علت دیر راه افتادن بچه، مشکلی وحود داره؟

دیر راه افتادن بچه ها جزو آن دسته مشکلاتی است که خیلی از والدین را نگران میکند. خیلی از بچه ها نخستین بار حدود ۸ تا ۱۲ ماهگی خودشان را بالا میکشند و تقریبا بدون کمک می ایستند. زمان کوتاهی بعد از اولین ایستادن کودک دیگر باید منتظر نخستین قدمهای او بود، اگرچه تا قبل از آن بچه ها معمولا میتوانند با کمک بعضی وسایل خانه یکی، دو قدم بردارند اما گاهی پیش میآید که این قدمها کمی تاخیر دارند.

روند تکامل کودک اگرچه تقریبا مشخص شده است اما این سرعت تکامل برای کودکان مختلف حتی در یک خانواده، ممکن است متفاوت باشد. زمانی میتوان نگران تاخیر در راه افتادن بچه ها بود که تا ۱۸ ماهگی هنوز نخستین قدمها را بر نداشته باشند. به طور طبیعی بچه ها در ۱۲ماهگی با کمک پدر ومادر میتوانند چند قدم بردارند. در ۱۵ ماهگی به طور مستقل راه میروند اگرچه ممکن است بعد از چند قدم زمین بخورند، در روند طبیعی تکامل، کودک در ۱۸ ماهگی باید قادر باشد که بدود، بایستد و چیزی را از روی زمین بردارد و با کمک نرده از پله ها بالا برود.

اگرچه بعضی از کودکان در رسیدن به این مراحل تاخیر دارند اما اغلب در نهایت با کمی تاخیر به این مرحله از تکامل می رسند و جای نگرانی نیست.

اما چه چیزهایی میتواند باعث این تاخیر شود؟
تاخیر در تکامل سیستم عصبی حرکتی، اختلال در یادگیری به دلیل تاخیر در بقیه موارد تکامل (مثلا کودک در تمام مراحل زندگی تاخیر داشته است، دیر توانسته گردن خود را نگه دارد، دیر نشسته و دیر شروع به چهاردست وپا رفتن کرده است)؛ در این کودکان که تاخیر در بقیه موارد تکاملی داشته اند، دیر راه افتادن دور از انتظار نیست اما درصورتی که این مشکل زمینه ژنتیک نداشته باشد و بیماری خاصی باعث آن نباشد، معمولا با کاردرمانی و کمی کمک میتوان به بهبود این روند کمک کرد.

گاهی بعضی مشکلات موجود در عضلات و استخوان بندی و همچنین قدرت عضلات باعث دیر راه افتادن میشود.

بیماریهای نادری مثل فلج اطفال یا سندرمهایی مثل دان یا دیستروفی عضلانی که در آن عضلات به طور مادرزادی تحلیل میروند، زمینه این تاخیر را به وجود میآورند.
فاکتورهای محیطی هم میتوانند در این تاخیر سهیم باشند. بچه هایی که از نظر عاطفی مشکل داشته باشند و اصلا به آنها در بلندشدن و راه رفتن کمک نشده باشد. مادران افسرده ا ی که کودک را فقط مانند عروسک در آغوش میگیرند یا فقط به غذا دادن او فکر میکنند میتوانند زمینه این دیر راه افتادن باشند.

کودکانی که به علتهای خاص مدام بستری باشند و اجازه فعالیت به آنها داده نشده باشد یا بیماری راشیتیسم به دلیل کمبود ویتامین D که در اثر سوء تغذیه یا در تماس نبودن با نور خورشید به وجود میآید، همه میتوانند باعث تاخیر در راه افتادن کودک باشند. اما 2 نکته ا ی که نباید از نظر پزشک و خانواده کودک دور بماند، توجه به مشکلات مفصل لگن و همچنین چاقی کودک است. اگرچه همه نوزادان در بدو تولد از نظر اختلالات مفصل لگن معاینه میشوند اما ممکن است این اختلالات مادرزادی بعدا شکل بگیرد و همین باعث تاخیر در راه افتادن کودک یا بد راه رفتن او شود همچنین باید توجه داشت، قدرت عضلات کودک نسبت به سنش در حدی نیست که بتواند اضافه وزن او را تحمل کند و زمین خوردنهای مکرر باعث بی توجه شدن او به راه رفتن میشود. در بررسی کودک باید به بیمار یهای مادرزادی بیمار یهای خانوادگی ژنتیک و حتی وزن و رشد زمان زایمان هم توجه کرد. نارس بودن هنگام تولد یا زردی مادرزادی ممکن است در دیر راه افتادن کودک نقش داشته باشد.

آیا پاهای کمانی کودک می تواند باعث دیر راه افتادن او باشد؟
خیر،به رغم نگرانی بعضی از والدین پاهای کمانی تا ۲ سالگی اصلا غیرطبیعی نیست.این مشکل تا ۲ سالگی یا کمی بعدا ز آن به تدریج خوب میشود اما کودک با همان پاها هم میتواند راه برود و اصلا چپ و راست شدن کودکان زمان راه رفتن و مدل راه رفتن بامزه آنها به دلیل همین پاهای کمانی است. اما اگر بعد از ۲ سالگی هنوز این پاهای کمانی وجود داشته باشند، ممکن است باعث اختلالاتی در شکل گیری فرم مفصل زانو شود و در آینده برای کودک مشکل ایجاد کند، به همین دلیل باید به پزشک مراجعه کرد تا هم میزان این کمانی بودن را بررسی کند و هم برای درمان آن تصمیم بگیرد. راشیتیسم یکی از دلایلی است که میتواند این پاهای کمانی را به وجود بیاورد یا مانع صاف شدن آنها شود اما خوشبختانه این بیماری به راحتی قابل درمان است.

راه رفتن روی پنجه پا، پنجه های به سمت داخل، کف پای صاف کودکان هیچکدام مشکلات دائمی نیستند و نباید موجب نگرانی والدین شوند.

اغلب این مسائل نه موجب تاخیر در راه افتادن میشوند و نه نیاز به درمان خاصی دارند و خود به تدریج اصلاح میشوند اما درصورتی که این شرایط موجب نگرانی شما شده است، میتوانید با مراجعه به پزشک آنها را بررسی کنید.

در نهایت باید گفت،اگر کودک به غیر از راه افتادن بقیه موارد تکامل را به خوبی نشان داده یا زمینه مشکلات ژنتیکنی دارد،از نظر اختلالات مفاصل لگن،اندامها و مشکلات عضلات بررسی شده است و همچنین اختلالاتی مانند عقب ماندگی ذهنی ندارد؛ چندان نگران دیر راه افتادن او نباشید. دیر یا زود این مشکل خود به خود برطرف میشود.