۸ سوال مهم مادران درباره حرکات جنین (۶)

نی نی بان: ششمین مطلب از بسته حرکات جنین به مهم ترین سوالات مادران درباره حرکات جنین پاسخ می دهد. برخی از این سئوالات عبارتند از: آیا حرکات جنین به مادر صدمه می زند؟ اولین بار چه زمانی حرکات جنین را حس می کنم؟ وقتی جنین حرکت می کند چه احساسی دارم و ...

لگد زدن جنین در شکم، چرخیدن و ایستادنش خاص‌ترین و هیجان انگیزترین احساس یک مادر است.


من چند هفته است که باردار شدم. جنینم از کی شروع به حرکت می کند؟
دکتر رائول آرتال، رئیس گروه زنان و زایمان و سلامت زنان در دانشگاه پزشکی سنت لوئیس می گوید: «بچه ها از همان ابتدا هم در حال حرکت هستند و این حرکات اولیه از 6 تا 8 هفتگی بارداری با استفاده از سونوگرافی قابل دیدن است. البته مادر ممکن است تا چند هفته بعد این حرکات کوچک را احساس نکند چون جنین هنوز آنقدر کوچک است که نمی تواند یک ضربه قوی قابل حس کردن به مادرش بزند.»

اولین بار چه زمانی حرکات جنین را احساس می کنم؟
به گفته دکتر جنیفر کلر، استادیار بخش زنان و زایمان در دانشگاه جورج واشنگتن حرکات جنین از حدود بیست هفتگی به بعد برای مادر قابل حس کردن است؛ اما اگر هفته بیست بارداری را رد کردید و هیچ حرکتی در درونتان احساس نکردید، لازم نیست بیش از حد نگران شده یا دست و پای خود را گم کنید.

بعضی از مادرها هستند که بعد از هفته بیست و دوم این حرکات را احساس می کنند و این مسئله کاملا طبیعی است. اگر پیش از این تجربه بارداری داشتید یا در یک محیط آرام و روستایی زندگی می کنید، این احتمال وجود دارد که بتوانید حرکات جنین خود را در هفته ۱۷ تا ۱۸ بارداری احساس کنید. از طرف دیگر اگر جفت به جای عقب به جلوی رحم چسبیده باشد، حس کردن حرکات جنین در رحم کمی سخت تر می شود.

وقتی جنینم حرکت می کند، چه حسی به من دست می دهد؟
مادرها معمولا اولین حرکت جنین خود را به بال زدن تشبیه می کنند و به سختی می توانند این حرکت را از حباب های گاز تشخیص دهند اما در هفته های بعد حرکات جنین دیگر به این ظرافت نبوده و به دیواره رحمتان لگد خواهد زد.

بین هفته 24 تا 28 بارداری حرکات جنین آن ‌قدر قوی است که شما یا همسرتان با قرار دادن یک دست روی شکم می توانید این حرکات را ردیابی کنید و در نهایت احتمالا قادر به تشخیص شکل پا یا آرنج نوزاد روی شکمتان خواهید بود که از درون به دیواره رحم ضربه می زند.

وقتی حرکات جنین را احساس می کنم، مشغول چه کاری است؟
دکتر کلر می گوید: اولین حرکاتی که جنین انجام می دهد شامل خم شدن و باز کردن دست ها و پاهایش است. سکسکه های جنین معمولا از یازده هفتگی آغاز می شود که به دلیل توسعه سیستم عصبی جنین است اما شما تا چند هفته بعد هم قادر نخواهید بود پرش های ریتمیک ناشی از سکسکه را در رحم تان احساس کنید.

اگر ناگهان در قفسه سینه تان احساس درد کردید و درد خیلی سریع رفع شد، احتمالا سر جنین به قفسه سینه تان برخورد کرده است. او در این مرحله یک چرخش ۱۸۰ درجه ای دارد و برای به دنیا آمدن آماده می شود.

آیا حرکات جنین به مادر صدمه می زند؟
متأسفانه احتمالش وجود دارد به خصوص وقتی دست یا پای جنین به قفسه سینه یا شکم مادر برخورد می کند. این حالت می تواند منجر به یک درد شدید ناگهانی شده و حتی باعث شود احساس ضعف کنید.

البته اگر این وضعیت تکرار شد حتما باید با پزشک تان تماس بگیرید چون گاهی اوقات این دردها ربطی به حرکات جنین در رحم مادر ندارد بلکه ناشی از موقعیت های نگران کننده دیگری مانند جدا شدن زودرس جفت ، آمبولی ریوی و... می باشد.

