تست شنوایی در نوزادان، دست بجنبید

امروزه این نکته که می‌‌بایست اختلال شنوایی در سریع‌ترین زمان ممکن تشخیص داده شود مورد توجه محققین قرار گرفته است. بالندگی مهارت‌های زبانی و گفتاری که خود شالوده و اساس توانایی ارتباطی در نوع انسان می‌باشد در گروه سلامت کامل سیستم شنوایی است. جدیدترین نظریات دانش نروساینس و زبان‌شناسی، بر وجود یک سیستم نهادی در انسان تأکید می‌ورزند که تنها با دریافت محرک‌های صوتی بیرونی به شکل‌گیری و تکامل زبان می‌انجامد و بدیهی است که اگر در ساز و کار دریافت این محرک‌های بیرونی کوچک‌ترین خللی ایجاد شود، نتیجه مستقیم آن در توانایی‌های زبانی و گفتاری کودک، دیده خواهد شد. بنابراین یکی از مهم‌ترین وظایف خانواده و البته نظام سلامت، این است که از سلامت کامل سیستم شنوایی نوزاد اطمینان حاصل کند.

برنامه جامع غربالگری شنوایی نوزادان

که امروزه در اکثر مراکز درمانی و بیمارستانی بخش دولتی و خصوصی توسط شنوایی شناسان انجام می‌گیرد، با هدف تشخیص زودرس اختلالات شنوایی نوزاد طراحی و اجرا گردیده است.

این برنامه به مدد فناوری‌های نوین در عرصه شنوایی در مرحله اول به غربالگری شنوایی نوزادان می‌پردازد. اگر در مرحله غربالگری، تردیدی نسبت به سلامت سیستم شنوایی نوزاد پدید آمد، به صورت خودکار، نوزاد وارد مرحله ارزیابی تشخیصی می‌گردد، خوشبختانه دانش پیشرو شنوایی‌شناسی، قادر است در آغازین ماه‌های زندگی سلامت سیستم شنوایی را از طریق آزمون‌های فیزیولوژیک و الکتروفیزیولوژیک مورد ارزیابی قرار دهد و با ضریب اطمینان بسیار بالایی در صورت وجود اختلال شنوایی، کیفیت و کمیت آن را مشخص سازد.

پاسخ‌های ریفلاکسی کودک

بدیهی است که والدین نوزاد، به ویژه مادر بزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها که خود کوله‌بار تجربه سالیان فرزندپروری را در اختیار دارند می‌توانند با مشاهدات روزمره خود از رفتار واکنشی او، سلامت یا عدم سلامت شنوایی نوزاد را مورد ارزیابی اولیه قرار دهند. نوزاد یک یا دو ماهه با شنوایی سالم نسبت به اصوات بلند ناگهانی، واکنش‌هایی دارد برگشت به طرف منبع صدا و جستجوی آن، آرام شدن، هیجان و ... از جمله این واکنش‌ها هستند.

یکی از بهترین مشاهدات، نگاه کردن به بدن کودک هنگام خواب و پس از ایجاد یک صدای بلند ناگهانی است، اگر کودک بدن خود را جمع می‌کند، پلک‌هایش را بر هم نهد و هرگونه واکنش دیگر که به ازای صدای بلند ناگهانی نشان بدهد می‌تواند نشانگر وجود شنوایی در او باشد. اهمیت این مشاهدات تنها در این امر است که اگر چنین پاسخ‌هایی ملاحظه نشدند، بلافاصله ‌باید ارزیابی کامل تشخیص شنوایی توسط شنوایی شناس پیگیری گردد.

در کلینیک شنوایی‌شناسی چه می‌گذرد؟
هنگامی که نوزاد خود را برای ارزیابی شنوایی به یک مرکز تخصصی شنوایی شناسی می‌آورید، اطمینان داشته باشید که مجموعه آزمون‌های لازم برای رسیدن به یک تشخیص و قضاوت صحیح علمی از وضعیت سیستم شنوایی فرزند شما، به عمل خواهد آمد.

آزمون‌های، شنوایی شناس:

از سلامت پرده تمپان و عملکرد طبیعی گوش میانی اطمینان حاصل خواهد کرد. به ارزیابی عملکرد گوش داخلی خواهد پرداخت و بررسی خواهد کرد که آیا سلول‌های حسی شنوایی (سلول مویی خارجی) که نقش بسیار مهمی در فرآیند شنیدن دارند، طبیعی هستند یا خیر؟ به تخمین و ارزیابی شنوایی نوزاد شما با آزمون مبادرت خواهد کرد و به شما خواهد گفت که آیا کودک شما در محدوده فرکانسی 1 تا 4 کیلوهرتز شنوایی طبیعی دارد یا خیر؟ میزان شنوایی او را در فرکانس‌های مختلف تعیین خواهد نمود. نوزاد شما را از طریق ارزیابی‌های رفتاری مورد بررسی قرار خواهد داد.

دلایل تأکید بر تشخیص زودرس اختلال شنوایی

برای توضیح اهمیت این مسئله، لازم است مفهوم «دوره بحرانی» در شکل‌گیری و تکامل زبان را اندکی توضیح دهیم. از بدو تولد و حتی شاید بتوان گفت از پیش از تولد و در دوران جنینی، با شنیدن اصوات پیرامونی، نوزاد به صورت نهادی قادر به یادگیری زبان می‌شود در این دوره که اصطلاحا از آن به عنوان دوره بحرانی یاد می‌شود و تا 5/3 سالگی کودک تداوم دارد، بیشترین میزان یادگیری خودبخودی زبان روی می‌دهد. البته این یادگیری در گرو سلامت سیستم شنوایی است.

در صورت رخداد هرگونه کاهش شنوایی در این دوره زمانی، شکل‌گیری و رشد زبان و به تبع آن گفتار، نیز دستخوش اختلال خواهد گردید. امروزه ثابت شده است که سیستم عصبی مرکزی شنوایی در انسان دارای قابلیت انعطاف‌پذیری بسیار زیادی است. یعنی اینکه ارائه تحریک، باعث توسعه و گسترش سیستم عصبی می‌گردد. بر این مبنا، لازم است که در کمترین زمان ممکن، وجود اختلال شنوایی به هر درجه و میزان تشخیص داده شود و برنامه توانبخشی آغاز گردد. مطالعات بالینی نشان داده است که هر چقدر زودتر مداخلات توانبخشی یعنی استفاده از سمعک و یا کاشت حلزون آغاز گردند، بهره بالینی بیشتری را ایجاد خواهند کرد.