آیا ماموگرافی تنها راه تشخیص سرطان پستان است؟ بررسی روش‌های مکمل
هنگامی که یک خانم برای ماموگرافی مراجعه نمود و توده‌ای در پستان او تشخیص داده شد، و یا زمانی که تغییرات غیرطبیعی را در سینه خود مشاهده کرد، پزشک برای داشتن اطلاعات بیشتر درباره توده مورد نظر از روش مکمل ماموگرافی، یعنی سونوگرافی استفاده می‌کند.
سرطان پستان یکی از بیماری‌هایی است که امروزه زنان زیادی را در سرتاسر جهان درگیر کرده و از آنجایی که ابتلا به سرطان با سختی‌ها، و همینطور هزینه‌های مادی و روحی زیادی همراه است، لزوم تشخیص و درمان به موقع این بیماری اهمیت بالایی دارد. به همین دلیل است که ابزارهایی از جمله ماموگرافی غربالگری برای تشخیص زود هنگام سرطان سینه و ماموگرافی تشخیصی برای درمان به موقع آن به عنوان یک راه مطمئن مطرح می‌شود. اما آیا ماموگرافی تنها راه تشخیص این بیماری است و یا می‌توان از روش‌های دیگری برای کسب نتیجه بهتر در کنار آن استفاده نمود؟
ماموگرافی؛ ابزار اصلی در تشخیص سرطان پستان
از ماموگرافی به عنوان اولین و اصلی‌ترین ابزار برای تشخیص سرطان پستان یاد می‌شود. هنگامی که یک زن در خودآزمایی پستان (که باید سه روز بعد از پایان پریود انجام شود) توده‌ای قابل لمس را در سینه خود احساس می‌کند، باید ماموگرافی کرده تا درباره این توده اطلاعات بیشتری بدست آید. حتی پیش از آن و زمانی که هیچ توده قابل لمسی هم وجود ندارد، برای اطمینان از سلامتی پستان‌ها و تشخیص زودهنگام سرطان پستان باید از ماموگرافی غربالگری استفاده نمود. در واقع اولین قدم و تنها روش برای بررسی وضعیت و سلامتی پستان‌ها ماموگرافی است. در قدم‌های بعدی می‌توان از روش‌های مکمل در کنار ماموگرافی استفاده نمود.
محدودیت‌های ماموگرافی در تشخیص سرطان پستان
ماموگرافی یک ابزار یا روش بسیار مطمئن در تشخیص اولیه توده‌های مشکوک در پستان است. اما باید گفت این روش با محدودیت‌هایی همراه است. از آنجایی که ماموگرافی یک تصویر اولیه از پستان در اختیار پزشک قرار می‌دهد، و این عکس چیزی مشابه عکس رادیولوژی است، بنابراین تنها می‌تواند وجود یا عدم وجود توده مورد نظر را در پستان تشخیص دهد. اما اطلاعاتی درباره محل دقیق آن، اندازه و قطر توده، و حتی نوع توده ارائه نمی‌دهد. پس ماموگرافی حاوی اطلاعات اولیه‌ای در این زمینه است. برای کسب اطلاعات بیشتر باید از روش‌های مکمل ماموگرافی استفاده کرد. دیگر محدودیت ماموگرافی آن است که بیشتر برای ناحیه پستان‌ها مورد استفاده است و ممکن است برای بررسی زیر بغل (که حاوی غدد لنفاوی بوده و معمولا زنانی که به سرطان سینه مبتلا می‌شوند، این غدد نیز در آنها درگیر می‌شود) نتوان از ماموگرافی استفاده نمود.
روش‌های مکمل ماموگرافی در تشخیص سرطان پستان
همانطور که گفته شد هنگامی که ماموگرافی توده‌ای مشکوک را در پستان تشخیص داد باید از روش‌های مکمل جهت بدست آوردن اطلاعات بیشتر استفاده نمود. مهم‌ترین روش مکمل ماموگرافی، سونوگرافی پستان است. در سونوگرافی پزشک با استفاده از دستگاه سونو تمامی قسمت‌های پستان‌ها و حتی زیر بغل را به خوبی بررسی می‌کند. برخلاف ماموگرافی که در چند دقیقه انجام می‌شود، سونوگرافی پستان حداقل نیم ساعت طول می‌کشد زیرا لازم است پزشک با توجه و دقت خاصی همه جای پستان، حتی عمیق‌ترین و دورترین نقاط آن را مورد بررسی قرار دهد. در این روش تصاویر واضحی از بافت پستان نمایش داده شده و اطلاعات دقیق توده سفت یا مایعی که در ماموگرافی نشان داده شده، شامل اندازه و محل دقیق آن و همچنین تغییرات بافتی پستان ارائه می شود.
تفاوت ماموگرافی غربالگری و تشخیصی
ماموگرافی به دو منظور انجام می‌شود. اول به منظور غربالگری سرطان پستان و دوم برای تشخیص توده‌های لمس شده در سینه. تفاوت‌های این دو روش را طی مقایسه‌ای که در زیر انجام شده می‌توان بررسی کرد:
ماموگرافی غربالگری
- ابزاری کلیدی در بررسی وضعیت سلامتی زنان
- همه زنان بالای ۴۰ سالی که هیچ نشانه و علامتی از توده قابل لمس و یا علائم غیر طبیعی در پستان خود ندارند، باید هر دو سال یک بار آن را انجام دهند.
- تشخیص زود هنگام توده‌های مشکوک و درمان به موقع آنها پیش از مبتلا شدن به سرطان پستان
- بررسی وضعیت سلامتی پستان‌ها
- بررسی هر گونه تغییرات غیر عادی در پستان‌ها
ماموگرافی تشخیصی
- تصویربرداری از توده قابل لمسی که در پستان احساس شده است
- ارائه اطلاعات اولیه درباره توده مشکوک درون سینه
- بررسی علائم و یا تغییرات غیر عادی در پستان‌ها
- بررسی ساختار داخلی بافت سینه
چه زمانی باید از روش‌های مکمل استفاده کرد؟
هنگامی که یک خانم برای ماموگرافی غربالگری مراجعه نمود و توده‌ای در پستان او تشخیص داده شد، و یا زمانی که با مشاهده تغییرات غیرطبیعی مثل ترشحات غیرعادی، تغییراتی در پوست سینه، فرو رفتگی نوک پستان، درد و یا هر چیز مشکوک دیگری به پزشک مراجعه نموده و ماموگرافی برای او انجام شده است، پزشک برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر و مفیدتر درباره توده مورد نظر از روش مکمل ماموگرافی، یعنی سونوگرافی استفاده می‌کند. اطلاعاتی که سونوگرافی درباره این توده ارائه می‌دهد پزشک را در تجویز نهایی روش درمان کمک خواهد کرد. در صورت نیاز باید از روش دیگری به نام بیوپسی برای تشخیص نوع توده و خوش خیم یا بدخیم بودن آن استفاده نمود. در نهایت و با توجه به جواب بیوپسی درمان نهایی برای بیمار انجام می‌شود.
