آفتاب سوختگی و درمان آن، خانم‌ها بخوانند!
با گرم شدن هوا باید مراقب آفتاب سوختگی که گاها منجر به مرگ می شود، بود.
آفتاب سوختگی نوعی التهاب پوستی است که در اثر مجاورت طولانی در معرض آفتاب یا سایر منابع پرتو ماورای بنفش حاصل می‌شود. این سوختگی در اثر پرتو ماورای بنفش موجود در نور خورشید یا دستگاه‌های برنزه‌کننده (سولاریوم) به وجود می‌آید.
با گرم شدن هوا باید مراقب آفتاب سوختگی که گاها منجر به مرگ می شود، بود. افراد باید در ساعت اوج گرما و اشعه خورشید ۱۰ صبح تا ۱۶ عصر به جز موارد ضروری از قرار گرفتن در معرض خورشید جلوگیری کنند.
از نشانه‌های آن می‌توان سرخی بیش از حد پوست، دردناک شدن و گاهی ایجاد تاول را نام برد. آفتاب سوختگی هنگامی رخ می‌دهد که مقدار تابش اشعه خورشید یا سایر منابع نوری حاوی پرتو ماورای بنفش بیش از توانایی رنگدانه محافظت کننده پوست بدن یعنی ملانین باشد. آفتاب سوختگی خارجی‌ترین لایه پوست را درگیر کرده و اغلب سوختگی اغلب درجه ۱ ایجاد می‌کند. ممکن است تاول ایجاد شود، ولی سوختگی درجه ۳ ایجاد نمی‌شود.
تماس ۱۵ تا ۳۰ دقیقه روی یک پوست حساس میتواند ایجاد آفتاب‌سوختگی کند. تماس مزمن و طولانی مدت با نور آفتاب وسایر منابع نور ماورای بنفش موجب ایجاد پیری پوست می‌شود که علایم آن شامل شلی پوست چین‌وچروک و ضایعات پیگمانته و کراتوز‌‌‌های آفتابی و بالاخره سرطان‌های پوستی می‌شود.
تماس بیش از حد در مدت کوتاه نیز باعث ایجاد آفتاب سوختگی می‌شود. اگرچه افراد با پوست روشن و چشم آبی بیشتر مستعد آفتاب سوختگی هستند ولی در افراد با پوست تیره هم با طولانی قرار گرفتن در معرض این اشعه آفتاب سوختگی رخ می‌دهد. آفتاب سوختگی معمولا افرادی که به ساحل می‌روند، ماهی‌گیران، باغبانان یا هر کسی که در محیط بیرون کار می‌کند و افرادی که از دستگاه‌های برنزه کننده استفاده میکنند، درگیر می‌کند.
علایم
در آفتاب سوختگی خفیف قرمزی، تحریک پذیری و خارش پوست وجود دارد. با ادامه تماس ممکن است تورم، درد و تاول پیدا شود. درد ناشی از آفتاب سوختگی 2 تا 4 ساعت بعد از تماس شروع می‌شود و شدت ان 12 تا 24 ساعت بعد است. اگر تماس در همین مرحله قطع شود، پس از چند روز در ناحیه آفتاب سوخته دچار پوسته‌ریزی شده و التیام می‌یابد.
در صورت ادامه تماس با نور آفتاب علایم شدیدتری پیدا می‌شود. مثل تاولهای بزرگ بعلاوه برتاول‌‌‌های بزرگ و زیاد، علایم سیستمیک مثل تب و لرز، تهوع و استفراغ، خواب آلودگی و از دست دادن آب بدن و اختلال آب و الکترولیت بروز می‌کند. گاهی عفونت ثانویه اضافه می‌شود و در موارد پیشرفته‌تر شوک و مرگ اتفاق می افتد. آفتاب سوختگی شدید به همان اندازه سوختگی حرارتی وخیم است و ممکن است همان اثرات عمومی را داشته باشد. بنابراین نباید آن را بی‌اهمیت انگاشت.
