بیماری شایع در نوزادان، نارسایی های احتمالی

برای تشخیص به موقع نارسایی های احتمالی نوزاد و درمان سریع آنها ، آزمایش هایی وجود دارد که بعد از تولد انجام می گیرند. علاوه بر این آزمایش ها ، برای جلوگیری از بیماری ها ، به نوزاد واکنس های هم تزریق می کنند. مهمترین این آزمایش ها و تزریقات عبارتند از :
آزمایش اپگار : این آزمایش توسط خانم دکتر ویرجینیا اپگار پیشنهاد شده و برای تشخیص بیماری ها اختلالات ارثی به کار می رود . آزمایش ، در پنج دقیقه اول پس از تولد انجام می گیرد و در صورت مشاهده نارسایی ، مسئولین بیمارستان را در انجام مراقبت های لازم و رفع آن یاری میکند.
اگر نوزاد در این آزمایش نمره کمی بگیرد ، به مراقبت های پزشکی نیاز دارد، ولی نمره بالا نیازی به کمک پزشکی ندارد. اگر در این ارزیابی ، برای هر یک از پارامترها و صفات رنگ پوست ، سرعت تنفس ، ضربان قلب ، تونوس عضلانی و رفلکسهای عمومی حداکثر ۲ نمره و جمعا ۱۰ نمره بگیرد ، از سلامت کامل برخوردار است. نمره پایین حدود ۴ یا ۵ نشان می دهد که بعضی از سیستم های فوق دارای نارسایی است و در دقیقه اول کار خود را به خوبی انجام نمی دهند.
نوزادانی از این آزمایش نمره 10 میگیرند که بدنشان صورتی رنگ و تنفس و ضربان قلبشان تند و سریع است ، آنها صدای گریه بلند و تونوس عضلانی خوبی دارند. معمولا نمره بیشتر نوزادان سالم و نرمال به نمره کامل یعنی 10 نمی رسد .
داشتن دست و پای کبود برای نوزاد در چند دقیقه اول امری عادی است ، زیرا سیستم گردش خون برای سازش با شرایط جدید به چند دقیقه وقت نیاز دارد. ولی به خاطر این کبودی ، نوزاد یک نمره از دست می دهد.همچنین بعضی از نوزادان پس از تولد آرام هستند و چون گریه نمی کنند ، نمره ای نمی گیرند.
از دست دادن این نمره برای نوزاد نباید یک مشکل به حساب آید ، زیرا حالت هشیاری آرام برای نوزاد از گریه بلند مطلوب تر است. به علت این نارسایی ها در آزمایش اپگار ، توصیه می کنند که نمره به دست آمده به والدین گزارش نشود.
نمره پایین ممکن است والدین را بی جهت نسبت به سلامت نوزاد خود نگران کند. در صورت اصرار والدین ، ضمن گزارش نمره ، باید معنی واقعی این نمره را نیز برای آنها توضیح داد. در هر حال اگر نوزاد دارای تنفس عادی ، رنگ لب و پوست صورتی باشد ، نباید نسبت به سلامتی او نگران بود.
پماد چشم - پماد اریترومایسین ، آنتی بیوتیکی است که پس از تولد برای از بین بردن آلودگی احتمالی و جلوگیری از عفونت ، در چشم نوزادان می مالند. این پماد برای نوزاد خطری ندارد ، ولی چون در ساعت اول بعد از تولد ، برای ایجاد پیوستگی بهتر است نوزاد با چشمان باز صورت مادر را ببیند ، میتوان از پرستار خواست تا مالیدن پماد را یک تا دو ساعت به تعویق اندازد.
آزمایش های خون - در چند روز اول پس از تولد ، برای تشخیص بعضی از اختلالات ژنتیکی و مادرزادی ، چند قطر از خون نوزاد را می گیرند . یکی از این اختلالات ، فنیل کتونوری ، بیماری نادری است که تقریبا یک مورد در بین ۱۵۰۰۰ نوزاد وجود دارد. این بیماری اگر به موقع شناخته و درمان نشود ، به صدمات مغزی می انجامد ، ولی تشخیص و درمان کامل آن میتواند نوزاد را به حالت عادی برگرداند.
