برای کم خونی زن باردار چه باید کرد؟
از آنجا که هورمون های بارداری همچون پروژسترون، موجب شل شدن سیستم گوارشی و حرکت آهسته روده می شوند، یبوست یکی از مشکلات شایع دوران بارداری است.
اگر خوش شانس باشید در دوران بارداری به لحاظ احساسی و فیزیکی بهترین دوران خواهد بود و فقط چند درد و یا خارش جزئی خواهید داشت که ناشی از تغییرات شگفتانگیز بدن در دوران بارداری و رشد جنین است. اگر چه برخی از خانمها با مشکلات و بیماریهای زیادی مواجه میشوند که در اینجا به برخی از این بیماریها و بهترین روشهای مبارزه با آنها اشاره خواهیم کرد.
کم خونی
مقدار پایین هموگلوبین موجب کم خونی و کمبود آهن میشود که این عارضه در دوران بارداری شایع است، هموگلوبین، اکسیژن را به تمامی سلولهای بدن حمل میکند. در سه ماهه اول و سه ماهه آخر بارداری، باید خون مادر مورد ازمایش قرار گیرد و پزشک متخصص احتمال کم خونی را بررسی کند.
علائم کم خونی عبارتند از: خستگی، رنگپریدگی پوست، ضعف و سردرد. برای پیشگیری از کم خونی باید از منابعی همچون گوشت قرمز، لوبیا قرمز، عدس، اسفناج، نان سبوسدار، غلات، ماهیهای روغنی و زنجبیل در رژیم غذایی روزانه استفاده کرد. اگر آزمایشهای خون، کم خونی را تایید کردند، مکملهای آهن تجویز میشود؛ اما هرگز آنها را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید.
یکی از شایعترین اثرات جانبی مصرف مکملهای آهن، یبوست است و در صورتی که دچار این مشکل شدید، حتما آنرا با پزشک خود در میان بگذارید، زیرا امکان تغییر نوع مکمل وجود دارد.
اگر مبتلا به کم خونی هستید و به طور مداوم احساس خستگی، تنگی ننفس و یا سرگیجه میکنید، حتما به اورژانس مراجعه کنید؛ زیرا کمبود هموگلوبین در سلولها به معنی کاهش مقدار اکسیژن در بدن است که میتواند موجب توقف فعالیت اندامهای مهم بدن شود.
یبوست
از آنجا که هورمونهای بارداری همچون پروژسترون، موجب شل شدن سیستم گوارشی و حرکت آهسته روده میشوند، یبوست یکی از مشکلات شایع دوران بارداری است و با مصرف مکمل آهن برای درمان کم خونی، این عارضه بدتر هم میشود. برای رفع این مشکل به نکات زیر دقت کنید:
- اولین قانون طلایی، خوردن نوشیدنیها و مایعات به مقدار فراوان است. آب، آبمیوه و چای گیاهی بهترین انتخاب هستند و بهتر است از نوشیدن قهوه و چای سیاه خودداری شود؛ زیرا اثر دیورتیک دارند و میتوانند ایجاد کم آبی کنند.
- از منابع فیبر تغذیه کنید و خوردن میوهها و سبزیجات تازه و غلات را در راس هرم غذایی خود قرار دهید.
- در دستشویی عجله نکنید و از زور زدن بپرهیزید و وقت بیشتری را صرف این کار کنید.
- شنا و پیادهروی علاوه بر بهبود گردش خون به درمان یبوست نیز کمک میکند.
- از مصرف غذاهای تصفیه شده و شیرین خودداری کنید، زیرا میتوانند دستگاه گوارش را مسدود کنند.
- جوشانده و چای قاصدک نیز بسیار موثر است.
- بعد از بیدار شدن از خواب یک فنجان آب گرم همراه با لیموی تازه بنوشید و کمی حرکت کنید و غلات سبوسدار میوه و آلود یا زردآلوی خشک شده را در صبحانه خود بگنجانید و مطمئین باشید که با رعایت این نکات، یوست شما درمان خواهد شد. اگر خیلی پف کردید و یا دچار سردرد شدید و روده شما بیش از پنج روز هیچ حرکتی نداشت، حتما به پزشک مراجعه کنید، زیرا فشار وارده بر روده میتواند موجب نشت باکتری به بدن و عفونت شود که این موضوع بسیار خطرناک است.