هر سال بسیاری از افراد در نتیجه قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید فوت میکنند و میلیون‌ها نفر دچار آفتاب سوختگی می‌شوند. آفتاب سوختگی برخلاف سوختگی حرارتی فورا تظاهر نمی‌کند. بنابراین هنگامی که دردناکی و قرمزی پوست شروع می‌شود، آسیب پوستی از قبل رخ داده است.
درد در ۶ تا ۴۸ ساعت ابتدایی پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید بیشترین شدت را دارد. گفته می‌شود که آفتاب‌سوختگی سیستم ایمنی بدن را تغییر می‌دهد. در اثر تماس‌‌‌های مکرر با نورحورشید آسیب‌‌‌های وارد شده به سیستم ایمنی افزایش می‌یابد که این مسأله در ایجاد سرطان‌های پوستی نقش عمده‌ای دارد.
آفتاب سوختگی با ایجاد حالت پیش التهابی (Pre inflammatory effect) میتواند باعث بـروز فـوتـوتـوکـسیک، واکنش‌های آلرژیک، فوتودرماتوز، تشدید مشکلات التهابی پوست از جمله درماتیت آتوپیک، پسوریازیس، پتیریازیس و اشعه UV میتواند باعث بروز اثرات Immunosuppressive شود.
عوامل
برخی عوامل حساسیت شخص را نسبت به آفتاب‌سوختگی افزایش می‌دهند؛ از جمله:
۱- قرار گرفتن در معرض آفتاب در ساعت اوج آفتاب (۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر) خصوصا در نوزادان و کودکان که نسبت به بزرگسالان پوست حساس‌تری دارند.
۲- روشنی پوست: افراد با پوست‌های روشن با احتمال بیشتری نسبت به افراد با پوست تیره‌تر دچار آفتاب‌سوختگی می‌شوند.
۳- مصرف داروها: مصرف خوراکی بعضی از داروها میتواند باعث حساس شدن پوست به آفتاب شود و به دنبال ان آفتاب سوختگی رخ دهد. از جمله این داروها: تتراسیکلین‌ها و دیورتیک‌‌‌های تیازیدی را می‌توان نام برد. مصرف بعضی مواد آرایشی و بهداشتی مثل صابون‌‌‌های معطر عطر‌ها و کرم‌ها میتواند باعث حساس شدن پوست به نور آفتاب شود و آفتاب سوختگی رخ دهد. از جمله این ترکیبات برگومات را می‌توان نام برد.
درمان
بیمار باید به یک محل خنک و دور از آفتاب انتقال یابد. کمپرس‌‌‌های خنک‌کننده استفاده شود. برای مثال: دوش یا حمام آب سرد بگیرید یا پارچه مرطوب و سرد روی سوختگی قرار دهید. کرمهای بیحس کننده حاوی بنزوکایین، لیدوکایین و وازلین روی پوست مالیده نشود، زیرا ممکن است باعث تحریک پوست و واکنش‌های آلرژیک شود. از قرار دادن یخ یا مخلوط آب و یخ بر روی پوست بپرهیزید.از مصرف ترکیبات حاوی وازلین روی پوست بپرهیزید. وازلین از تعریق و دفع حرارت پوست جلوگیری می‌کند. این امر در مورد مصرف کره و روغن‌ها نیز صادق است. از کرمهای مرطوب‌کننده و یا کرم هیدروکورتیزون استفاده شود. نوشیدن آب زیاد توصیه می‌شود.
اگر تاول پوستی به وجود آمده‌است، تاول‌ها را نترکانید، زیرا آنها برای محافظت از لایه‌‌های زیرین پوست تشکیل می‌شوند و ترکاندن‌شان ممکن است به عفونت بینجامد. اگر تاول خودبخود باز شد به آرامی پوست مرده را از روی آن بردارید و یک پماد آنتی بیوتیک روی آن بمالید و یک گاز خشک روی تاول قرار دهید. پانسمان خشک میتواند از عفونت جلوگیری کند. سیلورسولفادیازین (کرم 1درصد) جهت درمان آفتاب سوختگی مناسب است.
