کودکان سه ساله، تیزبینیشان را دست کم نگیرید

تیزبینی و هوشیاری یک امتیاز مثبت و مفید برای کودکان و راهی برای کسب اطلاعات درباره دنیای اطرافشان است.

کودکان خردسال به سرعت به تفاوت های ظاهری افراد توجه می کنند. تیزبینی و هوشیاری یک امتیاز مثبت و مفید برای کودکان و راهی برای کسب اطلاعات درباره دنیای اطرافشان است.

کودکان به محض به دست آوردن این اطلاعات برای ایجاد روابط منطقی بین آنها به بزرگسالان مورد اعتمادشان روی می آورند. این مرحله یک مرحله بحرانی است. عقاید و نظراتی که در خردسالی جمع آوری شده اند برای تمام طول زندگی همراه او پابرجا باقی می مانند.

درک تفاوت ها

توانایی اندیشیدن کودک بر شیوه ی درک او از تفاوت ها موثر است. کودک سه ساله در مرحله ی پیش کاربردیِ رشدِ شناختی قرار دارد.برای کودکی که در مرحله پیش کاربردی قرار دارد تفاوت های فیزیکی بارز و برجسته . او افراد را بر اساس یک صفت ویژه ی ظاهری به گروه هایی تقسیم می کند.

مثلا تمام افرادی که دارای موی کوتاه هستند یا تمام افرادی که شلوار پوشیده اند. کودک در این سن قادر به درک این مطلب نیست که دسته بندی افراد بر اساس مشخصات ظاهری و صوری معنا و مفهوم دقیق و واقعی ندارد.

زمینه های دسته بندی در کودک سه ساله تقریبا انعطاف ناپذیر و منحصر به فرد هستند. او فاقد انعطاف دهنی اندیشیدن همزمان درباره ی بیش از یک زمینه است. افراد یا زن هستند یا مرد. موهای آنها یا کوتاه است یا بلند.

کودک نمیتواند متفاوت بودن افراد در یک زمینه و یکسان بودن آنان در زمینه دیگر را مشاهده کند. ساختار ذهنی او قادر به درک این مطلب که هم زنان و هم مردان میتوانند موی کوتاه داشته باشند نیست.

در سه سالگی کودکان به تفاوت های جنسیتی ، نژادی ، رنگ پوست و سایر توانایی های فیزیکی توجه می کنند. آنها مرد و زن ، رنگ پوست تیره و روشن در انسان ها را از هم تشخیص می دهند و به استفاده افراد از عینک و سمعک توجه می کنند.

مرحله بعدی مرحله تمایز تفاوت های درونی و ذاتی و تفاوت های ظاهری و صوری است. آنها درک این نکته را شروع می کنند که جنسیت افراد بر اساس مو ، لباس یا شغل آنان تعیین نمی شود. مثلا تغییر در کوتاه یا بلند بودن مو بدون تغییر در جنسیت افراد ایجاد می شود.آنها همچنین می آموزند مشخصات ظاهری دائمی کدامند و مشخصات متغیر کدام. مثلا کسی که پوستی تیره دارد با حمام رفتن و شستن پوست خود نمیتواند رنگ آن را تغییر دهد.

کودک علاوه بر اطلاعات ، رفتارهای اطرافیان را نیز دریافت می کند. والدین تاثیر به سزایی در این روند دارند. زیرا کودک دارای حساسیت زیادی نسبت به دیدگاههای والدین خود است. چنانچه یکی از والدین مطالب ناخوشایندی درباره گروهی از اشخاص بگوید کودک بدون هیچ تغییری این جملات را بازگو میکند.

کودک همچنین از تجربیات می آموزد. بازی با کودکانی که از جنبه های خانوادگی زمینه های متفاوتی دارند تاثیر زیادی بر مقابله با نگرش کلیشه ای می گذارد.

کتاب ، اسباب بازی ، برنامه های تلویزیونی و ویدیویی بسیار مهم هستند. اینها میتوانند تصورات منفی را تقویت کنند یا نقش های محکم و مثبتی را نمونه سازی نمایند. والدین میتوانند از قدرت رسانه ها برای ایجاد غرور و افتخار و تنوع و گوناگونی در دنیای کودک استفاده کنند.

مقابله با تعصب ها

تعصب و یکسونگری به تمام کودکان صدمه می زند و آنان را آزار می دهد زیرا ابراز و بروز استعداد را در آنان محدود می سازد و در نتیجه دنیا را به محلی بیش از بیش حقیر و بی ارزش تبدیل می کند. تلقین این مطلب به کودک که به علت دختر بودن نمیتواند دانشمند شود ، صحیح و درست نیست. کودک معلول نیز در صورتی که از فرصت و امکانات کافی برخوردار باشد می تواند برای اجتماع مفید باشد.

با پاسخ دادن به پرسشهای کودکان میتوان با تعصب و انحراف مقابله نمود . به پرسشها باید صادقانه پاسخ داد و با ثابت کردن بطلان تعصب ها باید با رفتارهای کلیشه ای اجتماعی مقابله کرد. انکار مشکلات اجتماعی آنها را محو و نابود نمی سازد بلکه موجب درونی شدن کنجکاوی کودک و برداشت های اشتباه و ترس های مختلف می شود.

کودکان فاقد بصیرت ، عقل و بینش متولد نمی شوند. آنها به تفاوت ها توجه میکنند و می پرسند. هر پرسش فرصتی است برای آموزش دادن به انسانی که از ذهنی باز و پذیرا و قلبی مهربان برخوردار است.

منبع: کودک آنلاین