علت نابارور شدن، چه مواردیست؟

اگر شما نیز از جمله زوج‌هایی هستید که دوست دارید صدای خنده کودک تان در خانه بپیچد اما همچنان موفق به رسیدن به این آرزویتان نشده‌اید باید بدانید شما تنها نیستید. تقریبا ۱۰ الی ۱۵ درصد از زوج‌ها نابارور هستند. مشکل باروری می‌تواند به هر یک از طرفین بازگردد، یا در برخی مواقع این مشکل در هر دوی آن‌ها وجود دارد. اما نگران نباشید، روش‌های موثری برای درمان باروری ارائه شده است که با مشورت با پزشک متخصص می‌توانید آن‌ها را امتحان کرده و شانس تان را برای بارداری بالا ببرید. اما پیش از هر چیزی باید بدانید دلایل ناباروری چیست و چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید.

چه زمانی باید برای ناباروری به پزشک مراجعه کرد؟
خانم‌ها، در این شرایط بهتر است برای ناباروری به پزشک مراجعه کنند:
-اگر یکسال برای باردار شدن اقدام کردید و همچنان باردار نشدید.
-بالای ۴۰ سال هستید.
-دوران قاعدگی نامنظم دارید.
-پریود دردناک دارید.
-چند بارداری ناموفق داشته‌اید.
-تحت درمان سرطان بوده‌اید.
-دچار بیماری‌های التهابی لگنی هستید.
همچنین مردان نیز باید تحت شرایط زیر به پزشک مراجعه کنند:
-تعداد اسپرم‌ها کم است یا مشکلات دیگر در این رابطه دارید.
-سابقه بیماری های پروستات در فامیل نزدیک و یا شخص وجود داشته است.
-تحت درمان سرطان بوده‌اید.
-دچار بیماری واریکوسل هستید.
-افراد دیگری در خانواده شما دچار مشکلات ناباروری بوده‌اند.

دلایل ناباروری چیست؟
یک سوم دلایل ناباروری مربوط به بانوان و یک سوم آن مربوط به مردهاست. در حقیقت زنان و مردان شرایط یکسانی در ناباروری دارند. اما در باقی مواقع هر دو دچار ناباروری بوده‌اند بنابراین هر دو باید نسبت به درمان‌های لازم اقدام کنند. برخی از دلایل ناباروری در زنان و مردان به شرح زیر است:
دلایل ناباروری زنان
تخمک گذاری نامنظم: این مساله ممکن است دلایل هورمونی داشته باشد یا مربوط به بیماری خاصی باشد. بنابراین اگر پریود نامنظمی دارید بهتر است به پزشک مراجعه تا با حل این مشکل بتوانید تا حد زیادی تخمک گذاری منظم‌تری داشته باشید.
اختلالات رحم یا گردنه رحم: این مشکل می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله وجود تومور در دیواره رحم یا پولیپ رحم رخ دهد. اغلب مواقع، فیبروئیدها روی تخمک‌های بارور شده تداخل ایجاد می‌کنند و ممکن است موجب ناباروری شوند. پزشک چنین شرایطی را تشخیص داده و نسبت به درمان آن شما را راهنمایی خواهد کرد.
آسیب یا انسداد لوله فالوپی: این مشکل اغلب به دلیل التهاب لوله فالوپی رخ می‌دهد. این می‌تواند ناشی از بیماری التهابی لگن باشد که معمولا توسط عفونت منقله جنسی یا چسبندگی ایجاد می‌شود.
آندومتریوز: شرایطی که در آن بافت آندومتری خارج از رحم رشد می‌کند و ممکن است روی عملکرد تخمدان، رحم و لوله‌های فالوپ تاثیر بگذارد.
نارسایی اولیه تخمدان: این مشکل در سنین بالا، زمانی که تخمدان‌ها دیگر کار نمی‌کنند و فرد دیگر پریود نمی‌شود رخ می‌دهد. هرچند دلیل اصلی آن اغلب ناشناخته است، اما برخی عوامل مرتبط با یائسگی اولیه، از جمله بیماری‌های سیستم ایمنی بدن، ممکن است روی این مشکل تاثیرگذار باشند.
چسبندگی لگن: این موضوع معمولا به علت عفونت لگن یا بافت‌های زخمی که پس از جراحی آپاندیس یا جراحی شکم ایجاد می‌شوند رخ می‌دهد.
دلایل ناباروری مردان
تولید غیرعادی اسپرم : این مساله معمولا به دلیل بیماری‌های ژنتیکی و مشکلات سلامتی مثل دیابت یا وجود عفونت‌های مختلف در بدن فرد رخ می‌دهد. وجود رگ‌های بزرگ در بیضه‌ها (واریکوسل) نیز می‌تواند روی کیفیت اسپرم و عمر آن تاثیرگذار باشد.
قرار گرفتن در معرض شرایط زیست محیطی خاص : افرادی که در معرض مواد شیمیایی، آفت کش‌های سمی یا تشعشعات مختلف قرار می‌گیرند، ممکن است دچار مشکلات ناباروری شوند. مصرف داروهای خاص در برخی مواقع روی این مساله تاثیرگذار است. قرار گرفتن در معرض حرارت زیاد در مردان می‌تواند روی تولید اسپرم‌ها و کیفیت آن‌ها تاثیرمنفی بگذارد.
آسیب‌هایی که در اثر سرطان و درمان آن بوجود آمده است: شیمی درمانی و انواع درمان‌های تشعشعاتی از جمله روش‌های مختلف درمان سرطان هستند که تاثیر بسیار زیادی بر بدن فرد می‌گذارند. خواه ناخواه این مواد بر تولید ناقص اسپرم در بدن مرد تاثیرگذار خواهد بود و ممکن است منجر به ناباروری فرد شود.

