همه والدین دوست دارند فرزندانی موفق داشته باشند به خصوص در تحصیل، اما گاهی با گفتن این جمله که "تو خیلی باهوش هستی"، برعکس مانع از پیشرفت و موفقیت او میشوند. بر اساس یافتههای مطالعهای در سال ۲۰۱۷، کودکانی که مطمئن هستند باهوشند، تمرکز کمتری دارند و حتی مرتکب اشتباهات بیشتری میشوند تا کودکانی که گمان میکنند هوش آنها به مرور بیشتر و بهتر خواهد شد. وقتی به کودک میگویید تو باهوش هستی، این ایده در او تقویت میشود که هوش بیشتر ژنتیکی است تا اینکه مهارتی دستیافتنی باشد.
در تحقیق دیگری توسط محققان دانشگاه میشیگان، ۱۲۳ کودک حدود هفت ساله که در سن مواجهه با چالش ورود به مدرسه قرار داشتند، مورد مطالعه قرار گرفتند. تیم محققان کودکان را بر اساس داشتن ذهنیت رشدگرایانه (یعنی باور به اینکه برای باهوشتر شدن باید تلاش بیشتری بکنند) یا ذهنیت ثابت (یعنی باور به اینکه هوش آنها تغییری نمیکند) مورد بررسی و گروهبندی قرار دادند.
از دانشآموزان خواسته شد یک آزمون کامپیوتری با سرعت بالا را تکمیل کنند و در این حین فعالیت مغز آنها ضبط شد. در این آزمون کودکان بازی میکردند، به مسئول حیات وحش در گرفتن و به دام انداختن حیوانات فراری کمک میکردند، آنها باید حیواناتی که روی صفحه نمایش دیده میشد، غیر از گروه سه نفره اورانگوتان را میگرفتند.
در این مطالعه محققان با توجه به ضبط عملکرد مغز افراد دریافتند، فعالیت مغز درست نیم ثانیه پس از اولین اشتباه بیشتر میشد، زمانی که کودک متوجه اشتباه خود میشد و دقت خود را نسبت به خطای خود بالا میبرد. واکنش بیشتر مغز به معنی تمرکز بیشتر کودک بر اشتباهش میباشد.
پنج واقعیت جالب در مورد مغز و حافظه انسان
بر اساس یافتههای این تحقیق، محققان دریافتند کودکانی با ذهنیت رشد، بیشتر احتمال داشت که پس از اشتباه واکنش مغزی قویتری داشته باشند و از این رو بیشتر احتمال داشت که پس از خطا توجه را به عملکردشان و بهتر شدن آزمون معطوف کنند. در حالی که کسانی که ذهنیت ثابت داشتند، نمیخواستند بپذیرند که اشتباه کردهاند و چنین کودکانی بیشتر احتمال دارد که پسرفت داشته باشند مگر آنکه همه تمرکز خود را به اشتباهشان معطوف کنند. مهمترین موضوع این است که ما باید توجه بیشتری به خطاهای خود بکنیم و از آنها به عنوان وسیلهای برای یادگیری استفاده کنیم.
راههای افزایش سرعت یادگیری
پیام این تحقیق برای والدین نیز این است که در وهله اول این ذهنیت را در کودکان ایجاد نکنند که هوش آنها تثبیت شده و غیرقابل تغییر است. اگر فرزند شما نمره عالی گرفت، به او نگویید چقدر تو باهوشی، بلکه بگویید درس خواندنها نتیجه داد. یا "این را خوب یاد گرفتهای، همینطور ادامه بده"، در واقع بیشتر از هوش بر روی تلاش و کوشش تاکید داشته باشید.
در وهله بعد، بر روی خطاهای کودک کار کرده و از آن طریق یادگیری را بهبود بخشید. بسیاری از والدین و آموزگاران اشتباه کودک را به او گوشزد نمیکنند و میگویند، دفعه بعد بهتر میشوی، بدون آنکه بگویند دقیقا اشتباه آنها چه بوده است. به جای آن بهتر است به کودک دقیقا اشتباه او را نشان دهید و او را در شناسایی اشتباه و چگونگی آن کمک کنید.