بیماری های زنان در دوران بارداری، نه مورد شایع!
بسیاری از زنان باردار ممکن است در طول این دوران دچار حواس‌پرتی، فراموشی و عدم تمرکز شوند.
سوزش سر دل، یبوست، واریس، تهوع و استفراغ، پیکا، کمر درد، سردرد، گرفتگی عضلات پا، تکرر ادرار، ناراحتی پستانها،مشکلات دهان و دندان و… از مهمترین ناراحتی های خانم های باردار در دوران بارداری هستند. بسیاری از زنان با آغاز دوران بارداری شاهد تغییرات جسمی و روحی متنوعی هستند که روند زندگی آن‌ها را در دوران بارداری با اختلال روبه‌رو می‌کند. این تغییرات که در افراد مختلف، متفاوت است اگرچه با پایان یافتن دوران بارداری برطرف می‌شوند، اما گاهی برخی از آن‌ها به ویژه تغییرات روحی و روانی تا ماه‌ها پس از زایمان نیز مادر را همراهی می‌کنند.
به همین دلیل آشنایی با این تغییرات به زوج‌های جوان و زنانی که اولین تجربه بارداری خود را پیش رو دارند کمک می‌کند با مطالعه و مشاوره با پزشک خود در این زمینه علاوه بر پیشگیری از بروز برخی از این اختلال‌ها به تعدیل و تسکین آن‌ها در دوران بارداری خود کمک کنند.
تیرگی پوست بدن
یکی از رایج‌ترین تغییرات دوران بارداری در زنان که به دنبال تغییرات هورمونی در بدن مادران دیده می‌شود، تیرگی پوست در هفته‌های اول تا هفته‌های ۱۶-۱۷بارداری است. در این شرایط به دلیل افزایش ملانین در بدن مادر احتمال تیرگی پوست او در بخشی از نواحی بدن مانند کشاله ران و زیر بغل و حتی خط میانی دیواره شکم دیده می‌شود.
این تغییرات گاهی با بزرگ‌تر یا پررنگ شدن خال‌های سطح بدن نیز همراه می‌شود، به گونه‌ای که خال‌هایی که پیش از این چندان در سطح پوست مشخص نمی‌شدند، واضح‌تر به نظر می‌آیند. این تغییرات از جمله طبیعی‌ترین تغییراتی است که هر زن بارداری در این دوران در بدنش مشاهده می‌کند و با پایان یافتن دوران بارداری به مرور از بین می‌روند. اما نکته‌ای که هرگز نباید فراموش کنید این است که اگر بزرگ‌شدن و تغییرات خال‌ها با سوزش یا خونریزی همراه بود باید حتما به متخصص پوست مراجعه کنید.
عدم تمرکز و حواس‌پرتی
بسیاری از زنان باردار به دلیل عوارض مختلف ناشی از بارداری از قبیل حالت تهوع، خستگی و دردهای ناشی از بارداری ممکن است در طول این دوران دچار حواس‌پرتی، فراموشی و عدم تمرکز شوند. این مسئله نباید موجب نگرانی آن‌ها شود چرا که با پایان یافتن دوران بارداری آن‌ها دوباره تمرکز و قابلیت‌ها اولیه خود را به دست می‌آورند. دلیل اصلی بروز این واکنش‌ها در بدن اختلالات هورمونی و تغییرات اساسی است که در طول ماه‌های بارداری برای زنان به وجود می‌آید. تغییراتی که برای بسیاری از زنان جوان و کم تجربه جدید و بسیار دشوار به نظر برسد.
خارش ناشی از بارداری
با افزایش هفته‌های بارداری و بزرگ‌تر شدن جنین در ماه‌های ششم و هفتم بارداری پوست بدن مادر به ویژه در نواحی شکم، سینه، ران‌ها و بازو‌ها دچار کشش می‌شود. این تغییرات که به دلیل افزایش حجم جنین و افزایش وزن مادر در پوست ایجاد می‌شود به دلیل پارگی‌های جزئی که در بافت الاستین پوست ایجاد می‌شود در بدن به وجود می‌آید و غالبا در سطح پوست مادر قابل مشاهده است.
