چگونه با کودکان حساس برخورد کنیم؟ (۱)

گروه ترجمه نی‌نی‌بان: به عنوان یک روانشناس، بچه ها و نوجوانان زیادی را می بینم که بیش از حد احساساتی هستند. بعضی از آنها با مشکلاتی نظیر افسردگی و اختلالات دیگر روبرو هستند و بعضی دیگر نه. در موارد دیگر خیلی از والدین می خواهند بدانند که چه چیزی بچه آنها را بیش از اندازه ناراحت، تنها، افسرده، بی احساس یا عصبانی می کند؟ حتی بعضی از والدین می گویند:" من به بچه ام همه چیز می دهم. او زندگی خوبی دارد. دلیلی ندارد که چنین رفتاری داشته باشد." جمله " من به بچه ام هرچیزی می دهم" چیزی است که بیشتر اوقات می شنوم.

سه دلیل احتمالی اختلالات مودی

اساسا، نامهای زیادی برای تئوری های مختلف در مورد این قبیل اختلالات وجود دارد ولی این دلایل به صورت عمده شامل این موارد هستند.

1.عوامل زیستی: انتقال دهنده های عصبی، هورمون ها، تفاوتهای نئورولوژیکالی و غیره

2.استرس های محیطی: امیدواری، درد، حس درهم شکستگی، تنهایی و اختلال شخصیت

3. مزاج شخصی: طرز فکر بچه، آستانه تحمل برای اختلالات احساسی و غیره

درهیچ کدام از این توضیحات نیامده که دلیل افسردگی بچه به دلیل این است که پدر ومادر چیزی به اندازه کافی به او نداده اند. من اغلب هیجان بیش از حد و اختلالات مودی و شخصیتی را مجموعه ای از هرسه دلیل بالا می دانم. حالا هرکدام از این دلایل چگونه شکل گرفته اند. درصورت لزوم یک روانشناس کودک یا پزشک خانواده می تواند جزئیات بیولوژیکی مودی بودن و رفتارهای مختلف را توضیح دهد. یک روانشناس می تواند با بچه حرف بزند و آستانه تحمل او و تقلید مهارتهای را بالا ببرد و طرز فکر او را بهترکند. والدین هم می توانند در زمینه عوامل محیطی موثر باشند. به همین دلیل مشاوره والدین و خانواده در بهبود شرایط احساسی بچه ها موثر است.

اما مهمترین کاری که والدین می توانند برای بچه های خیلی احساساتی انجام دهند چه چیزی است؟ بهترین راه حل ایجاد شرایطی است که در اصطلاح پزشکی validating environment نامیده می شود. این به معنای شنیدن ومحقق کردن انتظارهای بچه است. حتی زمانیکه این انتظارها خوشایند نیست وشنیدن آنها سخت و در تضاد با خواسته های والدین است. به عبارت دیگر باید به بچه اجازه داد که احساسات او قابل فهم و درک بوده و اینکه او خودش باشد مشکلی ازنظر والدین ندارد.

چهارنمونه

۱.به جای گفتن:

"آرام باش، خیلی هم بد نیست."

بگویید:

"می دانم که چقدر ناراحت کننده است"

2.به جای گفتن:

"واقعا آن حرف را جدی نگفتی"

بگویید:

"درمورد این قضیه با من حرف بزن"

۳.به جای گفتن:

"این قدر عصبانی نشو"

بگویید:

"عصبانی بودن تو درست است و می دانم چرا عصبانی هستی. ولی به دیوار کوبیدن درست نیست"

4. به جای گفتن:

"چطور می توانی این قدر خودخواه باشی؟"

بگویید:

"می دانم که مجبور به انجام این کار هستی ولی باید حرف بزنیم و راهی پیدا کنیم که همه راضی شوند، نه فقط تو"