عفونت ادرار در زنان باردار، ناشی از چیست؟
ورود میکربها به سیستم ادراری و رشد آنها باعث ایجاد عفونت‌های ادراری است و ممکن است به مثانه یا کلیه آسیب وارد کند.
ویروس‌‌ها و باکتری‌ها بطور طبیعی در هر مکانی یافت و به انسان نیز منتقل می‌شوند. در بدن انسان نیز همواره تعداد محدودی عوامل میکربی وجود دارند که نه تنها برای انسان ضرری ندارند بلکه مفید نیز هستند و تنها در شرایط خاصی رشد می‌کنند و بیماری‌زا می‌شوند. از طرفی سیستم ایمنی بدن به گونه‌ای است که در برابر میکربها دفاع می‌کند و می‌تواند فعالیت آنها را تا اندازه‌ای محدود کند. ای کولای بطور طبیعی در ناحیه تحتانی دستگاه ادراری وجود دارد با این تفاوت که رشد آن محدود است و به مقدار خیلی کم وجود دارد.
به گفته دکتر ایران‌منش، پس از زایمان عواملی مانند بی‌حسی و مشکلات بافت اطراف مجاری ادراری، می‌تواند راهی برای انتقال عوامل میکربی از قسمت‌های تحتاتی به بخش‌های فوقانی دستگاه ادراری مانند مثانه شوند. بی‌حسی و به دنبال آن کاهش حساسیت مثانه نسبت به اتساع و پر شدن ادرار، باعث می‌شود تا ادرار مدت زمان بیشتری در مثانه باقی بماند و باعث رشد میکربها شود.
عوامل مستعد کننده عفونت ادراری
ورود میکربها به سیستم ادراری و رشد آنها باعث ایجاد عفونت‌های ادراری است و ممکن است به مثانه یا کلیه آسیب وارد کند. عوامل میکربی می‌توانند هر بخشی از دستگاه ادراری را مانند کلیه‌ها، حالب که مجرای متصل کننده مثانه به کلیه است، مثانه و یا مجاری تخلیه‌کننده ادرار را آلوده کنند و باعث عفونت‌های ادراری شوند.
دکتر هما ایران‌منش، متخصص زنان و زایمان می‌گوید: تغییرات فیزیولوژیک که در دوران بارداری اتفاق می‌افتد، زنان حامله را مستعد عفونت‌های ادراری می‌کند. بزرگ شدن رحم در این دوران، باعث می‌شود فشار بیشتری بر مجاری ادراری وارد شود و در نتیجه ادرار بطور کامل از مثانه تخلیه نشود. به دنبال آن عبور ادرار از مجاری ادراری به کندی صورت می‌گیرد و باعث می‌شود ادرار مدت زمان بیشتری در مجاری یا مثانه باقی بماند، به این ترتیب احتمال رشد میکربها افزایش پیدا می‌کند. این در حالی است که دکتر ایران‌منش مهمترین عامل را در ایجاد عفونت‌های ادراری رعایت نکردن بهداشت و صعود عوامل میکربی از قسمت‌های تحتانی مجاری ادراری و نواحی اطراف می‌داند. تضعیف سیستم ایمنی بدن در بارداری نیز از دیگر عللی است که در بروز عفونت‌ها مؤثر است.
دکتر فرهاد ملاهجی، متخصص اورولوژی و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز در این باره می‌گوید: دیابت بارداری، مصرف کم مایعات، استفراغ‌های طولانی‌مدت و چاقی از عواملی است که زنان را در دوران بارداری مستعد عفونت‌های ادراری می‌کند. فشار ناشی از اعما و احشا در زنان چاق باعث می‌شود تا مثانه به درستی تخلیه و پر نشود و احتمال بروز عفونت‌های ادراری افزایش پیدا کند. بنابراین توصیه می‌شود زنان قبل از باردار شدن وزن خود را کاهش دهند و روزانه حداقل دو لیتر آب بنوشند.
عفونت های پس از زایمان
از شایع‌ترین عوامل میکربی که عفونت‌های ادراری را به وجود می‌آورند می‌توان به ای کولای کلبسیلا و کلامیدیا اشاره کرد که تقریباً ۷۵ تا ۸۰ درصد از موارد عفونت‌های ادراری توسط ای کولای به وجود می‌آید.
