لکنت زبان در کودکان، آیا ژن دخالت دارد؟

۱- مادر ، کودک چهار ساله ی خود را نزد پزشک می برد و اظهار می دارد که کودک تا دو هفته قبل خوب حرف میزد و ناگهان دچار لکنت زبان شد و حالا به روانی و راحتی نمی تواند صحبت کند این نوع لکنت زبان در این سال ها در کشور ما زیاد دیه می شود . اگر نگرانی ، تشویق و هیجاناتی در افراد خانواده کودک وجود داشته باشد یا وقایع غیر منتظره ای (مرگ یا سهادت یا بمباران شهر ها ) اتفاق افتد این وقایع در کودک اثر خواهد گذاشت و کودک ناگهان دچار لکنت زبا ن خواهد شد .

اگر برخورد و مشاجره ای بین پدر و مادر و یا افراد خانواده رخ دهد در کودک نیز اثر خواهد گذاشت و سبب لکنت زبان وی می گردد . اگر کودک ناگهان دچار ترس و وحشت شود (مثلا اگر در خانه تنها بماند و در نتیجه بترسد یا پدر و مادر خود را در خیابان گم کند و …)دچار لکنت زبان می گردد . اگر کودک در طول روز و در نتیجه ی مسائل مختلف و یا تماشای فیلم های ترسناک و حتی فیلم های جنگی در تلویزیون ، دچار هیجان شود ، دچار خواب های وحشتناک و کابوس می گردد و دچار لکنت زبان می شود . این ها عللی هستند که در کودک که قبلا خوب حرف میزده است ، ایجاد لکنت زبان می کنند .

۲- کودک ممکن است از موقعی که شروع به حرف زدن می کند به راحتی و روانی صحبت نکند ، به طور مثال : کودکان یک تا چهار ساله معمولا کلمات را می آموزند و شروع به گرفتن آن می کنند . در این دوران ممکن است کودک به طور روان و سلیس کلمات را بیان نکنند یعنی به هنگام بیان کلمه ای را تکرار کند ( مانند ما-ما-ما-مامان یا او-اون )و یا خود کلمه را تکرار کند و صدایی را بکشد و یا موقعی که می خواهد کلمه ای را بیان کند زمانی طول بکشد تا بیان کند ، این حالتی که کودک نمی تواند به راحتی و روانی صحبت کند ، طبیعی است و به تدریج خوب و روان صحبت خواهد کرد و از این دوران خواهد گذشت .

اگر پدر و مادر و یا افراد دیگر خانواده در برابر چنین حالتی از صحبت کردن ،واکنش غیر منطقی از خود نشان دهند و بخواهند کودک هر چه زودتر خوب حرف بزند و با پرخاش به او گوشزد کنند ،او به صحبت کردن خود بیشتر توجه خواهد کرد و دچار لکنت زبان بیشتری خواهد شد . همه ی کودکان از سن دو و نیم سالگی به بعد چون آنچه می بینند برایشان جالب است و تازگی دارد ، مشتاق و علاقه مند می گردند که آنچه را دیده اند نقل و بازگو کنند .

بعضی از کودکان هنگام بیان کردن ممکن است دچار هیجان شوند و موقعیکه می خواهند کلماتی را بگویند به علت هیجان نتوانند بعضی از کلمات را به صورتواضح یا مطلب را با کلمه ای مناسب آن بیان کنند ، در نتیجه ممکن است کلمه ای را تکرار کنند ، در چنین وضعی ممکن است مادر فکر کند که کودکش دچار لکنت زبان شده است . این کودکان دچار لکنت زبان نیستند ولی ممکن است با گفتن به آنها و توجه پیدا کردن این کودکانبه حرف زدن خود ف لکنت زبان در آنها شروع گردد ، به طور مثال :پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها ،دوستان و آسنایان و حتی همسایگان ممکن است از روی علاقه هنگامی که کودک صحبت می کند (در سنین سک تا چهار سالگی که حرف زدن کودک روان و سلیس نیست )به پدر و مادر بگویند یا از آنها سوال کنند که کودک شما دچار لکنت زبان است ؟

بنابراین پدر و مادر در موقعی که کودک می خواهد صحبت کند به او توصیه می کنند که »قبل از صحبت نفس عمیقی بکش و بعد صحبت کن »یا « آهسته و آرام و متین صحبت کند .»یا«هر حرفی که می خواهی بزنی پیش خود تکرار کن تا بهتر بتوانی صحبت کنی ».چنین توصیه هایی باعث می شود که کودک در ضمیر خود نسبت به صحبت کردن توجه و دقت بیشتری بکند ، بنابراین صحبت کردن با او به صورت مصنوعی در خواهد آمد و به دنبال آن کودک دچار لکنت زبان خواهد شد .

کودکانی که دچار لکنت زبان می شوند کودکانی هستند کهدر خانواده هایی بزرگ شده اند که انضباط شدید و محافظت بیش از حد در محیط وجود داشته و نسبت به کودک اعمال شده است . پدر و مادر این کودکان عقیده دارند که کودکشان باید بسیار خوب تربیت شود و بی عیب باشد ، خوب حرف بزند و به حد کمال برسد . چنین پدران و مادرانی از کودک خود توقعات زیادی دارند و اغلب از کودکشان ناراضی هستند و کودک نیز از پدر و مادر خود ناراضی است .

در حدود ۵۰ درصد از کودکانی که در شیر خوارگاه ها یا در محل هایی که کودکان بی سرپرست را نگه داری می کنند به راحتی و روانی صحبت نمی کنند ولی چون به صحبت کردن آنها توجهی نمی شود در خلال مدتی که از آنها می گذرد دچار لکنت زبان نخواهند شد و یا لکنت زبان آنها ادامه نخواهد یافت .
در خانواده هایی که کودک دچار لکنت است ، کم و بیش کودکان یا افراد دیگری که لکنت زبان داشته باشند وجود دارند

آیا موضوع ژن و وراثت دخالت دارد ؟
این موضوع هنوز روشن نیست، عده ای معتقدند که لکنت زبان مانند شب ادراری است که کودک به آن مبتلا می گردد و سپس بهبود می یابد و رفتار پدر و مادر است که موجب شدت پیدا کردن یا خاتمه یافتن آن می شود .

بعضی از مادران که کودکشان به راحتی و روانی صحبت نمی کند ،خود تصور می کنند یا از مادر بزرگشان شنیده اند که علت آن این است که مادر در هنگام بارداری یا شیر دادن غم و غصه خورده و دچار نگرانی شده است .و حالا کودک دچار لکنت زبان گردیده است .بعضی از مادر و پدر ها که کودکشان به لکنت دچار شده است تصور می کنند که او دچار یک بیماری زبان یا دچار بیماری عصبی است یا عقب ماندگی ذهنی دارد .

لکنت زبان بیماری نیست و کودک مبتلا به ان ، هیچ گ ونه بیماری ندارد و اگر کودک تا سن چها رسالگی به راحتی و روانی صحبت نمی کند این حالت طبیعی است .