علت لاغر شدن کودکان چیست؟

علت لاغر شدن کودکان می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله تغذیه ناکافی یا نامتعادل، بیماری‌های گوارشی مانند سوء جذب یا انگل و بیماری‌های دیگری مثل پرکاری تیروئید یا دیابت مربوط باشد. علاوه بر این، مشکلات روانی مانند استرس، اضطراب یا حتی بی‌اشتهایی عصبی نیز ممکن است در لاغری کودکان نقش داشته باشند. تا انتهای این مقاله را بخوانید تا به طور کامل با علل کاهش وزن ناگهانی کودکان آشنا شوید.

پرسش: دختری دارم 4.5 ساله قد ۱۰۹ اما ۱۵ کیلو وزن. بسیار لاغر است و باعث نگرانی من و پدرش شده است. بسیار باهوش و بازیگوش است. کاملا اجتماعی و خوابش خوب است، اما بسیار بد غذا است. غذا را به شکل‌های مختلف به او ارائه می دهم با وعده و وعید، اما تاثیری ندارد. مکمل‌های غذایی و داروهای اشتها آور زیادی هم استفاده کرده است، اما تاثیر موقت داشته. لطفا راهنماییم کنید. آیا داروی خاصی را پیشنهاد می‌کنید؟

پاسخ: وزن مناسب با توجه به قد دخترتان ۱۸ کیلوگرم است، اما نباید نگران باشید و این نگرانیتان را به او منتقل کنید. در عوض، وقتی او را رها کنید و از دور مراقب باشید، بهتر غذا می‌خورد.

علل احتمالی لاغر شدن کودکان

علل لاغر شدن کودکان می‌تواند موارد زیر را شامل شود:

تغذیه ناکافی یا نامتعادل

کودکان برای رشد نیاز دارند که مواد مغذی مانند پروتئین، کربوهیدرات، چربی و ویتامین‌ را به میزان کافی دریافت کنند. بنابراین، عدم مصرف وعده‌های غذایی متنوع یا حذف گروه‌های غذایی مهم می‌تواند به کاهش وزن منجر شود.

بیماری‌های گوارشی

مشکلاتی مانند سوء جذب (اختلال در جذب مواد مغذی)، بیماری سلیاک (حساسیت به گلوتن) یا انگل‌های روده‌ای می‌توانند مانع از جذب کافی مواد غذایی شوند و در نتیجه، کودک شما را لاغر کنند.

بیماری‌های مزمن یا زمینه‌ای

بیماری‌هایی مانند پرکاری تیروئید، دیابت نوع اول یا بیماری‌های قلبی و ریوی می‌توانند باعث افزایش نیاز به انرژی شده و در صورت عدم تامین کافی، کاهش وزن به بار بیاورند.

مشکلات روانی یا عاطفی

استرس، اضطراب یا افسردگی می‌توانند به بی‌اشتهایی منجر شوند. هم‌چنین، کودکان ممکن است به دلیل مشکلات خانوادگی یا محیطی از غذا خوردن امتناع کنند. بنابراین، این مورد را نیز حتماً باید در لیست علل لاغر شدن کودکان به حساب آورد.

بی‌اشتهایی عصبی یا مشکلات غذایی

برخی از کودکان به دلیل وسواس در مورد وزن خود یا دلایل دیگر ممکن است از غذا خوردن اجتناب کنند که طبیعتاً به لاغری شدید منجر می‌شود و نیاز به پیگیری جدی دارد.

عفونت‌ و بیماری‌های موقتی

بیماری‌هایی مانند عفونت‌های ادراری، آنفلوآنزا یا بیماری‌های ویروسی کوتاه‌مدت ممکن است منجر به کاهش اشتها و وزن کودک شوند که در این مورد نیز درمان حرفه‌ای را نباید پشت گوش انداخت.

فعالیت بدنی بیش از حد

اگر کودک شما بیش از حد فعالیت بدنی داشته باشد، طبیعتاً کالری بیشتری می‌سوزاند. در این صورت اگر غذا به میزان کافی مصرف نکند، دچار کاهش وزن می‌شود.

اختلالات متابولیک

اختلالات ژنتیکی یا متابولیکی خاص ممکن است باعث مصرف بیش از حد انرژی یا اختلال در ذخیره‌سازی مواد مغذی شوند که خودش می‌تواند از عوامل لاغری باشد.

مصرف داروهای خاص

برخی داروها، مانند داروهای ضدتشنج یا داروهای مرتبط با بیماری‌های مزمن، ممکن است باعث کاهش اشتها یا لاغری شوند که در این صورت باید درباره ادامه مصرف آن‌ها با پزشک اطفال کودک خود مشورت کنید.

محیط خانوادگی یا عادات غذایی نامناسب

یکی دیگر از علل احتمالی لاغر شدن کودکان، الگوهای غذایی نادرست در خانه، مصرف غذاهای ناسالم یا زمان‌بندی نامناسب وعده‌های غذایی است که می‌تواند منجر به عدم تامین نیازهای غذایی کودک نیز شود.

