عوارض شیرخشک برای نوزاد، آیا میدانید؟

شیرخوارانی که از شیرخشک استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلاء به آلرژی قرار دارند. به گزارش سرویس بهداشت و درمان خبرگزاری دانشجویان ایران، حساسیت به شیر گاو شایع‌ترین فرم آلرژی غذایی است که ۲ درصد شیرخواران زیر دو سال به آن مبتلا هستند. در تعداد قابل توجهی از بیماران مبتلا به آلرژی به شیر گاو، آلرژیهای دیگر هم وجود دارد؛ با توجه به این که پروتئین‌های موجود در شیر گاو در شیرخشک هم یافت می‌شود، بنابراین شیرخوارانی که از شیرخشک استفاده می‌کنند در معرض این بیماری قرار دارند.

شکل‌های بالینی متفاوتی در آلرژی به شیر گاو وجود دارد از جمله واکنش‌های شدید مثل آنافیلاکسی یا تنگی نفس و خس‌خس سینه، اگزمای اتوپیک، کولیک شیرخواری، انتروکولیت (التهاب روده) یبوست یا پروکتوکولیت است. واکنش‌های ایمونولوژیک که باعث تظاهرات بالینی می‌شوند، در برخی موارد با واسطه IGE و برخی بدون واسطه IgE است.

بنا بر اعلام انجمن آسم و آلرژی، گر چه بیشترین پروتئین‌های شیر گاو و کازئین (۸۰ درصد پروتئین شیرگاو) و WHEY ،(۲۰ درصد پروتئین شیرگاو) هستند، ولی آلرژن‌های مهم اجزای این پروتئین‌ها که واکنش‌های آلرژیک را ایجاد می‌کنند همچون Caseinـ B ، (بتاکازئین) و Lactoglobulinـ B ، (بتالاکتوگلوبولین) است. مطالعات نشان داده است در صورتی که یک بیمار IgE اختصاصی علیه آلرژن‌های مذکور داشته باشد، احتمال این که آلرژی شیر گاو به صورت دائم برای وی باقی بماند زیاد است. شروع علایم آلرژی پس از مصرف شیر گاو بستگی به نوع واکنش دارد، بطوری که آنافیلاکسی در مدت چند دقیقه، بی‌قراری، استفراغ و اسهال در طی چند ساعت و تشدید ضایعات پوستی، در درماتیت آتوپیک ۱ تا ۵ روز پس از مصرف شیر گاو رخ می‌دهد. علایمی همچون قرمزی دور دهان، کهیر، تورم صورت (ادم) نیز طی چند دقیقه پس از مصرف شیر گاو می‌تواند بروز کند.

اخیرا مشاهده شده است برخی علایم در اثر مصرف شیر گاو بطور تاخیری (۴ تا ۲۶ روز پس از مصرف شیر) ظاهر شده مانند یبوست، خس خس و شدت یافتن علایم اگزمای اتوپیک. گرچه مناسب‌ترین راه برای کاهش خطر آلرژی به شیرگاو (و سایر بیماریهای آلرژیک) تغذیه شیرخوار با شیر مادر است در موارد شدید آلرژی به شیرگاو لازم است. مادر شیرده نیز از مصرف غذاهای مشکوک که می‌تواند آلرژی‌زا باشد از جمله شیر گاو پرهیز کند، در غیر این صورت با وجودی که شیرخوار از شیر مادر تغذیه می‌کند ممکن است علائم آلرژی در وی دیده شود.

وجود برخی فاکتورها در شیر انسان منجر به پیشگیری از بروز آلرژیهای غذایی از جمله آلرژی به شیرگاو می‌شوند. بی‌قراری و گریه‌های مداوم در اوایل شیرخوارگی مساله شایعی در طب کودکان است، که علل متفاوتی برای آن ذکر شده ولی غالبا مشکل جسمی برای آن نمی‌توان یافت ارتباط این گریه‌ها با آلرژیهای غذایی و ازجمله شیرگاو مساله‌ای است که امروزه مورد توجه قرار گرفته و در برخی از موارد اثبات شده است. اگرچه مکانیزم برگشت محتویات معده به دنبال آن التهاب مری شناخته شده است ایجاد رفلاکس (بازگشت) در اثر آلرژی به شیرگاو و التهاب مری بدون حضور (بازگشت محتویات معده به مری) در اثر آلرژی مربوط به شیر گاو نظریه جدیدی است که توسط محققان بیان شده است.