عوارض زایمان سزارین، چگونه انتخاب کنم؟

هر روزه تعداد زایمان های غیرطبیعی زیادتر می شوند. این نوع زایمان ها به دلایل متعددی همچون بارداری با ریسک زایمان پر خطر و دلایل غیر پزشکی یا اجتماعی انجام می شوند. در این میان اختلاف نظرهایی نیز درباره ایمنی و صحت زایمان های غیر طبیعی وجود دارد.

بنابراین، زایمان غیرطبیعی، بنابر نظر پزشک یا بیمارستانی که زایمان در آن انجام می شود، با روش های مختلفی انجام می گیرد. نتایج تحقیقات درباره زایمان غیرطبیعی نشان دهنده تناقضات زیادی در این مسئله است. بنابراین انتخاب آگاهانه درباره زایمان غیرطبیعی، مشکل خواهد بود.

چه زمانی برای زایمان ایمن است؟

زمانی که جنین به رشد کامل می رسد با چرخش های مختلف خود را در مسیر زایمان قرار می دهد و زایمان بطور طبیعی آغاز می شود. البته ممکن است مراحل رشد و آمادگی زایمان در نوزادان مختلف، متفاوت باشد. در واقع صحیح ترین نشانه قابل اعتماد برای زایمان ایمن، شروع زایمان خواهد بود. یعنی زمانیکه دوره کامل بارداری به طورطبیعی طی شده باشد.

به طور کلی، دوره کامل بارداری بین هفته های ۳۷ تا ۴۲ می باشد. برهمین اساس زایمان ایمن معمولاً در هفته چهلم بارداری تخمین زده می شود. تحقیقات نشان می دهند: نوزادانی که بین هفته های ۳۶و ۳۸ بدنیا می آیند، جدا از اینکه که زایمان طبیعی باشد یا غیر طبیعی، نسبت به کودکانی که بعد از هفته ۳۹ بدنیا آمده اند، بیشتر در معرض خطرات گوناگون قرار می گیرند. به همین دلیل زایمان غیر طبیعی با نقشه قبلی، هرگز نباید قبل از هفته ۳۹ صورت گیرد، مگر به دلایل پزشکی.

چرا بسیاری از خانم های باردار زایمان غیر طبیعی را تجربه می کنند؟

دلایل بسیاری از جمله پزشکی، اجتماعی و انتخابی در زایمان غیر طبیعی موثر هستند. این موارد شامل:

- نداشتن آگاهی کافی درباره خطرات و فواید زایمان غیر طبیعی

- تعداد قابل توجهی از خانم های باردار دانش کافی راجع به دوره کامل بارداری ندارند.تحقیقاتی که بر روی مادران باردار انجام شده است، نشان می دهد که از هر چهار خانم باردار یک نفر معتقد است که جنین با رسیدن به هفته ۳۴ - ۳۶ دوره کامل رشد را طی کرده و زایمان در این زمان برای جنین ایمن است. درصورتی که زایمان قبل از هفته ۳۹ بدون دلایل روشن پزشکی، زایمان ایمنی نیست.

- کلاس هایی که خطرات، فواید و روش های زایمان غیر طبیعی را آموزش می دهند، اغلب تمایل مادران باردار به زایمان غیر طبیعی را کاهش می دهد.

- نبود هماهنگی لازم در تصمیم گیری مشترک درباره زایمان غیر طبیعی

تصمیم گیری مشترک، مرحله ای است که پزشک در مورد انتخاب ها، نتایج و احتمالات گوناگون با مادر گفت و گو می کند و مادر نیز از ارزش ها و باورهایی که به آنها معتقد است، پزشک اش را مطلع می سازد.

- بسیاری از خانم هایی که با زایمان غیرطبیعی موافقت می کنند، درمورد دلایل انتخاب این روش، آگاهی لازم را ندارند و معتقدند که زایمان غیرطبیعی را به دلایل پزشکی انجام داده اند، در صورتیکه شواهدی برای اثبات آن وجود ندارند.