چه عواملی روی ناباروری تاثیرگذار است؟
فاکتورهایی که بر ناباروری تاثیرگذارند برای زنان و مردان یکسان است که شامل موارد زیر می‌شود:
سن : باروری زنان با بالا رفتن سن کاهش می‌یابد، بخصوص زمانی که اواسط ۳۰ سالگی هستند. همچنین پس از ۳۷ سالگی، باروری به پایین‌ترین حالت خود می‌رسد. همچنین بیماری‎های مختلفی که زنان در طول این سال‌ها بخصوص در سنین بالاتر مبتلا می‌شوند، موجب می‌شود تعداد و کیفیت تخمک‌ها کم و آماده باروری نباشند. مردان نیز پس از ۴۰ سالگی باروری کمتری دارند که آن هم می‌تواند به دلایل مصرف داروهای مختلف و ضعیف شدن اسپرم‌ها در این سنین باشد.
مصرف دخانیات: سیگار کشیدن هر یک از زوجین می‌تواند بر باروری آن‌ها تاثیر بگذارد. همچنین، سیگار کشیدن در روند درمان ناباروری نیز اختلال ایجاد می‌کند. بارداری ناموفق در زنانی که سیگار می‌کشند بیشتر است. همچنین سیگار کشیدن باعث افزایش خطر اختلال نعوظ و کم شدن تعداد اسپرم‌ها در مردان می‌شود.
مصرف الکل: مصرف الکل بر ناباروری تاثیر گذاشته و خطرات زایمان را نیز افزایش می‌دهد. الکل همچنین تعداد اسپرم‌ها و تحرک آن‌ها را در مردان کاهش می‌دهد که این مساله می‌تواند منجر به ناباروری فرد شود.
اضافه وزن: داشتن یک سبک زندگی غیرفعال و راکد که خود منجر به اضافه وزن می‌شود در بسیاری از زنان خطر ناباروری را افزایش می‌دهد. همچنین تعداد اسپرم‌های مردانی که اضافه وزن دارند، کمتر از مردان فعال و پرتحرک است. بنابراین مساله چاقی در ناباروری مردان نیز تاثیرگذار است.
کمبود وزن: ریسک ناباروری در زنانی که تغذیه مناسبی ندارند یا دائم رژیم‌های کم کالری و غذاهای محدود در سبک زندگی خود پیش گرفته‌اند، بیشتر است.
با توجه به نکاتی که درباره دلایل ناباروری گفته شد، اگر پس از یکسال اقدام کردن برای بارداری، نتیجه‌ای نگرفتید بهتر است تحت نظر پزشک این مراحل را بگذرانید تا اول از همه اگر مشکلی در باروری دارید تشخیص داده شده و نسبت به درمان آن اقدام کنید و در نهایت بارداری سالم و بی خطری برای خود و کودک طی کنید