
جالب اینجاست که بسیاری از والدینی که فرزندان درشت‌هیکل دارند، پیش خود تصور می‌کنند فرزندشان سالم است که هیکلش بزرگ‌تر از اندازه معمول است.
نوزادان سنگین وزن اصولا بیش از ۴ کیلوگرم وزن دارند و در مقایسه با سن بارداری، زیادی بزرگ هستند . جالب اینجاست که بسیاری از والدینی که فرزندان درشت‌هیکل دارند، پیش خود تصور می‌کنند فرزندشان سالم است که هیکلش بزرگ‌تر از اندازه معمول است؛ شاید شنیده باشید که والدین این نوزادان می‌گویند: «بچه‌ام قوی‌تر از بچه‌های دیگر است و به اندازه آن‌ها شل و وارفته نیست!» یا بعضی از آن‌ها معتقدند، بچه‌های درشت‌هیکل، خیلی بهتر از بچه‌های لاغرتر و کوچک‌ترند؛ وقتی آن‌ها را در آغوش می‌گیریم، احساس امنیت بیشتری داریم و نمی‌ترسیم که به آن‌ها آسیب وارد شود؛ انگار آن‌ها بیمار نمی‌شوند و به شکنندگی سایر بچه‌ها نیستند و...
خطرات ماکروزومی؟
اولین خطری که بچه‌های چاق با آن روبه رو می‌شوند خطرات هنگام زایمان است. بچه‌های بزرگ، معمولا با زایمان طبیعی به دنیا نمی‌‌آیند و سزارین و همه خطراتی که برای مادر دارد اجتناب‌ناپذیر است. از این گذشته در بچه‌های ماکروزوم دو خطر دیگر هم وجود دارد:
نفسم در نمی‌یاد!
متخصصان می‌گویند در واقع بچه‌های بزرگ، در معرض مشکلاتی از جمله اختلالات تنفسی قرار دارند. اگر نوزادی به خاطر دیابت مادرش، درشت‌هیکل شود، ممکن است رشد ریه‌هایش به تعویق بیفتد و اگر این نوزاد با عمل سزارین متولد شده باشد، ممکن است این مشکل به خاطر توقف تنفسی، موقت و زودگذر باشد.
قندم افتاده!
نگرانی دیگر، سطح قند خون است. بچه‌های درشت‌اندام، مادرشان دچار دیابت باشد یا نه، بعد از تولد در معرض پایین بودن سطح قند خون قرار می‌گیرند. قند خون بچه‌های سنگین‌تر از 3 کیلو و 800 گرم، باید در ساعات اولیه تحت کنترل باشد. نشانه‌های اولیه پایین بودن قند خون نوزاد، معمولا از کلافگی و گاهی خواب‌آلودگی مفرط است. اگر نوزاد شما هم دچار چنین حالاتی می‌شود، معمولا شیر خوردن می‌تواند به او کمک کند؛ شیر دادن به نوزاد در همان اتاق زایمان می‌تواند مانع از افتادن قند خون او شود. گاهی پزشکان توصیه می‌کنند که در طول روز اول، هر 2تا3 ساعت یک‌بار به نوزاد شیر داده شود تا قند خونش افت پیدا نکند. چند دلیل عمده برای زیادی بزرگ شدن نوزادها وجود دارد
چرا جنیـن چـاق می‌شـود؟
مشکلات پزشکی؛ متهم ردیف اول
نخستین دلیل، مربوط به مشکلات پزشکی است و رایج‌ترین علت پزشکی که باعث درشت شدن نوزاد می‌شود، ابتلای مادر به دیابت دوران بارداری است. به زبان ساده گلوکز، سوخت مورد علاقه طفل برای رشد است. وقتی قند خون مادر بالا باشد، گلوکز بیشتری در اختیار جنین قرار می‌گیرد و باعث بالا رفتن وزن جنین می‌شود. 5/1 تا 10 درصد زنان در موقع بارداری به این بیماری گرفتار می‌شوند.
