سرطان رحم در زنان، راه‌های تشخیص و درمان

در مورد سرطان رحم یا سرطان آندومتر چه می دانید؟ این نوع سرطان در دیواره های رحم شروع به رشد می کند و می تواند سلامت زنان را تحت تاثیر قرار دهد. داشتن اطلاعاتی در مورد این نوع سرطان می تواند به شما کمک کند تا علائم و نشانه های آن را زودتر تشخیص داده و به پزشک مراجعه کنید تا راه های درمانی موثر برای شما انجام گیرد. در این مقاله از بخش بیماری ها و سلامت زنان دکتر سلام در مورد راه های تشخیص و درمان این بیماری با شما صحبت خواهیم کرد.

سرطان آندومتر نوعی سرطان است که از رحم شروع به رشد می کند. رحم محوطه ای تهی است که به صورت گلابی شکل در لگن زنان قرار دارد و جنین در آنجا رشد می کند. سرطان رحم در لایه ای از سلول ها ایجاد می شود که اندومتریوم رحم را تشکیل می دهد. سرطان آندومتر گاهی اوقات سرطان رحم نیز نامیده می شود. از جمله انواع دیگر سرطان در رحم میتوان به سارکوم رحمی اشاره کرد، البته احتمال ابتلا به آن بسیار کمتر از سرطان آندومتر است.
سرطان رحم اغلب در مراحل اولیه تشخیص داده می شود، زیرا خونریزی غیرطبیعی واژن باعث می شود که زنان سریعا به پزشک مراجعه کنند. اگر سرطان رحم در ابتدا تشخیص داده شود، با جراحی و برداشتن رحم، میتوان سرطان را ریشه کن کرد.

علائم و نشانه های سرطان رحم ممکن است عبارتند از:
-خونریزی واژینال پس از یائسگی
-خونریزی بین دوره های قاعدگی
-ترشحات غیرطبیعی، آبدار یا خونی از واژن
-درد لگن

