بیماری های پوستی در دوران بارداری، ماندگار هستند؟

بارداری یکی از شیرین ترین دورانی است که بیشتر خانم ها آن را تجربه می کنند. با این حال این دوران خالی از دغدغه خاطر برای آنها نیست. خیلی از زنان باردار با مشاهده کوچک ترین تغییری در بدن یا پوست و ظاهرشان نگران می شوند و اولین فکری که بعد از سلامت فرزندشان به ذهن شان خطور می کند این است که «نکند زیبایی ظاهری ام را بعد از بارداری از دست دهم.» یکی از شایع ترین تغییرات در دوران بارداری تغییرات پوستی است که اگر مادر با این تغییرات آشنا نباشد ممکن است باعث دلهره و نگرانی اش شود. دکتر مسعود داوودی، متخصص پوست و مو از تغییرات پوستی که در دوران بارداری به وجود می آید و راهکارهای پیشگیری و درمان آنها بیشتر توضیح می دهد.

خارش پوستی مهمان بارداری
خارش پوستی، مشکلی است که حدود ۳ تا ۱۴درصد خانم های باردار دچار آن می شوند. یکی از دلایل ایجاد خارش پوستی در خانم های باردار ممکن است ناشی از بالا رفتن املاح صفراوی در گردش خون باشد. در ماه های آخر بارداری ممکن است خارش سراغ هر خانم بارداری برود اما در ماه های اول هم ممکن است بعضی ها از این مشکل در امان نباشند. البته ناگفته نماند که شیوع برخی بیماری های پوستی هم ممکن است باعث به وجود آمدن این عارضه یعنی خارش در دوران بارداری شود.
مثلا یک نوع بیماری شبیه کهیر در دوران سه ماهه دوم یا سه ماهه سوم وجود دارد که به دلیل حساسیت به محصول بارداری به خصوص جفت بروز می کند که با خارش همراه است. در دوران بارداری اگر خارش باعث شود که طاقت مادر تمام شود، زیر نظر پزشک می توان از داروهای مناسب استفاده کرد اما از مصرف داروهای ضدخارش به صورت خودسرانه پرهیز کنید. توصیه می شود برخی نکات را خانم ها بیشتر رعایت کنند از جمله اینکه از گرفتن دوش آب داغ بپرهیزید زیرا می تواند پوست را خشک تر کرده و خارش را تشدید کند.
از صابون های ملایم استفاده کنید و دقت کنید که آن را به خوبی آب کشی کنید و سپس به آرامی پوست را خشک کنید. پس از استحمام از کرم های مرطوب کننده استفاده کنید و ترجیحا انواعی را که معطر نیستند، انتخاب کنید زیرا بوی عطر آن می تواند پوست را تحریک کند. اما بعد از زایمان اگر خارش ها از بین نرفتند توصیه می شود برای درمان به متخصص مراجعه کنید.

از چه حرف می زنیم!
در دوران بارداری تغییرات هورمونی، گردش خون، سیستم ایمنی بدن و... روی ارگان های دیگر ازجمله پوست، مو و ناخن تاثیر می گذارند. گاهی اوقات عدم آشنایی با این تغییرات باعث نگرانی در خانم های باردار می شود. مادران باردار باید تا جایی که امکان دارد در این دوران خود را از نگرانی ها و استرس ها دور نگه دارند زیرا این عوامل به طور ناخودآگاه روی جنین تاثیر می گذارند، برای همین در این مطلب می خواهیم مادران را با تغییرات پوستی آشنا کنیم تا با مشاهده آنها بی دلیل اضطراب سراغ شان نیاید، اما نکته حائزاهمیت این است که با شروع هر تغییر در بدن بهتر است پزشک خود را از آن مطلع کنید.

لکه های تیره سراغ تان می آید
یکی از مهم ترین تغییرات پوستی که ۹۰درصد خانم های باردار دچار آن می شوند، تیره شدن رنگ پوست یا به اصطلاح برنزه شدن است. این تیرگی فقط مختص پوست نیست و موهای سر هم تیره تر از حد معمول می شوند. کشاله ها، اطراف سینه، گردن، پشت گردن و زیر بغل قسمت هایی از بدن هستند که بیشتر دچار تیرگی می شوند.

با این حال یکی از تیرگی هایی که در دوران بارداری جلب توجه می کند و ممکن است مادر با دیدنش کمی نگران شود، تیرگی روی شکم است که از بالای ناف تا زیر شکم دیده می شود، به همین دلیل می توان گفت تیره شدن پوست عادی است و در خانم های باردار به خصوص افرادی که به طور ذاتی رنگ پوست شان سبزه است، مشاهده می شود و جای نگرانی نیست. تیرگی پوست بعد از پایان دوره بارداری بهبود پیدا می کند و نیاز به اقدام خاصی چه در دوران بارداری و چه بعد از زایمان نیست.

