ازدواج کودکان در ایران، بی عقلی والدین
غمگین‌ترین نوع از نادیده گرفتن کودکی بچه‌ها ازدواج زودهنگام و خارج از سن عرفی و شرعی دختران است.
احتمالا برای شما هم که این گزارش را می‌خوانید شیرین‌ترین روزهای زندگی‌تان، همان روزهای بی‌خیال و سرخوش کودکی است؛ روزهایی که دغدغه‌های زندگی تنها انتخاب رنگ لباس و کفش بود و دنیا برایمان به اندازه همان خانه و محله و کوچه‌ای بود که عصرهای تابستان با دوستان و بچه‌محل‌ها ساعت‌ها صرف بازی می‌شد.
اگر شما هم کودکی شیرین و به یاد ماندنی داشته‌اید و این اتفاق برای کودکان شما هم می‌افتد از خوش‌شانس‌های روزگار به حساب می‌آیید چراکه خیلی از افراد از این موهبت بی‌بهره بوده‌اند و هنوز هم این چرخه معیوب ادامه دارد و چه بسا افرادی که در این چرخه به دنیا آمدند و رشد کردند هر روز بیشتر می‌شوند. کافی است کمی به دور و اطراف خود نگاه کنید، سر چهارراه‌ها، در برخی کارگاه‌ها، در شهرها و روستاهایی که فقر بیداد می‌کند و کودکان راه دیگری جز کار کردن ندارند. همه این افراد شامل کودکانی می‌شوند که به اندازه ما از روزهای شیرین کودکی لذت نمی‌برند و تا همیشه غمی گوشه دلشان جا خوش می‌کند.
غمگین‌ترین نوع از نادیده گرفتن کودکی بچه‌ها ازدواج زودهنگام و خارج از سن عرفی و شرعی دختران است. دخترانی که یک‌راست وارد دنیای بزرگسالی می‌شوند و شانه‌های نحیف‌شان زیر بار همسر و مادر بودن خم می‌شود. مادرانی که روزگار میانسالی و پیری بی‌شک چیزی در وجودشان کم خواهند داشت. آمار ازدواج کودکانی که پیش از رسیدن به بلوغ فکری و ذهنی ازدواج می‌کنند از گستردگی این پدیده در ایران حکایت دارد. سن ازدواج در ایران بر مبنای «بلوغ جنسی» تعیین شده در حالی که به گفته کارشناسان، بلوغ جنسی تنها بخشی از ابعاد بلوغ کامل انسان است. رشد، آگاهی، آموزش و آزادی در انتخاب اساسی‌ترین و انسانی‌ترین شروط برای تشکیل خانواده است.
خبرهای بد از ازدواج در سن پایین
روزهای اول همین هفته به نقل از مدیرکل ثبت احوال خراسان شمالی خبری منتشر شد مبنی بر ازدواج سه دختر زیر 10 سال که این آمار تنها مربوط به هشت ماه گذشته سال 96 می‌شود. علی زاهدی‌نیا اظهارکرد: طی هشت ماهه امسال شش هزار و 418 واقعه ازدواج در خراسان شمالی ثبت شده که از این تعداد در میان خانم‌ها 797 مورد در گروه سنی 10 تا 14 ساله بود.
وی ادامه داد: طی مدت زمان مذکور در گروه سنی 15 تا 19 ساله نیز دو هزار و 252 واقعه ازدواج، 20 تا 24 ساله هزار و 651 مورد و 25 تا 29 ساله 901 مورد ثبت شده است.
