دیابت دوران بارداری، چگونه کنترل کنیم؟
در دنیای کنونی ما، اﮐﺜﺮﯾﺖ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﮐﺸﻮر درﺷﻬﺮﻫﺎ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺪﻧﯽ اﻓﺮاد و ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐـﻪ در ﺷـﻬﺮ زﻧـﺪﮔﯽ ﻣـﯽﮐﻨﻨﺪ ﻧﺎﭼﯿﺰاﺳﺖ.
در دنیای کنونی ما، اﮐﺜﺮﯾﺖ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﮐﺸﻮر درﺷﻬﺮﻫﺎ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺪﻧﯽ اﻓﺮاد و ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐـﻪ در ﺷـﻬﺮ زﻧـﺪﮔﯽ ﻣـﯽﮐﻨﻨﺪ ﻧﺎﭼﯿﺰاﺳﺖ. ﺟﻤﻌﯿﺖ ﮐﺸﻮر رو ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ، ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﻧﯿﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷـﺪه و در ﻋـﯿﻦ ﺣﺎل ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ، ﭘﺮﺣﺠﻢ ﮔﺸﺘﻪ وﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ دﺳﺖ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻫـﻢ داده و ﺳـﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﯿﻮع دﯾﺎﺑﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ. دﯾﺎﺑﺖ ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﯾﻌﺘﺮﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎی ﻣﺰﻣﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑـﺸﺮ را ﮔﺮﻓﺘـﺎر ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ.
دﯾﺎﺑﺖ ﭼﯿﺴﺖ:
دﯾﺎﺑﺖ ﯾﮏ ﻋﺎرﺿﻪ ﻧﺎﺷﯽ از اﺧﺘﻼل در ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﯾﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ در ﺑﺪن اﺳﺖ. اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ، ﻫﻮرﻣﻮن ﯾﺎ ﻣﺎده ای اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻟﻮزاﻟﻤﻌﺪه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮد و ﺳﻠﻮﻟﻬﺎ را ﻗﺎدر ﻣﯽﺳﺎزد ﺗﺎ ﮔﻠﻮﮐﺰ را از ﺧﻮن ﺑﮕﯿﺮد و ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژی اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ. در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻟﻮزاﻟﻤﻌﺪه ﻓﺮد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ، اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑـﺪن را ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﻧﮑﻨﺪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ﯾﮏ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ و ﯾﺎ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ در ﻟﻮزاﻟﻌﻤﺪه ﮐﻢ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﻮد و ﯾﺎ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﻣﻮﺛﺮ واﻗﻊ ﻧـﺸﻮد .
دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع دو ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ. در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﮕﺮ اﻓﺮاد در ﺳﻮﺧﺖ و ﺳﺎز ﺑﺪن ﺧﻮد ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ از ﮔﻠﻮﮐﺰ ﯾﺎ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ، درﻧﺘﯿﺠﻪ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن آﻧﺎن ﺑـﻪ ﻣﻘـﺪار ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﻼﺣﻈـﻪ ای اﻓـﺰاﯾﺶ ﻣـﯽ ﯾﺎﺑـﺪ.اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن را «ﻫﯿﭙﺮ ﮔﻠﺴﯿﻤﯽ» ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد ﻋﺎرﺿﻪ زودرس و دﯾﺮرس در ﺑﺪن ﻣﯽ ﺷﻮد. اﮔﺮ دﯾﺎﺑﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی و درﻣﺎن ﻧﺸﻮد ﺑﺴﯿﺎری از اﯾﻦ ﻋﻮارض ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧـﺪﮔﯽ ﺑـﺮای ﻓـﺮد ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ دﯾﺎﺑﺖ و ﺧﺎﻧﻮاده او ﺷﻮد و اﺣﺘﻤﺎل ﺧﻄﺮ ﻣﺮگ او را ﻧﯿﺰ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