این پارگی‌ها درحقیقت همان خطوط صورتی یا قرمز رنگی است که به راحتی می‌توان آن در سطح بدن مشاهد کرد. بروز این خطوط در بدن غالبا با خارش سطح پوست همراه است و اکثرا زنان باردار آن را تجربه می‌کنند. اما میزان آن متناسب با تغییرات بدن، وزن و حجم بدن جنین در زنان باردار متفاوت است.
تغییرات هورمونی و افزایش مو
یکی دیگر از تغییرات هورمونی در بدن زنان باردار افزایش میزان موی سر و موهای زاید بدن است که به صورت موقت و در دوران بارداری غالب افراد آن را تجربه می‌کنند.
در این مرحله علاوه بر آن‌که موی سر مادر پرپشت می‌شود، موهای زاید بدن او نیز در مقایسه با قبل بیشتر می‌شود. این پرمویی با پایان یافتن دوران بارداری و زایمان مادر برطرف می‌شود و گاهی در برخی مادران به دلیل کاهش املاح خونی و آهن روند معکوس به خود می‌گیرد. به گونه‌ای که مادر پس از تولد نوزادش با ریزش موی سر رو به رو می‌شود. اگر چه این عارضه با تغذیه مناسب و دریافت املاح مورد نیاز بدن از قبیل آهن و ویتامین‌ها قابل پیشگیری و درمان است.
بارداری و تکرر ادرار
یکی از موضوعاتی که موجب نگرانی برخی زنان جوان در دوران بارداری می‌شود، تکرر ادرار است. این عارضه که از ماه اول بارداری به بعد با زنان باردار همراه است به دلیل فشاری که از ناحیه رحم بر مثانه مادر وارد می‌شود، بروز می‌کند و نمودهای مختلفی در زنان باردار دارد. به این ترتیب که برخی زنان باردار ممکن است در این دوران با افزایش تعداد دفع ادرار در طول روز روبه‌رو شوند و برخی ممکن است تنها حس دفع ادرار را داشته باشند و به طور واقعی نیازی به این کار نداشته باشند. تکرر ادرار معمولا در ماه پایانی بارداری درست زمانی که جنین در پایین لگن مادر قرار می‌گیرد و جایگاه خود را پیدا می‌کند در مقایسه با ماه‌های دیگر بیشتر است. این عارضه نیز با انجام ورزش‌های انقباضی در عضلات لگن و تقویت آن‌ها در دوران بارداری و کاهش مصرف مایعات در ساعات شب قابل کنترل است.
بارداری و نوسانات اخلاقی
حتما تا امروز درباره نوسانات اخلاقی و بدخلقی‌های زنان باردار شنیده‌اید. این مسئله نیز از جمله عوارض ناشی از تغییراتی هورمونی در بدن است و موجب می‌شود زن باردار دچار حالت‌های اخلاقی متضاد و متناقضی شود. به گونه‌ای که در فاصله زمانی کمتر از یک ساعت احساسش درباره موضوعات یا افراد دستخوش تغییر قرار گیرد. به عنوان مثال او ممکن است بی‌دلیل از همسرش عصبانی شود و خیلی زود این عصبانیت را فراموش کند.
نفخ شایع‌ترین شکایت زنان باردار
با افزایش حجم رحم برای مراقبت و نگهداری از جنین میزان فشار به دیگر اندام‌های درونی بیشتر می‌شود. به این ترتیب علاوه بر مثانه که تحت فشار قرار می‌گیرد دیگر بخش‌های دستگاه گوارش از قبیل معده و روده‌ها نیز تحت فشار قرار می‌گیرند و عملکرد آن‌ها دچار اختلال می‌شود. به این ترتیب اکثر زنان باردار در دوران بارداری با مسئله نفخ که به دلیل تغییر عملکرد روده‌ها و افزایش فعالیت آن‌ها تحت فشار رحم ایجاد می‌شود، رنج می‌برند. خوشبختانه این عارضه نیز با پایان یافتن دوران بارداری در زنان از بین می‌رود.
