خصوصیات بازی های کودکان، نکات کاربردی
آموزش بازی های هدفمند برای افزایش هوش کودکان به ویژه در آپارتمان های مسکونی.
یادش بخیر وقتی نسل ما پدر و مادرهای امروزی -و حتی نسل های پیش از ما- دوران کودکی خود را می گذراندیم، فرصت کسب تجربه های بسیار خوبی را داشتیم؛ مثل تجربه کشف طبیعت با بازی های هیجان انگیزی که همراه دویدن و بالا و پایین پریدن بود.
خیلی کم پیش می آمد که به ما بگویند: «ندو، همسایه پایینی!»، «داد نزن، همسایه بالایی!» و... از این نظر باید برای کودکان امروزی که از خانه، فقط درک آپارتمانی دارند، دل بسوزانیم، حال آن که بازی برای کودکان مانند اکسیژن ضروری است.
از طرفی وقتی برای والدین امکان فراهم کردن شرایط فضاهایی از این قبیل نیست، نمی توان به آن ها فشار آورد. متاسفانه برای بیشتر خانواده های امروزی امکان برخورداری از خانه های بزرگ که دارای حیاط، حوض آب و باغچه باشد، نیست و در پی آن امکان انجام برخی بازی های هیجان انگیز و همراه با سر و صدا که نیاز کودک هم درآن پاسخ داده می شود، هم وجود ندارد؛ حال باید چه کرد؟ دست روی دست بگذاریم و غصه بخوریم؟
هر انسان عاقلی به این سؤال پاسخ منفی می دهد، از سوی دیگر نیاز به آموزش و راهنمایی والدین برای مدیریت این محدودیت ها و البته بهره مندی درست از آن ها وجود دارد.
بر این اساس تصمیم گرفتیم با استفاده از تجربیات کارشناسانه یکی از روانشناسان کودک که سوابق قابل توجهی در بازی کودکان دارد، به آموزش بازی های هدفمند برای افزایش هوش کودکان به ویژه در آپارتمان های مسکونی بپردازیم.
در این باره نظر کارشناسانه علی رضا واقف؛ روانشناس کودک را جویا شدیم که در ادامه می خوانید:« بازی» به هر گونه فعالیت جسمی یا ذهنی هدف دار که به صورت فردی یا گروهی انجام پذیرد و موجب بروز نیازهای کودک شود، گفته می شود. بازی وسیله طبیعی کودک برای اظهار و بیان « خود» است. « آلفردآدلر» روانشناس معروف می گوید: هرگز نباید به بازی به عنوان روشی برای وقت کشی نگاه کرد.
اسباب بازی ها را براساس دامنه تاثیر آن ها به دو دسته تقسیم می کنند:
۱ - سازمان یافته
۲ - سازمان نیافته
اسباب بازی های سازمان یافته شکل مشخص و از پیش تعیین شده ای دارند که دامنه تاثیر آن ها محدود است و به منظور ایجاد موقعیت یادگیری خاص برای کودکان به کار می روند.
این گونه اسباب بازی ها به ۶ دسته تقسیم می شوند:
1. اسباب بازی هایی ویژه خردسالان
2. اسباب بازی هایی برای جلب توجه کودک
3. اسباب بازی هایی برای ایجاد تحرک در کودک
4. اسباب بازی هایی برای تقویت مهارت های دست و هماهنگی چشم و انگشتان
5. اسباب بازی هایی برای تقویت قوه تمیز و تشخیص
6. اسباب بازی هایی برای تقویت قدرت تکلم و بیان کودک
از اسباب بازی های سازمان نیافته می توان به مکعب ها و لگوها اشاره کرد. دسته ای از این اسباب بازی ها ، وسایل بازی خلاقه هستند , مانند مداد رنگی و آبرنگ ، در بازی های تصویری نیز وسایلی مانند عروسک، خمیر مجسمه، شن و آب به کار می رود.
بازی های آپارتمانی
در ادامه به نمونه هایی از بازی های آپارتمانی که والدین قادر به اجرای آن در محیط های کوچک می باشند، اشاره می کنیم که والدین می توانند برای کودکان در سنین مختلف متناسب با زبان و فهم کودک آن ها را اجرا کنند.