خونریزی لثه
در طول دوران بارداری، لثه نرمتر میشود و به هنگام مسواک زدن احتمال خونریزی دندانها و لثهها وجود دارد. این نرم شدن لثهها ناشی از افزایش هورمونها و استراحت رباطها و بافتهای بدن است و در افرادی که مستعد ابتلا به بیماریهای لثه، از جمله التهاب لثه و مشکلات دندان هستند، بیشتر دیده میشود. با مسواک زدن و نخ دندان به طور منظم و دست کم دو بار در روز میتوانید از خونریزی لثه در دوران بارداری پیشگیری کنید. با مراجعه اولین نشانه خونریزی لثه به دندانپزشک مراجعه نمایید. در برخی از کشورها، خدمات دندانپزشکی در دوران بارداری و تا یک سال پس از آن رایگان میباشد. بیماری لثه پریودتتال موجب نارس و کم وزن شدن نوزاد میشود؛ بنابراین مراجعه به دندانپزشک از ضروریات دوران بارداری است.
اسپاسم و گرفتگی عضلانی
اسپاسم عضلانی دردناک است و معمولا ناشی از فشار و تحمل وزن اضافی روی پاهاست. اعتقاد بر این است که کمبود پتاسیم (موجود در موز)، کلسیم (محصولات لبنی) و یا نمک در رژیم غذایی و یا مصرف بیش از حد فسفر (نوشابههای گازدار و گوشتها) نیز موجب گرفتگی عضلانی میشود و ممکن است با تنظیم رژیم غذایی بتوان تا حدی از آن پیشگیری کرد. ورزش به گردش خون و تنظیم صحیح گردش خون بدن به رفع اسپاسم کمک میکند؛ اما حتما قبل از آن به دقت بدن خود را گرم کنید. اگر به طور مکرر دچار گرفتگی عضلانی میشوید، به پزشک مراجعه کنید زیرا در موارد بسیار نادر، گرفتگی عضلانی نشانه لخته شدن خون است.
اسهال
تغییرات در سیستم گوارشی زنان باردار که ناشی از تغییرات هورمونی است، میتواند حساسیت به غذاهای خاص را بیشتر کند و با شل شدن مدفوع، واکنش نشان دهد. اگر این مسئله برای شما اتفاق افتاد، بدانید که مهمترین درمان، افزایش مصرف مایعات است و اگر انقباض عضلات شکم مانع از غذا خوردن به اندازه میشود، دست کم به مقدار کافی نوشیدنی بنوشید.
کودک شما با چند روز کم غذا خوردن دچار آسیب نمیشود،ولی دقت کنید که دچار کم آبی نشوید. اگر طی دو الی سه روز، علائم باقی ماند و یا بدتر شد، حتما به پزشک مراجعه نمایید. آیا میدانید که گاهی اسهال در پایان دوران بارداری میتوانند نشانهای از زمان زایمان باشد؟
غش کردن و سرگیجه
افت و کاهش مقدار سلولهای قرمز خون که اکسیژن را به سراسر بدن میرسانند، میتواند موجب احساس گیجی و منگی و از دست رفتن هوشیاری شود. در دوران بارداری کاهش مقدار قند خون و فشار خون باعث سرگیجه میشود. خوردن مواد غذایی حاوی پروتئین بالا، مثل پنیر و ماست از افت قند خون جلوگیری میکند. اگر احساس سرگیجه کردید، یک لیوان آب بنوشید. با نوشیدن آب، حال شما بهتر خواهد شد. هنگام بلند شدن از حالت نشسته و یا خوابیده، این کار را به آرامی انجام دهید و اگر احساس ضعف کردید، دراز بکشید و پاهای خود را بالا ببرید تا خون به مغز شما باز گردد. از خوابیدن به پشت خودداری کنید. به خصوص در اواخر دوران بارداری به پهلو بخوابید. به پشت خوابیدن موجب افزایش فشار بر روی رگهای خونی اصلی میشود. سرگیجه میتواند از علائم کم خونی باشد؛ لذا این موضوع را حتما به پزشک خود اطلاع دهید. اگر در اواخر بارداری دچار سرگیجه پی در پی شدید، این سرگیجه میتواند ناشی از فشار خون بالا باشد.
التهاب مثانه
عفونت مثانه به دلیل فشار وارد بر مثانه بسیار شایع است و موجب سوزش افراد میشود و اغلب نشانهای ندارد؛ به همین دلیل قبل از زایمان ابتدا آزمایش ادرار میدهند. برای پیشگیری از این عارضه به محض اینکه احساس کردید مثانه شما پر است، به سرعت به دستشویی بروید و آن را خالی کنید. لباس زیر باید پنبهای باشد و از پوشیدن لباسهای تنگ خودداری ورزید و هیچ گاه از شویندههای معطر استفاده نکنید. در طی روز دست کم دو لیتر آب بنوشید. آب لیمو، جو، آب آلبالو و چای بابونه برای بهبود عفونت مثانه مفید است. مقدار زیادی سیر، جعفری و برنج قهوهای بخورید و هنگام بروز علائم با چای بابونه ولرم، خود را بعد از تخلیه مثانه شستشو دهید و اگر علائم بیش از چند روز باقی ماند، به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است به آنتیبیوتیک نیاز داشته باشید. خون در ادرار، تب، استفراغ و یا سردرد میتواند از نشانههای ابتلا به عفونت کلیه باشد.