عوارض میکربها در بارداری
رشد عوامل میکربی در هر قسمتی از دستگاه ادراری می‌تواند علائم متفاوتی را به وجود آورد به صورتی که عفونت مجاری ادراری باعث سوزش، درد و ترشح چرک خواهد شد.
به گفته دکتر ملاهجی، عفونت مثانه که سیستیت نام دارد با سوزش، تکرر ادرار و گاهی مشاهده خون در ادرار همراه است. در صورتی که میکربها از مثانه به قسمت‌های فوقانی دستگاه ادراری صعود کنند و به بافت کلیه برسند، پیلونفریت یا عفونت کلیه را به وجود می‌آورند که علائمی مانند تب و درد ناحیه پهلو را به همراه دارد. همچنین گلبول‌های سفید نیز ممکن است در آزمایش ادرار این دسته از افراد مشاهده شود.
وی با اشاره به آنکه احتمال عفونت های مثانه و کلیه در دوران بارداری افزایش پیدا می‌کند، می‌گوید: در صورتی که عفونت کلیوی بموقع درمان نشود، می‌تواند عوارض خطرناکی از جمله عفونت خون، شوک عفونی و در نهایت مرگ زن باردار را به همراه داشته باشد.
از طرفی برطرف نکردن علائمی مانند سوزش ادرار و درد ناشی از عفونت مثانه می‌تواند باعث پارگی کیسه اطراف جنین و سقط جنین و یا زایمان زودرس شود. برخی عفونت‌های ادراری نیز سنگ‌های کلیوی را به وجود می‌آورند بنابراین درمان بموقع و پیگیری آن می‌تواند از بسیاری عوارض ناخواسته پیشگیری کند.
عفونت ادراری بدون علامت
دکتر ایران‌منش معتقد است، نوعی عفونت ادراری وجود دارد که باکتریوری بدون علامت نام دارد. شیوع این بیماری دو تا هفت درصد است در حالی که عوامل میکربی در دستگاه ادراری وجود دارند، بیمار علامت مشخصی ندارد. نکته قابل توجه در این باره آن است که ۲۵ درصد از این زنان پس از باردار شدن ، دچار این علائم می‌شوند به همین دلیل توصیه می‌شود قبل از باردار شدن، علاوه بر آزمایشات خون، ادرار نیز از نظر عفونت بررسی شود تا درصورت وجود عفونت، نسبت به درمان بموقع آن اقدام شود و بتوان از عوارض ناخواسته پیشگیری کرد.
درمان و پیشگیری
عفونت‌های ادراری در بارداری باید مورد توجه زنان قرار گیرد و هرچه سریعتر نسبت به درمان آن اقدام کنند.
دکتر ایران منش شایع‌ترین زمان بروز تکرار ادرار را سه‌ماه اول و سوم بارداری می‌داند و می‌گوید: در سه ماهه اول بارداری به دلیل آنکه رحم در لگن جای گرفته با بزرگ‌تر شدن بر مجاری ادراری تأثیر می‌گذارد و باعث تکرر ادرار در زنان باردار می‌شود. از طرفی در سه ماهه سوم بارداری نیز رحم در داخل شکم به مثانه فشار وارد می‌کند و دوباره زن باردار، دچار احساس تکرر ادرار می‌شود. این تغییرات در بارداری طبیعی هستند اما در صورتی که با سوزش ادرار، تغییر رنگ آن و یا درد زیر شکم همراه شدند باید به پزشک مراجعه شود.
دکتر الهام نیستانی، متخصص زنان و استاد دانشگاه، تب را یک عامل مهم در عفونت‌های بارداری می‌داند و می‌گوید: تب‌که نشانه عفونت بافت کلیه است، علامت هشدار دهنده مهمی است و باید به آن توجه بیشتری کرد. زنانی که به دلیل عفونت ادراری دچار علائمی مانند سوزش، تکرر ادرار و یا درد مثانه و پهلوها شده‌اند باید با مشاهده تب هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنند زیرا ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد.
وی بهترین راه تشخیص عفونت‌های ادراری را آزمایش کامل ادرار و کشت می‌داند و در مورد پیشگیری از آن می‌گوید: در صورت وجود دیابت، قند خون کنترل و از استفاده بی‌رویه آنتی بیوتیک پرهیز شود. درمان نیز براساس نوع میکربی که در کشت ادرار رشد کرده است باید انجام‌شود.
