علت بثورات پوستی نوزادان

ادرار سوختگی یا درماتیت کهنه بچه، از شایع ترین انواع درماتیت در نوزادان است که به صورت یک التهاب پوستی حاد و گذرا بروز می کند و می تواند به سوختگی، خارش و در نتیجه برهم خوردن آرامش و خواب نوزاد منجر شود. یکی از شایع ترین عوارض ادرارسوختگی، عفونت های باکتریایی و قارچی موضعی است که آن هم از رطوبت، گرما و قلیایی بودن محیط، ناشی می شود و عوارض جدی تری به دنبال دارد. در نتیجه، در رابطه با این مساله پیشگیری که بسیار هم آسان است، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.

اگر شیرخوار شما بثورات پوشکی داشته باشد، حتما قادر خواهید بود آن را تشخیص دهید. مقداری از پوست پوشیده شده توسط پوشک که احتمالا منطقه تناسلی، چین های نواحی ران ها و کفل ها را شامل می شود، قرمز و ملتهب بنظر می رسند. نواحی درگیر ممکن است خشک یا مرطوب باشد و گاهی اوقات حالت عرق سوز دارد. اگر بثورات پوشکی واقعی درمان نشوند، ممکن است به عارضه خطرناکتری تبدیل شود. برای مثال، عفونت قارچی یا عفونت باکتریایی. عفونت های قارچی، بیشتر در شیرخوارانی که داروهای آنتی بیوتیکی دریافت می کنند دیده می شود، این داروها باکتری های خوب را که در حالت طبیعی در روده وجود داشته و مانع رشد مخمرها می شوند، از بین می برند. عفونت های قارچی اکثرا به صورت نقاط قرمز ریز شروع شده و سپس در اثر تکثیر و تجمع، به دمل های چرکی قرمز توپر تبدیل می شوند. عفونت های باکتریایی هم ممکن است با تب همراه باشند و معمولا ضایعات ترشح دار زرد رنگ یا کورک های چرکی ایجاد می کنند.

علت بثورات پوشکی چیست؟
علت اصلی رطوبت است. نوزادان زیاد ادرار می کنند و دارای دفعات متعدد دفع مدفوع آبکی هستند. حتی پوشک های دارای قدرت جذب کنندگی زیاد نیز سبب مرطوب شدن پوست ظریف کودک می شود. اگر پوشک کودک برای زمان طولانی کثیف بماند، احتمال ایجاد بثورات پوشکی در طفل زیاد است؛ لازم به ذکر است که پوشک می تواند سبب آسیب ناحیه نشیمنگاهی در شیرخوارانی شود که پوست حساسی دارند، حتی اگر والدین شان مرتب پوشک آنها را تعویض کنند. شیرخواران بزرگ تر در صورت ابتلا به یک بیماری و مصرف آنتی بیوتیک ها ممکن است دچار اسهال شوند، که خود ممکن است سبب بثورات پوشکی شود.

۷ نکته برای پیشگیری از ادرارسوختگی
۱) کهنه یا پوشک خیس نوزاد را هر چه سریع تر تعویض کنید.

۲) شب ها معمولا نوزاد به فاصله کوتاهی پس از به خواب رفتن ادرار می کند. بنابراین تعویض کهنه یا پوشک در این هنگام از ادرار سوختگی شبانه جلوگیری می کند.

۳) پس از هر بار دفع ادرار یا مدفوع، موضع را با آب ساده یا صابون بچه شسته، خوب آبکشی کنید. سپس موضع را خشک نموده و بگذارید تا قبل از بستن مجدد هوا بخورد. می توانید قبل از بستن مجدد، از پودر تالک استفاده کنید.

۴) هرگز از قسمت های خیس کهنه برای پاک کردن نوزاد استفاده نکنید زیرا با این کار خود آلودگی را روی پوست نوزاد پخش خواهید کرد.

۵) توجه داشته باشید که کیفیت، لطافت و قدرت جذب پوشک یا کهنه بچه در پیشگیری از این مشکل بسیار مهم است.

