دخترم خیلی شیطونه، چه کنم؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: با سلام دختری سه و نیم ساله دارم که جنب و جوش زیادی دارد و با اولین مشکلی که در بازی هایش مواجه می شود ناامید شده و گریه می کند. حرفم را اصلا گوش نمی دهد و محدودیت هایی که برایش می گذارم را زود فراموش می کند. چکار کنم؟ این موضوع باعث عصبانیت و کم تحملی من شده است.

پاسخ محمد رضا دژکام روانشناس:
اگر فعالیت بچه زیاد است به احتمال قوی بیش فعال است. بچه های بیش فعال باهوش هستند و بر خلاف آن چه که مردم تصور می کنند بیش فعالی بیماری نیست و نوعی اختلال محسوب می شود که با مشاوره با بچه و ارائه راهکار قابل رفع است و نیازی به مصرف قرص و دارو نیست. توماس ادیسون مخترع برق هم یک بچه بیش فعال بود. او بچه ای بود که در مدرسه زیاد سؤال می کرد. در مدرسه مدام سؤال می کرد. طوری که معلمش خسته می شد و می گفت به حیاط برود و دور حیاط بچرخد تا انرژی اش خالی شود. ما اکثر بچه های مان بیش فعال هستند و پدر و مادر های مان این مساله را نمی دانند. مدام سؤال می پرسند و دوست دارند پدر و مادر جوابگوی آن ها باشند. علت این که بچه در بازی زود خودش را می بازد این است که مادر توجه کافی به بچه اش ندارد. البته این مادر توضیح کامل در مورد بچه نداده اند و یک دفعه که بچه زیر گریه نمی زند. حتما اضطراب و نگرانی دارد. به این مادر توصیه می کنیم که صبر و تحملش را بالا ببرد. چرا که بچه در سنی است که دوران شکل گیری شخصیتش را طی می کند. مراحل رشدی روانی و جنسی را طی می کند. در مورد خیلی چیزها سؤال می کند و پدر و مادرها باید جواب بدهند. بهتر است مادر رابطه عاطفی با فرزندش برقرار کند. زمانی که دید دوباره در زمان بازی کردن به گریه افتاده است از او سؤال کند که چه شد این اتفاق افتاد؟ به او بگوید بیا با هم کمک کنیم و بازی کنیم. چون بچه در ذهنش فکر می کند تنها است. یا مادر بگوید من بلد نیستم بازی کنم تو بیا و یادم بده. انجام این رفتارها باعث می شود تا بچه متوجه شود در کانون توجه است. یا مثلا بگوید تو تا جایی که می توانی بازی را پیش ببر اگر این کار را بکنی پیش من جایزه داری. با این صحبت ها بچه تلاش می کند تا به بهترین شکل بازی اش را انجام دهد و افکار منفی که در ذهن بچه شکل گرفته بود، خارج می شود. برای این کار هم بهتر است مادر بچه را با چیزی شرطی کند. حتی با یک شکلات یا بستنی. این شرطی کردن این انگیزه را در بچه به وجود می آورد که علاوه بر این که خودش در روند بازی هست، یک نفر دیگر هم حمایتش می کند. با این کار در واقع سه هدف را دنبال می کند. هم بازی می کند، هم به هدفش دست پیدا می کند و هم در قبال کاری که انجام می دهد جایزه دریافت می کند.