راه درمان آندومتریوز، چیکار کنم؟

اگر هنگام عادت ماهانه از درد به خود می‌پیچید! توجه داشته باشید که گاهی اوضاع بسیار خطرناک‌تر از یک گرفتگی دردناک است. تقریباً ۱۷۶ میلیون خانم در جهان مبتلا به بیماری آندومتریوز هستند. در این عارضه معمولاً بافتی که لایه‌های داخلی رحم را می‌پوشاند، خارج از رحم رشد می‌کند. به گفته‌ی دکتر شاهین قدیر، متاسفانه آندومتریوز یکی از علل اصلی ناباروری و درمان آن بسیار دشوار است.

عارضه آندرومتریوز چیست؟

طی چرخه‌ی طبیعی عادت ماهانه، لایه‌های رحم ضخیم می‌شوند و وقتی بارداری اتفاق نیفتد و تخمکی بارور نشده و در لایه داخلی رحم جایگزین نشود، این لایه‌ها می‌ریزند، و عادت ماهانه رخ می‌دهد. اما وقتی این لایه‌ها خارج از رحم شروع به رشد کنند - مثل روی تخمدان‌ها یا داخل فضای لگن - این لایه ملتهب می‌شود، رشد می‌کند و مکانی برای خروج ندارد و به همین علت هنگام عادت ماهانه ناحیه‌ی لگن بسیار دردناک می‌شود و همراه با آن به بافت اطراف صدمه‌ی زیادی می‌زند. همچنین ممکن است به کیست‌های تخمدان به نام آندومتر منجر شود که پر از مایع آندومتریال است. متاسفانه هنوز پزشکان از علل اصلی این بیماری اطمینان ندارند، گرچه می‌دانند هورمون استروژن نقش بسزایی دارد.

لکه‌ بینی و درمان نشانه‌ها

به گفته‌ی دکتر قدیر، برای اکثر بانوان مبتلا به این بیماری مرموز، تشخیص آن سال‌ها زمان می‌برد. متاسفانه تنها روش مطمئن برای تشخیص بیماری نمونه ‌برداری از بافت به روش جراحی است. اگر این نشانه‌ها را دارید، باید آن را به پزشکتان اطلاع دهید. نشانه‌های معمول عبارتند از درد مزمن لگن، گرفتگی‌های شدید عادت ماهانه، لکه‌بینی پیش از عادت ماهانه، دفع مدفوع و ادرار دردناک (خصوصاً طی عادت ماهانه) و ناراحتی یا درد هنگام آمیزش جنسی.

دکتر قدید می‌گوید: امکان دارد پیش از دستور برای نمونه‌برداری از طریق جراحی، پزشک درمان‌های سطحی دیگری را توصیه کند. جالب است بدانید که معمولاً اولین گزینه درمانی استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری است. مصرف قرص‌های ضدبارداری برای تثبیت هورمون‌ها مناسب هستند، اما گزینه‌ی بهتر، استفاده مداوم از قرص های جلوگیری است که برای مدتی طولانی‌تر عادت ماهانه خود را نمی‌بینید. بنابراین، همان طور که هورمون‌ها تنظیم می‌شوند، نشانه‌ها نیز بهبود می‌یابند. گزینه‌ی بعدی درمان آندومتریوز تزریق داروهاست که یک بار در ماه یا یک بار در هر سه ماه انجام می‌شود. این تزریق با کاهش میزان استروژن، یائسگی برگشت‌پذیری را برای بانوان به وجود می‌آورد تا چرخه‌ی عادت ماهانه‌ی طبیعی خود را نبینند. متاسفانه هنوز درمانی برای این بیماری یافتن نشده است. و معمولاً بخشی از بافت آسیب‌دیده به روش جراحی برداشته می شود.

ارتباط آندرومتریوز با باروری

به گفته‌ی دکتر قدیر، بافت‌های آسیب‌دیده و کیست‌ها بیماری‌های خطرناکی هستند که آینده‌ی تولید مثل خانم‌ها را با مشکلاتی مواجه می‌کند. در حالی که دارو و جراحی نشانه‌ها را بهبود می‌بخشد، ولی تنها روش برای حفظ باروری منجمد کردن تخمک‌هاست تا اگر آندومتریوز بدتر شد، در آینده از آنها استفاده شود. بانوان مبتلا به این عارضه معمولاً برای باردار شدن از IVF بهره می گیرند. خوشبختانه در دوران بارداری نشانه‌های این عارضه رو به بهبود می‌رود.

گرچه آندومتریوز درمان ندارد، ولی باید هرچه سریع‌تر مورد بررسی قرار گیرد. این کار نه فقط به درمان نشانه‌ها کمک می‌کند، بلکه برای حفظ باروریتان زمان به شما بیشتری می دهد. دکتر قدیر می‌گوید: اگر دچارآندومتریوز هستید و تصمیم دارید در آینده بچه‌دار شوید، زودتر با متخصصان این بیماری تماس بگیرید - به جای اینکه صبر کنید تا اوضاع از کنترل خارج شود.

تصمیم­ گیری در مورد درمان:

در مورد گزینه­های درمانی باید اطلاعات کاملی درباره خطرات و فواید هر روش درمانی کسب کنید. ممکن است به این نتیجه برسید که بهترین راه این است که هیچ درمانی را در پیش نگیرید. این به این دلیل است که علائم شما خفیف هستند، مشکل بارداری ندارید و یا نزدیک دوران یائسگی هستید که ممکن است علائم بهبود یابند.

درمان های موجود

گزینه ­های درمانی شامل:

ضد درد: داروهای ضد درد التهاب را کاهش می­دهند و کمک می­کنند تا درد کاهش یابد.

درمان هورمونی: گستره­ای از درمان­های هورمونی وجود دارد که تخمک­گذاری را متوقف می کند یا کاهش می­دهد و آندومتریوز را کوچک می­کند یا از بین می­برد.روش­های درمانی که از حاملگی جلوگیری می کنند:

قرص یا چسب ضد بارداری ترکیبی خوراکی: این­ها شامل هورمون­های استروژن و پروژسترون هستند و از طریق ممانعت از تخمک­گذاری عمل می­کنند و می­توانند عادت ماهیانه را سبکتر، کوتاهتر و کم دردتر کند.

وسایل داخل رحمی(IUS):

یک وسیله کوچک T شکل که هورمون پروژسترون آزاد می­کند. این کمک می­کند تا درد کاهش یابد و عادت ماهیانه سبکتر گردند. برخی خانم­ها اصلاً پریود نمی­شوند.