تقویت اعتماد به نفس در کودکان، نکات اساسی!

1. با دادن حق انتخاب به کودک ، به او این پیام را می رسانید که نظرات تو برای ما ارزشمند است و تو توانایی آن را داری که بتوانی خودت در برخی کارها تصمیم گیری کنی.

البته داشتن آزادی بیش از اندازه می تواند برای کودکان ، به ویژه کودکان پیش دبستانی ، اضطراب زا باشد. بنابراین بهتر است نه آن قدر به او آزادی بدهید که مضطرب شود و نه آن که او را کاملا محدود کنید.

به طور کلی امور مربوط به فرزندتان را از نظر دادن حق انتخاب به او ، میتوانید به سه دسته تقسیم کنید.

الف - دسته اول اموری که نمیتوان در آنها به کودک حق انتخاب داد. سعی کنید فقط اموری را که با سلامتی کودکتان ارتباط دارد، در این بخش قرار دهید. اموری مثل بستن کمربند در اتومبیل ، شستن دست ها پس از دستشویی رفتن و قبل از غذا خوردن ، مسواک زدن ، رعایت ایمنی در زمان دوچرخه سواری و....

در این گونه موارد ، خواسته خود را به طور مشخص برای فرزند خود بیان کنید و علت تعیین قوانین را برای او توضیح دهید. هرگز به او نگویید : (( باید این کار را انجام دهی چون من می گویم.))

به او بگویید : (( کمربندت را ببند تا حرکت کنیم.))

(( وقتی دندان هایت را مسواک زدی ، میتوانی بیایی تا برایت قصه بخوانم.))

(( پس از آن که دست هایت را شستی ، غذا می خوریم .))

ب - دسته دوم اموری است که شما تصمیم گیری کلی درباره آن را انجام می دهید و انتخاب جزئیات را به عهده فرزند خود می گذارید. در این خصوص ، چندین مورد که به نظرتان مناسب است را تعیین کرده و به فرزندتان اجازه دهید که از بین آنها یکی را انتخاب کند.

مثلا اگر می خواهید به مهمانی بروید و می دانید که برای این مهمانی هر لباسی مناسب نیست ، از بین لباس های فرزندتان ، دو لباس مناسب مهمانی را انتخاب کرده و به او بگویید هر یک از این دو لباس را که دوست داری ، بپوش.

و یا مثلا اگر می خواهید فرزندتان را مرتب کند و می دانید اگر به عهده خودش بگذارید این کار را انجام نخواهد داد ، میتوانید به او بگویید : (( الان اتاقت را مرتب می کنی یا بعد از این که کارتون نگاه کردی ؟ ))

همان طور که گفته شد ، داشتن آزادی زیاد برای کودکان کم سال اضطراب زا است . بنابراین بهتر است با دادن چند انتخاب محدود به او در تصمیم گیری کمک کنید.

(( امروز دوست داری ماکارونی بخوری یا مرغ؟ ))

(( کدام کتابت را می خواهی برایت بخوانم؟ کتاب الف یا کتاب ب؟ ))

برخی امور هستند که میخواهید حتما فرزندتان آن را انجام دهد. در این گونه موارد خواسته خود را طوری بیان کنید که کودکتان دارای حق انتخاب باشد.

مثلا اگر قرار است اتاقش را مرتب کند ، به او بگویید :
(( الان اتاقت را مرتب می کنی یا بعد از دیدن برنامه کودک؟))

یا برای جمع کردن اسباب بازی هایش به او بگویید :
(( اول عروسک هایت را جمع میکنی یا قطعات خانه سازی را؟))

(( بلوز قرمزت را می خواهی بپوشی یا بلوز آبی را ؟ ))

(( اول پیراهنت را می پوشی یا شلوارت را ؟))

فقط گزینه های مثبت را برای انتخاب به فرزندتان ارایه دهید. هرگز به او نگویید : (( ساکت می نشینی یا کتک می خواهی؟ وسایلت را جمع می کنی یا میخواهی از کارتون دیدن محروم شوی؟))

مسلما هیچ کودکی تنبیه را انتخاب نمی کند.
ج - دسته سوم اموری هستند که میتوان انتخاب آن را کاملا به عهده خود کودک گذاشت. در این موارد اجازه دهید فرزند شما خودش تصمیم گیری کند . مثلا تعیین این که چه زمانی آبمیوه اش را بخورد. کودک شما میداند چه زمانی میل دارد آبمیوه اش را بخورد و نیازی نیست که شما او را مجبور به خوردن آن کنید.

• هرچه سن فرزندتان بیشتر می شود ، اجازه دهید در امور بیشتری به انتخاب بپردازد و مستقل تر باشد.

• انتخاب فرزندتان را بپذیرید و هرگز پس از انتخابش به او نگویید : (( تو این را انتخاب کردی ، اما به نظر من آن یکی بهتر بود.))

• (( عروسکی که انتخاب کردی قشنگه ، اما اون قرمزه بهتر بود.))

• اگر می دانید تصمیم فرزند شما اشتباه است ، دخالتی در تصمیم گیری او نکنید ، مگر در مواردی که تصمیم اشتباه او اثر جدی بر زندگی او می گذارد. در چنین شرایطی به او راهنمایی دهید نه این که او را مجبور به پذیرش نظر خودتان کنید. اشتباه کردن به او کمک میکند تا بفهمد هر انتخابی عواقبی دارد و موجب میشود که در انتخاب های بعدی دقت بیشتری انجام دهد.

• در موارد مهمی که می دانید فرزندتان نمیتواند انتخاب درستی داشته باشد و از شما کمک می خواهد ، میتوانید انتخاب خود و دلایل درست بودن آن را برای فرزندتان بیان کنید.