البته باید در مورد مصرف آن در ناحیه صورت احتیاط کرد. اگر پوست‌تان تاول نزده‌است، از کرم مرطوب‌کننده و یا کرمهای کورتیکوسترویید‌‌‌های موضعی برای تسکین ناراحتی استفاده کنید. داروهای مسکن مانند ایبوپروفن در کاهش درد موثرند. در صورتی که به همراه آفتاب سوختگی تب وجود دارد یا تاولهای پر از مایع، سرگیجه یا اشکالات بینایی ایجاد شده است، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.
در موارد وجود دهیدریشن و اختلال آب و الکترولیتی بستری در بیمارستان و مایع درمانی نیاز است. آفتاب سوختگی میتواند چند روز فرد را از کارش باز دارد. همچنین میتواند باعث پیری زودرس یا سرطان پوست شود. سایر مشکلات پوستی مثل هرپس سیمپلکس، لوپوس و پورفیری ممکن است بدتر شود.
پیشگیری
از قرار گرفتن غیر ضروری در برابر آفتاب خود داری کنید.حداکثر تابش اشعه ماورای بنفش بین ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر است. در این ساعات در محیط‌‌‌های بسته بسر برید و اگر در محیط بیرون هستید، در سایه باشید، زیرا سایه میتواند تا ۵۰درصد باعث کاهش اثرات اشعه ماورای بنفش شود.
در روز‌‌‌های ابری هنوز اشعه ماورای بنفش وجود دارد و ممکن است آفتاب سوختگی رخ دهد. در فصل زمستان در روز‌‌‌های برفی برف میتواند تا ۸۰درصد اشعه ماورای بنفش را منعکس کند و موجب آفتاب سوختگی شود. با بالا رفتن در ارتفاعات شدت اشعه ماورای بنفش افزایش می‌یابد.
با افزایش ار تفاع، هر ۳۰۰ متر ۴ تا ۵ درصد شدت آن اضافه می‌شود؛ بنابراین کسانی که به کوهنوردی می‌روند توصیه می‌شود با توجه به این نکته از کرمهای ضد آفتاب استفاده کنند. از گرفتن حمام آفتاب و برنزه کردن پوست باید پرهیز کرد. از رفتن به سالن‌‌‌های مخصوص برنزه کردن و استفاده از اشعه‌‌‌های مصنوعی بپرهیزید. در صورتی‌که تمایل به برنزه شدن دارید، می‌توانید از کرمهای مخصوص برنزه کردن استفاده کنید تا ضمن محافظت ازاشعه آفتاب رنگ دلخواه‌تان را نیز به‌دست آورید.
استفاده صحیح از ضد آفتاب‌ها
پوست باید تمیز و خشک باشد. یک‌ربع تا نیم ساعت قبل از بیرون رفتن از ضد آفتاب استفاده شود. مقدار ضد آفتاب باید کافی باشد (2 میلی‌گرم به ازای هر سانتی متر مربع و یا یک بند انگشت برای کل صورت) نیاز است. هر چهار ساعت بسته به نوع ضد آفتاب بایستی تکرار شود. ضد آفتاب باید روی کل نواحی در معرض نور مالیده شود (صورت، پشت گردن، گوش‌ها و پشت دست‌ها). در زمان‌های شنا در استخر‌‌‌های رو باز از ضد آفتاب‌‌‌های واتر پروف یا مقاوم به آب استفاده شود مدت دوام این ضد آفتاب‌ها 80 دقیقه است و باید پس از این مدت تجدید شوند.
استفاده از پوشش مناسب
لباس میتواند به عنوان یک عامل محافظت کننده از آفتاب باشد. لباس‌‌‌هایی که بافتی فشرده دارند و لباس‌‌‌های ضخیم محافظت بیشتری اعمال میکنند. آستین لباس باید بلند باشد. لباس‌‌‌های تیره محافظت بیشتری و لباس خیس محافظت کمتری دارد.
