استفاده از آمپول ضدبارداری، کی خطرناک میشه؟

آمپول ضدبارداری چیست ؟
آمپول‌های پیشگیری از بارداری یکی از روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری می‌باشند که بعد از قرص‌های ترکیبی و شیردهی، در پیشگیری از حاملگی بسیار مؤثر هستند. این آمپول‌ها در هر محدوده سنی برای زنان و حتی زنانی که سابقه حاملگی نیز ندارند، قابل‌استفاده می‌باشد.آمپول‌های ضدبارداری ، حاوی مقدار زیادی هورمون پروژسترون و گاهی همره با استروژن می‌باشند که در جهت جلوگیری از تخمک‌گذاری، تغییر در ترشحات دهانه رحم و غیرقابل نفوذ کردن آن برای اسپرم و همچنین نامناسب نمودن مخاط رحم برای لانه گزینی عمل می‌کنند.
انواع آمپول‌های جلوگیری از بارداری در بازار موجود هستند که به‌صورت آمپول یک‌ماهه ، دوماهه و سه‌ماهه استفاده می‌شوند.

دپوپروورا
( DMPA )دپوپروورا، یا (دپومدروکسی پروژسترون استات) یا (مگسترول) یا (آمپول سه‌ماهه)
آمپول سه‌ماهه ، سوسپانسیون میکروکریستالی حاوی ۱۵۰ میلی‌گرم پروژسترون بوده و هر ۳ ماه یک‌بار تزریق می‌شود. ​در بین داروهای هورمونی تزریقی موجود در جهان کاربرد DMPA پیش از بقیه انواع آن می‌باشد و قدمت استفاده از آن به ۳۰ سال می‌رسد
نحوه استفاده و اثربخشی
برای شروع مصرف آمپول سه‌ماهه ، فردی که این روش را برای جلوگیری از بارداری انتخاب نموده است باید توسط ماما یا پزشک ازنظر احتمال وجود موارد منع مصرف مطلق و نسبی مصرف آمپول بررسی شود.همچنین در این ویزیت معاینه پستان و بررسی فرد ازنظر زردی انجام می‌گیرد. اندازه‌گیری فشارخون ، قد و وزن در اولین ویزیت ضروری است. داوطلب استفاده از این روش ۳ ماه فرصت دارد تا آزمایش خون از نظر بررسی تری گلیسیرید و پاپ اسمیر را انجام دهد. در برخی افراد آزمایشات تکمیلی هم موردنیاز است.

تزریق این آمپول‌ها معمولاً طی ۵ روز اول قاعدگی، به‌صورت عضلانی عمیق، در عضله قسمت فوقانی بازو یا کفل‌ها انجام می‌گیرد. محل تزریق نباید ماساژ داده شود.
از چند ساعت پس از تزریق آمپول ، شما می‌توانید روابط بدون پیشگیری خود را شروع کنید. این آمپول مرتباً هر سه ماه یک‌بار تزریق می‌شود.
این آمپول باعث توقف آزاد شدن تخمک از تخمدان‌ها می‌شود . بنابراین وقتی تخمک از تخمدان‌ها آزاد نشود ، حاملگی نیز رخ نخواهد داد . همچنین باعث غلیظ شدن ترشحات رحم شده و نمی‌گذارد اسپرم به‌خوبی حرکت کرده و به تخمک برسد .
اگر قرار است بعد از زایمان از این روش استفاده کنید ، بهترین زمان شروع آن ، 5-6 هفته پس از زایمان است

دپوپروورا برای این افراد ممنوع است
شک به بارداری
داشتن خونریزی‌های نامنظم با منشأ ناشناخته
داشتن سابقه‌ی سکته قلبی یا مغزی
فشارخون کنترل نشده
حساسیت به هورمون‌ها
سابقه ایجاد لخته در عروق بدن
داشتن هرگونه بیماری یا اختلال کبد
داشتن افسردگی و یا سابقه‌ای از آن

مزایای آمپول‌های سه‌ماهه جلوگیری از حاملگی
- اثربخشی بالا و سهولت استفاده آن
- قابل‌استفاده در هر دوره سنی (به‌جز افراد زیر 16 سال (
- فواصل زمانی طولانی (دوره‌های سه‌ماهه(
- قابل‌استفاده در دوران شیردهی و افزایش شیر مادر
- مناسب برای افرادی که در استفاده روزانه از روش‌های جلوگیری از بارداری مشکل‌دارند (مانند کوچ‌نشین‌ها، افراد فراموش‌کار و عقب‌ماندگان ذهنی و ...)
- کاهش ابتلا به سرطان‌های آندومتر و تخمدان، بیماری‌های التهابی لگن (PID)، کم‌خونی، فیبروم رحمی، حاملگی خارج از رحم (EP)، کاندیدیازیس واژن، دیسمنوره (در زمان قاعدگی)، متیل اشمرز و مشکلات قبل از قاعدگی(PMS)
- افزایش ندادن عوارض استروژنی به دلیل نداشتن هورمون استروژن
- عدم نیاز به قطع مصرف آمپول قبل از اعمال جراحی بزرگ
- مناسب برای زنانی که مبتلابه دیابت یا ناراحتی تیروئید هستند
- تداخل نداشتن با تماس جنسی
- مناسب برای بیماران تشنجی (درصورتی‌که کاربامازپین و فنی توئین مصرف نمی‌کنند (
- در زنانی که شوهرانشان وازکتومی شده‌اند و در نوبت انتظار پاسخ آزمایش منفی اسپرم هستند.
- در زنانی که سابقه سردرد میگرنی دارند، قابل‌استفاده می‌باشد (به‌شرط آن‌که منجر به افزایش سردرد شدید نشود(
- در زنانی که سابقه حاملگی ندارند.