هر چند وقت یکبار باید حرکات جنین را حس کنم؟
در ابتدا حرکات جنین خیلی منظم نیست، بنابراین اگر بعد از چند ساعت به خودتان آمدید و تازه یادتان افتاد که جنینی هم توی شکمتان هست که از صبح هیچ تکانی نخورده خیلی نگران نشوید. از آغاز ماهه سوم بارداری حرکات جنین منظم تر می شود و دکترتان به شما هشدار می دهد که باید مراقب افت حرکات فرزندتان باشید و اگر الگوی تکان خوردنش تغییر کرد، با او تماس بگیرید.

بعضی از دکترها معتقدند که جنین باید روزانه ۱۰ حرکت مجزا داشته باشد، بعضی ها هم می گویند که باید در هر ساعت ده بار حرکت کند. برای این که بدانید هر چند وقت یکبار جنین تان باید حرکت داشته باشد، از پزشک معالج خود در این زمینه سوال کنید.

چه زمانی با پزشک معالج ام تماس بگیرم؟
معمولا حرکات جنین بعد از مدتی برای مادر قابل پیش بینی می شود. بعضی از بچه ها دوست دارند صبح ها بیشتر حرکت کنند و برخی دیگر عصرها یا شب ها را ترجیح می دهند. اگر احساس کردید حرکات جنین تان تغییر کرده، به یک جای ساکت بروید و به پهلو دراز بکشید.

دست خود را روی شکم تان گذاشته و روی حرکات جنین تمرکز کنید. اگر طی نیم ساعت حرکاتش را حس کردید، یعنی مشکلی ندارد و حالش خوب است؛ اما اگر در طی نیم ساعت حرکتی را زیردست تان حس نکردید با پزشک تان تماس بگیرید. یادتان باشد حرکات جنین در اواخر بارداری کندتر می شود چون او بزرگتر شده و فضای رحم شما تا حدی برایش کوچک شده است.

چه عاملی باعث کاهش حرکات جنین می شود؟
کاهش در حرکات جنین در رحم مادر احتمالا نشانه این است که جفت اکسیژن و مواد مغذی کافی به جنین منتقل نمی کند. این مسئله می تواند منجر به توقف رشد جنین یا حتی مرده زایی شود.

اگر می خواهید درباره حرکت های جنین در رحم مادر بیشتر بدانید، ادامه مطالب این بسته را در این صفحه ببینید.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
یکی از تجربه های لذت بخش در زمان بارداری تکان خوردن جنین در شکم مادر است. حرکت هایی که توسط نوزاد انجام میشود و به طبع مادر آن ها را در رحم خود احساس میکند.
این تجربه به خودی خود بسیار مهم است چون یکی از عواملی است که میتوان با آن وضعیت نوزاد را تحت نظر داشت. تکان‌های جنین تقریبا از هفته‌ی هفتم بارداری آغاز می‌شود اما مادر معمولا آن‌ها را حس نمی‌کند.
همچنین این تکان‌ها کم و بیش تا پایان بارداری ادامه دارد. برای اطلاع بیشتر در مورد تکان خوردن جنین تا پایان مقاله همراه ما باشید.

شروع تکان ها از چه زمانی است؟
جنین شما از هفته هفتم و هشتم شروع به تکان خوردن میکند ولی به این دلیل که بسیار کوچک است برخورد او با دیواره های رحم احساس نمیشود.
تکان های اصلی او از هفته 16 شروع میشود و مادری که قبل از این هم باردار بوده آن را متوجه میشود. اگر تجربه اول بارداری باشد مادر این تکان ها را از هفته 18 تا 24 حس میکند .
اما اگر بعد از هفته ۱۸ متوجه این حرکات نشد حتما باید به پزشک مراجعه کند.

