تشخیص آسم در کودکان، کدام ها مستعدترند؟

آسم یک بیماری مزمن التهابی ریه‌ها و مجاری تنفسی است. هوای سرد، عفونت‌های ویروسی (مانند سرماخوردگی معمولی)، دودِ دخانیات و سایر آلاینده‌های هوا محرک های بیماری های ریوی در کودکانند.

آسم در کودکان
دکترحسن حلوانی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد با بیان این که والدین سیگاری احتمال بروز و یا تشدید آسم کودک را افزایش می دهند، تاکید کرد: شیوع آسم در کودکان دارای مادران سیگاری سه برابر بیشتر است.

بیماری آسم، عارضه التهاب مزمن راه های هوایی است و از لحاظ علائم بالینی این بیماری به صورت حملات دوره ای تنگی نفس، خس خس سینه، سرفه و احساس فشار در قفسه سینه بروز می کند.

ویژگی های این بیماری
افزایش تحریک پذیری راه های هوایی نسبت به محرک های مختلف از قبیل عفونت، آلرژن، هوای سرد و استرس های هیجانی از ویژگی های این بیماری به شمار می روند. بیماری آسم شایع ترین بیماری مزمن تنفسی است، که حدود ۵ تا ۱۰ درصد افراد جامعه را در دوران کودکی و جوانی مبتلا می کند.

شایع ترین عامل بروز بیماری آسم، وجود زمینه ها ی ژنتیکی
در صورتی که یکی از والدین مبتلا به آسم باشند به احتمال ۲۵ درصد و در صورت مبتلا بودن هر دو والدین نزدیک به ۵۰ درصد احتمال ابتلای نوزاد به بیماری آسم وجود دارد. از دیگر فاکتورهای مسبب این بیماری به عفونت ها، آلرژن ها، عوامل شغلی، مصرف برخی داروها و آلاینده های هوا اشاره کرد.

تشخیص
جهت تشخیص ابتدایی بیماری آسم گرفتن شرح حال بیمار و به عبارتی بررسی شرایط محیط زندگی، اشتغال و همچنین سوابق فامیلی فرد از لحاظ وجود بیماری هایی از قبیل آسم، رینیت، آلرژیک و اگزما، و در نهایت انجام تست اسپیرومتری می تواند پزشک را راهنمایی کند. ولی انجام تست برگشت پذیری انسداد راه هوایی با استفاده از اسپری سالبوتامول و همچنین تست متاکولین از اقدامات تکمیلی تر جهت تشخیص بیماری آسم است.

اولین اقدام جهت درمان آسم
تشخیص شدت بیماریست که بدین منظور میزان علائم بالینی فرد در طول روز، تعداد حملات شبانه و همچنین میزان اختلال عملکرد تست اسپیرومتری فرد، اندازه گیری می شود. پس از تعیین شدت بیماری جهت درمان می بایست حذف عامل محرک بیماری در دستور کار قرار گیرد، که در این بین عوامل آلرژن نقش به سزایی دارند؛ لذا به این بیماران توصیه می شود حتی الامکان دور از تماس با گرد وغبار، گل و گیاه و حیوانات خانگی باشند.

نقش آلرژن های غذایی
از آنجایی که نقش آلرژن های غذایی در پیدایش و تشدید آسم خیلی کم است، پیشنهاد می شود افرادی که سابقه حساسیت به برخی از انواع غذاها از قبیل سوسیس، کالباس، سس، ترشیجات، خیارشور و غذاهای کنسرو شده را دارند، از مصرف این نوع غذاها خودداری کنند و توصیه اکید می شود که افراد مبتلا به آسم و حتی اطرافیان آنها به شدت از استعمال سیگار خودداری کنند.

مصرف برخی داروها از قبیل پروپرانولول، آسپرین و برخی آنتی بیوتیک ها نیزمی توانند بعضاً باعث تشدید اسپاسم راه های هوایی شوند، افراد مبتلا به آسم از مصرف این داروها خودداری کنند.
دکتر حلوانی اذعان داشت: مبتلایان به آسم نبایست در محیط های سرد به انجام فعالیت های ورزشی بپردازند و تاکید می شود، جهت پیشگیری از این بیماری ویروسی هر سال واکسن آنفلوآنزا تزریق کنند.

یک بیماری قابل کنترل ولی فاقد درمان قطعی
افراد مبتلا می بایست درمان دارویی را به صورت طولانی مدت و با توجه به شدت بیماری دنبال کنند. خوشبختانه اکثر داروهایی که جهت درمان آسم استفاده می شوند، عوارض جانبی چندانی ندارند و تنها نقش گشادکنندگی برونش و بهبود تنگی نفس را دارا هستند.

از معروفترین این داروها
اسپری سالبوتامول است که به صورت استنشاقی در مواقع تنگی نفس استفاده می شود. همچنین جهت کاهش التهاب راه هوایی می توان از اسپری های استنشاقی استروئیدی استفاده نمود.

علائم بالینی و روش های تشخیص و درمان آسم کودکان با بزرگسالان تفاوت چندانی ندارد، اما بسیاری از کودکان ممکن است همزمان با مبتلا شدن به بیماری آسم به بیماری رینیت آلرژیک نیز مبتلا شوند.

عدم کنترل مناسب بیماری آسم
شدت بیماری بسیاری از کودکان مبتلا به آسم همراه با افزایش سن، کاهش می یابد، به نحوی که بیش از ۸۰ درصد این افراد پس از سن ۱۴ سالگی و به دنبال کاهش علائم بالینی بیماری دیگر نیازی به مصرف دارو ندارند. عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد در پایان با اشاره به نگرانی غالب خانواده ها از مصرف دارو جهت کنترل بیماری آسم کودکشان، اظهار کرد: بایست توجه داشت عدم کنترل مناسب بیماری آسم کودک تنها مشکلی است که می تواند باعث صدمه به کودک شود و مطالعات نشان داده است که اسپری های استروئیدی استنشاقی اثر چندانی در کاهش رشد کودک ندارند و مصرف طولانی مدت آنها با دوز مناسب بی ضرر است.