کنترل تب در نوزادان، راه چاره

بالا رفتن غیرطبیعی دمای بدن از۳۷ ‌درجه سانتی‌گراد به بالاتر را تب گویند . نوزادی که دچار تب شده دارای علائمی مانند پیشانی و بدنی گرم و داغ و ظاهری بی‌حال و بدخلق خواهد بود.برای پی بردن به تب در نوزادان و شیرخواران بهتر است با تب سنج دمای بدن نوزاد را اندازه‌گیری کنید زیرا تب بالا در نوزادان و شیرخواران باعث بروز تشنج و ناهنجاری‌های مغزی می‌گردد.

برخی بروز تب در نوزادان و شیرخواران را طبیعی می‌پندارند اما واقعیت چیز دیگری است. ما در این مقاله به شما گوشزد می‌کنیم که هر نوع افزایش یا کاهش و نوسان دمای بدن نوزاد بایستی جدی گرفته‌شده و نباید از کنار آن به راحتی گذشت. و همه مهم‌تر هر نوع تب را در نوزاد خودسرانه درمان نکنید.در درمان تب نوزادان و شیرخواران حتماً با پزشک متخصص کودکان و نوزادان ملاقات داشته باشید.

اگر دمای بدن نوزاد با دماسنج دقیق و مناسب اندازه‌گیری شد و مشخص شد که تب دارد کل بدن نوزاد برای کشف منبع عفونت بررسی می‌گردد و پزشک کودکان برای تشخیص این موضوع از خون، ادرار ، ترشحات بند ناف و ... نوزاد نمونه‌گیری کرده و درخواست آزمایش‌های ویروسی و باکتریایی می‌کند. ممکن است پزشک بخواهد که نوزاد در بیمارستان بستری شود تا درجه حرارت بدن وی کنترل شده و تب شیرخوار پایین بیاید .

در برخی موارد ممکن است نوزاد دچار ذات‌الریه شده باشد که علاوه بر تب دچار علائم دیگری است مانند خرخر در زمان تنفس ، تنگی نفس ، انقباض عضلات گردن و خس‌خس سینه .

اندازه‌گیری تب در شیرخواران و نوزادان

به منظور اندازه‌گیری تب در بدن شیرخوار و نوزاد بهتر است که از یک دماسنج استاندارد و دقیق استفاده نمایید. سمت مخزن و فلزی تب سنج بایستی زیر بغل نوزاد قرار گیرد.از قرار دادن تب سنج شیشه‌ای در دهان نوزاد و شیرخوار جدا خودداری کنید .‌ همین طور می‌توانید از دماسنج‌های دیجیتالی یا مقعدی برای اندازه‌گیری دمای بدن نوزاد خود استفاده نمایید .از آنجا که برخی از دماسنج‌های غیر رکتوم دما را بیش از حد بالا نشان می‌دهند استفاده از آن‌ها می‌تواند به تنش‌های غیرضروری و اتلاف وقت اورژانس منجر شود.

کنترل تب در نوزادان و شیرخواران

استفاده از داروهای مناسب :

قبل از استفاده از داروهای تب بُر سعی کنید تب را با یک اسفنج حمام پایین بیاورید. این درمان قدیمی از مد افتاده می‌تواند شگفت‌آور و موثر باشد. استفاده از آب ولرم (۲۹.۴۴ تا ۳۲.۲۲ درجه) برای پاک کردن پوست کودک به خصوص پیشانی و زیر بغل بسیار مؤثر است.

اگر کودک شما بسیار ناراحت به نظر می‌رسد از دارو برایِ کاهش تب استفاده کنید - البته این هشدارهای مهم را به یاد داشته باشید:

• اگر کودکتان کمتر از۶ ماه سن دارد پزشکان استامینوفن را بجای ایبوپروفن تجویز می‌کنند. از۶ ماه به بعد بیشتر کودکان می‌توانند استامینوفن یا ایبوپروفن را مصرف کنند و دیگر تفاوتی نمی‌کند.

• دوز دارو باید با توجه به وزن او باشد نه سن او.

• هرگز به کودکتان آسپرین ندهید زیرا پزشکان آن را به عنوان عامل همراه ابتلا به سندرم ری که یک بیماری نادر اما جدی و گاهی کشنده است می‌دانند.

• هرگز کودک خود را که با آرامش خوابیده است برای دادن داروی تب بُر بیدار نکنید! اگر او خواب است به او اجازه دهید بخوابد و خودتان هم استراحت کنید.