طول مدت درمان بین هفت تا ۱۰ روز است و توصیه می‌شود تا آنتی بیوتیک تجویز شده بطور کامل مصرف شود. انجام یک دوره آزمایش ادرار پس از اتمام دارو لازم است تا از برطرف شدن کامل عفونت اطمینان پیدا شود.
به گفته دکتر ایران‌منش، پس از زایمان عواملی مانند بی‌حسی و مشکلات بافت اطراف مجاری ادراری، می‌تواند راهی برای انتقال عوامل میکربی از قسمت‌های تحتاتی به بخش‌های فوقانی دستگاه ادراری مانند مثانه شوند. بی‌حسی و به دنبال آن کاهش حساسیت مثانه نسبت به اتساع و پر شدن ادرار، باعث می‌شود تا ادرار مدت زمان بیشتری در مثانه باقی بماند و باعث رشد میکربها شود.
عوامل مستعد کننده عفونت ادراری
ورود میکربها به سیستم ادراری و رشد آنها باعث ایجاد عفونت‌های ادراری است و ممکن است به مثانه یا کلیه آسیب وارد کند. عوامل میکربی می‌توانند هر بخشی از دستگاه ادراری را مانند کلیه‌ها، حالب که مجرای متصل کننده مثانه به کلیه است، مثانه و یا مجاری تخلیه‌کننده ادرار را آلوده کنند و باعث عفونت‌های ادراری شوند.
دکتر هما ایران‌منش، متخصص زنان و زایمان می‌گوید: تغییرات فیزیولوژیک که در دوران بارداری اتفاق می‌افتد، زنان حامله را مستعد عفونت‌های ادراری می‌کند. بزرگ شدن رحم در این دوران، باعث می‌شود فشار بیشتری بر مجاری ادراری وارد شود و در نتیجه ادرار بطور کامل از مثانه تخلیه نشود. به دنبال آن عبور ادرار از مجاری ادراری به کندی صورت می‌گیرد و باعث می‌شود ادرار مدت زمان بیشتری در مجاری یا مثانه باقی بماند، به این ترتیب احتمال رشد میکربها افزایش پیدا می‌کند. این در حالی است که دکتر ایران‌منش مهمترین عامل را در ایجاد عفونت‌های ادراری رعایت نکردن بهداشت و صعود عوامل میکربی از قسمت‌های تحتانی مجاری ادراری و نواحی اطراف می‌داند. تضعیف سیستم ایمنی بدن در بارداری نیز از دیگر عللی است که در بروز عفونت‌ها مؤثر است.
دکتر فرهاد ملاهجی، متخصص اورولوژی و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز در این باره می‌گوید: دیابت بارداری، مصرف کم مایعات، استفراغ‌های طولانی‌مدت و چاقی از عواملی است که زنان را در دوران بارداری مستعد عفونت‌های ادراری می‌کند. فشار ناشی از اعما و احشا در زنان چاق باعث می‌شود تا مثانه به درستی تخلیه و پر نشود و احتمال بروز عفونت‌های ادراری افزایش پیدا کند. بنابراین توصیه می‌شود زنان قبل از باردار شدن وزن خود را کاهش دهند و روزانه حداقل دو لیتر آب بنوشند.
عفونت های پس از زایمان
از شایع‌ترین عوامل میکربی که عفونت‌های ادراری را به وجود می‌آورند می‌توان به ای کولای کلبسیلا و کلامیدیا اشاره کرد که تقریباً ۷۵ تا ۸۰ درصد از موارد عفونت‌های ادراری توسط ای کولای به وجود می‌آید.
عوارض میکربها در بارداری
رشد عوامل میکربی در هر قسمتی از دستگاه ادراری می‌تواند علائم متفاوتی را به وجود آورد به صورتی که عفونت مجاری ادراری باعث سوزش، درد و ترشح چرک خواهد شد.