دیابت بارداری که کنترل یا درمان نشده باشد، می‌تواند تاثیرات زیادی بر جنین داشته باشد؛ درشت بودن بیش از اندازه نوزادی که با چربی بالا متولد می‌شود موضوع زایمان را سخت و خطرناک می‌کند و پایین بودن قند خون نوزاد بلافاصله بعد از تولد هم احتمال ابتلا به مشکلات تنفسی را زیاد می‌کند.
اگر دیابت بارداری دارید، پزشک از شما می‌خواهد تست‌هایی را روی جنین انجام دهید:
یادتان باشد شما و جنین‌تان همیشه در مرحله خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارید.
ضربان قلب جنین مشخص می‌کند رشد جنین چگونه است.
تعداد ضربات مشخص می‌کند جنین چگونه فعالیت می‌کند.
فاصله بین حرکات جنین یا تست استرس.
ژنتیک را دست کم نگیرید
دومین و مهم‌ترین دلیل زیادی بزرگ شدن نوزاد، سایز مادر و سابقه ژنتیک خانواده‌اش است؛ احتمال اینکه مادران درشت‌هیکل صاحب فرزندان درشت شوند، بسیار زیاد است. اگر خانمی در حال حاضر صاحب یک نوزاد درشت است، احتمال اینکه سایر فرزندانش هم زیادی بزرگ باشند، افزایش می‌یابد؛ در بارداری‌های پشت سر هم، هر بار بین ۷۷ تا ۱۰۰ گرم به وزن نوزاد افزوده می‌شود. خانمی که وزن هنگام تولد خودش، بیش از ۳ کیلو و ۷۰۰ گرم بوده، دوبرابر دیگر زنان احتمال اینکه صاحب فرزند درشت‌هیکلی شود بیشتر است. ظاهرا پسرها بیشتر از دخترها وزن می‌گیرند و نژاد مادر نیز در میزان بزرگی نوزاد تاثیرگذار است. همچنین میزان وزنی که مادر در طول دوران بارداری کسب می‌کند، با میزان درشتی نوزاد رابطه مستقیم دارد؛ اگر مادر به‌طور متوسط، بیش از ۱۳کیلوگرم در دوران بارداری وزن اضافه کند، ۳/۳ برابر احتمال بالا بودن وزن تولد نوزادش افزایش می‌یابد.
من و تو در خطریم؟!
معمولا خانم‌های مبتلا به دیابت بارداری، هیچ نوع علامت بارزی ندارند اما دیابت بارداری باعث بالا رفتن فشار خون در دوران بارداری شده و چاق شدن جنین و سزارین را در پی دارد. روش درمانی رژیم غذایی نخستین درمانی است که به کار می‌رود و درصورتی‌که خوب هدایت شود، مناسب است. این نوع درمان شامل رژیمی با محدودیت 2هزار کالری در روز است که با کنترل قند خون، در 3 وعده غذایی و 2عصرانه گنجانده می‌شود. همچنین تمرینات بدنی متعادل و سازگار با بارداری همچون پیاده‌روی، شنا، ژیمناستیک سبک و... توصیه می‌شود که می‌تواند احتمال بروز دیابت بارداری و احتمال تولد نوزادی بسیار چاق را کاهش دهد اما درصورت موفق نشدن، می‌توان درمان دارویی را پیشنهاد داد.
کنترل مداوم میزان قند خون مویرگ (اندازه‌گیری خودکار قبل و بعد از هر وعده غذایی) و ثبت در دفترچه، تعیین مقدار HbA1C (غلظت گلوکز در خون که نشان‌دهنده حالت مزمن زیادی قند خون است)، انجام اکوگرافی برای هر 2 نفر(روشی برای تشخیص توسط اشعه فراصوت ) تا 3 هفته، ارزیابی آسایش جنین در تمام هفته‌ها، تشخیص وزن نوزاد، برنامه‌ریزی زایمان به‌وسیله مجموعه روش‌های زایمان (در مواقع حاد)، معاینه چشم ابتدای بارداری و در ماه پنجم از جمله کارهایی است که برای مادر مبتلا به دیابت بارداری توصیه می‌شود.
بچه‌های درشت بزرگ‌ترهای درشت؟!