دﯾﺎﺑﺖ ﺑﯿﻤﺎری ﭘﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪای اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﺑـﺴﯿﺎری از ﮐـﺸﻮرﻫﺎ ﻋﻠـﺖ اﺻـﻠﯽ ﻧﺎﺑﯿﻨـﺎﯾﯽ، ﻧﺎرﺳـﺎﯾﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﮐﻠﯿﻮی و ﻗﻄﻊ ﻋﻀﻮ اﺳﺖ. ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎی ﻗﻠﺒﯽ و ﻋﺮوﻗﯽ از ﺷﺎﯾﻌﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮارض دﯾﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی دﯾﺎﺑﺖ ﺑـﺮ روی ﻫﺮ ﮐﺲ و درﻫﺮﮐﺠﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار اﺳﺖ اﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﺨﺎرج ﺑﯿﻤﺎری ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ. ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی ﻧﺎﻣﺤـﺴﻮﺳﯽ ﻧﻈﯿـﺮ: درد، اﺿﻄﺮاب ، ﻧﺎراﺣﺘﯽ ، ﺳﺮ درد و ﻋﻤﺪﺗﺎً ﮐﺎﻫﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ و…. ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ در زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن و ﺧﺎﻧﻮاده اﯾـﺸﺎن ﺗـﺎﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﻮده و ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻧﺪ. ﮐﯿﻔﯿﺖ اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﺷﻐﻠﯽ روزﻣﺮه اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑـﻪ دﯾﺎﺑـﺖ ﮐـﺎﻫﺶ ﻣـﯽﯾﺎﺑـﺪ و ﺣﺘﯽ ﺗﻌﺪادی از آﻧﻬﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﺎر ﮐﺮدن را از دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ. ﺑﺮآورد ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﺎﻫﺶ ﺑﻬـﺮه وری و راﻧـﺪﻣﺎن ﮐﺎری در ﺟﺎﻣﻌﻪ آﺳﺎن ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ.
اﻧﻮاع دﯾﺎﺑﺖ:
دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ﯾﮏ:
ﺑﯿﺸﺘﺮ درﮐﻮدﮐﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺮوز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. اﻣﺎ در ﻫﺮ ﺳﻨﯽ اﻣﮑﺎن ﺑﺮوز آن ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧـﻮع ﯾﮏ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ را در ﺣﺪ ﮐﺎﻓﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮای ﮐﻨﺘﺮل ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﺑﻪ ﺗﺰرﯾﻖ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻧﯿﺎز دارﻧـﺪ. ﻋـﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ﯾﮏ ﻣﯽ ﺷﻮد.
دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع دو:
ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﯿﺎﻧﺴﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ و ﺑﻪ وﯾﮋه در اﻓﺮادی ﮐﻪ دارای اﺿﺎﻓﻪ وزن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺪﯾﺪه رو ﺑـﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭼﺎﻗﯽ و ﮐﻢ ﺗﺤﺮﮐﯽ در اﻓﺮاد ﺟﻮان دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع دو در دوران ﺧﺮدﺳﺎﻟﯽ و ﺟﻮاﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮوز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﻣﺒﺘﻼﯾـﺎن ﺑـﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع دو ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻧﯿﺎز ﻧﺪارﻧﺪ وﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﺎ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ، ﮐﺎﻫﺶ وزن و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﻨﻈﻢ ﺑﺪﻧﯽ ﻗﺎدرﻧﺪ دﯾﺎﺑﺖ ﺧﻮد را ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل در آورﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ دارو ﻧﯿﺰ درﻣﺎن ﺷﻮﻧﺪ.
ﺣﺪوداً ۹۰ در ﺻﺪ ﮐﻞ اﻓﺮاد دﯾﺎﺑﺘﯽ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع دو ﻫﺴﺘﻨﺪ. در دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع دوم ﯾـﺎ دﯾﺎﺑـﺖ ﻏﯿﺮ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺑﺪن ﻓﺮد ﻣﺒﺘﻼ، اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺣﺘﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻏﻠﻈﺖ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ در ﺧﻮن از ﻣﻘﺪار ﻣﻌﻤﻮل آن ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﮔﯿﺮﻧﺪهﻫﺎی ﯾﺎﺧﺘﻪای ﻓﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﻘﺎوم ﺷﺪه و در ﺣﻘﯿﻘـﺖ ﻧﻤـﯽ ﮔﺬارﻧـﺪ اﻧـﺴﻮﻟﯿﻦ وارد ﺳﻠﻮﻟﻬﺎ ﺷﺪه و اﻋﻤﺎل ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺧﻮد را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ. در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ درﻣﺎن رژﯾﻤﯽ ﻏﻠﻈﺖ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن را ﮐﺎﻫﺶ داد. درﺻﺪ ﺷﯿﻮع اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎری در زﻧﺎن ﺑﯿﺶ از ﻣﺮدان اﺳﺖ.
