تیرگی پوست در بارداری، علت و درمان خانگی

یکی از عوارض شایع تغییرات هورمونی در دوران حاملگی تیرگی پوست است. تیرگی پوست در بارداری عارضه ای است که درخشندگی و شفافیت پوستی تعداد بسیار زیادی از مادران را از بین می برد به همین دلیل آنها مدام سوال می کنند که کیا تو بارداری پوستشون تیره شده؟ برای تیرگی پوست در بارداری چه کنیم؟ شاید دانستن پاسخ این پرسش که کیا تو بارداری رنگ پوستشون تیره شده مشکل شما را حل نکند اما دانستن راهکارهای درمانی تیرگی پوست در بارداری بدون شک می تواند از بدتر شدن این مشکل جلوگیری کند.
آیا از وقتی فهمیده‌اید در انتظار به دنیا آمدن یک نوزاد هستید آیا تغییرات پوستی تنها اتفاقی است که برایتان افتاده است؟ آیا لکه‌های تیره‌ای روی پوستتان ظاهر شده است؟ بارداری با تغییرات زیادی همراه است. زود خسته می‌شویم، چاق می‌شویم، چیزهایی را می‌خوریم که معمولا دوست نداشته‌ایم و اغلب از خوردنی هایی که عاشقشان هستیم بیزاری عجیبی حس می‌کنیم.
همین‌طور نشانه‌هایی بروز می‌کند که موجب غافلگیری ما می‌شود. کسی به ما درباره احساسات ناخوشایند، گرفتگی دائم بینی، یا تورم پاها چیزی نگفته بود. تصور کنید وقتی از خواب بیدار شدم و دیدم کک‌ومک‌هایم در دوران بارداری تیره‌تر شده‌اند چقدر غافلگیر شدم. فکر کردم دارم دیوانه می‌شوم. حتی فکر نکردم درباره‌اش سؤال کنم چون مطمئن بودم امکان ندارد این اتفاق بیفتد. ولی داشت می‌افتاد و من هم تنها کسی نبودم که آن‌ را تجربه می‌کردم.
در این مقاله درباره ملاسما یا لک دوران بارداری حرف می‌زنیم که کمتر به آن پرداخته شده است. می‌گوییم آیا طبیعی است، چرا اتفاق می‌افتد و چکار می‌توانیم می‌توانیم برایش بکنیم.

آیا تیره شدن پوست در بارداری طبیعی است؟
با این‌که چندان درباره این عارضه به عنوان نشانه‌های بارداری صحبت نشده است اما تیره شدن پوست که به ملاسما یا کلوآسما شناخته می‌شود کاملا شایع و عادی است. گاهی به آن ماسک بارداری می‌گویند چون اغلب روی صورت و مخصوصا پیشانی، بینی و گونه ظاهر می‌شود.
با این‌که این تغییر رنگ اغلب روی صورت ظاهر می‌شود اما ممکن است آن‌ را در نواحی دیگر بدن هم ببینیم. تیره شدن پوست در جاهایی که در معرض نور آفتاب قرار می‌گیرد مانند دست‌ها و پاها و همچنین زیر بغل که اصطکاک بیشتری وجود دارد نیز رخ می‌دهد. یک نشانه دیگر شایع در بارداری، خط سیاه (خط تیره عمودی وسط شکم) است که دلیل بروز آن مشابه کلوآسما است.

دلیل تیرگی پوست در بارداری چیست؟
همان‌طور که استروژن باعث رشد مو در دوران بارداری می‌شود و پروژسترون موجب پف کردن می‌شود، هورمون‌ها نیز احتمالا دلیل تیره شدن پوست هستند. تنها مسئله این است که هیچ‌کس نمی‌داند متهم ما کدام هورمون است.
ملانوسیت‌ها سلول‌هایی در پوست هستند که رنگ‌دانه تولید می‌کنند و هورمون‌های محرک ملانوسیت در سه‌ماه دوم و سوم افزایش می‌یابند. برخی می‌گویند این عارضه به خاطر افزایش پروژسترون پدید می‌آید و عنوان می‌کنند که در زنان یائسه که مکمل‌های پروژسترون مصرف می‌کنند نیز این امر شایع است.
برخی دیگر گمان می‌برند که افزایش سطح استروژن است که تولید ملانین را زیاد می‌کند.
تیرگی گردن در بارداری نیز به همان علل تیرگی پوست رخ می دهد. درواقع تیره شدن پوست گردن در بارداری به این علت است که ملانوسیت های پوست نواحی گردن به این تغییرات هورمونی ناشی از بارداری واکنش بیشتر و شدیدتری نشان داده اند.