۱- بازی کشف اَشکال :(هدف: ادراک فضایی) ابتدا به کودکان می گوییم به پوسترهای اطراف خود با دقت نگاه کنند، آن گاه از آن ها خواسته می شود شکل مورد نظر را در اطرافشان پیدا کنند هر کسی سریع تر انگشت خود را روی شکل قرار یا آن را نشان داد برنده است این کار می تواند با استفاده از اشیای موجود در اتاق نیز انجام گیرد.
۲- بازی مفاهیم( هدف: آموزش مفاهیم و اطلاعات عمومی) : با استفاده از پوسترهای آموزشی ، مفاهیمی مانند کوچک و بزرگ، کوتاه و بلند، تر و خشک، چاق و لاغر، باریک و پهن، سنگین و سبک، پشت و رو، تاریک و روشن و ... به صورت سوالی و به شکل مسابقه به کودکان آموزش داده می شود.
۳ - بازی نقطه گذاری( هدف: دقت و جهت یابی):روی تخته وایت برد، یک دایره رسم و از کودک خواسته می شود با دقت ، موقعیت خود را تا رسیدن به تابلو در نظر بگیرد و سپس با چشمان بسته در داخل دایره یک نقطه بگذارد، برنده مسابقه کسی است که بتواند با تشخیص موقعیت دقیق خود و تابلو و دایره، علامت را نزدیک تر به مرکز دایره بگذارد بازی می تواند روی کاغذ نیز انجام شود.
۴-بازی ترسیم خطوط (هدف: افزایش دقت و تمرکز) ابتدا روی تابلو خط صاف، مارپیچ و زیگزاگ رسم می شود و سپس چشمان کودک را می بندیم و به او می گوییم به فرمان من بدون آن که دستت را از تابلو برداری خطوط صاف، مارپیچ و زیگزاگ رسم کن، این کار می تواند روی کاغذ نیز انجام شود.
۵- بازی تخمین فاصله (هدف، دقت، جهت یابی و ادراک فضایی ) کودک را در فاصله چند متری دیوار قرار می دهیم و از وی می خواهیم که حدس بزند که با قدم های خودش از جایی که ایستاده تا دیوار چند قدم فاصله دارد برنده مسابقه کسی است که تخمین دقیق تری از فاصله داشته باشد (قدم ها باید چسبیده به هم باشد).
خیلی کم پیش می آمد که به ما بگویند: «ندو، همسایه پایینی!»، «داد نزن، همسایه بالایی!» و... از این نظر باید برای کودکان امروزی که از خانه، فقط درک آپارتمانی دارند، دل بسوزانیم، حال آن که بازی برای کودکان مانند اکسیژن ضروری است.
از طرفی وقتی برای والدین امکان فراهم کردن شرایط فضاهایی از این قبیل نیست، نمی توان به آن ها فشار آورد. متاسفانه برای بیشتر خانواده های امروزی امکان برخورداری از خانه های بزرگ که دارای حیاط، حوض آب و باغچه باشد، نیست و در پی آن امکان انجام برخی بازی های هیجان انگیز و همراه با سر و صدا که نیاز کودک هم درآن پاسخ داده می شود، هم وجود ندارد؛ حال باید چه کرد؟ دست روی دست بگذاریم و غصه بخوریم؟
هر انسان عاقلی به این سؤال پاسخ منفی می دهد، از سوی دیگر نیاز به آموزش و راهنمایی والدین برای مدیریت این محدودیت ها و البته بهره مندی درست از آن ها وجود دارد.
بر این اساس تصمیم گرفتیم با استفاده از تجربیات کارشناسانه یکی از روانشناسان کودک که سوابق قابل توجهی در بازی کودکان دارد، به آموزش بازی های هدفمند برای افزایش هوش کودکان به ویژه در آپارتمان های مسکونی بپردازیم.
در این باره نظر کارشناسانه علی رضا واقف؛ روانشناس کودک را جویا شدیم که در ادامه می خوانید:« بازی» به هر گونه فعالیت جسمی یا ذهنی هدف دار که به صورت فردی یا گروهی انجام پذیرد و موجب بروز نیازهای کودک شود، گفته می شود. بازی وسیله طبیعی کودک برای اظهار و بیان « خود» است. « آلفردآدلر» روانشناس معروف می گوید: هرگز نباید به بازی به عنوان روشی برای وقت کشی نگاه کرد.