از دستکش برای پوشش دست‌ها استفاده شود. از کلاه‌‌‌های نقاب دار استفاده شود. لبه آنها باید ۷/۵ تا ۱۰ سانتی متر باشد. از عینک‌‌‌های آفتابی استفاده شود. اینها علاوه بر محافظت از چشم، از پوست اطراف چشم ها نیز محافظت میکنند.در مورد بچه‌ها تمامی نکات فوق باید رعایت شود.
با گرم شدن هوا باید مراقب آفتاب سوختگی که گاها منجر به مرگ می شود، بود. افراد باید در ساعت اوج گرما و اشعه خورشید ۱۰ صبح تا ۱۶ عصر به جز موارد ضروری از قرار گرفتن در معرض خورشید جلوگیری کنند.
از نشانه‌های آن می‌توان سرخی بیش از حد پوست، دردناک شدن و گاهی ایجاد تاول را نام برد. آفتاب سوختگی هنگامی رخ می‌دهد که مقدار تابش اشعه خورشید یا سایر منابع نوری حاوی پرتو ماورای بنفش بیش از توانایی رنگدانه محافظت کننده پوست بدن یعنی ملانین باشد. آفتاب سوختگی خارجی‌ترین لایه پوست را درگیر کرده و اغلب سوختگی اغلب درجه ۱ ایجاد می‌کند. ممکن است تاول ایجاد شود، ولی سوختگی درجه ۳ ایجاد نمی‌شود.
تماس ۱۵ تا ۳۰ دقیقه روی یک پوست حساس میتواند ایجاد آفتاب‌سوختگی کند. تماس مزمن و طولانی مدت با نور آفتاب وسایر منابع نور ماورای بنفش موجب ایجاد پیری پوست می‌شود که علایم آن شامل شلی پوست چین‌وچروک و ضایعات پیگمانته و کراتوز‌‌‌های آفتابی و بالاخره سرطان‌های پوستی می‌شود.
تماس بیش از حد در مدت کوتاه نیز باعث ایجاد آفتاب سوختگی می‌شود. اگرچه افراد با پوست روشن و چشم آبی بیشتر مستعد آفتاب سوختگی هستند ولی در افراد با پوست تیره هم با طولانی قرار گرفتن در معرض این اشعه آفتاب سوختگی رخ می‌دهد. آفتاب سوختگی معمولا افرادی که به ساحل می‌روند، ماهی‌گیران، باغبانان یا هر کسی که در محیط بیرون کار می‌کند و افرادی که از دستگاه‌های برنزه کننده استفاده میکنند، درگیر می‌کند.
علایم
در آفتاب سوختگی خفیف قرمزی، تحریک پذیری و خارش پوست وجود دارد. با ادامه تماس ممکن است تورم، درد و تاول پیدا شود. درد ناشی از آفتاب سوختگی 2 تا 4 ساعت بعد از تماس شروع می‌شود و شدت ان 12 تا 24 ساعت بعد است. اگر تماس در همین مرحله قطع شود، پس از چند روز در ناحیه آفتاب سوخته دچار پوسته‌ریزی شده و التیام می‌یابد.
در صورت ادامه تماس با نور آفتاب علایم شدیدتری پیدا می‌شود. مثل تاولهای بزرگ بعلاوه برتاول‌‌‌های بزرگ و زیاد، علایم سیستمیک مثل تب و لرز، تهوع و استفراغ، خواب آلودگی و از دست دادن آب بدن و اختلال آب و الکترولیت بروز می‌کند. گاهی عفونت ثانویه اضافه می‌شود و در موارد پیشرفته‌تر شوک و مرگ اتفاق می افتد. آفتاب سوختگی شدید به همان اندازه سوختگی حرارتی وخیم است و ممکن است همان اثرات عمومی را داشته باشد. بنابراین نباید آن را بی‌اهمیت انگاشت.
هر سال بسیاری از افراد در نتیجه قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید فوت میکنند و میلیون‌ها نفر دچار آفتاب سوختگی می‌شوند. آفتاب سوختگی برخلاف سوختگی حرارتی فورا تظاهر نمی‌کند. بنابراین هنگامی که دردناکی و قرمزی پوست شروع می‌شود، آسیب پوستی از قبل رخ داده است.