ضمن آن‌که برای کنترل و تعدیل دردهای ناشی از نفخ به زنان باردار توصیه می‌شود از مصرف غذاهای نفخ‌آور پرهیز کنند. در کنار نفخ، ابتلا به یبوست نیز از جمله عوارض ناشی از دوران بارداری است که به دلیل اختلال در عملکرد روده‌ها در زنان باردار دیده می‌شود، برای کنترل این عارضه نیز به زنان باردار توصیه شده مصرف میوه و آب میوه را در برنامه‌غذایی روزانه خود فراموش نکنند و در کنار پروتئین از غذهای پرفیبر نیز مصرف کنند.
واریس و انقباضات عضلانی
با افزایش وزن زنان باردار که به مرور طی ماه‌های بارداری برای آن‌ها اتفاق می‌افتد، استعداد ابتلا به واریس و انقباض در عضلات پای آن‌ها افزایش می‌یابد. بروز واریس در ران‌ها و ساق پا به دلیل گشادی رگ‌های سطحی در این اندام‌ها اتفاق می‌افتد و به خوبی قابل مشاهده است. برای پیشگیری از بروز این عارضه یا کنترل آن در دوران بارداری راه‌حل‌های مختلفی وجود دارد که یکی از آن‌ها پوشیدن جوراب‌های مخصوص واریس و بالا نگه‌داشتن ساق پا و ران‌ها در طول روز است. از سوی دیگر برای کنترل انقباضات ماهیچه‌ای که غالباً با درد همراه است بهترین روش مصرف شیر، ماست و غذاهای سرشار از کلسیم است تا از بروز این انقباضات در عضلات و ماهیچه‌های پا پیشگیری شود.
نارضایتی و غمیگنی در زنان شاغل
برخی زنان باردار از آنجا که در ماه‌های پایانی بارداری‌شان مجبور به ترک شغل و محیط کاریشان می‌شوند با حس‌هایی مانند بی‌حوصلگی و احساس پوچی مواجهند و حتی ممکن است بیشترین ساعات روز را با احساس غمگینی و تحریک‌پذیری سپری کنند. این حالات اگر چه از جمله عوارض ناشی از بارداری و خانه‌نشینی محسوب می‌شود اما توصیه ما این است که در صورتی که این اختلال‌ها بیش از ۲ بار در طول هفته بروز کرد، باید برای درمان و پیشگیری از تشدید آن به روان‌شناس یا مشاور مراجعه کنند.
به همین دلیل آشنایی با این تغییرات به زوج‌های جوان و زنانی که اولین تجربه بارداری خود را پیش رو دارند کمک می‌کند با مطالعه و مشاوره با پزشک خود در این زمینه علاوه بر پیشگیری از بروز برخی از این اختلال‌ها به تعدیل و تسکین آن‌ها در دوران بارداری خود کمک کنند.
تیرگی پوست بدن
یکی از رایج‌ترین تغییرات دوران بارداری در زنان که به دنبال تغییرات هورمونی در بدن مادران دیده می‌شود، تیرگی پوست در هفته‌های اول تا هفته‌های ۱۶-۱۷بارداری است. در این شرایط به دلیل افزایش ملانین در بدن مادر احتمال تیرگی پوست او در بخشی از نواحی بدن مانند کشاله ران و زیر بغل و حتی خط میانی دیواره شکم دیده می‌شود.
این تغییرات گاهی با بزرگ‌تر یا پررنگ شدن خال‌های سطح بدن نیز همراه می‌شود، به گونه‌ای که خال‌هایی که پیش از این چندان در سطح پوست مشخص نمی‌شدند، واضح‌تر به نظر می‌آیند. این تغییرات از جمله طبیعی‌ترین تغییراتی است که هر زن بارداری در این دوران در بدنش مشاهده می‌کند و با پایان یافتن دوران بارداری به مرور از بین می‌روند. اما نکته‌ای که هرگز نباید فراموش کنید این است که اگر بزرگ‌شدن و تغییرات خال‌ها با سوزش یا خونریزی همراه بود باید حتما به متخصص پوست مراجعه کنید.