دیابت
در حدود 5 درصد از زنان باردار به دلیل کمبود انسولین که قند خون را تنظیم میکند، به دیابت مبتلا میشوند و از آنجا که اغلب هیچ نشانه بارزی ندارد، باید در طول دوران بارداری ادرار مرتب برای تست دیابت نمونه گیری شود.
در صورتی که قند (گلوکز) در ادرار وجود داشته باشد، بیمار برای آزمایش دقیقتر و آزمایش خون ارجاع خواهد شد. به سادگی میتوان گفت با باردار شدن احتمال ابتلا به دیابت به وجود میآید و اگر دچار اضافه وزن هستید و یا به طور گستردهای از مواد غذایی شیرین تغذیه میکنید و یا منتظر تولد بیش از یک نوزاد هستید و نوزادان شما دو یا چند قلو هستند، به همان نسبت، احتمال ابتلا به دیابت در شما بیشتر خواهد بود.
معمولاً در دوران بارداری نیاز به تزریق انسولین و یا قرص ندارید، ولی باید به طور مرتب تحت نظارت دقیق پزشک قرار بگیرید.
در اکثر موارد، با پیشرفت بارداری این مسائل پیش میآید؛ بدون اینکه بتوان دلیل قطعی برای آن مشخص کرد. بهترین راه درمان و پیشگیری از دیابت، تنظیم رژیم غذایی است.
نوشیدن آب را زیاد کنید و مصرف غذاهای قندی را به حداقل برسانید.
برخی پژوهشها نشان میدهند که خوردن غذاهای غنی از ویتامین B میتواند به مقدار قابل توجهی عوارض ناشی از دیابت بارداری را کاهش دهد. منابع B عبارتند از: گوشت، ماهی، زرده تخممرغ، آوکادو، غلات، حبوبات، سبزیجات دارای برگ سبز، در موارد شدید، اگر به دیابت رسیدگی نکنید و آن را رها کنید، میتواند مشکلات جدی برای مادر و نوزاد ایجاد کند و موجب صدمه به کلیهها بشود.
هموروئید
هموروئید، رگهای بر آمده انگوری شکلی هستند که در ناحیه مقعد به وجود میآیند و معمولا دردناکاند و با خارش خفیف و خونریزی همراه میباشند. همانند واریس و اسپاسم، در دوران بارداری به دلیل تحمل وزن کودک، بیشتر در معرض ابتلا به هموروئید قرار دارید. برای درمان هموروئید به نکات زیر دقت کنید:
مقدار زیادی آب بنوشید و غذاهای فیبردار بخورید تا دچار یبوست نشوید و روده شما مجبور نباشد فشار اضافی را تحمل کند.
بر اثر تجربه میتوانید متوجه شوید که کمپرس گرم برای شما موثرتر است یا کمپرس سرد.
از ایستادن برای مدت طولانی اجتناب کنید؛ چرا که به ماهیچههای لگن فشار وارد میکند.
بهطور مرتب ورزش کنید. ورزش لگن، گردش خون را افزایش میدهد و اجابت مزاج را راحتتر میکند.
پس از هر اجابت مزاج، مقعد خود را با آب گرم به خوبی بشویید.
میتوانید از داروهای مخصوص هموروئید که بیخطر هستند نیز استفاده کنید؛ مثل Anusol
اگر هموروئید شما دچار خونریزی شد، به پزشک مراجعه کنید.
سوزش معده
سوزش سر معده از شکایات رایج زنان در دوران بارداری است که ناشی از افزایش پروژسترون میباشد که دریچه معده را شل میکند و مواد غذایی به طور کامل هضم نمیشوند و اسید معده به سمت بالا حرکت میکند و موجب سوزش معده میشود. برای پیشگیری از آن:
وعدههای غذایی با حجم کمتر و دفعات بیشتر بخورید.
دراز کشیدن و استراحت کردن نیز مفید خواهد بود؛ به شرطی که در یک وضعیت ثابت قرار بگیرید.
چای زنجبیل، دستگاه گوارش را تسکین میدهد.
از خوردن غذاهای فرآوری شده و ادویهدار و نوشیدنیهای کافئینی خودداری کنید.
ســـــیـر و چای میخک و آنتیاکسیدانها در دوران بارداری بسیار مفید هستند.