دﯾﺎﺑﺖ ﺑﺎرداری:
دﯾﺎﺑﺖ ﺑﺎرداری ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﻪ آﺧﺮ دوران ﺑﺎرداری اﺳﺖ و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ در اﺑﺘﻼ ﺑﻪ آن ﻧﻘﺶ دارد.
ﺗﻌﺪﯾﻞ در ﻣﺼﺮف ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪراﺗﻬﺎ و ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪراتﻫﺎی ﺗـﺼﻔﯿﻪ ﺷـﺪه و اﻓـﺰاﯾﺶ ﺗﻌـﺪاد وﻋـﺪهﻫـﺎ و ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ وﻋﺪهﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺶ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﭘﯿﺪاﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﻮع دﯾﺎﺑﺖ ﻓﻘـﻂ در ﺑـﺎﻧﻮان ﺷـﯿﻮع دارد!
نشانه های بیماری دیابت (مرض قند):
دیابت ۲
۱- ادرار بیش از حد، زیرا بدن میخواهد از قند اضافی خون خلاص شود.
۲- احساس خستگی فراوان
۳- احساس غیر عادی تشنگی، چرا که بدن نیاز به جایگزینی مایعات دفع شده دارد.
۴- حالت تهوع(دل آشوب).
۵-تاری دید.
۶-احساس گرسنگی در عین کاهش وزن.
۷-عفونتهای پیاپی.
۸- زخمهای پوستی التیام ناپذیر در مراحل پیشرفت بیماری.
باید توجه داشت که ممکن است این نشانه ها برای همه یکسان نباشد:
امکان دارد نشانه های مرض قند نوع ۲، به تدریج بروز کند.
احتمال دارد بعضی اشخاص اصلا علائمی نداشته باشند.
بسیاری افراد دچار بیماری قند نوع ۲ هستند و خود نمیدانند.
دیابت اگر به موقع کنترل و درمان نشود ممکن است به مشکلات بهداشتی شدیدی همچون نابینایی، آسیب به قلب و رگهای خونی و لطمه دائمی به اعصاب منتهی گردد. مراجعه مرتب به پزشک جهت معاینه و بحث و گفتگو پیرامون چگونگی رویارویی با بیماری یاد شده، رمز سالم ماندن فرد است.
آیا مرض قند، مهار شدنی است؟
ناراحتی مرض قند خوشبختانه تا حدود زیادی قابل کنترل و مهار شدنی است و شاید همه اشخاص قادر باشند در مراحل اولیه، بیماری را با مراقبت دقیق از خویشتن و با راهنمایی پزشک. و بدون مصرف دارو مهار کنند.
اعمالی که جهت مهار وزن میتوان انجام داد، عبارتند از:
تعادل وزن، برای بسیاری از مبتلایان به بیماری قند، کاهش وزن، تنها اقدام بسیار مهمی است که میتوانند انجام دهند:
برنامه های غذایی کاهش سریع وزن را نیازمایید. آنها در دراز مدت اثربخش نبوده و چه بسا خطرآفرین هم باشند.
از توصیه های گروه کارشناسان مرض قند حتماً پیروی کرده و وزن خود را آهسته و پیوسته بکاهید.
نا امید نشوید. حتی کاهش ۴ کیلوگرم ممکن است در شیوه احساس شما تفاوت فاحشی پدید آورد.
خوب و سر وقت غذا بخورید. حساب آنچه را که میخورید، در دست داشته باشید. غذای اندک و منظم برای اکثر مبتلایان به دیابت، تأثیر بسزایی دارد. هفته ای سه یا چهار بار ورزش کنید. ورزش سه اثر مفید دارد:
به مهار وزن یاری میکند.
در استفاده از قند خون، یاریگر یاخته ها (سلول ها) است.
در پیشگیری از امراض قلبی سودبخش است.
نکات مفید
دیابت ۱
برای بیشتر مبتلایان به بیماری قند، پیاده روی بهترین ورزش است. این کار، آسان، ارزان و لذت بخش میباشد. رهنمودهای پیاده روی از این قرار است:
سعی کنید لااقل سه بار در هفته پیاده روی کنید.
با ۱۰ دقیقه شروع کرده، سپس به ۳۰ الی ۴۰ دقیقه برسانید.
کفش و جوراب راحت بپوشید.
در حین راه رفتن، نفس عمیق بکشید.