- بررسی دیگری، نشان می دهد که بیش از نیمی از خانم هایی که به روش غیر طبیعی زایمان کرده اند، درباره ایمنی زایمان غیر طبیعی اطلاعات کافی ندارد.

- معمولا داشتن برنامه مشخص برای روز زایمان، برای خانم های باردار خوشایند است و این امکان را به آنها می دهد تا از قبل، برنامه مشخصی را برای شخصی که قرار است بعد از زایمان برای مراقبت از نوزاد به مادر کمک کند، تعیین نمایند.

-هنگامیکه پزشک از پیش روز زایمان را مشخص می کند، به سادگی می تواند برای اشخاص مورد نیاز در امر زایمان برنامه ریزی کند.

- بر خلاف اعتقاد عموم، زایمان های انتخابی (غیرطبیعی) می تواند باعث بستری شدن نوزاد در بخش مراقبت های ویژه نوزادان شود و مخارج بیشتری را به والدین تحمیل کند. انتخاب زایمان سزارین، خصوصا برای مادرانی که اولین زایمان خود را انجام می دهند، علاوه بر خطرات حاصل از جراحی برای مادر و طولانی تر شدن زمان بهبود نسبت به زایمان طبیعی، بر انتخاب روش زایمان های بعدی نیز تاثیر گذار است.

- خوشبختانه امروزه، زایمان هایی که دوره کامل بارداری خود را طی کرده اند با موفقیت انجام می شود و بدنیا آمدن نوزاد با بیماری های خطرناک و بروز آسیب هنگام زایمان، کمتر مشاهده می شود . یکی از روش هایی که پزشکان یا ماماها برای پایین آوردن خطرات احتمالی پیشنهاد کنند، زایمان غیر طبیعی است. اینکه کدام خانم باردار حتماً باید زایمان غیرطبیعی انجام دهد به صورت صد در صد قابل پیش بینی نیست. در نتیجه از هزاران زایمانی که به روش های غیر طبیعی صورت می گیرد، تنها ممکن است از احتمال یک مرگ یا صدمه جدی پیشگیری شود. در صورتیکه تمامی آنها و نوزادانشان با خطرات زایمان غیر طبیعی رودررو هستند.

دلایلی که پزشک یا ماما، زایمان غیرطبیعی را پیشنهاد می دهند، چیست؟

پزشک یا ماما ممکن است به سه دلیل زایمان غیر طبیعی را پیشنهاد دهند.

- پیچیدگی در زایمان یا مشکلات پزشکی که از قبل تشخیص داده شوند

تعداد کمی از بارداری ها با مشکلاتی همراه می شوند که سلامت مادر و جنین را تهدید کنند. برای مثال اگر در خانم بارداری بیماری پره اکلامپسی (که از فشارخون بالا در بارداری عارض می شود) تشخیص داده شود، زایمان غیرطبیعی می تواند مادر و جنین را از بیماری های جدی یا حتی مرگ دور نگاه دارد. به علاوه خانم هایی که قبل از بارداری به بیماری های مزمن مثل بیماری های قلبی، قند خون یا بیماری های خود ایمنی دچار هستند، ممکن است پزشک معالج، زایمان غیر طبیعی را برای پیشگیری از پیچیدگی ها در هنگام زایمان بررسی کند.

- عوامل خطرناک دیگر، که بیماری یا پیچیدگی در زایمان نیستند:

به طور کلی پزشک یا ماما، زمانی زایمان غیرطبیعی را پیشنهاد می کنند که یک عامل خطرناک در حال گسترش یا شکل گیری باشد. مثلاً پاره شدن کیسه آب قبل از زمان زایمان که ممکن است شانس عفونت را افزایش دهد. همچنین تشخیص پزشک از بزرگ بودن جنین که ممکن است زایمان را سخت و پر خطر کرده و باعث آسیب به نوزاد در زمان تولد شود. در این موارد ممکن است پزشک یا ماما برای کاهش خطرات، زایمان غیرطبیعی را پیشنهاد دهند. در هر صورت مهم است که کاملا از خطرات و فواید انتخاب خود آگاهی داشته باشیم.