عدم تمرکز و حواس‌پرتی
بسیاری از زنان باردار به دلیل عوارض مختلف ناشی از بارداری از قبیل حالت تهوع، خستگی و دردهای ناشی از بارداری ممکن است در طول این دوران دچار حواس‌پرتی، فراموشی و عدم تمرکز شوند. این مسئله نباید موجب نگرانی آن‌ها شود چرا که با پایان یافتن دوران بارداری آن‌ها دوباره تمرکز و قابلیت‌ها اولیه خود را به دست می‌آورند. دلیل اصلی بروز این واکنش‌ها در بدن اختلالات هورمونی و تغییرات اساسی است که در طول ماه‌های بارداری برای زنان به وجود می‌آید. تغییراتی که برای بسیاری از زنان جوان و کم تجربه جدید و بسیار دشوار به نظر برسد.
خارش ناشی از بارداری
با افزایش هفته‌های بارداری و بزرگ‌تر شدن جنین در ماه‌های ششم و هفتم بارداری پوست بدن مادر به ویژه در نواحی شکم، سینه، ران‌ها و بازو‌ها دچار کشش می‌شود. این تغییرات که به دلیل افزایش حجم جنین و افزایش وزن مادر در پوست ایجاد می‌شود به دلیل پارگی‌های جزئی که در بافت الاستین پوست ایجاد می‌شود در بدن به وجود می‌آید و غالبا در سطح پوست مادر قابل مشاهده است.
این پارگی‌ها درحقیقت همان خطوط صورتی یا قرمز رنگی است که به راحتی می‌توان آن در سطح بدن مشاهد کرد. بروز این خطوط در بدن غالبا با خارش سطح پوست همراه است و اکثرا زنان باردار آن را تجربه می‌کنند. اما میزان آن متناسب با تغییرات بدن، وزن و حجم بدن جنین در زنان باردار متفاوت است.
تغییرات هورمونی و افزایش مو
یکی دیگر از تغییرات هورمونی در بدن زنان باردار افزایش میزان موی سر و موهای زاید بدن است که به صورت موقت و در دوران بارداری غالب افراد آن را تجربه می‌کنند.
در این مرحله علاوه بر آن‌که موی سر مادر پرپشت می‌شود، موهای زاید بدن او نیز در مقایسه با قبل بیشتر می‌شود. این پرمویی با پایان یافتن دوران بارداری و زایمان مادر برطرف می‌شود و گاهی در برخی مادران به دلیل کاهش املاح خونی و آهن روند معکوس به خود می‌گیرد. به گونه‌ای که مادر پس از تولد نوزادش با ریزش موی سر رو به رو می‌شود. اگر چه این عارضه با تغذیه مناسب و دریافت املاح مورد نیاز بدن از قبیل آهن و ویتامین‌ها قابل پیشگیری و درمان است.
بارداری و تکرر ادرار
یکی از موضوعاتی که موجب نگرانی برخی زنان جوان در دوران بارداری می‌شود، تکرر ادرار است. این عارضه که از ماه اول بارداری به بعد با زنان باردار همراه است به دلیل فشاری که از ناحیه رحم بر مثانه مادر وارد می‌شود، بروز می‌کند و نمودهای مختلفی در زنان باردار دارد. به این ترتیب که برخی زنان باردار ممکن است در این دوران با افزایش تعداد دفع ادرار در طول روز روبه‌رو شوند و برخی ممکن است تنها حس دفع ادرار را داشته باشند و به طور واقعی نیازی به این کار نداشته باشند. تکرر ادرار معمولا در ماه پایانی بارداری درست زمانی که جنین در پایین لگن مادر قرار می‌گیرد و جایگاه خود را پیدا می‌کند در مقایسه با ماه‌های دیگر بیشتر است. این عارضه نیز با انجام ورزش‌های انقباضی در عضلات لگن و تقویت آن‌ها در دوران بارداری و کاهش مصرف مایعات در ساعات شب قابل کنترل است.