به گفته دکتر ملاهجی، عفونت مثانه که سیستیت نام دارد با سوزش، تکرر ادرار و گاهی مشاهده خون در ادرار همراه است. در صورتی که میکربها از مثانه به قسمت‌های فوقانی دستگاه ادراری صعود کنند و به بافت کلیه برسند، پیلونفریت یا عفونت کلیه را به وجود می‌آورند که علائمی مانند تب و درد ناحیه پهلو را به همراه دارد. همچنین گلبول‌های سفید نیز ممکن است در آزمایش ادرار این دسته از افراد مشاهده شود.
وی با اشاره به آنکه احتمال عفونت های مثانه و کلیه در دوران بارداری افزایش پیدا می‌کند، می‌گوید: در صورتی که عفونت کلیوی بموقع درمان نشود، می‌تواند عوارض خطرناکی از جمله عفونت خون، شوک عفونی و در نهایت مرگ زن باردار را به همراه داشته باشد.
از طرفی برطرف نکردن علائمی مانند سوزش ادرار و درد ناشی از عفونت مثانه می‌تواند باعث پارگی کیسه اطراف جنین و سقط جنین و یا زایمان زودرس شود. برخی عفونت‌های ادراری نیز سنگ‌های کلیوی را به وجود می‌آورند بنابراین درمان بموقع و پیگیری آن می‌تواند از بسیاری عوارض ناخواسته پیشگیری کند.
عفونت ادراری بدون علامت
دکتر ایران‌منش معتقد است، نوعی عفونت ادراری وجود دارد که باکتریوری بدون علامت نام دارد. شیوع این بیماری دو تا هفت درصد است در حالی که عوامل میکربی در دستگاه ادراری وجود دارند، بیمار علامت مشخصی ندارد. نکته قابل توجه در این باره آن است که ۲۵ درصد از این زنان پس از باردار شدن ، دچار این علائم می‌شوند به همین دلیل توصیه می‌شود قبل از باردار شدن، علاوه بر آزمایشات خون، ادرار نیز از نظر عفونت بررسی شود تا درصورت وجود عفونت، نسبت به درمان بموقع آن اقدام شود و بتوان از عوارض ناخواسته پیشگیری کرد.
درمان و پیشگیری
عفونت‌های ادراری در بارداری باید مورد توجه زنان قرار گیرد و هرچه سریعتر نسبت به درمان آن اقدام کنند.
دکتر ایران منش شایع‌ترین زمان بروز تکرار ادرار را سه‌ماه اول و سوم بارداری می‌داند و می‌گوید: در سه ماهه اول بارداری به دلیل آنکه رحم در لگن جای گرفته با بزرگ‌تر شدن بر مجاری ادراری تأثیر می‌گذارد و باعث تکرر ادرار در زنان باردار می‌شود. از طرفی در سه ماهه سوم بارداری نیز رحم در داخل شکم به مثانه فشار وارد می‌کند و دوباره زن باردار، دچار احساس تکرر ادرار می‌شود. این تغییرات در بارداری طبیعی هستند اما در صورتی که با سوزش ادرار، تغییر رنگ آن و یا درد زیر شکم همراه شدند باید به پزشک مراجعه شود.
دکتر الهام نیستانی، متخصص زنان و استاد دانشگاه، تب را یک عامل مهم در عفونت‌های بارداری می‌داند و می‌گوید: تب‌که نشانه عفونت بافت کلیه است، علامت هشدار دهنده مهمی است و باید به آن توجه بیشتری کرد. زنانی که به دلیل عفونت ادراری دچار علائمی مانند سوزش، تکرر ادرار و یا درد مثانه و پهلوها شده‌اند باید با مشاهده تب هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنند زیرا ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد.
وی بهترین راه تشخیص عفونت‌های ادراری را آزمایش کامل ادرار و کشت می‌داند و در مورد پیشگیری از آن می‌گوید: در صورت وجود دیابت، قند خون کنترل و از استفاده بی‌رویه آنتی بیوتیک پرهیز شود. درمان نیز براساس نوع میکربی که در کشت ادرار رشد کرده است باید انجام‌شود.
طول مدت درمان بین هفت تا ۱۰ روز است و توصیه می‌شود تا آنتی بیوتیک تجویز شده بطور کامل مصرف شود. انجام یک دوره آزمایش ادرار پس از اتمام دارو لازم است تا از برطرف شدن کامل عفونت اطمینان پیدا شود.
منبع:
نی نی سایت
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