آزمایش دیگر ، تشخیص هیپوتیروئیدیسم است که یک مورد در بین 5000 تولد دیده شده است. علت این اختلال ، تنبلی غده تیروئید است و عدم تشخیص و درمان به موقع آن ممکن است به عقب افتادگی ذهنی منجر شود. درمان هر چه سریع تر باشد ، نتیجه بهتر خواهد بود.
گالاکتوزمی ، نارسایی مادر زادی دیگری است که یک نوزاد از هر ۶۰۰۰۰ نوزاد ، به آن مبتلا میشود. عامل این اختلال ، کمبود آنزیمی است که در سوخت و ساز گالاکتوز دخالت دارد و آن را به گلوکز تبدیل میکند. کمبود این آنزیم باعث انباشته شدن مواد مضری در خون نوزاد میشود که به بافت لطمه میزند.
این بیماری نیز مانند فنیل کتونوری ، با رژیم غذایی مخصوص قابل درمان است. درمان به موقع بیماریهای فوق ، برای والدین و نوزاد جنبه حیاتی دارد. سهل انگاری در انجام این آزمایش ها و تاخیر در تشخیص آنها ، بعضی از اندام های مهم بدن را به خطر می اندازد. در بعضی کشورها ، انجام این آزمایشها در دوره ی نوزادی طبق قانون اجباری است.
ویتامین K - پس از تولد معمولا یک آمپول ویتامین K به نوزاد تزریق میکنند. این ویتامین برای انعقاد خون لازم است و بسیاری از نوزادان دچار کمبود آن هستند. تزریق ویتامین K، خطر خونریزی را از بین می برد. تزریق این ویتامین را نیز میتوان مثل پماد اریترومایسین تا برقراری پیوستگی بین والدین و نوزاد به تعویق انداخت.
یرقان نوزاد - این بیماری رایج ، ناشی از یک اختلال فیزیولوژیکی است و باعث نگرانی والدین میشود . یرقان به دو شکل نرمال و غیر نرمال به وجود می آید. بسیاری از نوزادان در معرض ابتلا به یرقال نرمال یا یرقان فیزیولوژیک هستند ، که 3 تا 4 رز بعد از زایمان به آن دچار میشوند.
این یرقان ناشی از عدم رشد یا تکامل کبد است. تعداد گلبول های قرمز خون هنگام تولد بیش از حد لازم است که زیادی آن تجزیه و به رنگیزه زرد رنگ نشان می دهد. این یرقان پس از یک یا دو هفته به تدریج از بین میرود و به نوزاد لطمه ای نمی زند و طبق نظر بیشتر پزشکان عقب افتادگی ذهنی به وجود نمی آورد.
نوع دوم این بیماری ، یرقان غیر نرمال است که در اثر ناسازگاری گروه خونی مادر و نوزاد ، یا به وسیله عفونت به وجود می آید. در یک مورد از این بیماری ، غلظت بیلی روبین به اندازه ای می رسد که برای مغز خطرناک است.
عامل این یرقان معمولا ناسازگاری گروه خونی است. این یرقان هم به ندرت تولید اشکال می کند ، مگر در نوزاد نارس و بیمار که نسبت به آن آسیب پذیرتر است. معمولا پزشک ، والدین را از وجود یرقان با خبر می کند و نوع آن را مشخص میکند.
اگر نوزاد دارای زردی غیرعادی باشد ، برای معالجه آن نور درمانی یا فتوتراپی را تجویز میکنند. نوزاد را در زیر نور فلورسنت می خوابانند و این نور ، بیلی روبین موجود در پوست را تجزیه می کند و دفع آن را توسط کلیه آسان می سازد.
یرقان ممکن است در اثر سوء تغذیه یا از دست دادن آب بدن نوزاد وخیم شود. تجربه نشان می دهد که والدین نسبت به این بیماری فیزیولوژیک رایج حساس هستند و اظهار نظر غیرواقعی و نگران کننده اطرافیان ، آنها را ناراحت میکند. برای رفع نگرانی ، باید با پزشک مشورت کرد و نسبت به درمان آن کوشید.