بارداری و نوسانات اخلاقی
حتما تا امروز درباره نوسانات اخلاقی و بدخلقی‌های زنان باردار شنیده‌اید. این مسئله نیز از جمله عوارض ناشی از تغییراتی هورمونی در بدن است و موجب می‌شود زن باردار دچار حالت‌های اخلاقی متضاد و متناقضی شود. به گونه‌ای که در فاصله زمانی کمتر از یک ساعت احساسش درباره موضوعات یا افراد دستخوش تغییر قرار گیرد. به عنوان مثال او ممکن است بی‌دلیل از همسرش عصبانی شود و خیلی زود این عصبانیت را فراموش کند.
نفخ شایع‌ترین شکایت زنان باردار
با افزایش حجم رحم برای مراقبت و نگهداری از جنین میزان فشار به دیگر اندام‌های درونی بیشتر می‌شود. به این ترتیب علاوه بر مثانه که تحت فشار قرار می‌گیرد دیگر بخش‌های دستگاه گوارش از قبیل معده و روده‌ها نیز تحت فشار قرار می‌گیرند و عملکرد آن‌ها دچار اختلال می‌شود. به این ترتیب اکثر زنان باردار در دوران بارداری با مسئله نفخ که به دلیل تغییر عملکرد روده‌ها و افزایش فعالیت آن‌ها تحت فشار رحم ایجاد می‌شود، رنج می‌برند. خوشبختانه این عارضه نیز با پایان یافتن دوران بارداری در زنان از بین می‌رود.
ضمن آن‌که برای کنترل و تعدیل دردهای ناشی از نفخ به زنان باردار توصیه می‌شود از مصرف غذاهای نفخ‌آور پرهیز کنند. در کنار نفخ، ابتلا به یبوست نیز از جمله عوارض ناشی از دوران بارداری است که به دلیل اختلال در عملکرد روده‌ها در زنان باردار دیده می‌شود، برای کنترل این عارضه نیز به زنان باردار توصیه شده مصرف میوه و آب میوه را در برنامه‌غذایی روزانه خود فراموش نکنند و در کنار پروتئین از غذهای پرفیبر نیز مصرف کنند.
واریس و انقباضات عضلانی
با افزایش وزن زنان باردار که به مرور طی ماه‌های بارداری برای آن‌ها اتفاق می‌افتد، استعداد ابتلا به واریس و انقباض در عضلات پای آن‌ها افزایش می‌یابد. بروز واریس در ران‌ها و ساق پا به دلیل گشادی رگ‌های سطحی در این اندام‌ها اتفاق می‌افتد و به خوبی قابل مشاهده است. برای پیشگیری از بروز این عارضه یا کنترل آن در دوران بارداری راه‌حل‌های مختلفی وجود دارد که یکی از آن‌ها پوشیدن جوراب‌های مخصوص واریس و بالا نگه‌داشتن ساق پا و ران‌ها در طول روز است. از سوی دیگر برای کنترل انقباضات ماهیچه‌ای که غالباً با درد همراه است بهترین روش مصرف شیر، ماست و غذاهای سرشار از کلسیم است تا از بروز این انقباضات در عضلات و ماهیچه‌های پا پیشگیری شود.
نارضایتی و غمیگنی در زنان شاغل
برخی زنان باردار از آنجا که در ماه‌های پایانی بارداری‌شان مجبور به ترک شغل و محیط کاریشان می‌شوند با حس‌هایی مانند بی‌حوصلگی و احساس پوچی مواجهند و حتی ممکن است بیشترین ساعات روز را با احساس غمگینی و تحریک‌پذیری سپری کنند. این حالات اگر چه از جمله عوارض ناشی از بارداری و خانه‌نشینی محسوب می‌شود اما توصیه ما این است که در صورتی که این اختلال‌ها بیش از ۲ بار در طول هفته بروز کرد، باید برای درمان و پیشگیری از تشدید آن به روان‌شناس یا مشاور مراجعه کنند.
منبع:
دکتر سلام
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