بیماری صبحگاهی
90 درصد از زنان باردار این حالت را تجربه میکنند. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که با توجه به مقدار بالای هورمونهای بارداری در خون، فرد دچار حالت تهوع میشود و از آنجا که این تغییرات از اوایل بارداری تا چهار هفتگی در اوج خود قرار دارد. حالت تهوع فرد در این دوران بیش از سه ماهه دوم و سوم بارداری است؛ اگر چه در برخی از خانمها، این حالت تا اواخر بارداری وجود خواهد داشت. هر چند این بیماری، بیماری صبحگاهی نامیده میشود، ولی در هر ساعتی از روز میتواند رخ دهد. برای کاهش و پیشگیری از این حالت:
گرسنگی، حالت تهوع را بدتر میکند؛ سعی کنید مقدار قند خون خود را بالا نگه دارید و کربوهیدرات مصرف کنید. استراحت کنید، چرا که تهوع با خستگی افزایش مییابد. چای زنجبیل و چای بابونه بنوشید و قهوه را ترک کنید. مقداری آب لیموی تازه را با آب مخلوط کنید و بنوشید. قبل از خواب یک غذای سبک بخورید. قرص نعنا، برای تسکین سریع این حالت موثر است. ویتامین B، روی، کشمش و زنجبیل، تهوع را برطرف میکنند. اگر در طی روز به طور مکرر حالت تهوع دارید و نمیتوانید غذا را در معده خود نگه دارید، به پزشک مراجعه کنید. حالت تهوع در دوران بارداری با افزایش حس بویایی مرتبط است و مطالعات نشان میدهد زنانی که حس بویایی قوی ندارند، کمتر دچار حالت تهوع میشوند.
خارش پوست
کشیده شدن پوست شکم، معمولاً با خارش همراه است که معمولا این خارش در اواخر بارداری بیشتر میشود. سعی کنید پوست خود را خنک نگه دارید و در حمام آنرا با اسانس بابونه شستشو دهید. لباسهای خود را با پاککنندههای ضعیف بشویید و به خوبی آبکشی کنید.
گاهی لباس نپوشید و اجازه دهید پوست تنفس کند، ضمن اینکه عدم تماس با پارچه، سوزش پوست را کاهش میدهد. خارش پوست با تولد نوزاد متوقف میشود، ولی اگر این موضوع شما را آزار میدهد و شدید و مداوم است، با پزشک مشورت کنید.
اگر خارش با تغییر رنگ پوست بدنتان همراه شد، فورا به پزشک اطلاع دهید. اگر چه بسیار نادر است، ولی خارش میتواند ناشی از مشکلات مربوط به کبد نیز باشد که با یک آزمایش خون میتوان آنرا بررسی کرد.
کمر درد
تغییرات هورمونها در دوران بارداری به مفاصل، رباطها عضلات کمک میکند تا برای زایمان آماده شوند و استراحت کنند و البته به دلیل وزن رو به رشد جنین و فشار زیادی که به ستون فقرات و لگن وارد میآید، موجب درد در کمر، به خصوص پایین کمر میشود. برای کاهش کمر درد در دوران بارداری به راهنماییهای زیر توجه کنید: در مان استراحت، از بالشهای بیشتری استفاده کنید و یک بالش را بین ران و زانوهایتان قرار دهید تا فشار کمتری به کمرتان وارد آید. استفاده از کیسه آب گرم و یا پدهای گرمایشی نیز گاهی اوقات معجزه میکند. اگر درد شدید بود، میتوانید استامینوفن و یا پاراستامول بخورید (البته با تجویز پزشک). ورزش کنید و سعی کنید عضلات شکم و باسن خود را برای چند ثانیه محکم کرده و در همان حال نفش بکشید. این حرکت را دو یا سه بار در طول روز تکرار کنید. هیچ گاه برای برداشتن چیزی از روی زمین خم نشوید، بلکه در حالت چمباقه بنشینید و کمر خود را در وضعیت صاف نگه دارید. طب سوزنی و ماساژ مفاصل و کاریوپراکتیک نیز در برخی موارد مفید است. اگر احساس بیقراری و درد بیش از حالت طبیعی کردید، به پزشک مراجعه کنید؛ چرا که کمر درد میتواند ناشی از عفونت کلیه باشد.
خارش پوست
کشیده شدن پوست شکم، معمولاً با خارش همراه است که معمولا این خارش در اواخر بارداری بیشتر میشود. سعی کنید پوست خود را خنک نگه دارید و در حمام آنرا با اسانس بابونه شستشو دهید. لباسهای خود را با پاک کنندههای ضعیف بشویید و به خوبی آبکشی کنید.
