سن بارداری در زنان، چند سالگی است؟
بارداری دوره طبیعی است که پس از طی مراحلی برای خانم‌ها اتفاق می‌افتد. در برخی از زوجین، استفاده از روش‌های کمک باروری منجر به بارداری می‌شود.
بارداری دوره طبیعی است که پس از طی مراحلی برای خانم‌ها اتفاق می‌افتد. در برخی از زوجین، استفاده از روش‌های کمک باروری منجر به بارداری می‌شود. در این گفتگو دکتر منصوره پژمان‌منش، جراح و متخصص زنان زایمان و فوق تخصص نازایی علاوه بر توضیح درباره برخی از روش‌های کمک‌باروری به سوال‌هایی نظیر سن باروری و علت چندقلوزایی در برخی زایمان‌ها اشاره کرده است:
دوره سنی باروری خانم ها چه زمانی است؟
دوره بارداری و تولیدمثل خانم ها به‌طور فیزیولوژیک از زمان بلوغ تا یائسگی است که تحت تأثیر هورمون های جنسی و فعالیت تخمدان هرماه یک تخمک در اواسط ماه آزادشده و باروری را امکان‌پذیر می سازد. در خانم‌ها کیفیت تخمکها و ذخیره تخمدان با افزایش سن کاهش می یابد به‌طوری‌که از سن 32 سالگی شروع به کاهش کرده و از سن 37 سالگی به بعد این کاهش تسریع می گردد. هر چه به سن یائسگی نزدیک‌تر شویم احتمال باروری خودبه‌خودی کم و میزان سقط افرایش می‌یابد. بهترین سن باروری خانم‌ها بر اساس رفرنس‌های معتبر، 30-20 سال و اوج باروری 25-20 سال است.
درباره روش‌های کمک باروری IUI و IVF توضیح دهید.
شرایط لازم برای یک بارداری طبیعی شامل:
تولید کافی اسپرم‌های طبیعی و متحرک
تولید تخمک سالم و رسیده
وجود لوله‌های رحمی باز و سالم
حفره رحمی سالم
است، اگر همه این شرایط مهیا باشند شانس باروری یک زوج طبیعی به روش طبیعی 25-20./. در هر سیکل است. در صورت اختلال و اشکال در هریک از این فاکتورها ناباروری و یا تأخیر باروری رخ می‌دهد که روش‌های درمانی آن به‌طور مفصل در وب سایت ارائه‌شده است اما دو روش که سؤال بیشتری در مورد آن مطرح است IUI و IVF اند.
در روش IUI (تلقیح داخل رحمی) پس از تخمک‌گذاری با دارو، اسپرمی که در داخل آزمایشگاه تحت شستشو و روندهای بهبود کیفیت قرارگرفته به روش سرپایی داخل رحم تزریق‌شده و لقاح در داخل لوله های رحمی (در محیط فیزیولوژیک بدن زن) صورت می گیرد. درروش IVF (لقاح داخل آزمایشگاهی)، پس از تحریک تخمدان با دارو و رشد تعداد زیادی فولیکول، تخمکها با یک روش جراحی کوچک گرفته‌شده و پس از لقاح با اسپرم در محیط آزمایشگاه و تشکیل جنین، تعدادی از آن‌ها (۴-۱ عدد) در زمان مناسب به رحم منتقل می شوند. هرکدام از این روش ها در موارد خاص کاربرد دارند و در بهترین حالت شانس باروری ۲۵-۲۰./. (در حد میزان طبیعی آن در سیکل‌های فیزیولوژیک) است به همین دلیل ممکن است تا حصول نتیجه، چند بار نیاز به IUI و یا IVF باشد.
چرا چندقلوزایی در بارداری با استفاده از روش‌های کمک باروری بیشتر است؟
داروهایی که برای تحریک تخمدان تجویز می‌شوند حدود 8-5./. و گاهی بیشتر (بسته به نوع دارو)، باعث رشد بیش از یک فولیکول و آزاد شدن بیش از یک تخمک می‌شوند که در صورت بارور شدن شانس دوقلویی و یا در مورد کمتر چند قلویی افزایش می یابد. درروش IUI نیز به همین ترتیب این احتمال وجود دارد.
درروش IVF که هدف، به دست آوردن تعداد زیادی تخمک هست از داروهای قوی‌تر و با دوز بالاتر استفاده می شوند، اما چند قلویی بستگی به تعداد جنین های منتقل‌شده دارد . در هر سیکل بسته به شرایط سنی و کیفیت جنین‌ها ۴-۱ عدد جنین منتقل می شود و به همین دلیل شانس چند قلویی بیش از روش های دیگراست.
روش استفاده از جنین فریز شده برای بارداری‌های بعدی را توضیح دهید.