درد در ۶ تا ۴۸ ساعت ابتدایی پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید بیشترین شدت را دارد. گفته می‌شود که آفتاب‌سوختگی سیستم ایمنی بدن را تغییر می‌دهد. در اثر تماس‌‌‌های مکرر با نورحورشید آسیب‌‌‌های وارد شده به سیستم ایمنی افزایش می‌یابد که این مسأله در ایجاد سرطان‌های پوستی نقش عمده‌ای دارد.
آفتاب سوختگی با ایجاد حالت پیش التهابی (Pre inflammatory effect) میتواند باعث بـروز فـوتـوتـوکـسیک، واکنش‌های آلرژیک، فوتودرماتوز، تشدید مشکلات التهابی پوست از جمله درماتیت آتوپیک، پسوریازیس، پتیریازیس و اشعه UV میتواند باعث بروز اثرات Immunosuppressive شود.
عوامل
برخی عوامل حساسیت شخص را نسبت به آفتاب‌سوختگی افزایش می‌دهند؛ از جمله:
۱- قرار گرفتن در معرض آفتاب در ساعت اوج آفتاب (۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر) خصوصا در نوزادان و کودکان که نسبت به بزرگسالان پوست حساس‌تری دارند.
۲- روشنی پوست: افراد با پوست‌های روشن با احتمال بیشتری نسبت به افراد با پوست تیره‌تر دچار آفتاب‌سوختگی می‌شوند.
۳- مصرف داروها: مصرف خوراکی بعضی از داروها میتواند باعث حساس شدن پوست به آفتاب شود و به دنبال ان آفتاب سوختگی رخ دهد. از جمله این داروها: تتراسیکلین‌ها و دیورتیک‌‌‌های تیازیدی را می‌توان نام برد. مصرف بعضی مواد آرایشی و بهداشتی مثل صابون‌‌‌های معطر عطر‌ها و کرم‌ها میتواند باعث حساس شدن پوست به نور آفتاب شود و آفتاب سوختگی رخ دهد. از جمله این ترکیبات برگومات را می‌توان نام برد.
درمان
بیمار باید به یک محل خنک و دور از آفتاب انتقال یابد. کمپرس‌‌‌های خنک‌کننده استفاده شود. برای مثال: دوش یا حمام آب سرد بگیرید یا پارچه مرطوب و سرد روی سوختگی قرار دهید. کرمهای بیحس کننده حاوی بنزوکایین، لیدوکایین و وازلین روی پوست مالیده نشود، زیرا ممکن است باعث تحریک پوست و واکنش‌های آلرژیک شود. از قرار دادن یخ یا مخلوط آب و یخ بر روی پوست بپرهیزید.از مصرف ترکیبات حاوی وازلین روی پوست بپرهیزید. وازلین از تعریق و دفع حرارت پوست جلوگیری می‌کند. این امر در مورد مصرف کره و روغن‌ها نیز صادق است. از کرمهای مرطوب‌کننده و یا کرم هیدروکورتیزون استفاده شود. نوشیدن آب زیاد توصیه می‌شود.
اگر تاول پوستی به وجود آمده‌است، تاول‌ها را نترکانید، زیرا آنها برای محافظت از لایه‌‌های زیرین پوست تشکیل می‌شوند و ترکاندن‌شان ممکن است به عفونت بینجامد. اگر تاول خودبخود باز شد به آرامی پوست مرده را از روی آن بردارید و یک پماد آنتی بیوتیک روی آن بمالید و یک گاز خشک روی تاول قرار دهید. پانسمان خشک میتواند از عفونت جلوگیری کند. سیلورسولفادیازین (کرم 1درصد) جهت درمان آفتاب سوختگی مناسب است.
البته باید در مورد مصرف آن در ناحیه صورت احتیاط کرد. اگر پوست‌تان تاول نزده‌است، از کرم مرطوب‌کننده و یا کرمهای کورتیکوسترویید‌‌‌های موضعی برای تسکین ناراحتی استفاده کنید. داروهای مسکن مانند ایبوپروفن در کاهش درد موثرند. در صورتی که به همراه آفتاب سوختگی تب وجود دارد یا تاولهای پر از مایع، سرگیجه یا اشکالات بینایی ایجاد شده است، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.