بچه‌ای درشت، با صورت و بدنی گرد و تپل، واقعا بی‌نظیر به‌نظر می‌رسد اما آیا محکوم است که همیشه بزرگ‌ترین بچه روی زمین بازی باقی بماند؟ اصولا دانشمندان بر این باورند که زمینه‌های ژنتیک و تغذیه مادر در دوران بارداری، تعیین‌کننده وزن هنگام تولد کودک است. بنابراین وزن هنگام تولد، نمی‌تواند باعث چاقی بزرگسالی شود. به‌تازگی نتایج تحقیقی در این زمینه نشان داده است چاقی حداقل از ۶ماهگی آغاز می‌شود؛ یعنی بچه‌های ۶ماهه چاق در دوران بزرگسالی، بیشتر از بچه‌های چاق کم‌سن‌تر، در معرض چاقی قرار دارند. به گفته کارشناسان، الگوی وزن‌گیری کودک در ۴ ماهه اول زندگی، با افزایش احتمال چاقی در ۷ سالگی، ارتباطی مستقیم دارد؛ بنابراین الگوی وزن‌گیری کودک شما در یک ساله اول زندگی‌اش باید رشدی منظم و تدریجی داشته باشد.
رهایی از مهلکه
زایمان بچه‌های درشت‌هیکل، قاعدتا با مشکلاتی همراه است که احتمال سزارین را 2 برابر بیشتر می‌کند زیرا نوزاد به سختی در کانال تولد جای می‌گیرد. «دیستوشی شانه» (سخت‌زایی شانه‌ای که زایمان از طریق مجرای تنگ انجام می‌شود) به‌صورتی است که در مراحل آخر زایمان نوزاد درشت‌اندام، شانه‌های جنین مانع زایمان می‌شود. در این حالت احتمال آسیب رسیدن به شبکه اعصاب در ناحیه بازو، شکستن استخوان ترقوه، فلج شدن عضوهای ناحیه فوقانی و مرگ نوزاد ناشی از خفگی وجود دارد.برای افزایش شانس زایمان واژینال، خانم‌ها باید با ورزش و تغییر رژیم غذایی به سوی پروتئین بیشتر و چربی کمتر، مراقب اضافه وزن خود باشند. به عقیده متخصصان زنان و زایمان، زنانی که در حال زایمان طفل درشت‌هیکل هستند، باید در طول زایمان کاملا تحت مراقبت باشند تا درصورت بروز وضعیت غیر‌عادی مثل طولانی شدن مرحله دوم زایمان، به خاطر پایین نیامدن سر نوزاد در کانال تولد یا پایین نیامدن بدن نوزاد در مرحله دوم زایمان با وجود فشار، عمل سزارین با فکر درست و باز انجام شود.
خطرات ماکروزومی؟
اولین خطری که بچه‌های چاق با آن روبه رو می‌شوند خطرات هنگام زایمان است. بچه‌های بزرگ، معمولا با زایمان طبیعی به دنیا نمی‌‌آیند و سزارین و همه خطراتی که برای مادر دارد اجتناب‌ناپذیر است. از این گذشته در بچه‌های ماکروزوم دو خطر دیگر هم وجود دارد:
نفسم در نمی‌یاد!
متخصصان می‌گویند در واقع بچه‌های بزرگ، در معرض مشکلاتی از جمله اختلالات تنفسی قرار دارند. اگر نوزادی به خاطر دیابت مادرش، درشت‌هیکل شود، ممکن است رشد ریه‌هایش به تعویق بیفتد و اگر این نوزاد با عمل سزارین متولد شده باشد، ممکن است این مشکل به خاطر توقف تنفسی، موقت و زودگذر باشد.
قندم افتاده!
