اقدام برای بارداری دوم، چقدر فاصله مناسبه؟
بررسی شاخص زایمان‌های زودرس و پیش از موعد نشان می دهد در مادرانی که فاصله بین دو بارداری آنها کمتر از ۳ سال بوده، احتمال زایمان زودرس افزایش یافته است و نوع زایمان تفاوت نمی کند.
فاصله و زمان مناسب بین دو بارداری، با وضعیت مادر از نظر سلامت جسمی و حتی روحی و این که آیا مادر آماده پذیرش یک نوزاد دیگر با همان نیازهای کودک اول را دارد یا نه، ارتباط مستقیمی دارد.
فاصله بین دو بارداری چقدر باشد؟
آمار و اطلاعات به دست‌آمده نشان می دهد میزان مرگ و میر مادر و نوزاد، عوارض و بیماری های ناشی از بارداری و زایمان در بارداری هایی که فاصله زمانی آن با بارداری قبلی حدود 3 سال بوده است، نسبت به بارداری که این فاصله حدود 2 سال بوده کمتر شده است. این آمار و اطلاعات از چهار گروه یعنی خانم‌های باردار، نوزادان، کودکان زیر یک سال و کودکان زیر 5 سال به دست آمده است و همه آنها نشان‌دهنده کاهش عوارض بارداری و زایمان با فاصله 3 سال از بارداری قبلی است. در اینجا باید به این نکته اشاره کنیم که لزوما تمام بارداری های با فاصله کمتر از 3 سال به مرگ و میر یا بیماری در مادر یا نوزاد منجر نخواهد شد. اما در یک بررسی آماری در جامعه، این نتایج حاصل می شود. شاید برخی افراد تصور کنند که برنامه تنظیم خانواده برای کاهش تعداد موالید، فاصله 3 سال را نسبت به 2 سال پیشنهاد می کند اما همان‌طور که مدت زمان حداقل 3 سال مطرح است، باید به حداکثر فاصله 5 سال نیز توجه شود.
عوارض و بیماری‌های مختلف در اثر فاصله باداری کمتر از 3 سال
کم‌خونی مادر:
یکی از این بیماری ها که شیوع آن نسبتا بالاست، آنمی یا کم‌خونی در مادران است. آمارها نشان می دهد وقتی بارداری های متوالی درست در زمان کمتر از 3 سال اتفاق می افتد مادر به کم‌خونی مبتلا می شود. ممکن است این کم‌خونی به صورت مخفی باشد اما این بیماری زمانی آشکار می شود که آن خانم برای دومین‌بار در مدت کمتر از 3 سال باردار شود.
شیردهی بهتر:
نکته دیگر بحث شیردهی مادر است. طبق گفته تمام پزشکان، نوزاد باید تا ۶ ماه اول زندگی انحصارا با شیر مادر تغذیه شود و معمولا توصیه می شود که این شیردهی تا پایان ۲۴ ماهگی نوزاد در کنار غذای کمکی ادامه یابد. تمام توصیه‌های پزشکان، شیردهی به نوزاد تا پایان ۲ سالگی است. حال اگر فاصله بین دو بارداری متوالی را دو سال در نظر بگیریم، مادر زمان شیردهی نوزاد اول، باردار خواهد بود و این بارداری در شیردهی نوزاد اول اختلال ایجاد می کند. قطع شیردهی به نوزاد باعث ضعف سیستم ایمنی او می شود که این خود می تواند احتمال بروز بیماری های عفونی در نوزاد اول را افزایش دهد.
احتمال زایمان زودرس:
بررسی شاخص زایمان‌های زودرس و پیش از موعد نشان می دهد در مادرانی که فاصله بین دو بارداری آنها کمتر از 3 سال بوده، احتمال زایمان زودرس افزایش یافته است و نوع زایمان تفاوت نمی کند. شاید بعضی از خانم‌ها فکر کنند که چون زایمان قبل آنها به صورت طبیعی بوده، رعایت زمان 3 سال تا بارداری بعدی برای آنها لازم نیست و این مدت زمان فقط برای خانم‌هایی است که زایمان به صورت سزارین را انجام داده‌اند. اما فرآیند بارداری در این روند مهم است. وقتی ما از جایگزینی ذخایر بدن مادر، مساله کم‌خونی و شیردهی صحبت می کنیم، به نوع زایمان و این مسایل ربطی ندارد.