علائم کاهش وزن غیرطبیعی در کودکان

علائم کاهش وزن غیرطبیعی که باید گوش به زنگ آن‌ها باشید، عبارتند از:

• کاهش اشتها: کودک شما تمایلی به غذا خوردن ندارد.
• خستگی و کمبود انرژی: کودک شما به طور مداوم بی‌حال است.
• توقف یا کاهش رشد قدی: نمودار رشد کودک شما دچار افت شده است.
• ضعف سیستم ایمنی: کودک شما به طور مکرر بیمار می‌شود.
• تغییرات رفتاری: کودک شما علائم تحریک ‌پذیری یا بی‌حوصلگی از خود نشان می‌دهد.
• افت تحصیلی: تمرکز و عملکرد کودک شما در مدرسه کاهش یافته است.
• پوست خشک و رنگ ‌پریده: بدن کودک شما با این علامت نشان می‌دهد که کمبود مواد مغذی دارد.
• ریزش مو: موی کودک شما نازک و شکننده شده است.
• کاهش حجم عضلات: قدرت بدنی کودک شما کاهش پیدا کرده است.
• مشکلات گوارشی: کودک شما اسهال یا یبوست مداوم دارد.

در صورت مشاهده این علائم، در اسرع وقت کودک خود را پیش پزشک اطفال ببرید تا مشکل واقعی را هر که زودتر تشخیص دهید.

درمان کاهش وزن ناگهانی در کودکان

شناخت علت کاهش وزن ناگهانی در کودکان، اولین مرحله از درمان است که فقط پزشک متخصص قابلیت تشخیص آن را دارد. به طور کلی، توصیه می‌شود که با مصرف مواد مغذی مانند پروتئین، چربی‌های سالم و ویتامین‌ها رژیم غذایی کودک خود را متعادل و سالم نگه دارید. افزودن غذاهای پرکالری مانند آجیل، لبنیات پرچرب و آووکادو به وعده‌های غذایی نیز ممکن است کمک ‌کننده باشد.

شناخت علت کاهش وزن ناگهانی در کودکان، اولین مرحله از درمان است.

با این حال، اگر علت لاغری کودک شما، بیماری‌های زمینه‌ای مانند سوء جذب یا انگل است، تغییر رژیم غذایی به تنهایی کافی نیست و حتماً باید کودک خود را پیش متخصص اطفال ببرید. گاهی اوقات مشاوره تغذیه و مکمل‌های ویتامینی (مانند زینک) می‌توانند به تقویت اشتهای کودک کمک کنند. البته رفع استرس یا مشکلات روانی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا همان‌طور که گفتیم، این مشکلات می‌توانند نقش به سزایی در لاغر کردن کودک شما داشته باشند.

توصیه های لازم برای کودکان کم اشتها

اگر کم اشتهایی علت لاغر شدن کودک شما است، توصیه‌های زیر را جدی بگیرید:

• تنوع در وعده‌های غذایی: غذاهایی با رنگ‌، طعم‌ و بافت‌های مختلف تهیه کنید تا اشتهای کودک شما تحریک شود.
• وعده‌های کوچک و مکرر: به جای سه وعده اصلی، ۵ تا ۶ وعده کوچک و سبک در طول روز به کودک خود بدهید.
• غذا دادن در محیط آرام: هنگام غذا خوردن کودک عوامل حواس‌پرتی مانند تلویزیون یا تلفن همراه را از او دور کنید.
• تشویق و همراهی: کودک خود را در خرید یا آماده‌سازی غذا مشارکت دهید تا علاقه بیشتری به غذا خوردن پیدا کند.
• استفاده از مکمل‌ها: در صورت نیاز، با مشورت پزشک از مکمل‌های ویتامینی مانند زینک و آهن استفاده کنید.
• افزایش فعالیت بدنی: فعالیت‌های ورزشی سبک می‌تواند اشتها را افزایش دهد. پس کودک خود را به این ورزش‌ها عادت دهید.
• عدم اجبار: کودک خود را مجبور به غذا خوردن نکنید، زیرا این کار می‌تواند باعث ایجاد مقاومت بیشتر شود.
• دادن میان ‌وعده‌های سالم: به کودک خود میان‌ وعده‌های مغذی مانند آجیل، میوه خشک یا اسموتی خانگی بدهید.
• زمان‌بندی منظم: وعده‌های غذایی را در زمان‌های مشخص سرو کنید تا کودک شما به یک الگوی غذایی منظم عادت کند.

چه زمانی باید پزشک مراجعه کرد؟

تنها کسی که می‌تواند دلیل لاغر شدن کودک شما را به درستی تشخیص دهد، پزشک متخصص است. پس مخصوصاً اگر لاغری ناگهانی کودک شما با علائم زیر همراه است، سریعاً به پزشک مراجعه کنید: 

• کاهش اشتها
• خستگی مداوم
• ضعف عضلانی
• بیماری‌های مکرر
• توقف رشد قدی
• اسهال یا یبوست طولانی‌مدت
• تغییرات رفتاری مانند تحریک پذیری

هم‌چنین اگر کاهش وزن بدون دلیل مشخص و با سرعت زیاد رخ دهد، کودک شما نیاز به بررسی تخصصی و انجام آزمایش‌های بیشتر دارد. این موضوع باید جدی گرفته شود، زیرا تشخیص و درمان به‌ موقع می‌تواند از مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند.

کلام آخر

علت لاغر شدن کودکان می‌تواند ناشی از تغذیه ناکافی، بیماری‌های گوارشی، بیماری‌های مزمن یا حتی عوامل روانی مانند استرس و اضطراب باشد. هم‌چنین، عادات غذایی نامناسب، فعالیت بدنی بیش از حد یا اختلالات متابولیک نیز می‌توانند در لاغری نقش داشته باشند. در برخی موارد، مصرف داروها یا بیماری‌های عفونی نیز ممکن است باعث کاهش وزن شوند که برای شناسایی علت دقیق و درمان، مراجعه به پزشک ضروری است.

به کلینیک نی نی بان سر بزنید.