- دلایل غیر پزشکی:

بعضی از پزشکان و ماماها به دلایلی که به سلامت مادر و نوزاد مربوط نمی شود، زایمان غیرطبیعی را پیشنهاد کرده یا با آن موافقت می کنند. برای مثال ماما یا پزشک، زایمان غیرطبیعی را در روزی پیشنهاد می کنند که خودشان در زایشگاه یا بیمارستان حاضر هستند و خانم باردار می تواند زایمان را با پزشک یا مامای معالج خود انجام دهد. بسیاری از بانوان باردار برای سهولت و یا تمام کردن دوره بارداری خود، روش زایمان غیر طبیعی را بررسی می کنند، شواهد بسیاری نشان می دهد که زایمان غیرطبیعی می تواند برای مادر و نوزاد خطرناک باشد.

چه چیزهایی باعث می شود که زایمان به صورت طور طبیعی آغاز شود؟

اگر چه مراحل پیچیده ای باعث شروع مرحله زایمان می شوند و هنوز بطور کامل شناخته نشده اند، ولی محققین معتقدند که مهمترین عامل شروع کننده مرحله زایمان، موج هورمون های رها شده از طرف جنین است. این موج هورمونی که شش ها و سیستم هضم غذا را برای زندگی در خارج از رحم آماده می کند، آمادگی جنین را برای زایمان نشان می دهد. در واقع رحم مادر به این علائم واکنش نشان داده و با تغییر عضلات رحمی، دهانه رحم آماده باز شدن می شود. به زبان ساده تر، زمانی که مادر بطور طبیعی وارد مرحله زایمان می شود، نشان دهنده این موضوع است که جنین و بدن مادر برای زایمان آماده هستند.

بهترین انتخاب چیست؟

اگر زایمان غیرطبیعی ای را در ذهن خود دارید و از نظر پزشکی دلیل روشنی برای انجام آن وجود ندارد، بهتر است انتخاب های دیگر را نیز سبک و سنگین کنید:

- صبرکنید تا زایمان مراحل طبیعی خود را طی کند. زایمان طبیعی از غیرطبیعی ایمن تر است. گرچه ممکن است تمامی خانم های بارداری که زایمان طبیعی را انتخاب می کنند، موفق به انجام آن نشوند .

- برای بررسی مشکلاتی که ممکن است در انتهای دوره بارداری بوجود آید، احتمالاً پزشک شما ملاقات های بیشتری را برای آگاهی از وضعیت شما پیشنهاد کند. در حالیکه شما در انتظار شروع مرحله زایمان هستید، آزمایش های نظارتی جنینی می تواند شما و پزشکتان را از سلامت جنین مطمئن کند. بعضی اوقات این آزمایش ها می توانند مشکلات را قبل از اینکه بسیار جدی شود تشخیص دهند.

آزمایش هایی که برای اطمینان از سلامت جنین در انتهای دوره بارداری مورد استفاده قرار می گیرند، عبارتند از:

۱- A fetal nonstress test

نظارت برتپش قلب برای مدت ۲۰ دقیقه یا بیشتر برای مشاهده تند شدن (بالا رفتن ضربان قلب، نشانه ای اطمینان بخش است) یا کند شدن (کند شدن ضربان قلب نشانه احتمال در خطر بودن جنین است) ضربان قلب جنین.

۲- A biophysical profile

بوسیله اولتراساند حرکات، تنفس و کشیدگی عضلات جنین و میزان مایع رحمی اندازه گیری می شود. معمولاً این نتایج با نتیجه fetal nonstress test جمع بندی می شود.

۳- Fetal movement counting

روش های مختلفی برای شمارش حرکات جنین در طول روز یا در چهارچوب زمانبندی خاص (مثلا ۱ - ۲ ساعت درست بعد از صرف غذا) وجود دارد. کاهش حرکات جنین ممکن است نشانه کمبود اکسیژن برای تنفس جنین باشد.