تامین مجدد ذخایر بدن مادر:
ما می دانیم که تغذیه جنین در دوران بارداری از طریق خون مادر است. طبیعتا وقتی مادری مبتلا به کم‌خونی باشد، اکسیژن رسانی و تغذیه جنین نیز مختل می شود و این اختلال روی سلامت جنین تاثیر می گذارد. گذشته از این، جنین برای رشد و تکامل، مواد مورد نیازش را از بدن مادر تامین می کند اما مادر نمی تواند تمام نیازهای جنین را با دریافت روزمره مواد غذایی در اختیار جنین قرار دهد بلکه بخش قابل توجهی از این مواد لازم که به جنین منتقل می شود از ذخایر بدن مادر است؛ مثل کلسیم و برخی از ریزمغذی ها، اما وقتی این ذخایر از بدن مادر برداشته می شود، چه مدت زمان برای جبران و جایگزینی آن در بدن مادر لازم است؟ البته این زمان با توجه به جوامع و وضعیت کشورهای مختلف متفاوت است و با تغذیه مادر و میزان استرس وارده بر او پس از زایمان ارتباط دارد. اما اگر بخواهیم یک میانگین از این زمان ارائه بدهیم، خانم‌ها حدود ۳ سال زمان احتیاج دارند که این ذخایر را مجددا جایگزین کنند. همچنین وزن، توده بدنی و انرژی مادر با بارداری هایی که فاصله بین آنها کمتر از ۳ سال است، تحت‌تاثیر قرار می گیرد.
بازه سنی مناسب برای بارداری
امروزه یکی از مهم‌ترین مسایل مربوط به رعایت فاصله بین دو بارداری در خانم‌ها به سن مادر برمی گردد. این خانم‌ها معمولا از دو طرف تحت‌فشار هستند و قصد دارند در مدت زمانی که در اختیار دارند به هدف خود برسند و دو بارداری و زایمان متوالی داشته باشند. ما نمی توانیم به خانمی که در سن بیش از سی و چند سال ازدواج می کند، بگوییم فقط یک بار باردار شود چون اگر بخواهد فاصله مناسب بین دو بارداری را رعایت کند، سن بارداری دوم او از 35 سال که مرز بارداری در خانم‌هاست، می گذرد. توصیه مناسب برای سن بارداری بین 20 تا 30 سالگی است و سن 18 تا 35 سال به عنوان مرز بارداری محسوب می شود. تنظیم سن ازدواج و بارداری به خانواده و افراد آن باز می گردد.
در این میان خانم‌هایی هستند که پس از 35 سال ازدواج می کنند یا قصد بارداری دارند. به این افراد توصیه می شود تمام مقدمات و بهداشت دوران بارداری را تحت نظر پزشک خود، با بالاترین کیفیت رعایت کنند تا حتی‌الامکان از عوارض بارداری در سنین بیش از 35 سال فاصله بگیرند.
فاصله بین دو بارداری چقدر باشد؟
آمار و اطلاعات به دست‌آمده نشان می دهد میزان مرگ و میر مادر و نوزاد، عوارض و بیماری های ناشی از بارداری و زایمان در بارداری هایی که فاصله زمانی آن با بارداری قبلی حدود 3 سال بوده است، نسبت به بارداری که این فاصله حدود 2 سال بوده کمتر شده است. این آمار و اطلاعات از چهار گروه یعنی خانم‌های باردار، نوزادان، کودکان زیر یک سال و کودکان زیر 5 سال به دست آمده است و همه آنها نشان‌دهنده کاهش عوارض بارداری و زایمان با فاصله 3 سال از بارداری قبلی است. در اینجا باید به این نکته اشاره کنیم که لزوما تمام بارداری های با فاصله کمتر از 3 سال به مرگ و میر یا بیماری در مادر یا نوزاد منجر نخواهد شد. اما در یک بررسی آماری در جامعه، این نتایج حاصل می شود. شاید برخی افراد تصور کنند که برنامه تنظیم خانواده برای کاهش تعداد موالید، فاصله 3 سال را نسبت به 2 سال پیشنهاد می کند اما همان‌طور که مدت زمان حداقل 3 سال مطرح است، باید به حداکثر فاصله 5 سال نیز توجه شود.
عوارض و بیماری‌های مختلف در اثر فاصله باداری کمتر از 3 سال
کم‌خونی مادر:
یکی از این بیماری ها که شیوع آن نسبتا بالاست، آنمی یا کم‌خونی در مادران است. آمارها نشان می دهد وقتی بارداری های متوالی درست در زمان کمتر از 3 سال اتفاق می افتد مادر به کم‌خونی مبتلا می شود. ممکن است این کم‌خونی به صورت مخفی باشد اما این بیماری زمانی آشکار می شود که آن خانم برای دومین‌بار در مدت کمتر از 3 سال باردار شود.