تکان خوردن جنین باید چگونه باشد؟
مدل های حرکتی هر جنین با جنین دیگر متفاوت است اما به طور کلی یک الگوی سلامتی به صورت زیر است.
هفته 16 تا 19 بارداری
در قسمت شکم خود احساس ضعف می‌کنید و احتمالا متوجه این نمی‌شوید که به دلیل حرکت جنین این حالت ها در شما رخ داده است.
هفته 20 تا 23 بارداری
حرکات تکراری جنین را متوجه می‌شوید چیزهایی مثل سکسه کردن، لگد زدن . با گذشتن چند وقت کودکتان نیروی بیشتری دارد و فعالیتش بیشتر می‌شود. در هنگام استراحت بیشتر جمع شدن، سر و ته شدن و لگد زدنش را متوجه می‌شوید.
هفته 24 تا 28
کیسه آمنیوتیک چیزی بالغ بر ۷۵۰ میلی لیتر مایع را در خود دارد. این شرایط فضای زیادی را برای حرکت کردن او فراهم میکند. ممکن است حس کنید که چقدر تکان میخورد و فعالیتش بیشتر شده .حتی ممکن است حس کنید که ناگهان می‌پرد.
هفته 29 تا 31
حرکات او قدرت بیشتری پیدا میکند حس می‌کنید که جای او کم شده است و میخواهد فضای بیشتری به دست آورد
هفته 32 تا 35
دیگر هیچ تغییری در حرکات او احساس نمی‌کنید و همه چیز به صورت یکسان و با یک الگوی خاص بدون هیچ کم و بیشی اتفاق میوفتد . ضربات او خیلی تیزتر و محکم تر از هفته های قبل است و به طور واضح حتی گاهی با چشم هم دیده می‌شود.
هفته 35 تا 40
کودک شما برعکس می‌شود و سرش به سمت پایین میاید اگر تجربه اول بارداری شما باشد عضلاتتان سفت است پس فشار سر او را در کف لگن خود احساس میکنید.همچنین فشارهای او را در حالی که می‌چرخد حس میکنید اما اگر تجربه اولتان نیست ماهیچه هایتان ضعیف است و حتی به کودک کمک میکند که به حالتی که باید در بیاید و به راحتی بچرخد.
در روزهای انتهایی به دلیل رشد جنین و کمبود جا تقریبا حرکات کمتر میشود و ممکن است دیگر چرخش اتفاق نیوفتد ولی هنوز لگد ها و ضربه های او احساس میشود .

مدل های حرکتی جنین
هفته نهم
در هفته نهم کودک میتواند دست و پای خودش را تکان دهد ، کم کم چیزهایی شبیه به سکسه در او پیدا میشود و قادر به بلع و مکیدن است .
هفته دهم
میتواند سرش را تکان دهد ، فکش را باز کند و دستش را برای این که صورتش را لمس کند بالا بیاورد
هفته دوازدهم
میتواند خمیازه بکشد و دهانش را باز نگه دارد که نشانه ی خستگی است.
هفته چهاردهم
حرکات چشم در این هفته ها خودش را نشان میدهد.
هفته پانزدهم
انگشتش را میمکد.

علت تکان های جنین
از اولین فاکتورهایی که سلامت جنین شما را نشان میدهد حرکاتی است که او در طول دوران بارداری دارد و شما باید آن را زیر نظر داشته باشید . اگر ریتم او تغییر کند یا این که حرکاتش کمتر شود اولین نشانه برای این است که وضعیت کودکتان نامناسب و سلامتش در خطر است پس حرکات جنین بسیار مهم هستند.
او برای رشد استخوان ها ومفاصلش و حفظش آن ها به این حرکات نیازمند است. از ماه هفتم اهمیت این حرکات بیشتر میشود چرا که کودک شما باید خودش را برای زندگی در بیرون از رحم آماده کند پس بسیار مهم است که سلامت او تائید شود.

چقدر در روز؟
خیلی از مادران فکر میکنند که الگوهای خاصی برای تکان خوردن جنینشان وجود دارد و برای نشان دادن سلامت آن ها باید در طول روز به تعداد معلومی که از پیش تعیین شده حرکت کند .
این تصور غلطی است به دلیل این که الگوی حرکتی هر جنین با جنین دیگر متفاوت است و شما باید الگوی حرکتی جنین خودتان را تشخیص دهید.
او را چند روز زیر نظر بگیرید حرکاتش را بشمارید. در روز حداقل ۲ ساعت برای این کار وقت بگذارید و الگوی حرکتی او را کشف کنید. بعد از این کار همیشه او را زیر نظر بگیرید و حرکاتش را با الگویی که از او به دست آوردید مقایسه کنید و متوجه شوید که در طول روز چقدر باید حرکت کند.

کنترل تکان های جنین
در گذشته نمودارهایی برای تکان خوردن جنین ارائه میشد که نسبت به آن سلامت جنین را زیر نظر می‌گرفتند. اما این کار دیگر مورد تائید پزشکان نیست. الگوهای حرکتی را در جنین خود در نظر بگیرید و بررسی کنید که تا پایان بارداری همان الگوها تکرار شوند.
در این صورت می‌توانید از سلامت او مطمئن شوید. و در صورتی که الگوهای حرکتی کودک تغییر کرد به پزشک مراجعه کنید. عموما در طی 2 ساعت که به پهلو دراز کشیده‌اید 10 بار تکان خوردن و حرکت جنین طبیعی است.