اگر احساس تنگی نفس میکنید یا به نفس نفس میافتید، از سرعت خود بکاهید.
لازم است بدانید چنانچه دچار پرفشاری خون، اضافه وزن زیاد یا بیماری قلبی هستید، پیش از آغاز ورزش با گروه پزشکان معالج دیابت مشورت کنید. حتماً مراقبت خاصی از پاهای خود به عمل آورید. کفشهای راحتی بپوشید تا پاهایتان تاول نزند و پس از هر بار ورزش، آنها را از نظر تاول، بریدگی یا تاول یا جراحات بازبینی نمایید.
مواد غذایی چگونه بر قند خون اثر مینهد؟
برحسب آنچه که میخورید، قند خونتان کاهش یافته یا شدیداً افزایش مییابد. این مواد آمیزهای از چربی، پروتئین و کربوهیدرات است. در حالی که هر سه آنها بخشی از غذای سالم، شمرده میشوند، گلوکز خون، بیشتر ناشی از کربوهیدراتهای موجود در اغذیه است.
کربوهیدراتها به صورت زیر طبقه بندی می شوند:
مواد قندی مشتمل بر قندی که با چای مصرف میشود، همچنین میوه ها، شیر و سبزیها است.
مواد نشاستهای شامل غلات، نان، نخود، لوبیا، عدسی و سبزیهای نشاستهای نظیر سیب زمینی، کدو و ذرت.
همه کربوهیدراتها موجب افزایش قند خون میشوند، با این فرق که بعضی از آنها سریعتر از دیگران این کار را انجام میدهند بسته به اینکه:
۱-ماده غذایی خام یا پخته باشد.
۲- چقدر می خورید؟
۳- چه چیزهای دیگری با آنها میل میکنید؟
۴- با چه سرعتی میخورید؟
پس از صرف صبحانه، قند خون خیلی بالا میرود. دو ماده متفاوت حاوی کربوهیدرات بخورید. مثلا یک برش نان برشته و فنجان شیر بدون چربی. ۲۰ دقیقه پیاده روی تند بعد از ناشتایی مانع از افزایش گلوکز قند میشود.
رهنمودهایی برای تغذیه مطلوب
در سراسر روز سه وعده غذای مختصر و دو تا سه میان وعده بخورید.
از خوردن غذاها یا میان وعده ها غفلت نورزید.
مصرف غذاهای دارای مواد قندی افزوده را محدود سازید.
مواد شیری کم چربی، برش های گوشت و مرغ لُخم را برگزیده و از روشهای پخت و پز کم چرب سود بجویید.
هرگز بدون موافقت پزشکان، میزان کالریها را محدود نسازید.
صبحانه سبک بخورید.
سیگار نکشید.
میوه یا میوه های تازه کمپوت شده بدون شکر را انتخاب کنید تا میل شما را به شیرینی برآورده سازد.
میان وعده پیش از خواب را فراموش نکنید، خاصه اگر انسولین تزریق میکنید.
از کافئین و سیگار حذر کنید.
دﯾﺎﺑﺖ ﭼﯿﺴﺖ:
دﯾﺎﺑﺖ ﯾﮏ ﻋﺎرﺿﻪ ﻧﺎﺷﯽ از اﺧﺘﻼل در ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﯾﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ در ﺑﺪن اﺳﺖ. اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ، ﻫﻮرﻣﻮن ﯾﺎ ﻣﺎده ای اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻟﻮزاﻟﻤﻌﺪه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮد و ﺳﻠﻮﻟﻬﺎ را ﻗﺎدر ﻣﯽﺳﺎزد ﺗﺎ ﮔﻠﻮﮐﺰ را از ﺧﻮن ﺑﮕﯿﺮد و ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژی اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ. در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻟﻮزاﻟﻤﻌﺪه ﻓﺮد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ، اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑـﺪن را ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﻧﮑﻨﺪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ﯾﮏ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ و ﯾﺎ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ در ﻟﻮزاﻟﻌﻤﺪه ﮐﻢ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﻮد و ﯾﺎ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﻣﻮﺛﺮ واﻗﻊ ﻧـﺸﻮد .
دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع دو ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ. در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﮕﺮ اﻓﺮاد در ﺳﻮﺧﺖ و ﺳﺎز ﺑﺪن ﺧﻮد ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ از ﮔﻠﻮﮐﺰ ﯾﺎ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ، درﻧﺘﯿﺠﻪ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن آﻧﺎن ﺑـﻪ ﻣﻘـﺪار ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﻼﺣﻈـﻪ ای اﻓـﺰاﯾﺶ ﻣـﯽ ﯾﺎﺑـﺪ.اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن را «ﻫﯿﭙﺮ ﮔﻠﺴﯿﻤﯽ» ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد ﻋﺎرﺿﻪ زودرس و دﯾﺮرس در ﺑﺪن ﻣﯽ ﺷﻮد. اﮔﺮ دﯾﺎﺑﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی و درﻣﺎن ﻧﺸﻮد ﺑﺴﯿﺎری از اﯾﻦ ﻋﻮارض ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧـﺪﮔﯽ ﺑـﺮای ﻓـﺮد ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ دﯾﺎﺑﺖ و ﺧﺎﻧﻮاده او ﺷﻮد و اﺣﺘﻤﺎل ﺧﻄﺮ ﻣﺮگ او را ﻧﯿﺰ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
دﯾﺎﺑﺖ ﺑﯿﻤﺎری ﭘﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪای اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﺑـﺴﯿﺎری از ﮐـﺸﻮرﻫﺎ ﻋﻠـﺖ اﺻـﻠﯽ ﻧﺎﺑﯿﻨـﺎﯾﯽ، ﻧﺎرﺳـﺎﯾﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﮐﻠﯿﻮی و ﻗﻄﻊ ﻋﻀﻮ اﺳﺖ. ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎی ﻗﻠﺒﯽ و ﻋﺮوﻗﯽ از ﺷﺎﯾﻌﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮارض دﯾﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی دﯾﺎﺑﺖ ﺑـﺮ روی ﻫﺮ ﮐﺲ و درﻫﺮﮐﺠﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار اﺳﺖ اﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﺨﺎرج ﺑﯿﻤﺎری ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ. ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی ﻧﺎﻣﺤـﺴﻮﺳﯽ ﻧﻈﯿـﺮ: درد، اﺿﻄﺮاب ، ﻧﺎراﺣﺘﯽ ، ﺳﺮ درد و ﻋﻤﺪﺗﺎً ﮐﺎﻫﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ و…. ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ در زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن و ﺧﺎﻧﻮاده اﯾـﺸﺎن ﺗـﺎﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﻮده و ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻧﺪ. ﮐﯿﻔﯿﺖ اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﺷﻐﻠﯽ روزﻣﺮه اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑـﻪ دﯾﺎﺑـﺖ ﮐـﺎﻫﺶ ﻣـﯽﯾﺎﺑـﺪ و ﺣﺘﯽ ﺗﻌﺪادی از آﻧﻬﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﺎر ﮐﺮدن را از دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ. ﺑﺮآورد ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﺎﻫﺶ ﺑﻬـﺮه وری و راﻧـﺪﻣﺎن ﮐﺎری در ﺟﺎﻣﻌﻪ آﺳﺎن ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ.
اﻧﻮاع دﯾﺎﺑﺖ:
دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ﯾﮏ:
ﺑﯿﺸﺘﺮ درﮐﻮدﮐﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺮوز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. اﻣﺎ در ﻫﺮ ﺳﻨﯽ اﻣﮑﺎن ﺑﺮوز آن ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧـﻮع ﯾﮏ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ را در ﺣﺪ ﮐﺎﻓﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮای ﮐﻨﺘﺮل ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﺑﻪ ﺗﺰرﯾﻖ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻧﯿﺎز دارﻧـﺪ. ﻋـﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ﯾﮏ ﻣﯽ ﺷﻮد.
دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع دو:
ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﯿﺎﻧﺴﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ و ﺑﻪ وﯾﮋه در اﻓﺮادی ﮐﻪ دارای اﺿﺎﻓﻪ وزن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺪﯾﺪه رو ﺑـﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭼﺎﻗﯽ و ﮐﻢ ﺗﺤﺮﮐﯽ در اﻓﺮاد ﺟﻮان دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع دو در دوران ﺧﺮدﺳﺎﻟﯽ و ﺟﻮاﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮوز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﻣﺒﺘﻼﯾـﺎن ﺑـﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع دو ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻧﯿﺎز ﻧﺪارﻧﺪ وﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﺎ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ، ﮐﺎﻫﺶ وزن و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﻨﻈﻢ ﺑﺪﻧﯽ ﻗﺎدرﻧﺪ دﯾﺎﺑﺖ ﺧﻮد را ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل در آورﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ دارو ﻧﯿﺰ درﻣﺎن ﺷﻮﻧﺪ.
