استفراغ پنیری نوزاد،‌ نشانه این بیماری

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: من نوزاد دو ماهه ای دارم که امروز چند بار استفراغ کرده به شکل پنیری بوده، این در حالیه که زیاد شیر هم نخورده امروز، دلیلش چیست؟

پاسخ دکتر عباس شکری،‌ متخصص اطفال:
معمولا استفراغ پنیری در نوزادانی که معده آن ها دچار آسیب شده است اتفاق می افتد. همچنین این احتمال هم برای نوزاد شما وجود دارد که فاصله بین شیردهی شما کم است و هنوز شیر به معده نرسیده است و با شیردهی بعدی باعث می شود که نوزاد استفراغ کند و این استفراغ به صورت پنیری از دهانش خارج شود. به شما توصیه می کنم که در ابتدا نوزاد خود را برای معاینه به متخصص نوزادان ببرید و اگر مشخص شد که مشکلی ندارد باید فواصل بین شیردهی شما یک ساعت و نیم فاصله باشد و بعد از هر سینه با آرامش 6 تا 7 دقیقه شیر دهید تا استفراغ نکند. همچنین باید بعد از شیردهی به میزان یک ساعت نوزاد را به صورت ایستاده بغل کرده و به خوبی آروغش را بگیرید. احتمالا نحوه سینه گذاشتن در دهان نوزاد را هم به خوبی انجام نمی دهید و نباید به صورت کامل سینه را در دهان نوزاد قرار دهید و باید نوک سینه را به سمت دهان نوزاد ببرید تا خودش سینه را بگیرد.

مهمترین مطالب در این باره

اگر مادر هستید، احتمالا با بالا آوردن شیر پنیری برخورد داشته اید. تقریبا نیمی از نوزادان به طور مرتب شیر پنیری بالا می آورند. این مسئله در بعضی از نوزادان بیشتر از دیگران رخ می دهد. این امر در نوزادان بسیار شایع است، اما همیشه طبیعی نیست. بالا آوردن شیر پنیری به معنی بالا آوردن پرتابی شیر، بزاق و یا مواد غذایی است.

چرا نوزادان شیر پنیری بالا می آورند؟
دریچه ای که به صورت جزئی رشد کرده است:
وقتی غذا می خورید یا چیزی می نوشید، مواد غذایی از طریق مری یا لوله تغذیه به معده می رسند. در آنجا این مواد غذایی با اسید معده ترکیب می شوند و به روده منتقل می شوند و هضم بیشتری انجام می شود. دریچه ای بین مری و معده وجود دارد که مانع از بازگشت غذا به لوله های غذا می شود. در نوزادان این دریچه به طور کامل رشد نکرده است و باعث می شود غذا به لوله تغذیه بازگردد (این حالت به عنوان رفلاکس نوزاد یا ریفلاکس گوارش شناخته می شود) و سبب بالا آوردن شیر می شود.
1- معده کوچک:
معده نوزاد شما خیلی کوچک است و نمی تواند به خوبی هضم انجام دهد. در هنگام تولد، معده نوزاد شما به اندازه یک تیله کوچک است. سه روز بعد، معده شما به اندازه یک توپ پینگ پونگ می شود، اما نمی تواند مقدار زیادی موادغذایی در خود نگه دارد. هنگامی که نوزاد حدود چهار ماه است، شکم او می تواند مقدار کمی از شیر را نگه دارد. بنابراین، تغذیه یا بلعیدن بیشتر می تواند غذا را از دریچه عبور دهد و باعث بالا آوردن شیر می شود. با این حال، با رشد فرزند شما، دریچه رشد می کند و غذا به لوله غذایی منتقل نمی شود.
2- آروغ زدن:
نوزاد معمولا در هنگام آروغ زدن، شیر بالا می آورد.

3- قورت دادن هوا:
گاهی اوقات نوزاد هوا را همراه با شیر قورت می دهد. هنگامی که هوا به دام می افتد و می خواهد راه خروج پیدا کند، همراه با مایع خارج می شود.
سایر دلایل:
- هنگامی که نوزاد حجم زیادی شیر را به سرعت می خورد، شیر بالا می آورد. این اتفاق زمانی می افتد که سینه های شما خیلی پر است و یا نوزاد با شدت شیر می خورد.
- بعضی از نوزادان در هنگام دندان در آوردن یا شروع مصرف غذای کمکی یا شروع چهاردست و پا کردن شیر بالا می آورند.
- همچنین این اتفاق زمانی رخ می دهد که نوزاد گریه، سرفه می کند یا به خود فشار وارد می کند.
این دلایل نگران کننده نیستند زیرا باعث ناراحتی نوزاد نمی شوند. تا زمانی که نوزاد سالم است و به اندازه کافی وزن کسب می کند، این اتفاق بخشی از رشد طبیعی او است. یک نوزاد سالم حدود شش اونس در هفته وزن کسب می کند و نیاز به تغییر پوشک به صورت هر شش ساعت یک بار دارد .
به گفته اندرو الی مالبرگ، M.D، پزشک متخصص اطفال و متخصص گوارش در اداره غذا و داروی آمریکا (FDA)، "اغلب شیر بالا آوردن های نوزاد کاملا طبیعی است و نشانه ای از بیماری نیست. او می گوید، تا زمانی که نوزاد افزایش وزن دارد و نشانه های بیماری ندارد، این مسئله نگران کننده نیست."
برخی از تجربیات رایج که ممکن است با شیر بالا آوردن نوزاد با آن مواجه شوید عبارتند از:
- شیر بالا آوردن در طول یا کمی بعد از تغذیه
- بالا آوردن یک یا دو بار شیر طبیعی است
- حجم بالای بالا آوردن با تغذیه بیش از حد اتفاق می افتد
- حجم کم بالا آوردن با آروغ زدن اتفاق می افتد
- بالا آوردن طبیعی باعث گریه کردن نوزاد نمی شود
در اینجا چند آمار ذکر شده است که باید بدانید:
- شیر بالا آوردن پس از غذا خوردن نوزاد رخ می دهد، اما بعد از یک یا دو ساعت تغذیه ممکن است رخ دهد.
- 50٪ نوزادان 0 تا 3 ماهه حداقل یکبار در روز شیر بالا می آورند.
- شیر بالا آوردن در دو تا چهار ماهگی بسیار زیاد رخ می دهد.
- اکثر نوزادان از هفت تا هشت ماه خیلی شیر بالا می آورند.
- اکثر نوزادان از ۱۲ ماهگی به بعد دیگر شیر بالا نمی آورند.