در موارد وجود دهیدریشن و اختلال آب و الکترولیتی بستری در بیمارستان و مایع درمانی نیاز است. آفتاب سوختگی میتواند چند روز فرد را از کارش باز دارد. همچنین میتواند باعث پیری زودرس یا سرطان پوست شود. سایر مشکلات پوستی مثل هرپس سیمپلکس، لوپوس و پورفیری ممکن است بدتر شود.
پیشگیری
از قرار گرفتن غیر ضروری در برابر آفتاب خود داری کنید.حداکثر تابش اشعه ماورای بنفش بین ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر است. در این ساعات در محیط‌‌‌های بسته بسر برید و اگر در محیط بیرون هستید، در سایه باشید، زیرا سایه میتواند تا ۵۰درصد باعث کاهش اثرات اشعه ماورای بنفش شود.
در روز‌‌‌های ابری هنوز اشعه ماورای بنفش وجود دارد و ممکن است آفتاب سوختگی رخ دهد. در فصل زمستان در روز‌‌‌های برفی برف میتواند تا ۸۰درصد اشعه ماورای بنفش را منعکس کند و موجب آفتاب سوختگی شود. با بالا رفتن در ارتفاعات شدت اشعه ماورای بنفش افزایش می‌یابد.
با افزایش ار تفاع، هر ۳۰۰ متر ۴ تا ۵ درصد شدت آن اضافه می‌شود؛ بنابراین کسانی که به کوهنوردی می‌روند توصیه می‌شود با توجه به این نکته از کرمهای ضد آفتاب استفاده کنند. از گرفتن حمام آفتاب و برنزه کردن پوست باید پرهیز کرد. از رفتن به سالن‌‌‌های مخصوص برنزه کردن و استفاده از اشعه‌‌‌های مصنوعی بپرهیزید. در صورتی‌که تمایل به برنزه شدن دارید، می‌توانید از کرمهای مخصوص برنزه کردن استفاده کنید تا ضمن محافظت ازاشعه آفتاب رنگ دلخواه‌تان را نیز به‌دست آورید.
استفاده صحیح از ضد آفتاب‌ها
پوست باید تمیز و خشک باشد. یک‌ربع تا نیم ساعت قبل از بیرون رفتن از ضد آفتاب استفاده شود. مقدار ضد آفتاب باید کافی باشد (2 میلی‌گرم به ازای هر سانتی متر مربع و یا یک بند انگشت برای کل صورت) نیاز است. هر چهار ساعت بسته به نوع ضد آفتاب بایستی تکرار شود. ضد آفتاب باید روی کل نواحی در معرض نور مالیده شود (صورت، پشت گردن، گوش‌ها و پشت دست‌ها). در زمان‌های شنا در استخر‌‌‌های رو باز از ضد آفتاب‌‌‌های واتر پروف یا مقاوم به آب استفاده شود مدت دوام این ضد آفتاب‌ها 80 دقیقه است و باید پس از این مدت تجدید شوند.
استفاده از پوشش مناسب
لباس میتواند به عنوان یک عامل محافظت کننده از آفتاب باشد. لباس‌‌‌هایی که بافتی فشرده دارند و لباس‌‌‌های ضخیم محافظت بیشتری اعمال میکنند. آستین لباس باید بلند باشد. لباس‌‌‌های تیره محافظت بیشتری و لباس خیس محافظت کمتری دارد.
از دستکش برای پوشش دست‌ها استفاده شود. از کلاه‌‌‌های نقاب دار استفاده شود. لبه آنها باید ۷/۵ تا ۱۰ سانتی متر باشد. از عینک‌‌‌های آفتابی استفاده شود. اینها علاوه بر محافظت از چشم، از پوست اطراف چشم ها نیز محافظت میکنند.در مورد بچه‌ها تمامی نکات فوق باید رعایت شود.
منبع:
برترین ها
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