ﺣﺪوداً ۹۰ در ﺻﺪ ﮐﻞ اﻓﺮاد دﯾﺎﺑﺘﯽ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع دو ﻫﺴﺘﻨﺪ. در دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع دوم ﯾـﺎ دﯾﺎﺑـﺖ ﻏﯿﺮ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺑﺪن ﻓﺮد ﻣﺒﺘﻼ، اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺣﺘﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻏﻠﻈﺖ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ در ﺧﻮن از ﻣﻘﺪار ﻣﻌﻤﻮل آن ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﮔﯿﺮﻧﺪهﻫﺎی ﯾﺎﺧﺘﻪای ﻓﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﻘﺎوم ﺷﺪه و در ﺣﻘﯿﻘـﺖ ﻧﻤـﯽ ﮔﺬارﻧـﺪ اﻧـﺴﻮﻟﯿﻦ وارد ﺳﻠﻮﻟﻬﺎ ﺷﺪه و اﻋﻤﺎل ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺧﻮد را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ. در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ درﻣﺎن رژﯾﻤﯽ ﻏﻠﻈﺖ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن را ﮐﺎﻫﺶ داد. درﺻﺪ ﺷﯿﻮع اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎری در زﻧﺎن ﺑﯿﺶ از ﻣﺮدان اﺳﺖ.
دﯾﺎﺑﺖ ﺑﺎرداری:
دﯾﺎﺑﺖ ﺑﺎرداری ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﻪ آﺧﺮ دوران ﺑﺎرداری اﺳﺖ و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ در اﺑﺘﻼ ﺑﻪ آن ﻧﻘﺶ دارد.
ﺗﻌﺪﯾﻞ در ﻣﺼﺮف ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪراﺗﻬﺎ و ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪراتﻫﺎی ﺗـﺼﻔﯿﻪ ﺷـﺪه و اﻓـﺰاﯾﺶ ﺗﻌـﺪاد وﻋـﺪهﻫـﺎ و ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ وﻋﺪهﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺶ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﭘﯿﺪاﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﻮع دﯾﺎﺑﺖ ﻓﻘـﻂ در ﺑـﺎﻧﻮان ﺷـﯿﻮع دارد!
نشانه های بیماری دیابت (مرض قند):
دیابت ۲
۱- ادرار بیش از حد، زیرا بدن میخواهد از قند اضافی خون خلاص شود.
۲- احساس خستگی فراوان
۳- احساس غیر عادی تشنگی، چرا که بدن نیاز به جایگزینی مایعات دفع شده دارد.
۴- حالت تهوع(دل آشوب).
۵-تاری دید.
۶-احساس گرسنگی در عین کاهش وزن.
۷-عفونتهای پیاپی.
۸- زخمهای پوستی التیام ناپذیر در مراحل پیشرفت بیماری.
باید توجه داشت که ممکن است این نشانه ها برای همه یکسان نباشد:
امکان دارد نشانه های مرض قند نوع ۲، به تدریج بروز کند.
احتمال دارد بعضی اشخاص اصلا علائمی نداشته باشند.
بسیاری افراد دچار بیماری قند نوع ۲ هستند و خود نمیدانند.
دیابت اگر به موقع کنترل و درمان نشود ممکن است به مشکلات بهداشتی شدیدی همچون نابینایی، آسیب به قلب و رگهای خونی و لطمه دائمی به اعصاب منتهی گردد. مراجعه مرتب به پزشک جهت معاینه و بحث و گفتگو پیرامون چگونگی رویارویی با بیماری یاد شده، رمز سالم ماندن فرد است.
آیا مرض قند، مهار شدنی است؟
ناراحتی مرض قند خوشبختانه تا حدود زیادی قابل کنترل و مهار شدنی است و شاید همه اشخاص قادر باشند در مراحل اولیه، بیماری را با مراقبت دقیق از خویشتن و با راهنمایی پزشک. و بدون مصرف دارو مهار کنند.
اعمالی که جهت مهار وزن میتوان انجام داد، عبارتند از:
تعادل وزن، برای بسیاری از مبتلایان به بیماری قند، کاهش وزن، تنها اقدام بسیار مهمی است که میتوانند انجام دهند:
برنامه های غذایی کاهش سریع وزن را نیازمایید. آنها در دراز مدت اثربخش نبوده و چه بسا خطرآفرین هم باشند.
