عوارض جبران ناپذیر استرس در بارداری

۳ ماه بود که مژگان اولین بارداری اش را تجربه می‌کرد. اضطراب و نگرانی هایش به حدی رسیده بود که اثری از لذت مادر شدن در چهره اش به چشم نمی‌خورد. بعضی شب‌ها از شدت نگرانی نمی‌توانست به درستی بخوابد. مژگان دائم نگران سلامت جنینش بود و گهگاهی هم به مشکلات مالی که در هنگام تولد فرزندش ایجاد خواهد شد فکر می‌کرد. اما هشدارهای پزشک پس از معاینه همانند تلنگری بود که او با دست‌های خود سلامتی جنین را به خطر نیندازد!

بارداری مرحله‌ای حساس و مهم در زندگی هر زن است. وجود هیجان‌های منفی، افکار مخرب و استرس در زنان باردار بسیار خطرناک است. بهداشت روانی زنان نقش مؤثری در سلامت جنین دارد بنابراین باید به بهداشت روانی زنان باردار توجه بیشتری شود. تحقیقات نیز نشان می‌دهند که سطح بالایی از استرس و افکار منفی می‌تواند باعث آسیب جدی به سلامت جنین شود. اطرافیان و خانواده فرد باردار نیز باید از به وجود آمدن هر گونه استرس در این افراد جلوگیری کنند.

دکتر لیلا معینی، روانشناس با اشاره به اینکه وجود استرس در هنگام بارداری می‌تواند عوارض جبران ناپذیری روی جنین داشته باشد، می‌گوید: بارداری جزو مهم ترین و حساس ترین لحظه‌های زندگی هر فردی است. اغلب افراد در دوران بارداری نگران سلامت جنین خود هستند اما وجود استرس و افکار منفی در هنگام بارداری تأثیرات منفی بسیاری بر روی جنین و مادر دارد. میزان آسیب پذیری جنین در ۳ ماه اول بارداری بیشتر از زمان‌های دیگر است بنابراین زنان باید در این زمان بیشتر مراقب سلامت روحی و جسمی خود باشند.

وی با تأکید بر اینکه بهداشت روانی زنان باردار بسیار حائز اهمیت است، اظهار می‌کند: نارسایی مغزی، تولد زودهنگام، عقب ماندگی ذهنی، نارسایی و کم وزن بودن جنین از جمله عوارضی است که به دلیل استرس‌های شدید ایجاد می‌شوند. استرس و فشارهای روانی در هنگام بارداری می‌توانند افراد را به انواع اختلال‌های روانی و حرکتی مبتلا کنند. به صورت کلی وجود هیجان در دوران بارداری امری غلط نیست اما نوع هیجانی که افراد دچار آن هستند بسیار حائز اهمیت است. هیجانی که فرد را به موفقیت می‌رساند لازمه هر زندگی است اما وجود استرس، افکار مخرب و آسیب زا می‌تواند برای سلامتی مادر و جنین بسیار خطرناک باشد. تحقیقات نیز نشان می‌دهند که وجود استرس در دوران بارداری، جنین را مستعد ابتلا به مشکلات عاطفی، شناختی، رفتاری و بیماری‌های مختلف می‌کند.

این روانشناس، درخصوص کارهایی که می‌توان برای کاهش استرس و هیجان دوران بارداری انجام داد، خاطرنشان می‌کند: هر عامل محیطی را که در طول دوران بارداری می‌تواند باعث اختلال در رشد جنین شود حذف کنید. زنانی که اولین بارداری خود را تجربه می‌کنند ممکن است بیشتر از دیگران دچار هیجان‌های دوران بارداری شوند. آموزش مهارت‌های زندگی چگونه زیستن و شاد زندگی کردن به زنان باردار بسیار حائز اهمیت است.

دکتر معینی، تصریح می‌کند: مادر می‌تواند با فکر کردن به نوزادی سالم افکار منفی را از خود دور کند و به امور مثبت بیندیشد. زمانی که سطح افکار مثبت در زنان باردار افزایش می‌یابد شادی و نشاط شان نیز افزایش خواهد یافت. زمانی که افراد غمگین هستند میزان هورمون‌های سروتونین در آنها کاهش می‌یابد و در این زمان آنها اغلب بی‌حوصله و کسل هستند. کمبود این هورمون می‌تواند باعث ایجاد اضطراب، افسردگی و انواع بیماری‌های روانی شود. گوجه فرنگی، کاکائو، کیوی، موز و آناناس سرشار از سروتونین هستند بنابراین مصرف آنها نقش مؤثری در افزایش شادابی و سلامت افراد دارد.

وی درخاتمه، بیان می‌کند: آموزش این مهارت‌ها می‌تواند باعث کاهش استرس افراد شود. زنان باردار باید این مهارت‌ها را یاد بگیرند تا بتوانند نوزادی سالم به دنیا بیاورند و خودشان نیز از زندگی لذت ببرند. داشتن تغذیه و خواب کافی می‌تواند در سلامت مادر و جنین یا کاهش اضطراب و نگرانی بسیار مؤثر باشد همچنین حمایت‌های عاطفی پدر خانواده می‌تواند تا حدود زیادی از استرس‌های دوران بارداری بکاهد.