شخصیت تک فرزندان، تقویت استقلال فردیشان
والدین در نخستین اقدام لازم برای تقویت استقلال فردی کودک، باید ویژگی‌های شفافیت، اطمینان و صداقت را در او تصدیق کنند.
والدین تک‌فرزند نسبت به حرکات و حالت‌های فرزند خود بسیار حساس هستند و با مشاهدۀ کوچک‌ترین ناراحتی به پزشک مراجعه کرده و یا از دیگران کمک می‌طلبند زیرا تجربۀ بچه‌داری ندارند و با ناراحتی‌های رایج و بی‌اهمیت کودکان روبه‌رو نشده‌اند.
توجه افراطی آن‌ها به فرزندشان موجب می‌شود تا احساس کنند که نیروی بسیاری برای مراقبت از فرزندشان صرف می‌کنند و به همین دلیل از داشتن فرزندان بیشتر احساس ناتوانی می‌کنند. آن‌ها به این نکته توجه ندارند که با تعدیل توجه خود به فرزندشان می‌توانند فرزندان بیشتری داشته باشند.
توجه وافر والدین به تنها فرزندی که دارند، استقلال فردی او را تقویت می‌کند. افزون بر این، به دلیل نداشتن خواهر یا برادر رقیب، آن‌ها می‌توانند آزادانه هویت خود را شکل دهند.
والدین نیز در برابر تک‌فرزند خود انعطاف بیشتری دارند درحالی‌که دارا بودن چند فرزند، انعطاف‌پذیری کمتری را موجب می‌شود. به همین دلیل است که کودکان خانواده‌های تک‌فرزند معمولاً مستقل‌تر از کودکانی هستند که در خانواده‌های چند فرزندی زندگی می‌کنند.
شفافیت، اطمینان و صداقت
استقلال فردی تک‌فرزند فواید زیادی دارد، ازجمله:
- والدینی که به استقلال فردی فرزندشان توجه دارند، موجب می‌شوند تا او احساس شفافی دربارۀ علایق، ارزش‌ها و باورهایشان نسبت به جهان داشته باشد: گاهی اوقات فکر می‌کنم که با افکاری روشن و واضح به دنیا آمده‌ام. به یاد ندارم که هیچ‌گاه دربارۀ تشخیص حقیقت یا خواسته‌های خود، گرفتار شک و ابهام شده باشم. من دربارۀ خواسته‌ها و تمایلاتم یقین دارم.
- شفافیت خواسته‌ها و نظرات، احساس اطمینان پدید می‌آورد: وقتی فکر می‌کنم و تصمیمی می‌گیرم، آن را تغییر نخواهم داد.
- اطمینان خاطر، باعث پیدایش حس صداقت می‌شود. تک‌فرزند ممکن است علاقه‌ای به سازش یا قربانی کردن خواسته‌هایش - به خاطر دیگران - نداشته باشد: چرا باید برای برقراری ارتباط با دیگران، سعی کنم خودم نباشم و نقش بازی کنم؟
تقویت استقلال فردی
والدین در نخستین اقدام لازم برای تقویت استقلال فردی کودک، باید ویژگی‌های شفافیت، اطمینان و صداقت را در او تصدیق کنند. البته تصدیق این ویژگی‌ها آن‌قدر که در بیان ساده به نظر می‌رسد آسان نیست زیرا استقلال فردی کودک گاه والدین را ناراحت و رنجیده‌خاطر می‌کند.
- با شفافیت و صراحت کودک می‌تواند آزادانه به بیان نظرات و ابراز احساساتی بپردازد که ممکن است والدین او به شنیدن و ملاحظه کردن آن‌ها علاقه‌مند نباشند.
- اطمینان کودک ممکن است موجب پافشاری او شود و والدین نیز نتوانند نظرات او را تغییر دهند: به نظر من، کشتن حیوانات کاری بی‌رحمانه است، بنابراین، من ازاین‌پس گوشت نخواهم خورد.
- صداقت، کودک را به اصول پایبند می‌کند به حدی که ممکن است برای نتیجۀ تصمیماتش اهمیتی قائل نشود: من حاضر نیستم برای رضایت معلمم، انشای خود را تغییر دهم.
تقویت استقلال فردی قاطعیت و اعتمادبه‌نفس کودک را در پی دارد، به‌گونه‌ای که می‌گوید: من اصالت دارم و در پی آن می‌گوید: به نظراتی که دیگران دربارۀ من دارند اهمیت نمی‌دهم، مهم این است که خودم دربارۀ شخصیتی که دارم چگونه فکر کنم.
بسیاری از تک‌فرزندان از عقیده‌ای که دیگران دربارۀ آن‌ها دارند نمی‌هراسند زیرا احساس می‌کنند که به‌اندازۀ کافی از سوی والدین خود مورد تأیید قرار می‌گیرند. حتی والدین نیز ممکن است تحمل استقلال فردی فرزندشان را نداشته باشند و با آن مخالفت کنند.
به‌طورکلی بهتر است آن‌ها هیچ‌گاه صراحت، اطمینان و صداقت فرزندشان را محکوم نکرده و از بیان چنین جملاتی پرهیز کنند: این حرف را نزن. چطور می‌توانی چنین فکری داشته باشی. به من نگو که در اشتباهم، برو اتاق خودت.
هنگامی‌که والدین مشاهده می‌کنند تک‌فرزند آن‌ها استقلال فردی خود را به‌گونه‌ای ابراز می‌کند که رویاروی آن‌ها قرار می‌گیرد، باید به او کمک کنند تا به پیامدهای اجتماعی رفتارش توجه کند: تو حق‌داری هر تصمیمی که دوست داری بگیری ولی اگر بخواهی نظر خود را در بازی گروهی به دیگران تحمیل کنی هیچ‌کس تو را در گروه خود نخواهد پذیرفت.
تک‌فرزندانی که والدین آن‌ها استقلال فردیشان را تشویق می‌کنند، دوست دارند:
- از حقوق خود دفاع کنند
- خودجوش باشند
- مصر باشند
- سمج و پیگیر باشند
- به انتخاب و تصمیمشان اهمیت دهند
استقلال فردی و دوگانگی شخصیتی
بخشی از استقلال فردی تک‌فرزندها ناشی از هویت دوگانه‌ای است که آن‌ها در ارتباط با پدر و مادر خوددارند. آن‌ها به‌جای پیروی از یکی از والدین خود، سعی دارند تا ویژگی هر دو آن‌ها را آمیخته و از آن پیروی کنند، گاه آمیزش صفات مردانگی پدر و زنانگی مادر، بروز شخصیت دوجنسی در این کودکان را موجب می‌شود: من مثل مادرم رؤیایی و مثل پدرم عمل‌گرا هستم.
والدین به حمایت از شخصیت دوگانۀ فرزندشان علاقه‌ای ندارند ولی باید توجه کنند که فرزند آن‌ها دوست دارد شبیه به هر دو آن‌ها باشد. بنابراین تشویق کودک به داشتن یک نوع ویژگی (مردانه یا زنانه) در رشد او اختلال ایجاد می‌کند و به ارتباط او با یکی از والدین آسیب می‌زند. بهتر است به او اجازه دهند تا با ویژگی هر دو والدین ارتباط داشته باشد.
منبع:
کودک آنلاین