۶) در صورت استفاده از کهنه های پارچه ای، آنها را با محلول های ضدعفونی کننده ای نظیر ساولن (مراجعه به تک نگار این دارو) ضدعفونی کنید. اما اگر ادرار سوختگی بروز کند، می توان از فرآورده های التیام بخش موجود بهره گرفت ولی در صورت بروز هرگونه عفونت در موضع احتیاط کرده و با پزشک مشورت کنید.

۷) مصرف پمادهای ضد التهاب استروئیدی (کورتون ها) نظیر تریامسینولون، بتامتازون، هیدروکورتیزون، فلئوسینولون و… به این منظور، کاملاً نابه جا بوده و به عوارضی نظیر نازکی و شکنندگی پوست و در نتیجه افزایش احتمال بروز عفونت در موضع منجرخواهد شد. مصرف این پمادها در این رابطه و سایر مشکلات پوستی، تنها با تجویز پزشک مجاز است.

پرسش های زیادی در مورد نحوه مراقبت از پوست بچه ها وجود دارد؛ به خصوص که درماتیت پای بچه ناشی از پوشک، مشکل شایعی است و تقریبا تمام کودکان به نوعی دچار درماتیت در ناحیه پوشک می شوند. درماتیت پوشک ممکن است در اثر رطوبت، ادرار و یا مواد تحریک آمیز پوشک و یا در اثر حساسیت ایجاد شود. در تمام بچه ها در صورتی که استفاده از پوشک قطع شود، بهبود سریع تری ایجاد می شود. علایم شایع این بیماری عبارتند از بثورات ساده قرمزرنگ، خشن و پوسته پوسته. این بثورات معمولا روی نواحی پوشک شده پوست کودک ظاهر می شود. پوست می تواند به وسیله مواد شیمیایی که در ترکیبات پودر لباس شویی، صابون، مواد نرم کننده و سفیدکننده هاست، تحریک شود. شورت های پلاستیکی و لاستیکی روی پوست تاثیر می گذارند. پوست ممکن است به مواد شیمیایی که در ساخت پوشک های یک بار مصرف به کار رفته نیز حساسیت پیدا کند. نوعی دیگر از این مشکل با بثورات آمونیاکی ناشی از ادرار تظاهر می کند که به وسیله باکتری های پوست هنگام تجزیه ادرار ایجاد می شود. بعضی غذاها نیز احتمال ایجاد حساسیت در کودک را بالا برده و می توانند باعث بروز بثورات شوند؛ و اما توصیه هایی برای حل این مشکل:
هر شب قبل از خواب، پوشک بچه را عوض کنید.
در هر بار تعویض پوشک، بدن بچه را با کمک آب گرم بشویید.
ابتدا از یک صابون مایع و سپس به مقدار کافی از پماد محافظ (ژلاتینی، پماد ویتامین A+D، وازلین یا لانولین) استفاده کنید.
پوست خشک بچه را در هر بار تعویض پوشک مرطوب کنید و اگر باز هم احساس کردید که پوست خشک است، یک مرطوب کننده غیرمحرک در ناحیه گرفتار استفاده کنید.
کرم را مطابق دستورالعمل دارو استفاده کنید. ممکن است استفاده از یک کرم استرویید یا کرم ضدقارچ نیز لازم باشد که باید طبق نظر پزشک استفاده شود و مصرف یک بار یا دو بار در روز مفید است. این کرم ها روی پوست نرمال نباید مالیده شود.
ترکیبات ضدقارچ باید حداقل یک هفته بیشتر از بهبود کامل دانه ها استفاده شود.
کرم های استروییدی قوی نباید در ناحیه پوست پوشک مالیده شود.
گاهی تعویض پودر لباس شویی یا صابونی که با آن کهنه ها را می شویید نیز می تواند کمک کننده باشد.
اگر بثورات در اثر حساسیت غذایی ایجاد شده باشد، باید از مصرف غذاهای جدید و نوشابه هایی که در ماه گذشته می خورده اید، خودداری کنید و غذاهایی را یکی یکی (هر هفته یک نوع غذا) به رژیم غذایی کودک اضافه کنید تا باعث بروز بثورات نشود.