تکان خوردن جنین در شکم مادر چگونه حس می‌شود؟
حسی که از حرکات کودک دارید به مرحله رشد او و همینطور کارهایی که او انجام میدهد مربوط است .حرکات جنین در اوایل که شروع به حرکت میکند مشهود نیست اما بعد از مدتی حسی شبیه به دل پیچه ، ضربه کوچک و یا چرخش و تکان خوردن به شما دست می‌دهد. با اضافه شدن هفته های بارداری این حرکات واضح تر و مشهود تر میشود.
با رشد جنین ، کشیده شدن پوست و کم شدن فضای رحم برای جنین این حرکات بسیار بیشتر رخ می‌دهند.

علت های متوجه نشدن حرکت جنین
مشغول بودن
عموما وقتی که سرتان شلوغ است و مشغول هستید متوجه حرکات جنین نمیشوید
شروع حرکات
عموما متوجه شدن تکان ها از هفته 18 تا 24 بارداری کار سختی است .
مدل های حرکتی
ممکن است حرکات جنین به قدری آهسته و آرام باشد که درک آن ها کار دشواری باشد.
تعداد بارداری
این که بار چندم است که بارداری اتفاق افتاده است بر متوجه شدن حرکات تاثیر دارد و اگر تجربه اول بارداری باشد دیرتر این حرکات را حس میکنید .
اضافه وزن مادر
اگر قطر چربی زیاد باشد نه مادر میتواند این حرکات را حس کند به علاوه پزشک هم گاهی نمیتواند در سونوگرافی این حرکات را تشخیص دهید و مشکل ساز میشود
فاصله حرکات
در اوایل بارداری این حرکات با فاصله زیاد اتفاق میوفتند پس تشخیص آن ها از زمانی که فاصله ها کمتر میشود سخت تر است.

علت‌های تکان نخوردن جنین
ممکن است بسیاری مواقع با عدم تحرک در جنین مواجه شوید. توجه کنید که در این صورت نباید دچار استرس و اضطراب شوید چرا که به جنین آسیب می‌زند. عوامل زیر می‌توانند در تکان نخوردن جنین نقش داشته باشند.
کاهش آمونیاک
با کاهش آمونیاک در بدن حرکت کودک هم کم میشود پس بهتر است مصرف مایعات زیاد شود
جنین خواب است
وقتی که شما تحرک دارید این تحرک باعث میشود جنین خواب آلود شود و به خواب برود و تکان نخورد
کمبود اکسیژن
اکسیژن در رحم کم شده و بند ناف دور گردن او پیچیده است
اختلال رشد
اختلال خون رسانی به جنین
مصرف مسکن
مصرف مسکن توسط مادر میتواند وارد خون شود و حرکاتش را تحت تاثیر قرار دهد.

اگر جنین تکان نخورد چه کاری انجام دهیم؟
استراحت : ممکن است او خواب باشد پس میان وعده ای سبک بخورید و استراحت کنید و پاهایتان را بالاتر از بدنتان قرار دهید در این حالت او بیدار میشود و تکان میخورد.
آب یخ
یک لیوان آب یخ بخورید که جنین برای رهایی از سرما شروع به حرکت و فعالیت کند.
ایجاد سر و صدا
جنین حتی در رحم شما هم صدا ها را میشنود ، با صدای بلند با او صحبت کنید و موسیقی گوش دهید حتما عکس العمل نشان میدهد و بیدار میشود و تکان میخورد.

چه زمانی باید نگران حرکت نکردن جنین شویم؟
اگر همه کارهایی که گفته شد را انجام دادید ولی او حرکت نکرد حتما به پزشک مراجعه کنید شاید مشکلی وجود داشته باشد.
علاوه بر این ها اگر به پهلو دراز کشیدید و او در 2 ساعت کمتر از 10 بار تکان خورد، اگر به تدریج یا به طور ناگهانی ضربه های او به دیواره رحم کم شد و ریتم حرکتی او تغییر کرد نگران او شوید و به پزشک مراجعه کنید.
اگر ۲۴ هفته از بارداری شما گذشته ولی هیچ احساسی مبنی بر تکان های جنینتان نداشتید نگران او شوید.