نگرانی دیگر، سطح قند خون است. بچه‌های درشت‌اندام، مادرشان دچار دیابت باشد یا نه، بعد از تولد در معرض پایین بودن سطح قند خون قرار می‌گیرند. قند خون بچه‌های سنگین‌تر از 3 کیلو و 800 گرم، باید در ساعات اولیه تحت کنترل باشد. نشانه‌های اولیه پایین بودن قند خون نوزاد، معمولا از کلافگی و گاهی خواب‌آلودگی مفرط است. اگر نوزاد شما هم دچار چنین حالاتی می‌شود، معمولا شیر خوردن می‌تواند به او کمک کند؛ شیر دادن به نوزاد در همان اتاق زایمان می‌تواند مانع از افتادن قند خون او شود. گاهی پزشکان توصیه می‌کنند که در طول روز اول، هر 2تا3 ساعت یک‌بار به نوزاد شیر داده شود تا قند خونش افت پیدا نکند. چند دلیل عمده برای زیادی بزرگ شدن نوزادها وجود دارد
چرا جنیـن چـاق می‌شـود؟
مشکلات پزشکی؛ متهم ردیف اول
نخستین دلیل، مربوط به مشکلات پزشکی است و رایج‌ترین علت پزشکی که باعث درشت شدن نوزاد می‌شود، ابتلای مادر به دیابت دوران بارداری است. به زبان ساده گلوکز، سوخت مورد علاقه طفل برای رشد است. وقتی قند خون مادر بالا باشد، گلوکز بیشتری در اختیار جنین قرار می‌گیرد و باعث بالا رفتن وزن جنین می‌شود. 5/1 تا 10 درصد زنان در موقع بارداری به این بیماری گرفتار می‌شوند.
دیابت بارداری که کنترل یا درمان نشده باشد، می‌تواند تاثیرات زیادی بر جنین داشته باشد؛ درشت بودن بیش از اندازه نوزادی که با چربی بالا متولد می‌شود موضوع زایمان را سخت و خطرناک می‌کند و پایین بودن قند خون نوزاد بلافاصله بعد از تولد هم احتمال ابتلا به مشکلات تنفسی را زیاد می‌کند.
اگر دیابت بارداری دارید، پزشک از شما می‌خواهد تست‌هایی را روی جنین انجام دهید:
یادتان باشد شما و جنین‌تان همیشه در مرحله خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارید.
ضربان قلب جنین مشخص می‌کند رشد جنین چگونه است.
تعداد ضربات مشخص می‌کند جنین چگونه فعالیت می‌کند.
فاصله بین حرکات جنین یا تست استرس.
ژنتیک را دست کم نگیرید
دومین و مهم‌ترین دلیل زیادی بزرگ شدن نوزاد، سایز مادر و سابقه ژنتیک خانواده‌اش است؛ احتمال اینکه مادران درشت‌هیکل صاحب فرزندان درشت شوند، بسیار زیاد است. اگر خانمی در حال حاضر صاحب یک نوزاد درشت است، احتمال اینکه سایر فرزندانش هم زیادی بزرگ باشند، افزایش می‌یابد؛ در بارداری‌های پشت سر هم، هر بار بین ۷۷ تا ۱۰۰ گرم به وزن نوزاد افزوده می‌شود. خانمی که وزن هنگام تولد خودش، بیش از ۳ کیلو و ۷۰۰ گرم بوده، دوبرابر دیگر زنان احتمال اینکه صاحب فرزند درشت‌هیکلی شود بیشتر است. ظاهرا پسرها بیشتر از دخترها وزن می‌گیرند و نژاد مادر نیز در میزان بزرگی نوزاد تاثیرگذار است. همچنین میزان وزنی که مادر در طول دوران بارداری کسب می‌کند، با میزان درشتی نوزاد رابطه مستقیم دارد؛ اگر مادر به‌طور متوسط، بیش از ۱۳کیلوگرم در دوران بارداری وزن اضافه کند، ۳/۳ برابر احتمال بالا بودن وزن تولد نوزادش افزایش می‌یابد.
من و تو در خطریم؟!
معمولا خانم‌های مبتلا به دیابت بارداری، هیچ نوع علامت بارزی ندارند اما دیابت بارداری باعث بالا رفتن فشار خون در دوران بارداری شده و چاق شدن جنین و سزارین را در پی دارد. روش درمانی رژیم غذایی نخستین درمانی است که به کار می‌رود و درصورتی‌که خوب هدایت شود، مناسب است. این نوع درمان شامل رژیمی با محدودیت 2هزار کالری در روز است که با کنترل قند خون، در 3 وعده غذایی و 2عصرانه گنجانده می‌شود. همچنین تمرینات بدنی متعادل و سازگار با بارداری همچون پیاده‌روی، شنا، ژیمناستیک سبک و... توصیه می‌شود که می‌تواند احتمال بروز دیابت بارداری و احتمال تولد نوزادی بسیار چاق را کاهش دهد اما درصورت موفق نشدن، می‌توان درمان دارویی را پیشنهاد داد.