گاهی لباس نپوشید و اجازه دهید پوست تنفس کند، ضمن اینکه عدم تماس با پارچه، سوزش پوست را کاهش میدهد. خارش پوست با تولد نوزاد متوقف میشود، ولی اگر این موضوع شما را آزار میدهد و شدید و مداوم است، با پزشک مشورت کنید. اگر خارش با تغییر رنگ پوست بدنتان همراه شد، فورا به پزشک اطلاع دهید. اگر چه بسیار نادر است، ولی خارش میتواند ناشی از مشکلات مربوط به کبد نیز باشد که با یک آزمایش خون میتوان آنرا بررسی کرد.
کم خونی
مقدار پایین هموگلوبین موجب کم خونی و کمبود آهن میشود که این عارضه در دوران بارداری شایع است، هموگلوبین، اکسیژن را به تمامی سلولهای بدن حمل میکند. در سه ماهه اول و سه ماهه آخر بارداری، باید خون مادر مورد ازمایش قرار گیرد و پزشک متخصص احتمال کم خونی را بررسی کند.
علائم کم خونی عبارتند از: خستگی، رنگپریدگی پوست، ضعف و سردرد. برای پیشگیری از کم خونی باید از منابعی همچون گوشت قرمز، لوبیا قرمز، عدس، اسفناج، نان سبوسدار، غلات، ماهیهای روغنی و زنجبیل در رژیم غذایی روزانه استفاده کرد. اگر آزمایشهای خون، کم خونی را تایید کردند، مکملهای آهن تجویز میشود؛ اما هرگز آنها را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید.
یکی از شایعترین اثرات جانبی مصرف مکملهای آهن، یبوست است و در صورتی که دچار این مشکل شدید، حتما آنرا با پزشک خود در میان بگذارید، زیرا امکان تغییر نوع مکمل وجود دارد.
اگر مبتلا به کم خونی هستید و به طور مداوم احساس خستگی، تنگی ننفس و یا سرگیجه میکنید، حتما به اورژانس مراجعه کنید؛ زیرا کمبود هموگلوبین در سلولها به معنی کاهش مقدار اکسیژن در بدن است که میتواند موجب توقف فعالیت اندامهای مهم بدن شود.
یبوست
از آنجا که هورمونهای بارداری همچون پروژسترون، موجب شل شدن سیستم گوارشی و حرکت آهسته روده میشوند، یبوست یکی از مشکلات شایع دوران بارداری است و با مصرف مکمل آهن برای درمان کم خونی، این عارضه بدتر هم میشود. برای رفع این مشکل به نکات زیر دقت کنید:
- اولین قانون طلایی، خوردن نوشیدنیها و مایعات به مقدار فراوان است. آب، آبمیوه و چای گیاهی بهترین انتخاب هستند و بهتر است از نوشیدن قهوه و چای سیاه خودداری شود؛ زیرا اثر دیورتیک دارند و میتوانند ایجاد کم آبی کنند.
- از منابع فیبر تغذیه کنید و خوردن میوهها و سبزیجات تازه و غلات را در راس هرم غذایی خود قرار دهید.
- در دستشویی عجله نکنید و از زور زدن بپرهیزید و وقت بیشتری را صرف این کار کنید.
- شنا و پیادهروی علاوه بر بهبود گردش خون به درمان یبوست نیز کمک میکند.
- از مصرف غذاهای تصفیه شده و شیرین خودداری کنید، زیرا میتوانند دستگاه گوارش را مسدود کنند.
- جوشانده و چای قاصدک نیز بسیار موثر است.
- بعد از بیدار شدن از خواب یک فنجان آب گرم همراه با لیموی تازه بنوشید و کمی حرکت کنید و غلات سبوسدار میوه و آلود یا زردآلوی خشک شده را در صبحانه خود بگنجانید و مطمئین باشید که با رعایت این نکات، یوست شما درمان خواهد شد. اگر خیلی پف کردید و یا دچار سردرد شدید و روده شما بیش از پنج روز هیچ حرکتی نداشت، حتما به پزشک مراجعه کنید، زیرا فشار وارده بر روده میتواند موجب نشت باکتری به بدن و عفونت شود که این موضوع بسیار خطرناک است.
خونریزی لثه
در طول دوران بارداری، لثه نرمتر میشود و به هنگام مسواک زدن احتمال خونریزی دندانها و لثهها وجود دارد. این نرم شدن لثهها ناشی از افزایش هورمونها و استراحت رباطها و بافتهای بدن است و در افرادی که مستعد ابتلا به بیماریهای لثه، از جمله التهاب لثه و مشکلات دندان هستند، بیشتر دیده میشود. با مسواک زدن و نخ دندان به طور منظم و دست کم دو بار در روز میتوانید از خونریزی لثه در دوران بارداری پیشگیری کنید. با مراجعه اولین نشانه خونریزی لثه به دندانپزشک مراجعه نمایید. در برخی از کشورها، خدمات دندانپزشکی در دوران بارداری و تا یک سال پس از آن رایگان میباشد. بیماری لثه پریودتتال موجب نارس و کم وزن شدن نوزاد میشود؛ بنابراین مراجعه به دندانپزشک از ضروریات دوران بارداری است.