چه کسانی دچار این عارضه می‌شود؟
یکی از چیزهایی که کارشناسان در مورد آن توافق دارند این است که تیره شدن پوست در دوران بارداری در میان خانم هایی که رنگ تیره‌تری دارند شایع‌تر است، نظیر نژاد آفریقایی، آسیایی و آمریکای جنوبی.

جلوگیری از تیرگی پوست در بارداری
متاسفانه افزایش هورمون‌هایی که احتمالا مسئول بروز کلوآسما هستند برای کمک به رشد و شکل‌گیری جنین شما ضروری است. به عنوان مثال استروژن کمک می‌کند جنین شما طبیعی شکل بگیرد و پروژسترون باعث می‌شود رحم شما ضخیم شود و محیط سالمی برای رشد جنین فراهم آورد.
به دلیل این‌که این هورمون‌ها برای جنین شما اهمیت بسیاری دارد، برای جلوگیری کامل از این تیره شدن پوست هیچ کاری نمی‌توان کرد.
گرچه جلوگیری از تیره شدن پوست در بارداری ممکن نیست اما کارهایی می‌توان انجام داد تا از بدتر شدن آن جلوگیری کرد.

درمان تیرگی پوست در بارداری
گرچه به طور کامل رفع تیرگی پوست در بارداری ممکن نیست اما با استفاده از راهکارهای زیر می توانید رنگ تیرگی ها را تا حد زیادی کمتر کنید.
ویتامین بخورید
اسید فولیک مکمل مهمی برای مادران باردار است، چون به جلوگیری از نقص لوله عصبی جنین کمک می‌کند. همچنین به جلوگیری از شکاف لب و کام، نقص خاصی در قلب جنین و نیز کاهش خطر پره اکلامپسی برای مادر کمک می‌کند.
در حالیکه تیره شدن پوست به اندازه سلامت مغزی جنین شما اهمیت ندارد، اما اسید فولیک استفاده کمترشناخته‌شده‌ای نیز دارد و آن‌این است که می‌تواند از تیرگی شدید پوست جلوگیری کند.
پوستتان را بپوشانید
درست است که قرار گرفتن در معرض نور آفتاب به رنگ گرفتن دلخواه شما در تابستان کمک می‌کند، اما یکی از عوارض جانبی کوچک آن تیره‌تر کردن قسمت‌هایی از پوست است که در اثر بارداری بوجود آمده است. این به آن معنی است که بخش‌هایی از پوست شما بر اثر کلوآسما تیره شده است، بر اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید وخیم‌تر خواهد شد.
برای جلوگیری از این موضوع لازم است پوستتان را بپوشانید. آستین‌های بلند، شلوار و کلاه می‌تواند به شما کمک کند تا نور کمتری به پوستتان بتابد و از تیره‌تر شده لک‌ها جلوگیری کند.
SPF دوست شماست
اگر در تابستان باردار هستید شاید پوشیدن لباس آستین بلند و شلوار برای پوشاندن پوستتان و جلوگیری از وخیم‌تر شدن کلوآسما شدنی نباشد.
متخصصان پوست برای جلوگیری از سرطان پوست استفاده روزانه از ضدآفتاب‌های قوی را توصیه می‌کنند. این کار از بدتر شدن کلوآسما هم جلوگیری می‌کند. کرم ضدآفتاب با SPF ۳۰ یا بیشتر می‌تواند ۹۷ درصد از اشعه‌های UVB را خنثی کند. هر روز صبح علاوه بر مراقبت‌های پوستی دیگر که بعمل می‌آورید از کرم ضدآفتاب هم برای صورت و همچنین قسمت‌هایی از بدن که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد استفاده کنید.
اگر قرار است تمام روز زیر آفتاب باشید، کرم ضدآفتاب خود را همراه ببرید و هر دو ساعت از آن استفاده کنید.
از وکس کردن موهای زاید بپرهیزید
در حالیکه رشد مو اغلب یک نشانه شایع دوران بارداری است اما همیشه در قسمت‌هایی که دلخواه ماست ظاهر نمی‌شود. برای این‌که شبیه یکی از شخصیت‌های سیاره میمون‌ها نشویم، بسیاری از ما به دنبال روش‌هایی می‌گردیم تا از شر موها خلاص شویم.
ولی اگر این موهای زاید شما را به سمت سالن اپیلاسیون با موم روانه کرده شاید باید تجدیدنظر کنید.
با این‌که وکس کردن هم برای مادر و هم جنین در دوران بارداری بی‌خطر است، اما موجب التهاب پوست می‌شود. این به نوبه خود می‌تواند تیرگی تشدید یافته را وخیم‌تر کند.
در انتخاب لوازم مراقبت‌ پوستی خود دقت کنید
ممکن است بوی لوسیون مورد علاقه‌تان شما را یاد رنگین‌کمان و پروانه‌ها بیندازد، اما اگر در دوران بارداری دچار کلوآسما شده‌اید، انتخاب صابون‌ها و محصولات مراقبت پوستی بدون مواد شیمیایی و بی‌بو بهتر است. هرچه مواد شیمیایی این محصولات کمتر باشد، کمتر احتمال دارد نسبت به تابش نور خورشید روی پوستتان واکنش منفی نشان بدهید. و از آن‌جا که در دوران بارداری پوست شما حساس‌تر است، این به جلوگیری از مشکلات دیگر نظیر بیرون‌ریزی نیز کمک می‌کند.