درمواردی که تعداد جنینهای تشکیل‌شده در آزمایشگاه بیش از تعداد موردنظر جهت انتقال باشد در صورت امکان، جنینهای باکیفیت تحت شرایط مناسب آزمایشگاهی فریز می‌شوند تا در سیکل‌های بعدی، ذوب‌شده و مجدد به داخل رحم کاشته شوند. جنینهای فریز حتی پس از چند سال نیز می‌توانند مورداستفاده قرار بگیرند. البته این کار هزینه‌بر است ولی از طرفی چون در سیکل‌های انتقال جنین بعدی، نیاز به تجویز داروهای گران‌قیمت تحریک تخمدان نیست، در کل مقرون‌به‌صرفه است و مزیت دیگر اینکه جنینهای فریز را می‌توان در صورت رضایت زوجین، به زوج دیگری که واجد شرایط باشند اهدا کرد.
آیا با استفاده از جنین فریز می‌تواند زن در سن بالا مثلاً 50 یا 60 سال باردار شود؟ خطری مادر و نوزاد را تهدید نمی کند؟
امکان باروری در سنین بالا قبلاً رویایی بیش نبود ولی امروزه با پیشرفت تکنیک‌های ART و روش‌های کمک باروری این امر امکان‌پذیر شده است. با افزایش سن، کیفیت تخمکها و ذخیره تخمدان کم می‌شود به‌طوری‌که در زمان یائسگی سایز تخمدان‌ها کوچک و آتروفی شده و فعالیت هورمونی آن نیز رو به خاموشی می‌گراید. حتی میزان ناهنجاری‌های کروموزومی و جنین نیز افزایش می‌یابد. در این شرایط اگر بارداری موردنظر باشد باید از تخمک اهدایی استفاده کرد. اهداکننده تخمک باید خانم جوان ترجیحاً زیر ۳۰ سال بوده و ذخیره تخمدان خوبی داشته باشد. تخمکها در آزمایشگاه با اسپرم لقاح پیداکرده و پس از تشکیل جنین و آماده‌سازی رحم فرد گیرنده، جنین‌ها به تعداد مناسب به رحم منتقل می‌شوند. استفاده از تخمک اهدایی در منابع معتبر در سن بالای ۴۳ سال توصیه شد و حتی در افراد یائسه ۶۰-۵۰ ساله نیز قابل‌استفاده است، هرچند میزان موفقیت آن کمتر از سنین پایین‌تر است؛ اما به علت افزایش خطر بیماری‌های مدیکال و نیز عوارض دوران بارداری ازجمله دیابت بارداری، فشارخون بارداری، سقط، زایمان زودرس و وزن کم جنین در سنین بالا چندان توصیه نمی شود.
دوره سنی باروری خانم ها چه زمانی است؟
دوره بارداری و تولیدمثل خانم ها به‌طور فیزیولوژیک از زمان بلوغ تا یائسگی است که تحت تأثیر هورمون های جنسی و فعالیت تخمدان هرماه یک تخمک در اواسط ماه آزادشده و باروری را امکان‌پذیر می سازد. در خانم‌ها کیفیت تخمکها و ذخیره تخمدان با افزایش سن کاهش می یابد به‌طوری‌که از سن 32 سالگی شروع به کاهش کرده و از سن 37 سالگی به بعد این کاهش تسریع می گردد. هر چه به سن یائسگی نزدیک‌تر شویم احتمال باروری خودبه‌خودی کم و میزان سقط افرایش می‌یابد. بهترین سن باروری خانم‌ها بر اساس رفرنس‌های معتبر، 30-20 سال و اوج باروری 25-20 سال است.
درباره روش‌های کمک باروری IUI و IVF توضیح دهید.
شرایط لازم برای یک بارداری طبیعی شامل:
تولید کافی اسپرم‌های طبیعی و متحرک
تولید تخمک سالم و رسیده
وجود لوله‌های رحمی باز و سالم
حفره رحمی سالم
است، اگر همه این شرایط مهیا باشند شانس باروری یک زوج طبیعی به روش طبیعی 25-20./. در هر سیکل است. در صورت اختلال و اشکال در هریک از این فاکتورها ناباروری و یا تأخیر باروری رخ می‌دهد که روش‌های درمانی آن به‌طور مفصل در وب سایت ارائه‌شده است اما دو روش که سؤال بیشتری در مورد آن مطرح است IUI و IVF اند.