بروز تب واکسیناسیون در شیرخواران و نوزادان

شیرخواران و نوزادان معمولاً بعد از تزریق واکسن به تب خفیفی مبتلا می‌گردند . اگر چنانچه نوزاد پس از دریافت واکسن دچار تب گردید بایستی برای کنترل تب از روش‌هایی که پزشک یا بهیار پیشنهاد می‌دهد استفاده نمایید . اگر تب نوزاد و شیرخوار بیشتر از39 ‌درجه سانتی‌گراد شد یا باعث گردید نوزاد دچار بی‌قراری و گریه بیش از حد معمول شود بایستی سریعاً به پزشک مخصوص کودک خود مراجعه نمایید .و همین طور اگر چنانچه به وسیله پاشویه و دریافت مسکن‌های تجویزشده تب نوزاد کنترل نشد باید سریعاً به مراکز درمانی مربوطه مراجعه نمایید تا کودک تحت مراقبت قرار گیرد. اگر چنانچه نوزاد دچار تشنج شود بایستی در زمان دریافت واکسن‌های نوبت بعدی آن را به پزشک یا بهیار مربوطه اطلاع دهید.

تشنج به دلیل بروز تب در شیرخواران و نوزادان

برخی مواقع ممکن است که تب بالای ۳۹ درجه و عدم توانایی کنترل آن در شیرخواران و نوزادان منجر به بروز تشنج گردد تشنج ممکن است در سنین بین ۶ ‌ماهگی تا ۵ ‌سالگی کودکان اتفاق بیفتد .علائم تشنج ناشی از تب در شیرخواران به شرح زیر است :

شیرخوار یا کودک هوشیاری خود را از دست می‌دهد.

شیرخوار ممکن است دچار لرزش و یا جهش اندام‌ها گردد.

برای کودک و شیرخوار ممکن است وقفه تنفسی یا اشکال در تنفس پیش بیاید .

ممکن است دچار کبودی پوست و لب‌ها شود .

کودک در این زمان کنترل اندام‌ها و ادرار و مدفوعش را از دست می‌دهد .

در تشنج ناشی از تب چشم‌های کودک یا شیرخواران به بالا می‌روند .

تشنج کودکان اگر به دلیل بروز تب در شیرخوار باشد بیشتر از۵ ‌دقیقه طول نمی‌کشد. این تشنج‌ها اگرچه ترسناک به نظر می‌رسند اما اغلب خطرناک نیستند. نزدیک به یک سوم از کودکانی که به تشنج ناشی از تب مبتلا می‌شوند در عرض ۶ ‌ماه مجدداً دچار تشنج می‌شوند. بیشتر این کودکان دیگر پس از۵ ‌سالگی تشنج نخواهند داشت.

ندرتاً تشنج کودکان که به دلیل بروز تب رخ می‌دهد نشانه‌ای از بیماری صرع در آینده می‌باشد.

شما می‌توانید با کنترل دمای کودک از بروز تشنج در او جلوگیری کنید .

اقدامات لازم در زمان تشنج ناشی از تب برای کودکان و شیرخواران :

-لباس‌های اضافی شیرخوار را از تنش در آورید .

-با یک لیف یا اسفنج و آب ولرم بدن کودک را شستشوی دهید.

-اطراف نوزاد را ایمن کنید تا مانع از صدمه به سر کودک گردد.

- با پزشک کودک تماس بگیرید یا کودک را به مراکز درمانی برسانید.

-اگر تشنج شیرخوار بیش از5 دقیقه طول کشید حتماً آمبولانس خبر کنید.

-سعی کنید دمای بدن نوزاد را به هنگام تب پایین بیاورید.

نکته:چنانچه تب به همراه تشنج و علائم زیر همراه بود حتماً با مراکز فوریتی تماس بگیرید .

-ممکن است کودک پس از تشنج برای مدتی بخواب فرو رود اما اگر خواب‌آلودگی بیش از حد بود با مراکز فوریتی تماس بگیرید.

-چنانچه نقاط پوستی مسطح به رنگ قرمز تیره و خون‌مردگی بر روی پوست که با فشار دادن محو نمی‌شوند.

- اگر تشنج بیش از5 ‌دقیقه طول کشیده باشد.

-امتناع شیرخوار از شیر خوردن به مدتی بیش از3 ‌ساعت (در شیرخواران زیر3 ‌ماه) یا بیش از6 ‌ساعت (در شیرخواران بالای3 ‌ماه).