ضخامت طبیعی آندومتر چقدر است؟

آندومتر پوشش لایه رحم است. این یکی از معدود اندام‌های بدن سات که هر ماه در طول سالهای باروری تغییر می‌کند. هر ماه به عنوان بخشی از چرخه قاعدگی بدن آندومتر را برای میزبانی از جنین آماده می‌کند. ضخامت اندومتر در طول این فرایند کاهش و افزایش پیدا می‌کند. دو هورمون، استروژن و پروژسترون این چرخه رشد اندومتر را اجرا می‌کنند و اگر بارداری صورت نگیرد طی چرخه قاعدگی می‌ریزد. در این مقاله ما به محدوده طبیعی ضخامت آندومتر، علل ایجاد تغییرات و اینکه چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود، می‌پردازیم.

ضخامت طبیعی رحم چقدر است؟
ضخامت طبیعی اندومتر در طول زندگی فرد از کودکی تا بلوغ جنسی و سالهای باروری و بعد از یائسگی تغییر می‌کند. در آزمایش‌های تصویربرداری از دختران جوان که هنوز قاعده نشده‌اند اندومتر وجود دارد اما از مراحل بعدی زندگی کوچکتر است. اندومتر در هنگام قاعدگی باریکترین حالت خود را نشان می‌دهد. هنگامی که معمولا بین ۲ تا ۴ میلی‌متر ضخامت داشته باشد. نیمه اول تقریبا از روز ۶ تا ۱۴ چرخه قاعدگی شروع می‌شود یا زمان پایان چرخه زمانی که خونریزی قطع شده و قبل از تخمک گذاری است. در این فاز اندومتر شروع به ضخیم شدن کرده و بین ۵ تا ۷ میلیمتر می‌شود. با پیشرفت چرخه و حرکت به سمت تخمک گذاری اندومتر ضخیم‌تر شده و تا حدود ۱۱ میلیمتر می‌رسد.
حدود 14 روز در چرخه قاعدگی فرد، هورمون‌ها باعث آزاد شدن تخمک می‎شوند. در طی این مرحله ضخامت اندومتر در بیشترین حد خود و حدود 16 میلیمتر است.

ضخامت اندومتر در بارداری
ضخامت اندومتر در بارداری اهمیت دارد. متخصصان بهداشت و درمان بهترین فرصت برای یک بارداری سالم و کامل را به اندومتری که نه خیلی نازک و نه خیلی ضخیم است، پیوند می‌دهند. این به جنین اجازه می‌دهد تا با موفقیت لانه گزینی کرده و تغذیه مورد نیاز خود را دریافت کند. اندومتر با پیشرفت بارداری ضخیم‌تر می‌شود.

ضخامت اندومتر در یائسگی
در افراد بعد از یائسگی سالم، آندومتر به طور معمول حدود ۵ میلی متر یا کمتر اندازه گیری می‌شود.

نحوه اندازه گیری ضخامت رحم
سونوگرافی یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای اندازه‌گیری ضخامت آندومتر است. این روشی است که ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی ابتدا از آن استفاده می‌کنند به خصوص اگر فردی خونریزی غیرطبیعی واژن را گزارش کرده باشد. در شرایطی که به دلیل موقعیت رحم فرد یا سایر شرایط بهداشتی امکان سونوگرافی وجود نداشته باشد، پزشکان از ام آر آی استفاده می‌کنند.

علل ضخامت یا نازکی رحم
ضخامت آندومتر در چرخه قاعدگی فرد تغییر می‌کند اما سایر عوامل نیز می‌توانند باعث تغییراتی شوند. یکی از شایع‌ترین دلایل تغییر ضخامت آندومتر بارداری است. زنانی که بارداری خارج رحمی دارند یا کمتر از ۵ هفته از بارداریشان می‌گذرد، ممکن است علائمی از آندومتر ضخیم نشان دهند.
سرطان رحم یا تخمدان یکی از شدیدترین شرایطی است که می‌تواند منجر به افزایش ضخامت رحم شود. طبق گزارش انجمن سرطان آمریکا، سرطان آندمتر یکی از شایع‌‎ترین سرطان‌هایی است که بر سیستم تولید مثل فرد اثر می‌‌گذارد. سرطان آندومتر در زنان زیر 45 سال کمتر دیده میشود و میانگین سن ابتلا در آن 60 سالگی است. سایر عوامل موثر بر ضخامت زیاد آندومتر عبارتند از:
چاقی
هورمون درمانی
ناموکسیفن
فشار خون مزمن
پولیپ آندومتر
دیابت
بافت اسکار
هایپرپلازی آندمتر
هایپرپلازی آندومتر به ضخیم شدن زیاد آندومتر گفته می‌شود. این اغلب به سطوح بیش از حد استروژن یا ترکیبات شبه استروژن و همچنین پروژسترون ناکافی مربوط است. خود این بیماری سرطان نیست اما می‌تواند منجر به پیشرفت سرطان شود.
همچنین ممکن است آندومتر خیلی نازک باشد. محققان آندمتر نازک را 7 میلی‌متر یا کمتر تعریف می‌کنند. به طور معمول متخصصان گزارش می‌دهند که 5 درصد از افراد زیر 40 سال و 25 درصد از افراد بالای 40 سال آندمتر نازک دارند. علل احتمالی آندمتر نازک شامل التهاب و سایر درمان‌های پزشکی یا ماهیت خود رحم باشد.

علائم ضخیم شدن آندمتر
شایع‌ترین علائم ضخامت بیش از حد آندمتر شامل موارد زیر است
خونریزی بعد از یائسگی
خونریزی بسیار سنگین و طولانی مدت در دوارن قاعدگی
چرخه قاعدگی نامنظم که کمتر از 3 هفته یا بیشتر از 38 روز طول بکشد
لکه بینی بین دوره‌ها
اندازه رحم در دوران بارداری و قاعدگی

درمان ضخیم شدن آندومتر
درمان ضخامت بیش از حد آندومتر شامل پروژسترون، هورمون زنانه‌ای است که از تخمک گذاری و هیسترکتومی جلوگیری می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد زمانی که ضخامت آندومتر زیاد باشد پیشرفت بارداری با دشواری رو‌به‌روست.

درمان نازک شدن ضخامت رحم
درمان آندومتر نازک می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
استروژن
گنادوتروپین کوریونی انسانی که هورمونی است که جفت بعد از کاشت جنین در دیواره رحم ایجاد می‌کند.
داروها و مکمل‌هایی برای بهبود جریان خون