شیردهی بهتر:
نکته دیگر بحث شیردهی مادر است. طبق گفته تمام پزشکان، نوزاد باید تا ۶ ماه اول زندگی انحصارا با شیر مادر تغذیه شود و معمولا توصیه می شود که این شیردهی تا پایان ۲۴ ماهگی نوزاد در کنار غذای کمکی ادامه یابد. تمام توصیه‌های پزشکان، شیردهی به نوزاد تا پایان ۲ سالگی است. حال اگر فاصله بین دو بارداری متوالی را دو سال در نظر بگیریم، مادر زمان شیردهی نوزاد اول، باردار خواهد بود و این بارداری در شیردهی نوزاد اول اختلال ایجاد می کند. قطع شیردهی به نوزاد باعث ضعف سیستم ایمنی او می شود که این خود می تواند احتمال بروز بیماری های عفونی در نوزاد اول را افزایش دهد.
احتمال زایمان زودرس:
بررسی شاخص زایمان‌های زودرس و پیش از موعد نشان می دهد در مادرانی که فاصله بین دو بارداری آنها کمتر از 3 سال بوده، احتمال زایمان زودرس افزایش یافته است و نوع زایمان تفاوت نمی کند. شاید بعضی از خانم‌ها فکر کنند که چون زایمان قبل آنها به صورت طبیعی بوده، رعایت زمان 3 سال تا بارداری بعدی برای آنها لازم نیست و این مدت زمان فقط برای خانم‌هایی است که زایمان به صورت سزارین را انجام داده‌اند. اما فرآیند بارداری در این روند مهم است. وقتی ما از جایگزینی ذخایر بدن مادر، مساله کم‌خونی و شیردهی صحبت می کنیم، به نوع زایمان و این مسایل ربطی ندارد.
تامین مجدد ذخایر بدن مادر:
ما می دانیم که تغذیه جنین در دوران بارداری از طریق خون مادر است. طبیعتا وقتی مادری مبتلا به کم‌خونی باشد، اکسیژن رسانی و تغذیه جنین نیز مختل می شود و این اختلال روی سلامت جنین تاثیر می گذارد. گذشته از این، جنین برای رشد و تکامل، مواد مورد نیازش را از بدن مادر تامین می کند اما مادر نمی تواند تمام نیازهای جنین را با دریافت روزمره مواد غذایی در اختیار جنین قرار دهد بلکه بخش قابل توجهی از این مواد لازم که به جنین منتقل می شود از ذخایر بدن مادر است؛ مثل کلسیم و برخی از ریزمغذی ها، اما وقتی این ذخایر از بدن مادر برداشته می شود، چه مدت زمان برای جبران و جایگزینی آن در بدن مادر لازم است؟ البته این زمان با توجه به جوامع و وضعیت کشورهای مختلف متفاوت است و با تغذیه مادر و میزان استرس وارده بر او پس از زایمان ارتباط دارد. اما اگر بخواهیم یک میانگین از این زمان ارائه بدهیم، خانم‌ها حدود ۳ سال زمان احتیاج دارند که این ذخایر را مجددا جایگزین کنند. همچنین وزن، توده بدنی و انرژی مادر با بارداری هایی که فاصله بین آنها کمتر از ۳ سال است، تحت‌تاثیر قرار می گیرد.
بازه سنی مناسب برای بارداری
امروزه یکی از مهم‌ترین مسایل مربوط به رعایت فاصله بین دو بارداری در خانم‌ها به سن مادر برمی گردد. این خانم‌ها معمولا از دو طرف تحت‌فشار هستند و قصد دارند در مدت زمانی که در اختیار دارند به هدف خود برسند و دو بارداری و زایمان متوالی داشته باشند. ما نمی توانیم به خانمی که در سن بیش از سی و چند سال ازدواج می کند، بگوییم فقط یک بار باردار شود چون اگر بخواهد فاصله مناسب بین دو بارداری را رعایت کند، سن بارداری دوم او از 35 سال که مرز بارداری در خانم‌هاست، می گذرد. توصیه مناسب برای سن بارداری بین 20 تا 30 سالگی است و سن 18 تا 35 سال به عنوان مرز بارداری محسوب می شود. تنظیم سن ازدواج و بارداری به خانواده و افراد آن باز می گردد.
در این میان خانم‌هایی هستند که پس از 35 سال ازدواج می کنند یا قصد بارداری دارند. به این افراد توصیه می شود تمام مقدمات و بهداشت دوران بارداری را تحت نظر پزشک خود، با بالاترین کیفیت رعایت کنند تا حتی‌الامکان از عوارض بارداری در سنین بیش از 35 سال فاصله بگیرند.
منبع:
تبیان
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