وقتی خال ها پررنگ تر می شوند
پر رنگ شدن خال ها، کک و مک ها و لکه های پوستی یکی دیگر از مشکلات پوستی است که خانم های باردار تجربه می کنند. ممکن است از قبل، لکه ای روی بدن شما وجود داشته باشد اما به دلیل کم رنگ بودن توجه را جلب نکرده باشد؛ اما در دوران بارداری به دلیل تغییراتی که نام برده شد این نوع لکه ها رنگ تیره تری به خود می گیرند تا جایی که با خود فکر کنید به تازگی این لکه ها روی پوست و در دوران بارداری ظاهر شده اند. شیوع لک های صورت در این دوران به قدری زیاد است که به آنها لقب ماسک بارداری داده اند، البته نام علمی اش «کلاسما»ست.

ترک های پوستی و خوش شانسی آسیایی ها
زمانی که به باردار شدن و داشتن فرزند فکر می کنید، ممکن است از بسیاری جوانب آن با علاقه یاد کنید اما معمولا ترک های پوستی ناشی از دوران بارداری جزء این موارد نیست. اصولا این ترک ها زمانی روی پوست ظاهر می شوند که وزن بدن افزایش سریع تری نسبت به کش آمدن پوست داشته باشد.
با رشد جنین، پوست شکم به علتی که گفته شد دچار ترک می شود. دوران بارداری با کمی اضافه وزن همراه است به همین دلیل این ترک ها فقط مختص ناحیه شکم نیست و ممکن است در قسمت های دیگر بدن مثل سینه ها، ران ها و باسن این ترک ها را مشاهده کنیم. ترک های پوستی مشکلی است که ۹۰درصد خانم های باردار دچار آن می شوند؛ اما از نظر نژادی در آسیایی ها و رنگین پوستان این عارضه پوستی نسبت به اروپایی ها کمتر دیده می شود.

وقتی روغن زیتون کم می آورد
ترک های پوستی ممکن است ابتدا به رنگ صورتی یا قرمز مایل به ارغوانی، ظاهر شوند که با گذشت زمان کم رنگ تر می شوند. این ترک ها ابتدا به رنگ پوست اطراف بدن یا کمی روشن تر یعنی رنگ سفید عاجی ظاهرمی شوند.

بعد از زایمان این ترک ها بهبود نسبی پیدا می کنند اما احتمال دارد به رنگ قبل شان بازنگردند؛ به خصوص خانم هایی که در دوران بارداری دچار اضافه وزن بالایی می شوند بیشتر با این مشکل مواجه هستند. البته زمینه های ارثی و ژنتیک هم در بروز این ترک ها تاثیرگذار است. خیلی ها فکر می کنند با کمک کرم های مرطوب کننده، روغن زیتون یا کرم های مخصوص می توان از بروز این ترک ها پیشگیری کرد، در صورتی که هیچ روش پیشگیرانه ای برای ترک های پوستی وجود ندارد. معمولا درمان ترک های پوستی موکول می شود به بعد از زایمان که با کمک کرم های موضعی و لیزر درمانی می توان تاحدودی آنها را برطرف کرد.

درمانی برای لکه های ماندگار
تقریبا ۴۵ تا ۷۵درصد خانم های باردار در بعضی قسمت های برجسته صورت ازجمله پیشانی، پل بینی، چانه، گونه ها و بالای لب ممکن است با ماسک بارداری یا همان لکه های تیره مواجه شوند. در ماه های آخر این لکه ها به اوج خود می رسند اما معمولا بعد از پایان دوره بارداری، این لکه ها بهبود پیدا می کنند. البته در بعضی افراد این لکه ها بعد از دوران بارداری از بین نمی روند به همین دلیل اگر با گذشت چند ماه بعد از زایمان لکه ها به طور خود به خود ازبین نرفتند باید اقدامات درمانی لازم انجام شود.
در دوران بارداری این لکه ها قابل درمان نیستند و اقدام پیشگیرانه ای در این خصوص انجام نمی شود. بعد از پایان دوره بارداری می توان با کمک داروهایی که حاوی هیدروکینون یا غیرهیدروکینون هستند این لکه ها را از بین برد. لیزر در درمان این نوع لکه ها نقش زیادی ندارد، مگر در موارد خاص آن هم در افرادی که به روش های دارویی جواب درستی نمی دهند؛ در این مواقع برای درمان لیزرهای خاصی به این افراد پیشنهاد می شود که البته میزان جوابدهی در همه افراد به طور صددرصد و قطعی نیست.

این نکته را فراموش نکنید!
وقتی خانم ها در دوران بارداری دچار خارش می شوند، خیلی از افراد این نوع خارش را به حساب عارضه دوران بارداری می گذارند، به همین دلیل برای ریشه یابی علت اصلی تلاشی انجام نمی شود. با بروز خارش در هر دوره از بارداری حتما به متخصص مراجعه کنید و بررسی های لازم را انجام دهید، زیرا این خارش ممکن است ناشی از بیماری دیگری مثل گال، مشکلات کبدی و... باشد که ارتباطی با دوران بارداری ندارد.