اسپاسم و گرفتگی عضلانی
اسپاسم عضلانی دردناک است و معمولا ناشی از فشار و تحمل وزن اضافی روی پاهاست. اعتقاد بر این است که کمبود پتاسیم (موجود در موز)، کلسیم (محصولات لبنی) و یا نمک در رژیم غذایی و یا مصرف بیش از حد فسفر (نوشابههای گازدار و گوشتها) نیز موجب گرفتگی عضلانی میشود و ممکن است با تنظیم رژیم غذایی بتوان تا حدی از آن پیشگیری کرد. ورزش به گردش خون و تنظیم صحیح گردش خون بدن به رفع اسپاسم کمک میکند؛ اما حتما قبل از آن به دقت بدن خود را گرم کنید. اگر به طور مکرر دچار گرفتگی عضلانی میشوید، به پزشک مراجعه کنید زیرا در موارد بسیار نادر، گرفتگی عضلانی نشانه لخته شدن خون است.
اسهال
تغییرات در سیستم گوارشی زنان باردار که ناشی از تغییرات هورمونی است، میتواند حساسیت به غذاهای خاص را بیشتر کند و با شل شدن مدفوع، واکنش نشان دهد. اگر این مسئله برای شما اتفاق افتاد، بدانید که مهمترین درمان، افزایش مصرف مایعات است و اگر انقباض عضلات شکم مانع از غذا خوردن به اندازه میشود، دست کم به مقدار کافی نوشیدنی بنوشید.
کودک شما با چند روز کم غذا خوردن دچار آسیب نمیشود،ولی دقت کنید که دچار کم آبی نشوید. اگر طی دو الی سه روز، علائم باقی ماند و یا بدتر شد، حتما به پزشک مراجعه نمایید. آیا میدانید که گاهی اسهال در پایان دوران بارداری میتوانند نشانهای از زمان زایمان باشد؟
غش کردن و سرگیجه
افت و کاهش مقدار سلولهای قرمز خون که اکسیژن را به سراسر بدن میرسانند، میتواند موجب احساس گیجی و منگی و از دست رفتن هوشیاری شود. در دوران بارداری کاهش مقدار قند خون و فشار خون باعث سرگیجه میشود. خوردن مواد غذایی حاوی پروتئین بالا، مثل پنیر و ماست از افت قند خون جلوگیری میکند. اگر احساس سرگیجه کردید، یک لیوان آب بنوشید. با نوشیدن آب، حال شما بهتر خواهد شد. هنگام بلند شدن از حالت نشسته و یا خوابیده، این کار را به آرامی انجام دهید و اگر احساس ضعف کردید، دراز بکشید و پاهای خود را بالا ببرید تا خون به مغز شما باز گردد. از خوابیدن به پشت خودداری کنید. به خصوص در اواخر دوران بارداری به پهلو بخوابید. به پشت خوابیدن موجب افزایش فشار بر روی رگهای خونی اصلی میشود. سرگیجه میتواند از علائم کم خونی باشد؛ لذا این موضوع را حتما به پزشک خود اطلاع دهید. اگر در اواخر بارداری دچار سرگیجه پی در پی شدید، این سرگیجه میتواند ناشی از فشار خون بالا باشد.
التهاب مثانه
عفونت مثانه به دلیل فشار وارد بر مثانه بسیار شایع است و موجب سوزش افراد میشود و اغلب نشانهای ندارد؛ به همین دلیل قبل از زایمان ابتدا آزمایش ادرار میدهند. برای پیشگیری از این عارضه به محض اینکه احساس کردید مثانه شما پر است، به سرعت به دستشویی بروید و آن را خالی کنید. لباس زیر باید پنبهای باشد و از پوشیدن لباسهای تنگ خودداری ورزید و هیچ گاه از شویندههای معطر استفاده نکنید. در طی روز دست کم دو لیتر آب بنوشید. آب لیمو، جو، آب آلبالو و چای بابونه برای بهبود عفونت مثانه مفید است. مقدار زیادی سیر، جعفری و برنج قهوهای بخورید و هنگام بروز علائم با چای بابونه ولرم، خود را بعد از تخلیه مثانه شستشو دهید و اگر علائم بیش از چند روز باقی ماند، به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است به آنتیبیوتیک نیاز داشته باشید. خون در ادرار، تب، استفراغ و یا سردرد میتواند از نشانههای ابتلا به عفونت کلیه باشد.