از توصیه های گروه کارشناسان مرض قند حتماً پیروی کرده و وزن خود را آهسته و پیوسته بکاهید.
نا امید نشوید. حتی کاهش ۴ کیلوگرم ممکن است در شیوه احساس شما تفاوت فاحشی پدید آورد.
خوب و سر وقت غذا بخورید. حساب آنچه را که میخورید، در دست داشته باشید. غذای اندک و منظم برای اکثر مبتلایان به دیابت، تأثیر بسزایی دارد. هفته ای سه یا چهار بار ورزش کنید. ورزش سه اثر مفید دارد:
به مهار وزن یاری میکند.
در استفاده از قند خون، یاریگر یاخته ها (سلول ها) است.
در پیشگیری از امراض قلبی سودبخش است.
نکات مفید
دیابت ۱
برای بیشتر مبتلایان به بیماری قند، پیاده روی بهترین ورزش است. این کار، آسان، ارزان و لذت بخش میباشد. رهنمودهای پیاده روی از این قرار است:
سعی کنید لااقل سه بار در هفته پیاده روی کنید.
با ۱۰ دقیقه شروع کرده، سپس به ۳۰ الی ۴۰ دقیقه برسانید.
کفش و جوراب راحت بپوشید.
در حین راه رفتن، نفس عمیق بکشید.
اگر احساس تنگی نفس میکنید یا به نفس نفس میافتید، از سرعت خود بکاهید.
لازم است بدانید چنانچه دچار پرفشاری خون، اضافه وزن زیاد یا بیماری قلبی هستید، پیش از آغاز ورزش با گروه پزشکان معالج دیابت مشورت کنید. حتماً مراقبت خاصی از پاهای خود به عمل آورید. کفشهای راحتی بپوشید تا پاهایتان تاول نزند و پس از هر بار ورزش، آنها را از نظر تاول، بریدگی یا تاول یا جراحات بازبینی نمایید.
مواد غذایی چگونه بر قند خون اثر مینهد؟
برحسب آنچه که میخورید، قند خونتان کاهش یافته یا شدیداً افزایش مییابد. این مواد آمیزهای از چربی، پروتئین و کربوهیدرات است. در حالی که هر سه آنها بخشی از غذای سالم، شمرده میشوند، گلوکز خون، بیشتر ناشی از کربوهیدراتهای موجود در اغذیه است.
کربوهیدراتها به صورت زیر طبقه بندی می شوند:
مواد قندی مشتمل بر قندی که با چای مصرف میشود، همچنین میوه ها، شیر و سبزیها است.
مواد نشاستهای شامل غلات، نان، نخود، لوبیا، عدسی و سبزیهای نشاستهای نظیر سیب زمینی، کدو و ذرت.
همه کربوهیدراتها موجب افزایش قند خون میشوند، با این فرق که بعضی از آنها سریعتر از دیگران این کار را انجام میدهند بسته به اینکه:
۱-ماده غذایی خام یا پخته باشد.
۲- چقدر می خورید؟
۳- چه چیزهای دیگری با آنها میل میکنید؟
۴- با چه سرعتی میخورید؟
پس از صرف صبحانه، قند خون خیلی بالا میرود. دو ماده متفاوت حاوی کربوهیدرات بخورید. مثلا یک برش نان برشته و فنجان شیر بدون چربی. ۲۰ دقیقه پیاده روی تند بعد از ناشتایی مانع از افزایش گلوکز قند میشود.
رهنمودهایی برای تغذیه مطلوب
در سراسر روز سه وعده غذای مختصر و دو تا سه میان وعده بخورید.
از خوردن غذاها یا میان وعده ها غفلت نورزید.
مصرف غذاهای دارای مواد قندی افزوده را محدود سازید.
مواد شیری کم چربی، برش های گوشت و مرغ لُخم را برگزیده و از روشهای پخت و پز کم چرب سود بجویید.
هرگز بدون موافقت پزشکان، میزان کالریها را محدود نسازید.
صبحانه سبک بخورید.
سیگار نکشید.
میوه یا میوه های تازه کمپوت شده بدون شکر را انتخاب کنید تا میل شما را به شیرینی برآورده سازد.
میان وعده پیش از خواب را فراموش نکنید، خاصه اگر انسولین تزریق میکنید.
از کافئین و سیگار حذر کنید.
منبع:
کودک سالم
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