کنترل مداوم میزان قند خون مویرگ (اندازه‌گیری خودکار قبل و بعد از هر وعده غذایی) و ثبت در دفترچه، تعیین مقدار HbA1C (غلظت گلوکز در خون که نشان‌دهنده حالت مزمن زیادی قند خون است)، انجام اکوگرافی برای هر 2 نفر(روشی برای تشخیص توسط اشعه فراصوت ) تا 3 هفته، ارزیابی آسایش جنین در تمام هفته‌ها، تشخیص وزن نوزاد، برنامه‌ریزی زایمان به‌وسیله مجموعه روش‌های زایمان (در مواقع حاد)، معاینه چشم ابتدای بارداری و در ماه پنجم از جمله کارهایی است که برای مادر مبتلا به دیابت بارداری توصیه می‌شود.
بچه‌های درشت بزرگ‌ترهای درشت؟!
بچه‌ای درشت، با صورت و بدنی گرد و تپل، واقعا بی‌نظیر به‌نظر می‌رسد اما آیا محکوم است که همیشه بزرگ‌ترین بچه روی زمین بازی باقی بماند؟ اصولا دانشمندان بر این باورند که زمینه‌های ژنتیک و تغذیه مادر در دوران بارداری، تعیین‌کننده وزن هنگام تولد کودک است. بنابراین وزن هنگام تولد، نمی‌تواند باعث چاقی بزرگسالی شود. به‌تازگی نتایج تحقیقی در این زمینه نشان داده است چاقی حداقل از ۶ماهگی آغاز می‌شود؛ یعنی بچه‌های ۶ماهه چاق در دوران بزرگسالی، بیشتر از بچه‌های چاق کم‌سن‌تر، در معرض چاقی قرار دارند. به گفته کارشناسان، الگوی وزن‌گیری کودک در ۴ ماهه اول زندگی، با افزایش احتمال چاقی در ۷ سالگی، ارتباطی مستقیم دارد؛ بنابراین الگوی وزن‌گیری کودک شما در یک ساله اول زندگی‌اش باید رشدی منظم و تدریجی داشته باشد.
رهایی از مهلکه
زایمان بچه‌های درشت‌هیکل، قاعدتا با مشکلاتی همراه است که احتمال سزارین را 2 برابر بیشتر می‌کند زیرا نوزاد به سختی در کانال تولد جای می‌گیرد. «دیستوشی شانه» (سخت‌زایی شانه‌ای که زایمان از طریق مجرای تنگ انجام می‌شود) به‌صورتی است که در مراحل آخر زایمان نوزاد درشت‌اندام، شانه‌های جنین مانع زایمان می‌شود. در این حالت احتمال آسیب رسیدن به شبکه اعصاب در ناحیه بازو، شکستن استخوان ترقوه، فلج شدن عضوهای ناحیه فوقانی و مرگ نوزاد ناشی از خفگی وجود دارد.برای افزایش شانس زایمان واژینال، خانم‌ها باید با ورزش و تغییر رژیم غذایی به سوی پروتئین بیشتر و چربی کمتر، مراقب اضافه وزن خود باشند. به عقیده متخصصان زنان و زایمان، زنانی که در حال زایمان طفل درشت‌هیکل هستند، باید در طول زایمان کاملا تحت مراقبت باشند تا درصورت بروز وضعیت غیر‌عادی مثل طولانی شدن مرحله دوم زایمان، به خاطر پایین نیامدن سر نوزاد در کانال تولد یا پایین نیامدن بدن نوزاد در مرحله دوم زایمان با وجود فشار، عمل سزارین با فکر درست و باز انجام شود.
منبع:
سیب سبز
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