دیابت
در حدود 5 درصد از زنان باردار به دلیل کمبود انسولین که قند خون را تنظیم میکند، به دیابت مبتلا میشوند و از آنجا که اغلب هیچ نشانه بارزی ندارد، باید در طول دوران بارداری ادرار مرتب برای تست دیابت نمونه گیری شود.
در صورتی که قند (گلوکز) در ادرار وجود داشته باشد، بیمار برای آزمایش دقیقتر و آزمایش خون ارجاع خواهد شد. به سادگی میتوان گفت با باردار شدن احتمال ابتلا به دیابت به وجود میآید و اگر دچار اضافه وزن هستید و یا به طور گستردهای از مواد غذایی شیرین تغذیه میکنید و یا منتظر تولد بیش از یک نوزاد هستید و نوزادان شما دو یا چند قلو هستند، به همان نسبت، احتمال ابتلا به دیابت در شما بیشتر خواهد بود.
معمولاً در دوران بارداری نیاز به تزریق انسولین و یا قرص ندارید، ولی باید به طور مرتب تحت نظارت دقیق پزشک قرار بگیرید.
در اکثر موارد، با پیشرفت بارداری این مسائل پیش میآید؛ بدون اینکه بتوان دلیل قطعی برای آن مشخص کرد. بهترین راه درمان و پیشگیری از دیابت، تنظیم رژیم غذایی است.
نوشیدن آب را زیاد کنید و مصرف غذاهای قندی را به حداقل برسانید.
برخی پژوهشها نشان میدهند که خوردن غذاهای غنی از ویتامین B میتواند به مقدار قابل توجهی عوارض ناشی از دیابت بارداری را کاهش دهد. منابع B عبارتند از: گوشت، ماهی، زرده تخممرغ، آوکادو، غلات، حبوبات، سبزیجات دارای برگ سبز، در موارد شدید، اگر به دیابت رسیدگی نکنید و آن را رها کنید، میتواند مشکلات جدی برای مادر و نوزاد ایجاد کند و موجب صدمه به کلیهها بشود.
هموروئید
هموروئید، رگهای بر آمده انگوری شکلی هستند که در ناحیه مقعد به وجود میآیند و معمولا دردناکاند و با خارش خفیف و خونریزی همراه میباشند. همانند واریس و اسپاسم، در دوران بارداری به دلیل تحمل وزن کودک، بیشتر در معرض ابتلا به هموروئید قرار دارید. برای درمان هموروئید به نکات زیر دقت کنید:
مقدار زیادی آب بنوشید و غذاهای فیبردار بخورید تا دچار یبوست نشوید و روده شما مجبور نباشد فشار اضافی را تحمل کند.
بر اثر تجربه میتوانید متوجه شوید که کمپرس گرم برای شما موثرتر است یا کمپرس سرد.
از ایستادن برای مدت طولانی اجتناب کنید؛ چرا که به ماهیچههای لگن فشار وارد میکند.
بهطور مرتب ورزش کنید. ورزش لگن، گردش خون را افزایش میدهد و اجابت مزاج را راحتتر میکند.
پس از هر اجابت مزاج، مقعد خود را با آب گرم به خوبی بشویید.
میتوانید از داروهای مخصوص هموروئید که بیخطر هستند نیز استفاده کنید؛ مثل Anusol
اگر هموروئید شما دچار خونریزی شد، به پزشک مراجعه کنید.
سوزش معده
سوزش سر معده از شکایات رایج زنان در دوران بارداری است که ناشی از افزایش پروژسترون میباشد که دریچه معده را شل میکند و مواد غذایی به طور کامل هضم نمیشوند و اسید معده به سمت بالا حرکت میکند و موجب سوزش معده میشود. برای پیشگیری از آن:
وعدههای غذایی با حجم کمتر و دفعات بیشتر بخورید.
دراز کشیدن و استراحت کردن نیز مفید خواهد بود؛ به شرطی که در یک وضعیت ثابت قرار بگیرید.
چای زنجبیل، دستگاه گوارش را تسکین میدهد.
از خوردن غذاهای فرآوری شده و ادویهدار و نوشیدنیهای کافئینی خودداری کنید.
ســـــیـر و چای میخک و آنتیاکسیدانها در دوران بارداری بسیار مفید هستند.