روش کاملاً خصوصی بوده و نیازی نیست که سایر افراد از بکار بردن این روش توسط شخص مطلع شوند.

*توجه
مصرف آمپول DMPA در افراد زیر ۱۶ سال، به دلیل احتمال اثرات منفی بر رشد استخوانی توصیه نمی‌شود

معایب آمپول‌های سه‌ماهه پیشگیری از بارداری
* نیاز به مراجعه به پزشک هر سه ماه یک‌بار دارد.
* می‌تواند باعث بعضی مشکلات ناراحت‌کننده مثل تغییر در خونریزی زمان قاعدگی شود.
* شخص را در برابر بیماری‌های مقاربتی محافظت نمی‌کند.(برای جلوگیری از بیماری‌های مقاربتی و ایدز باید از کاندوم استفاده شود (
* درصورتی‌که شخص بخواهد حامله شود ، ممکن است چندین ماه طول بکشد تا اثرات ضدبارداری آن از بدن خارج شود.(تأخیر در بازگشت باروری(

عوارض آمپول پیشگیری از بارداری
عارضه اصلی این آمپول ، ایجاد اختلال در قاعدگی‌ها (پریودها) می‌باشد . اغلب قاعدگی‌ها نامنظم شده و گاهی اوقات مدت بیشتری طول می‌کشند . خونریزی معمولاً شدید نمی‌باشد شما ممکن است دچار یک خونریزی کم اما طولانی‌مدتی شوید که در صورت نیازمی توان آن را درمان نمود . بعد از چند بار تزریق ، قاعدگی‌های شما ممکن است به‌طور کامل متوقف شوند. این وضعیت در هنگام مصرف آمپول دپوپروورا طبیعی می‌باشد و هیچ آسیبی به شما نخواهد رسید .
درصورتی‌که تزریق آمپول دپورپروورا را متوقف نمایید، قاعدگی‌های شما دوباره به‌صورت منظم در خواهند آمد، گرچه برگشت به حالت طبیعی ممکن است برای بعضی از خانم‌ها تا ۱۸ ماه طول بکشد.

سایر عوارض جانبی که با مصرف آمپول‌های دپوروورا گزارش‌شده‌اند عبارت‌اند از:
* اضافه شدن وزن و چاقی
* آکنه (جوش (
* سردرد
* افسردگی
* کاهش میل جنسی
* ریزش موها
برخی عوارض مثل حاملگی نابجا و پوکی استخوان ، در صورت استفاده طولانی‌مدت از این دارو ، به‌طور نادر دیده‌شده‌اند .

امکان حاملگی بعد از قطع مصرف آمپول دپوپروورا
اکثر خانم‌ها می‌توانند بعد از گذشت حدود ۱۰ ماه که از آخرین تزریقشان گذشت بدون مشکلی حامله شوند . بااین‌حال در بعضی مواقع ممکن است مدت بیشتری طول بکشد.

علائم هشدار در هنگام استفاده از آمپول
در صورت بروز هر یک از علائم زیر در هنگام استفاده از DMPA باید فوری به بیمارستان مراجعه کرد
- خونریزی شدید یا طولانی
- سردرد شدید همراه با تاری دید و اختلالات بینایی (دیدن خطوط زیگزاکی، برق زدن چشم یا فلاشینگ و ...)
- زردی چشم و پوست
- افزایش فشارخون
- اختلال در تکلم و اختلال درحرکت
- تأخیر در قاعدگی (درصورتی‌که سابقه قاعدگی منظم در هنگام استفاده از DMPA داشته است)

آزمایش‌ها و مراقبت‌های لازم
۱. اندازه‌گیری و ثبت وزن در هر مراجعه .
2. اندازه‌گیری و ثبت فشارخون (فشارخون کنترل‌شده از موارد منع مصرف نسبی است. در پیگیری‌ها، فشارخون سالانه اندازه‌گیری شود و به تغییر فشارخون دقت شود (
۳. انجام پاپ اسمیر (بر اساس دستورالعمل کشوری (
4. اندازه‌گیری لیپوپروفایل (یکبار). اگر LDL پایه متقاضی خدمت از200 میلی‌گرم در دسی لیتر بیشتر بوده و دو فاکتور خطر عروقی20 و یا اختلالات نادر لیپیدی مانند FAMILIAL HYPER CHOLESTROLEMIA وجود داشته باشد، آغاز استفاده از روش توصیه نمی‌شود.
۵. کنترل سالانه لیپیدهای سرم