درمان خانگی تیرگی پوست گردن و صورت
اگر از ملاسما یا کلوآسما رنج می‌برید بهترین کار این است که از آن جلوگیری کنید. ولی اگر به دنبال راهی هستید تا از شر لکه‌های تیره‌ای که روی پوستتان ظاهر شده خلاص شوید، چند درمان خانگی هست که ممکن است مفید باشد.
بسیاری از این درمان‌های خانگی ممکن است به‌خاطر اسیدهای مختلف روی پوست حساس دردناک باشد.
قبل از این‌که روی قسمت‌های بزرگ‌تر امتحان کنید، بهتر است آن‌ها را روی بخش کوچکی از پوست آزمایش کنید تا مطمئن شوید واکنش بدی به آن نشان نخواهید داد.
لایه‌برداری
لایه‌برداری هفتگی می‌تواند سلول‌های مرده پوست را که اغلب تیره‌تر از سلول‌های پوستی سالم زیرین است بردارد. همچنین کمک می‌کند تا درمان‌های خانگی دیگر بهتر جذب پوست شود.
سیب‌ زمینی
سیب‌زمینی را از وسط نصف کنید و آب آن‌را روی لکه‌های ملاآسما بمالید تا به روشن‌تر شدن پوست کمک کند. برای گرفتن بهترین نتیجه هر روز این کار را تکرار کنید.
آلوئه‌ورا
ژل آلوئه‌ورای خالص، چه به صورت بسته بندی چه مستقیم از روی گیاه، می‌تواند به روشن شدن لکه‌ها کمک کند. ژل را مستقیما روی قسمت‌های تیره‌شده بمالید و ۱۵ تا ۲۰ دقیقه صبر کنید و بعد به آرامی با آب گرم بشویید. برای گرفتن بهترین نتیجه هر روز این کار را تکرار کنید.
ماست
ماست حاوی اسید لاکتیک و داری خاصیت سفید‌کنندگی است که حتی به از بین بردن لک‌های کلوآسما کمک می‌کند. ماست ساده را مثل ماسک روی صورت بگذارید و ۱۰ دقیقه صبر کنید و بعد آرام با آب گرم بشویید این کار در برطرف کردن تیرگی پوست در بارداری بسیار موثر خواهد بود.
پیاز
پیاز حاوی ترکیبات سولفوری زیادی است به نام سولفوئیدها که می‌تواند به روشن کردن قسمت‌های تیره ناشی از کلوآسما کمک کند. برای این روش، یک‌چهارم پیاز را در مخلوط ‌کن بریزید و فشارش بدهید و آب آن‌را خارج کنید. آب پیاز را مستقیما روی پوست بمالید. اجازه بدهید ۱۵ دقیقه روی پوست بماند و به آرامی با آب گرم بشویید. برای گرفتن بهترین نتیجه این کار را روزانه تکرار کنید.
سرکه سیب
سرکه سیب حاوی اسید استیک است و می‌تواند به روشن کردن پوست شما کمک کند. سرکه سیب را با مقدار برابر آب رقیق کنید و مستقیم روی قسمت‌های تیره بمالید.
شیر، عسل و پوست خشک‌شده پرتقال
پوست پرتقال حاوی کلسیم و ویتامین ث است و می‌تواند به روشن‌کردن لکه‌های تیره روی پوست شما کمک کند. پوست پرتقال را آسیاب کنید و بعد با شیر و عسل از آن یک خمیر بسازید. این ماسک هم بخش‌های تیره را روشن می‌کند و هم پوست را شاداب و تغذیه می‌کند.
گوجه‌فرنگی و جوی دوسر
آب گوجه‌فرنگی به خاطر ویتامین آ می‌تواند به روشن کردن قسمت‌های تیره‌شده پوست کمک کند و جوی دوسر به لایه‌برداری و برداشتن سلول‌های مرده که تیره‌تر از پوست سالم است یاری می‌رساند. این دو را با هم مخلوط کنید تا یک خمیر بدست بیاید و مانند ماسک روی پوست بگذارید. ۲۰ دقیقه صبر کنید و بعد روی پوست خود بمالید و ماساژ بدهید. سپس با آب گرم بشویید. برای تغذیه بهتر می‌توانید به این مخلوط شیر یا ماست هم اضافه کنید.
لیمو
اسید سیتریک موجود در آب‌لیمو خاصیت سفیدکنندگی دارد که می‌تواند به محو کردن لکه‌های تیره و کاهش تیرگی پوست در بارداری کمک کند. یک لیمو را از وسط نصف کنید و آب آن‌را مستقیما روی نواحی تیره بمالید. برای بهترین نتیجه اجازه بدهید ۲۰ دقیقه روی پوست باقی بماند.