زاهدی‌نیا تعداد ازدواج‌های ثبت‌شده در میان دختران 11 ساله را 15 مورد، 12 ساله 40 مورد، 13 ساله 334 مورد و 14 ساله را 401 مورد عنوان و اظهارکرد: در هشت ماهه امسال 39 خانم بالای 50 سال نیز ازدواج کردند. این خبر در حالی منتشر شد که کوروش بهادری، مدیرکل ورزش و جوانان استان پیشتر اعلام کرده بود طبق آمار اداره کل ثبت احوال استان سال گذشته شش ازدواج زیر 10 سال و یک هزار و 102 ازدواج بین 10 تا 14سال ثبت شده است. طبق گفته‌های بهادری به دلیل اینکه خراسان شمالی دارای قومیت‌های کرمانج، ترک، تات، ترکمن و اقلیت بلوچ است در برخی از این قومیت ازدواج دختران در سنین پایین انجام می‌شود.
ثبت احوال آمار دقیق ارائه نمی‌دهد
یکی از فعالان حقوق کودک با انتقاد از سن پایین ازدواج کودکان به «جهان‌صنعت» می‌گوید: ثبت احوال به صورت سالانه یکسری آمار از ازدواج و طلاق کودکان در اختیار ما قرار می‌دهد، اما با توجه به دیده‌های ما این اطلاعات خیلی درست و قابل اعتنا نیستند. در بخش‌هایی از خراسان، قشم، سیستان و بلوچستان یا روستاهای همدان ازدواج دختران در سنین پایین مساله‌ای قابل توجه است. این موضوع برای این مناطق تبدیل به عرف شده و برخلاف سنی که قانونگذار برای دختران ۱۳ سال و برای پسران ۱۵ سال تعیین کرده، با کاهش این سن مواجه هستیم و بعد از ازدواج شاهد جدایی این افراد پیش از رسیدن به ۱۸ سال هستیم. طاهره پژوهش با اشاره به لایحه بالا بردن سن ازدواج می‌گوید: در ابتدای امر باید بگویم که با این لایحه مخالفت شده است. در کنوانسیون بین‌المللی حقوق کودکان،که ایران نیز عضو این معاهده است و در بسیاری موارد به مفاد آن عمل نمی‌کند، ۱۸ سالگی به عنوان سن پایان کودکی شناخته شده و بهتر است ازدواج بعد از این سن صورت گیرد و تصویب شدن لایحه یکی از چالش‌های اصلی ما در صحن علنی مجلس است که حلال بزرگ مشکلات برای ازدواج در سن پایین کودکان محسوب می‌شود.
صداوسیما در خصوص ازدواج کودکان سکوت کرده
پژوهش با انتقاد از سکوت رسانه‌ها و صداوسیما اضافه می‌کند: ازدواج کودکان هیچ وقت به صورت رسانه‌ای مطرح نشده و کسی روی این موضوع کار نکرده است در صورتی که ریشه این موضوعات بیشتر فرهنگی است و با کمی وقت گذاشتن این معضل می‌تواند کمرنگ‌تر شود. این اطلاع‌رسانی باید زنجیر‌وار باشد، یعنی روزنامه‌ها از یک سو، صداوسیما با ساخت سریال از سوی دیگر روی این موضوع کار کنند و فرهنگ ازدواج در سن مناسب را ترویج دهند. وی در ادامه به علاقه دختران شهرستان‌ها برای ازدواج در سنین کم می‌گوید: در قشم خودم شاهد این بودم که دختران با سن 14 یا 15 سال خودشان را به اصطلاح ترشیده می‌دانستند، این نشان‌دهنده فرهنگ اشتباهی است که در این مناطق حاکم شده و دختران، خودشان به این نوع ازدواج‌ها تن می‌دهند، اما از عوارض و مشکلاتی که ازدواج در سن پایین برایشان ایجاد می‌کند، اطلاعی ندارند.
دولت آمار دقیق ازدواج و طلاق کودکان را ارائه دهد
پژوهش در آخر به این موضوع اشاره می‌کند که دولت باید آمار دقیقی از ازدواج و طلاق کودکان ارائه دهد تا بتوانیم این موضوع را درست و دقیق بررسی کنیم و به آسیب‌هایی که این نوع ازدواج‌ها به جسم و روح کودکان می‌زند از جمله افسردگی‌های شدید و روابط زناشویی سخت و خشن توجه اساسی داشته باشیم. با این وجود برای رسیدن به شرایط مطلوب راه سخت و طولانی در پیش داریم.