اسباب بازی ها را براساس دامنه تاثیر آن ها به دو دسته تقسیم می کنند:
۱ - سازمان یافته
۲ - سازمان نیافته
اسباب بازی های سازمان یافته شکل مشخص و از پیش تعیین شده ای دارند که دامنه تاثیر آن ها محدود است و به منظور ایجاد موقعیت یادگیری خاص برای کودکان به کار می روند.
این گونه اسباب بازی ها به ۶ دسته تقسیم می شوند:
1. اسباب بازی هایی ویژه خردسالان
2. اسباب بازی هایی برای جلب توجه کودک
3. اسباب بازی هایی برای ایجاد تحرک در کودک
4. اسباب بازی هایی برای تقویت مهارت های دست و هماهنگی چشم و انگشتان
5. اسباب بازی هایی برای تقویت قوه تمیز و تشخیص
6. اسباب بازی هایی برای تقویت قدرت تکلم و بیان کودک
از اسباب بازی های سازمان نیافته می توان به مکعب ها و لگوها اشاره کرد. دسته ای از این اسباب بازی ها ، وسایل بازی خلاقه هستند , مانند مداد رنگی و آبرنگ ، در بازی های تصویری نیز وسایلی مانند عروسک، خمیر مجسمه، شن و آب به کار می رود.
بازی های آپارتمانی
در ادامه به نمونه هایی از بازی های آپارتمانی که والدین قادر به اجرای آن در محیط های کوچک می باشند، اشاره می کنیم که والدین می توانند برای کودکان در سنین مختلف متناسب با زبان و فهم کودک آن ها را اجرا کنند.
۱- بازی کشف اَشکال :(هدف: ادراک فضایی) ابتدا به کودکان می گوییم به پوسترهای اطراف خود با دقت نگاه کنند، آن گاه از آن ها خواسته می شود شکل مورد نظر را در اطرافشان پیدا کنند هر کسی سریع تر انگشت خود را روی شکل قرار یا آن را نشان داد برنده است این کار می تواند با استفاده از اشیای موجود در اتاق نیز انجام گیرد.
۲- بازی مفاهیم( هدف: آموزش مفاهیم و اطلاعات عمومی) : با استفاده از پوسترهای آموزشی ، مفاهیمی مانند کوچک و بزرگ، کوتاه و بلند، تر و خشک، چاق و لاغر، باریک و پهن، سنگین و سبک، پشت و رو، تاریک و روشن و ... به صورت سوالی و به شکل مسابقه به کودکان آموزش داده می شود.
۳ - بازی نقطه گذاری( هدف: دقت و جهت یابی):روی تخته وایت برد، یک دایره رسم و از کودک خواسته می شود با دقت ، موقعیت خود را تا رسیدن به تابلو در نظر بگیرد و سپس با چشمان بسته در داخل دایره یک نقطه بگذارد، برنده مسابقه کسی است که بتواند با تشخیص موقعیت دقیق خود و تابلو و دایره، علامت را نزدیک تر به مرکز دایره بگذارد بازی می تواند روی کاغذ نیز انجام شود.
۴-بازی ترسیم خطوط (هدف: افزایش دقت و تمرکز) ابتدا روی تابلو خط صاف، مارپیچ و زیگزاگ رسم می شود و سپس چشمان کودک را می بندیم و به او می گوییم به فرمان من بدون آن که دستت را از تابلو برداری خطوط صاف، مارپیچ و زیگزاگ رسم کن، این کار می تواند روی کاغذ نیز انجام شود.
۵- بازی تخمین فاصله (هدف، دقت، جهت یابی و ادراک فضایی ) کودک را در فاصله چند متری دیوار قرار می دهیم و از وی می خواهیم که حدس بزند که با قدم های خودش از جایی که ایستاده تا دیوار چند قدم فاصله دارد برنده مسابقه کسی است که تخمین دقیق تری از فاصله داشته باشد (قدم ها باید چسبیده به هم باشد).
منبع:
تابناک
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