آیا این لک ها بعد از بارداری از بین می‌روند؟
خواب و خوراک برایتان نمانده و مدام به این فکر می‌کنید که لک‌ها برای همیشه روی پوستتان باقی می‌ماند؟ مامان، نفس راحتی بکش، خبر خوب این است که در اکثر مادران باردار پس از بدنیا آمدن نوزاد، وقتی هورمون‌ها به حالت عادی بازگردد لک‌ها نیز از بین می‌روند.
اما آگاه باشید، چون یک‌دهم مادران وقتی پس از زایمان از قرص ضدبارداری هورمونی استفاده می‌کنند این عوارض وخیم‌تر می‌شود. بنابراین اگر در دوران بارداری دچار ملاسما شده‌اید، با دکتر خود درباره روش‌های پیش‌گیری از بارداری مشورت کنید.
وقتی بارداری را با تمام مشکلاتش مثل تهوع و سوزش معده تحمل می‌کنید، دیگر به هیچ‌وجه حوصله لک‌شدن پوستتان را ندارد. این را درک می‌کنیم!
با این‌که نمی‌توانیم با توصیه‌ها و ترفندهای این مقاله به‌طور کامل جلوی تیرگی پوست در بارداری را بگیریم اما می‌توانیم آن‌را در کمترین حد نگه داریم. و حتی می‌توانیم در صورت بروز آن‌ها را روشن‌تر کنید.