نوزاد نارس و مراقبت های ویژه(۲)

سلامت : اکسیژن، شایع ترین دارویی است که در NICU مورد استفاده قرار می گیرد و مانند هر دارویی دارای آثار مفید و همزمان عوارض جانبی است. از این رو تجویز اکسیژن برای هر نوزاد بستری در NICU باید تحت مراقبت دقیق باشد تا عوارض سوء اکسیژن در نوزادان مانند بیماری مزمن ریوی و رتینوپاتی نارسی بروز نکند بنابراین در صورت عدم نیاز نوزاد به اکسیژن، اکسیژن به سرعت قطع می شود.

به والدین نوزادانی که وزن کمتر از ۱۵۰۰گرم دارند، توصیه می شود حتما بعد از ترخیص از بیمارستان برای انجام معاینه دقیق چشمی به مراکز معرفی شده مراجعه کنند تا احتمال نابینایی در نوزاد به حداقل برسد. معاینه چشمی در نوزادانی که وزن آنها بیشتر از ۱۵۰۰ گرم بوده ولی حال عمومی شان مساعد نیست باید در یک ماهگی انجام شود.


آیا نوزادان بستری در NICU می توانند از شیر مادرشان تغذیه کنند؟
به نکته مهمی اشاره کردید. بهترین شیر برای تغذیه نوزاد حتی نوزاد نارس شیرمادر است. از این رو در صورتی که نوزاد بتواند تغذیه داشته باشد و مشکل طبی و جراحی خاصی که شروع تغذیه را ناممکن کند، نداشته باشد از شیر مادر استفاده می شود. در مواردی که مادر به بعضی از بیماری ها مانند هپاتیت و اعتیاد مبتلا باشد یا از داروهایی که منع شیردهی دارند مصرف کند به جای شیرمادر از شیرخشک استفاده می شود.

تمهیداتی برای تغذیه شدن این نوزادان با شیرمادر اندیشیده شده است؟
آموزش های لازم برای شیوه شیردوشی و شیردهی، حمایت روانی و عاطفی از مادر و حضور مادر در کنار نوزاد از ارکان مهم موفقیت در شیردهی هستند. ضمن اینکه در بخش مراقبت ویژه نوزادان، تلاش می شود فضای کافی برای حضور مداوم مادر و دستگاه شیردوشی وجود داشته باشد، چنانچه به دلایلی در مرکزی این امکانات وجود نداشت، برای موفقیت شیردهی به مادران عزیز توصیه می کنیم که بعد از ترخیص از بیمارستان هر ۲ ساعت شیر خود را دوشیده و در طول شب حداقل ۲ بار شیردوشی را انجام دهند و شیر را در کیسه های مخصوص ذخیره و تا زمانی که نوزاد آنها توانایی تغذیه بیشتر را پیدا کند در یخچال و فریزر نگهداری کنند.

نیازی هست که مادر در بیمارستان حضور دایم داشته باشد و آیا امکانات لازم برای مادر تازه زایمان کرده وجود دارد؟
تمام بخش های مراقبت ویژه نوزادان باید فضا و امکانات کافی برای حضور دایم مادر در بیمارستان و در کنار نوزاد را داشته باشند. این مساله هم در ایجاد دلبستگی مادر و نوزاد نقش مهمی ایفا می کند و هم در موفقیت شیردهی بسیار مفید است.

آیا ما در ایران و در بخش های NICU مراقبت کانگورویی یا مراقبت از نوزاد نارس روی بدن مادر را داریم؟
بله! خوشبختانه در ایران مراکز بسیاری هستند که امکان مراقبت آغوشی را فراهم کرده اند و این خود یکی از بهترین شیوه های مراقبت از نوزاد نارس است. چنانچه شرایط برای مراقبت آغوشی مداوم در بخش امکان پذیر نباشد توصیه می کنیم که مادران در هر بار ویزیت نوزاد را در آغوش گرفته و نوازشش کرده و با لحن آمرانه با او صحبت کنند.

آیا نوزادانی که در این بخش هستند واکسن های بدو تولد را دریافت می کنند یا بهتر است بعد از ترخیص این کار انجام شود؟
واکسیناسیون نوزاد بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان طبق برنامه کشوری قابل اجراست ولی طی بستری در بخش، آن گروه از واکسن هایی که ویروس ضعیف شده دارند مانند واکسن فلج اطفال در زمان ترخیص نوزاد از بیمارستان تجویز می شود.

والدین بعد از ترخیص نوزادشان از NICU چه باید بکنند؟ آیا نوزادان ترخیص شده از بخش NICU پیگیری می شوند؟
تا زمانی که نوزاد در بیمارستان بستری است والدین و به خصوص مادر باید آموزش های لازم را برای مراقبت از شیرخوار خود در منزل به دست آورند و در این زمینه توانمند باشند. به والدین توصیه می کنیم که بعد از ترخیص حتما نوزاد خود را برای پایش رشد فیزیکی و بررسی نمو عصبی حرکتی طبق برنامه به درمانگاه نوزادان بیاورند تا بررسی وضعیت سلامت شنوایی و بینایی آنها به خصوص نوزادان نارس تحت نظارت متخصص نوزادان انجام شود. همچنین انجام واکسیناسیون و آزمایش های غربالگری بدو تولد نیز باید انجام شود.