لازم به ذکر است بسیاری از کودکان به دلیل دعوا و درگیری بین قبیله‌ها در برخی مناطق معامله می‌شوند که این اسف‌بارترین نمونه از نقض حقوق این کودکان است.
نظر پزشکان در رابطه با ازدواج در سن پایین
یکی از شایع‌ترین مسایلی که این کودکان به واسطه ازدواج زودهنگام با آن دست و پنجه نرم می‌کنند موضوع بارداری است. دکتر لاله صادقی، متخصص زنان و زایمان در این مورد به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «سن بارداری زیر ١٩ سال به عنوان حاملگی پرخطر دسته‌بندی می‌شود. برای حاملگی سنین ١۵ تا ١٩ سال اصطلاح بارداری نوجوانی به کار می‌رود. نکته مهم این است که نوجوانان باردار در مقایسه با زنان بالای ٢٠ سال در معرض خطر بالاتر کم خونی، زایمان زودرس، پره اکلامپسی (مسمومیت حاملگی) قرار دارند. مادران باردار در بازه سنی ١۵ تا ١٩ سال به‌طور جدی در معرض خطر مرگ نیز قرار دارند. در این سنین احتمال سقط جنین هم به‌طور قابل توجهی بالا می‌رود.»
دکتر مصطفی وفایی اقدم، متخصص رادیولوژی هم در این رابطه اضافه می‌کند:«یکی از خطرات جدی برای جنین‌های مادران زیر ١٩ سال وزن پایین و رشد ناکافی جنین در داخل رحم(IUGR) است. این جنین‌ها معمولا با وزن پایین به دنیا می‌آیند و یا به علت زایمان زودرس ثانویه به سن مادر فرصت کافی برای رشد ندارند. زایمان زودرس، وزن کم و عدم رشد کافی در داخل رحم، جنین را در معرض خطراتی چون عفونت، کاهش سطح اکسیژن خون جنین و حتی زایمان جنین مرده قرار می‌دهد. جنین‌هایی از این دست که زنده به دنیا می‌آیند بیشتر اوقات نیاز به بستری‌های طولانی‌مدت در بخش ویژه نوزادان دارند.»
دکتر المیرا لایق، روانپزشک هم با اشاره به این موضوع به ما بیان می‌کند: ازدواج به عنوان یکی از مهم‌ترین رخدادهای زندگی نیازمند بلوغ جسمی، جنسی، روانی و عاطفی است. قطعا سن در رسیدن به این توانمندی‌ها نقش مهمی ایفا خواهد کرد. مهم‌ترین اثر روانی ازدواج کودکان از دست دادن لذت‌ها و تجارب کودکی و نوجوانی خواهد بود. از آنجا که مبنای اکثریت این ازدواج‌ها جبر و اراده سرپرست خانواده است، منجر به محرومیت تحصیلی و القای حس حقارت در کودک شده که نهایتا تاثیر آن در ساختار ضعیف اعتماد به نفس کودکان خود را نشان خواهد داد. او ادامه می‌دهد: شروع رابطه جنسی در سنی که فرد درک درستی از آن ندارد می‌تواند منجر به اختلالات روانپزشکی از اختلال استرس پس از سانحه تا افسردگی و اضطراب و... شود. همچنین لازم به ذکر است شروع بارداری در سن پایین جدا از عوارض جسمانی به فاجعه‌ای ختم خواهد شد که در آن شاهد مادرانی ناتوان و بی‌کفایت خواهیم بود. اینها در شرایطی است که رسیدن به یک نسل توانمند، مستلزم حضور مادرانی است که اقتدار و آگاهی مادرانه دارند.
منبع:
سلامانه
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