تشخیص
آزمایشات قابل انجام و روش های تشخیص سرطان رحم عبارتند از:
معاینه لگن:
در طول معاینه لگن، دکتر شما به دقت بخش بیرونی تناسلی تان را بررسی کرده و سپس دو انگشت یک دست را به واژن شما وارد می کند؛ همزمان دستش را بر روی شکم شما فشار می دهد تا رحم و تخمدان شما را حس کند. او همچنین یک دستگاه به نام اسپکولوم را به واژنتان وارد می کند. این دستگاه مهبل (واژن) شما به اندازه کافی باز می کند تا پزشک بتواند واژن و رحم را برای بررسی ناهنجاری های احتمالی مشاهده و وارسی کند.
استفاده از امواج صوتی برای عکس گرفتن از رحم:
پزشک شما ممکن است با استفاده از یک فراصوت ترانس واژینال ضخامت و بافت دیواره رحم را بررسی و از تاثیرگذاری دیگر عوامل مزاحم جلوگیری کند. در این روش، یک دستگاه چوب مانند (ترانسفورماتور یا مبدل) به واژن فرد وارد می شود. این مبدل از امواج صوتی برای گرفتن تصاویر ویدئویی از رحم استفاده می کند. این آزمایش به پزشک کمک می کند تا در بافت های رحم به دنبال اختلالات احتمالی بگــردد.
استفاده از وسیله ای برای مشاهده و بررسی دیواره رحم:
در حین انجام هیستروسکوپی، دکتر شما یک لوله نازک، انعطاف پذیر و با نور کافی (هیستروسکوپ) را از طریق واژن و گردنه ی آن به داخل رحم وارد می کند. لنز موجود بر روی هیستروسکوپ این اجازه را می دهد تا پزشک داخل رحم و اندومتری را بررسی کند.
جداسازی یک نمونه از بافت برای آزمایش بیشتر:
برای نمونه گیری از سلول های داخل رحم، به احتمال فراوان نیاز به آزمایش بافت برداری از دیواره رحم خواهد بود. این عمل شامل جداسازی بافت از پوشش رحم برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی است. بافت برداری اندومتری می تواند در مطب پزشک انجام شود و معمولا نیازی به بیهوشی ندارد.
جراحی جهت جداسازی بافت برای آزمایش:
اگر از طریق بافت برداری، میزان کافی از بافت دیواره رحم به دست نیاید و یا اگر نتایج حاصل از بافت برداری نامشخص باشد، احتمالا نیاز به عمل جراحی به نام D&C (تراشیدن دهانه رحم یا کورتاژ) خواهد بود. در طول جراحی D&C، بافت از داخل رحم رحم تراشیده می شود و بوسیله میکروسکوپ برای آزمایش سلول های احتمالی سرطانی مورد آزمایش قرار می گیرد.
چنانچه تشخیص بر سرطان آندومتر باشد، احتمالا به یک متخصص درمان سرطان های مربوط به دستگاه تناسلی زنان (متخصص بیماری های زنان و زایمان) ارجاع داده خواهد شد.
مراحل و سطوح درمان سرطان رحم
هنگامی که سرطان فرد تشخیص داده شد، پزشک کار را برای تعیین میزان (مرحله) سرطان شروع خواهد کرد. آزمایشاتی که برای تعیین مرحله و درجــه سرطان می تواند انجام شود شامل اشعه ایکس قفسه سینه، یک توموگرافی کامپیوتری (CT)، برش نگاری با گسیل پوزیترون (PET) و آزمایش خون باشد. تعیین نهایی درجه سرطان تا زمانی که تحت عمل جراحی برای درمان سرطان قرار نگیرید، غیرممکن است.
مراحل و درجات سرطان دیواره رحم شامل موارد زیر می شوند:
-مرحله 1: سرطان فقط در رحم یافت می شود.
-مرحله ۲: سرطان هم در دهانه رحم و هم در داخل رحم وجود دارد.
-مرحله 3: سرطان در سرتاسر رحم گسترش یافته است و به رکتوم و مثانه نرسیده است. غدد لنفاوی منطقه لگن نیز ممکن است درگیر شده باشند.
-مرحله ۴: سرطان از منطقه لگن خارج شده و می تواند بر مثانه، رکتوم و سایر قسمت های بدن نیز تأثیر بگذارد.
درمــان
گزینه های شما برای درمان سرطان رحم بستگی به مشخصات سرطان، مانند مرحله، سلامت عمومی بدن و ترجیحات شما دارد.
عمل جراحی
در اکثر زنان مبتلا به سرطان رحم جراحی برداشتن رحم توصیه می شود. اکثر زنان مبتلا به سرطان آندومتر با برداشتن رحم (هیسترکتومی) و یا راههای دیگـر مثل برداشتن لوله های تخمدان و خود تخمدان (سالپینوئوفورکتومی) تحت درمان قرار می گیرند. هیسترکتومی باعث می شود که فرد در آینده امکان بچه دار شدن و بارداری را از دست بدهد. همچنین اگـر تخمدان ها برداشته شوند، فرد دچار یائسگی می شود؛ البته اگر تا آن موقع آنرا تجربه نکرده باشد.
حین جراحی، جراح اطراف رحم را نیز بررسی می کند تا علائمی درباره گسترش احتمالی سرطان به دیگر مناطق مورد بررسی قرار دهد. همچنین جراح ممکن است غدد لنفاوی را نیز مورد آزمایش قرار دهد. این کـار به تعیین درجه و مرحله سرطان کمک می کند.
پرتو درمانی
در پرتو درمانی از پرتوهای قدرتمند انرژی مانند اشعه ایکس و پروتون، برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. در برخی موارد، پزشک ممکن است از پرتودرمانی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پس از جراحی استفاده کند. تحت شرایطی خاص نیز پرتودرمانی ممکن است قبل از عمل، برای کوچک کردن تومور واز بین بردن آسان تر آن استفاده شود.
اگر سلامت کافی برای انجام جراحی را ندارید، پزشک می تواند صرفا از پرتودرمانی استفاده کند. در زنان مبتلا به سرطان پیشرفته آندومتر، پرتودرمانی ممکن است به کنترل درد سرطان کمک کند.
پرتودرمانی می تواند شامل موارد زیر باشد:
پرتاب اشعه از یک دستگاه خارجی به بدن: حین تابش امواج به بدن، بیمار روی یک میز دراز می کشد و یک دستگاه امواج را به نقاط خاص بدن وی هدایت می کند.
تابش از درون بدن: پرتودرمانی داخلی (براکیوتراپی) به معنی قرار دادن یک دستگاه مملوء از امواج، مانند دانه های کوچک، سیم یا یک سیلندر، به مدتی کوتاه در داخل واژن بیمار است.
هورمون درمانی
هورمون درمانی نیز به معنی مصرف داروهایی ست که بر میزان هورمون بدن تاثیر می گذارند. اگر بیمار سرطان رحم پیشرفته داشته باشد که به خارج از رحم نیز گسترش یافته، هورمون درمانی می تواند یکی از گزینه های درمان باشد.
گزینه های درمان عبارتند از:
داروها برای افزایش مقدار پروژسترون در بدن: پروژستین مصنوعی، نوعی از هورمون پروژسترون، می تواند در جلوگیری از رشد سلول های سرطانی اندومتر تاثیرگذار باشد.
داروهایی برای کاهش سطح استروژن در بدن: داروهای هورمون درمانی می توانند به کاهش سطح استروژن در بدن کمک کنند یا مانع از این شوند که بدن از استروژن موجود استفاده کند. امکان دارد سلول های سرطانی اندومتر که برای رشد بیشتر به استروژن وابسته هستند، در ازای مصرف این داروها از بین بروند.

