بهره هوشی کودکان، روش های محاسبه آن

بیشتر روان شناسان، هوش را توانایی حل مسئله، سازگاری با محیط و داشتن مهارت های شناختی همچون تکلم، تفکر، تصمیم گیری، مهارت های استدلال، مهارت های حل مسائل کلامی و غیر کلامی تعریف کرده اند. بانوی شهر شمارا با بهره هوشی کودکان و روش های محاسبه آن آشنا می سازد.

تعریف بهره هوشی :

بهره هوشی (Intelligence Quotient) یکی از روش های سنجش هوش انسان است. نمره ای که فرد در آزمون هوش به دست می آورد، توسط روان شناسان بهره ی هوشی نامیده می شود.

نمره بهره هوشی فرد جایگاه و سطح هوش کودک را نشان می دهد. اساسی ترین کاربرد نمرهIQ این است که رده هوشی کودکان را به خوبی مشخص می سازد.

IQ نشان دهنده ی نرخ رشد عقلی یک فرد است. طبقه بندی بهره هوشی نشان می دهد که با توجه به نمره کسب شده توسط هر کودک، سطح هوشی وی در چه حدی است. نمره IQ نشان دهنده این موارد می باشد: ساختار هوش که شامل مهارت های ترکیبی و شناختی مانند واژگان، اطلاعات عمومی، استدلال، حافظه کوتاه مدت و سرعت پردازش اطلاعات.

این مهارت ها با هم، توسط نمره IQ نشان داده شده است.

تقریبا تمام ارزیابی های روانشناختی جامع تحت تاثیر معیارهای بهره ی هوشی کودکان است به همین دلیل آزمون های مختلفی تا کنون با هدف سنجش هوش ساخته شده اند. آزمون های سنتی هوش، توانایی های شناختی را اندازه گیری و عملکرد تحصیلی را پیش بینی می کرد. یعنی می توان گفت که صرفا اندازه گیری هوش عمومی. هرچند این آزمون ها کارایی گسترده ای داشتند با این حال ایراد اصلی آزمون های سنتی این بود که جنبه های مختلف هوش همچون مهارت های خاص موسیقی، هنر و توانایی های بین فردی و درون فردی و دیگر توانایی ها را اندازه گیری نمی کردند. بدین ترتیب سایر آزمون های هوش برای سنجش انواع توانایی ها ساخته شدند.

آزمون های بهره هوش :

۱ ) آزمون استنفورد بینه - Stanford - Binet Test

در این آزمون برای محاسبه بهره ی هوشی، سن عقلی را بر سن تقویمی تقسیم می‌کنند و برای اینکه عدد بدست آمده اعشار نداشته باشد، آن را در ۱۰۰ ضرب می‌کنند. بدین ترتیب اگر سن عقلی کودک ۷ ساله ، ۸ سال باشد، ضریب هوشی او ۱۱۴ خواهد بود.

۲ ) آزمون وکسلر - Wechsler test

وکسلر سه مقیاس را تهیه کرد، برای کودکان ۳ تا ۶ ساله ، برای کودکان ۵ تا ۱۵ ساله و برای بزرگسالان. مقیاس‌‌های وکسلر طوری طراحی شده‌اند که استعدادهای کلامی و غیر کلامی را بطور یکسان اندازه می‌گیرند.

۳ ) آزمون ترسیم آدمک - Goodenough Test

خانم فلورانس گودیناف، این آزمون را با این استدلال بوجود آورد که کودکان همه فرهنگ‌ها امکان دارد که اشخاص را مشاهده کنند و روابط موجود بین اجزا و کل را به خاطر بسپارند. دستورالعمل آزمون بدین صورت است که از کودک می‌خواهند تا شکل یک آدم را بکشد. آزمون آدمک نیز جز آزمون‌های غیروابسته به فرهنگ به حساب می‌آید. یعنی اجرای این آزمون برای کودکان همه فرهنگ ها امکان پذیر است.

به طور کلی، آزمون های تعیین بهره هوشی در کودکان مهمترین و معتبرترین ابزار سنجش توانایی های شناختی هستند، اما همیشه باید توسط افراد متخصص در این زمینه و با نهایت دقت مورد استفاده قرار گیرند تا پیامدهای ناخواسته و اشتباه برای کودکان ایجاد نشود.