بیماری صبحگاهی
90 درصد از زنان باردار این حالت را تجربه میکنند. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که با توجه به مقدار بالای هورمونهای بارداری در خون، فرد دچار حالت تهوع میشود و از آنجا که این تغییرات از اوایل بارداری تا چهار هفتگی در اوج خود قرار دارد. حالت تهوع فرد در این دوران بیش از سه ماهه دوم و سوم بارداری است؛ اگر چه در برخی از خانمها، این حالت تا اواخر بارداری وجود خواهد داشت. هر چند این بیماری، بیماری صبحگاهی نامیده میشود، ولی در هر ساعتی از روز میتواند رخ دهد. برای کاهش و پیشگیری از این حالت:
گرسنگی، حالت تهوع را بدتر میکند؛ سعی کنید مقدار قند خون خود را بالا نگه دارید و کربوهیدرات مصرف کنید. استراحت کنید، چرا که تهوع با خستگی افزایش مییابد. چای زنجبیل و چای بابونه بنوشید و قهوه را ترک کنید. مقداری آب لیموی تازه را با آب مخلوط کنید و بنوشید. قبل از خواب یک غذای سبک بخورید. قرص نعنا، برای تسکین سریع این حالت موثر است. ویتامین B، روی، کشمش و زنجبیل، تهوع را برطرف میکنند. اگر در طی روز به طور مکرر حالت تهوع دارید و نمیتوانید غذا را در معده خود نگه دارید، به پزشک مراجعه کنید. حالت تهوع در دوران بارداری با افزایش حس بویایی مرتبط است و مطالعات نشان میدهد زنانی که حس بویایی قوی ندارند، کمتر دچار حالت تهوع میشوند.
خارش پوست
کشیده شدن پوست شکم، معمولاً با خارش همراه است که معمولا این خارش در اواخر بارداری بیشتر میشود. سعی کنید پوست خود را خنک نگه دارید و در حمام آنرا با اسانس بابونه شستشو دهید. لباسهای خود را با پاککنندههای ضعیف بشویید و به خوبی آبکشی کنید.
گاهی لباس نپوشید و اجازه دهید پوست تنفس کند، ضمن اینکه عدم تماس با پارچه، سوزش پوست را کاهش میدهد. خارش پوست با تولد نوزاد متوقف میشود، ولی اگر این موضوع شما را آزار میدهد و شدید و مداوم است، با پزشک مشورت کنید.
اگر خارش با تغییر رنگ پوست بدنتان همراه شد، فورا به پزشک اطلاع دهید. اگر چه بسیار نادر است، ولی خارش میتواند ناشی از مشکلات مربوط به کبد نیز باشد که با یک آزمایش خون میتوان آنرا بررسی کرد.
کمر درد
تغییرات هورمونها در دوران بارداری به مفاصل، رباطها عضلات کمک میکند تا برای زایمان آماده شوند و استراحت کنند و البته به دلیل وزن رو به رشد جنین و فشار زیادی که به ستون فقرات و لگن وارد میآید، موجب درد در کمر، به خصوص پایین کمر میشود. برای کاهش کمر درد در دوران بارداری به راهنماییهای زیر توجه کنید: در مان استراحت، از بالشهای بیشتری استفاده کنید و یک بالش را بین ران و زانوهایتان قرار دهید تا فشار کمتری به کمرتان وارد آید. استفاده از کیسه آب گرم و یا پدهای گرمایشی نیز گاهی اوقات معجزه میکند. اگر درد شدید بود، میتوانید استامینوفن و یا پاراستامول بخورید (البته با تجویز پزشک). ورزش کنید و سعی کنید عضلات شکم و باسن خود را برای چند ثانیه محکم کرده و در همان حال نفش بکشید. این حرکت را دو یا سه بار در طول روز تکرار کنید. هیچ گاه برای برداشتن چیزی از روی زمین خم نشوید، بلکه در حالت چمباقه بنشینید و کمر خود را در وضعیت صاف نگه دارید. طب سوزنی و ماساژ مفاصل و کاریوپراکتیک نیز در برخی موارد مفید است. اگر احساس بیقراری و درد بیش از حالت طبیعی کردید، به پزشک مراجعه کنید؛ چرا که کمر درد میتواند ناشی از عفونت کلیه باشد.
خارش پوست
کشیده شدن پوست شکم، معمولاً با خارش همراه است که معمولا این خارش در اواخر بارداری بیشتر میشود. سعی کنید پوست خود را خنک نگه دارید و در حمام آنرا با اسانس بابونه شستشو دهید. لباسهای خود را با پاک کنندههای ضعیف بشویید و به خوبی آبکشی کنید.
گاهی لباس نپوشید و اجازه دهید پوست تنفس کند، ضمن اینکه عدم تماس با پارچه، سوزش پوست را کاهش میدهد. خارش پوست با تولد نوزاد متوقف میشود، ولی اگر این موضوع شما را آزار میدهد و شدید و مداوم است، با پزشک مشورت کنید. اگر خارش با تغییر رنگ پوست بدنتان همراه شد، فورا به پزشک اطلاع دهید. اگر چه بسیار نادر است، ولی خارش میتواند ناشی از مشکلات مربوط به کبد نیز باشد که با یک آزمایش خون میتوان آنرا بررسی کرد.
منبع:
زندگی آنلاین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