شیمی درمانی برای کشتن سلول های سرطانی از مواد شیمیایی استفاده می کند. ممکن است برای بیمار یک داروی شیمی درمانی، دو و یا حتی چند دارو به شکل همزمان تجویز شود. داروهای شیمی درمانی هم به شکل قرص (خوراکی) و هم از طریق رگ (وریدی) موجود هستند. شیمی درمانی برای درمان سرطان پیشرفته یا مکرر آندومتر توصیه می شود که از رحم نیز خارج شده باشد. ابتدا این داروها وارد جریان خون شما می شوند، از طریق بدن به دیگر نقاط حرکت کرده و سلول های سرطانی را می کشند.
مراقبت تسکینی
مراقبت تسکینی، یک نوع مراقبت ویژه پزشکی است که بر تسکین درد و سایر علائم مربوط به یک بیماری جدی تمرکز دارد. متخصصان مراقبت تسکینی با بیمار، خانواده او و دیگر پزشکان همکاری می کنند تا یک پوشش حمایتی دیگر ارائه دهند که در واقع مکمل درمانی ست که در حال انجام است. مراقبت تسکینی می تواند همزمان با سایر درمان های دیگر مثل جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی انجام شود.
هنگامی که مراقبت تسکینی همراه با سایر درمان های مناسب استفاده شود، افراد مبتلا به سرطان ممکن است احساسی بهتر و عمری طولانی تر داشته باشند.
مراقبت تسکینی توسط یک تیم از پزشکان، پرستاران و سایر متخصصان آموزش دیده ارائه می شود. تیم مراقبت های تسکینی با هدف بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانواده های آنها انجام وظیفه می کنند. همانطور که ذکر شد، این نوع از مراقبت و درمان در کنار سایر درمان ها انجام می شود.
مقابله و حمایت
-پس از اینکه سرطان رحم تشخیص داده شد، ممکن است بیمار سؤالات بسیار و ترس و نگرانی داشته باشد. هر فرد راه مختص خود را برای کنار آمدن با سرطان رحم پیدا می کند. به مرور زمان، بیمار خواهد فهمید که چه چیز برای او مفید است. تا آن زمان، بهتر است بیمار سعی کند:
-برای تصمیم گیری در مورد راه های مراقبت از خود، به اندازه کافی درباره بیماری سرطان آندومتر مطلع شود. بیمار باید در مورد سرطان خود به اندازه کافی اطلاعات کسب کند تا در مورد نوع درمانش به راحتی تصمیم گیری کند و از پزشک درباره مرحله، گزینه های درمانی و عوارض جانبی مطلع شود. بیمــار همچنین می تواند علاوه بر صحبت کردن با پزشک خود، اطلاعات را در کتابخانه های محلی و یا در اینترنت جستجو کند. لازم به ذکر است که موسسه ملی سرطان و انجمن سرطان منبع خوب اطلاعات است.
-سیستم حمایتی قوی داشته باشید: روابط محکم و خوب با اطرافیان می تواند به بیمار کمک کند تا بیماری را درمان کند. همچنین می تواند در مورد احساس خود با دوستان نزدیک و اعضای خانواده صحبت کند. ارتباط با دیگر شکست دهندگـان سرطان از طریق گروه های حمایتی در جامعه و یا به شکل آنلاین نیز می تواند راهگشا باشد.
-تا جایی که می توانید فعالیت های روزانه خود را ادامه دهید. هنگامی که احساس می کنید می توانید، فعالیت های روزمره خود را انجام دهید.