در روش IUI (تلقیح داخل رحمی) پس از تخمک‌گذاری با دارو، اسپرمی که در داخل آزمایشگاه تحت شستشو و روندهای بهبود کیفیت قرارگرفته به روش سرپایی داخل رحم تزریق‌شده و لقاح در داخل لوله های رحمی (در محیط فیزیولوژیک بدن زن) صورت می گیرد. درروش IVF (لقاح داخل آزمایشگاهی)، پس از تحریک تخمدان با دارو و رشد تعداد زیادی فولیکول، تخمکها با یک روش جراحی کوچک گرفته‌شده و پس از لقاح با اسپرم در محیط آزمایشگاه و تشکیل جنین، تعدادی از آن‌ها (۴-۱ عدد) در زمان مناسب به رحم منتقل می شوند. هرکدام از این روش ها در موارد خاص کاربرد دارند و در بهترین حالت شانس باروری ۲۵-۲۰./. (در حد میزان طبیعی آن در سیکل‌های فیزیولوژیک) است به همین دلیل ممکن است تا حصول نتیجه، چند بار نیاز به IUI و یا IVF باشد.
چرا چندقلوزایی در بارداری با استفاده از روش‌های کمک باروری بیشتر است؟
داروهایی که برای تحریک تخمدان تجویز می‌شوند حدود 8-5./. و گاهی بیشتر (بسته به نوع دارو)، باعث رشد بیش از یک فولیکول و آزاد شدن بیش از یک تخمک می‌شوند که در صورت بارور شدن شانس دوقلویی و یا در مورد کمتر چند قلویی افزایش می یابد. درروش IUI نیز به همین ترتیب این احتمال وجود دارد.
درروش IVF که هدف، به دست آوردن تعداد زیادی تخمک هست از داروهای قوی‌تر و با دوز بالاتر استفاده می شوند، اما چند قلویی بستگی به تعداد جنین های منتقل‌شده دارد . در هر سیکل بسته به شرایط سنی و کیفیت جنین‌ها ۴-۱ عدد جنین منتقل می شود و به همین دلیل شانس چند قلویی بیش از روش های دیگراست.
روش استفاده از جنین فریز شده برای بارداری‌های بعدی را توضیح دهید.
درمواردی که تعداد جنینهای تشکیل‌شده در آزمایشگاه بیش از تعداد موردنظر جهت انتقال باشد در صورت امکان، جنینهای باکیفیت تحت شرایط مناسب آزمایشگاهی فریز می‌شوند تا در سیکل‌های بعدی، ذوب‌شده و مجدد به داخل رحم کاشته شوند. جنینهای فریز حتی پس از چند سال نیز می‌توانند مورداستفاده قرار بگیرند. البته این کار هزینه‌بر است ولی از طرفی چون در سیکل‌های انتقال جنین بعدی، نیاز به تجویز داروهای گران‌قیمت تحریک تخمدان نیست، در کل مقرون‌به‌صرفه است و مزیت دیگر اینکه جنینهای فریز را می‌توان در صورت رضایت زوجین، به زوج دیگری که واجد شرایط باشند اهدا کرد.
آیا با استفاده از جنین فریز می‌تواند زن در سن بالا مثلاً 50 یا 60 سال باردار شود؟ خطری مادر و نوزاد را تهدید نمی کند؟
امکان باروری در سنین بالا قبلاً رویایی بیش نبود ولی امروزه با پیشرفت تکنیک‌های ART و روش‌های کمک باروری این امر امکان‌پذیر شده است. با افزایش سن، کیفیت تخمکها و ذخیره تخمدان کم می‌شود به‌طوری‌که در زمان یائسگی سایز تخمدان‌ها کوچک و آتروفی شده و فعالیت هورمونی آن نیز رو به خاموشی می‌گراید. حتی میزان ناهنجاری‌های کروموزومی و جنین نیز افزایش می‌یابد. در این شرایط اگر بارداری موردنظر باشد باید از تخمک اهدایی استفاده کرد. اهداکننده تخمک باید خانم جوان ترجیحاً زیر ۳۰ سال بوده و ذخیره تخمدان خوبی داشته باشد. تخمکها در آزمایشگاه با اسپرم لقاح پیداکرده و پس از تشکیل جنین و آماده‌سازی رحم فرد گیرنده، جنین‌ها به تعداد مناسب به رحم منتقل می‌شوند. استفاده از تخمک اهدایی در منابع معتبر در سن بالای ۴۳ سال توصیه شد و حتی در افراد یائسه ۶۰-۵۰ ساله نیز قابل‌استفاده است، هرچند میزان موفقیت آن کمتر از سنین پایین‌تر است؛ اما به علت افزایش خطر بیماری‌های مدیکال و نیز عوارض دوران بارداری ازجمله دیابت بارداری، فشارخون بارداری، سقط، زایمان زودرس و وزن کم جنین در سنین بالا چندان توصیه نمی شود.
منبع:
اصفهان امروز
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