آیا بالا آوردن مایع شفاف طبیعی است؟
بالا آوردن مایع شفاف رویداد عادی در نظر گرفته می شود. با این حال، بیش از یک نوع بالا آوردن، وجود دارد. شایع ترین نوع مایع آبکی است که دارای چندین قسمت از مواد سفید خامه ای است. کودک بعد از غذا خوردن، این مایع را بالا خواهد آورد. این مسئله زمانی رخ می دهد که نوزاد آروغ می زند و بزاق همراه با بخشی از شیر خارج می شود. بالا آوردن مایع سفید معمولا طبیعی است، اما بهتر است با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید. اگر مایع شفاف باشد، ممکن است بزاق باشد. حتی اگر نوزاد مایع سفید شیری بالا آورد نگران نشوید زیرا ممکن است شیر مادر یا شیر خشک باشد.
در بعضی موارد، کودک مقدار زیادی شیر را همراه با قطعه های سفید پنیری بالا می آورد. این به خاطر رفلکس حنجره یا رفلکس خفیف است که توسط آروغ تحریک می شود. این مسئله در صورتی اتفاق بیفتد که نوزاد در حال انجام فعالیت باشد. همچنین تهوع بسیار نادر است، اما ممکن است موجب بالا آوردن مواد سفید شیری شود، و در این حالت، باید به متخصص اطفال مراجعه کنید.

چگونه می توان بالا آورن شیر را کاهش داد؟
جلوگیری از بالا آوردن شیر امکان پذیر نیست، اما راه های متعددی برای کاهش این اتفاق وجود دارد.
۱. نگه داشتن نوزاد در حالت مستقیم:
در هنگام شیر دادن به نوزاد او را در حالت صاف نگه دارید و حدود 15 - 30 دقیقه پس از تغذیه در همان حالت او را باقی بگذارید. این کار به مواد غذایی کمک می کند از طریق سیستم گوارش عبور کند.
۲. هنگام دراز کشیدن به نوزاد شیر ندهید:
هنگامی که نوزاد دراز کشیده است به او بطری شیر را ندهید. این مسئله باعث خفگی و بالا آوردن شیر می شود.
۳. از حواس پرتی اجتناب کنید:
اطمینان حاصل کنید که هنگام تغذیه نوزاد هیچ سر و صدا یا حواس پرتی وجود ندارد. اگر حواس نوزاد پرت شود، احتمال دارد هوای بیشتری همراه با شیر مادر یا شیر خشک قورت بدهد.
۴. سوراخ نوک بطری:
اگر نوزاد از طریق بطری شیر می خورد، اطمینان حاصل کنید که سوراخ نوک بطری خیلی کوچک نیست، و باعث بلع هوا نمی شود. همچنین، مراقب باشید سوراخ بیش از حد بزرگ نباشد، زیرا باعث می شود مایع به سرعت وارد دهان نوزاد شود.
۵. نوزاد را بیش از حد تغذیه نکنید:
نوزاد را بیش از حد تغذیه نکنید. اگر بعد از هر تغذیه، نوزاد بالا می آورد، ممکن است بیش از حد غذا می خورد.
۶. آروغ زدن نوزاد:
به نوزاد مهلت دهید در طول و بعد از غذا خوردن آروغ بزند، این کار باعث می شود هوا از معده خارج شود. طبیعی است که نوزاد بین غذا مکث کند و این زمان را می توان به آروغ زدن او اختصاص داد. به این ترتیب، اگر هوایی وجود داشته باشد، قبل از اینکه غذای بیشتری وارد شود، بیرون می آید. اگر نوزاد پس از غذا آروغ نزد، نگران نباشید.
۷. بر روی شکم فشار وارد نکنید:
لباس مناسب و گشاد تن نوزاد کنید. پوشک را بیش از حد سفت نکنید و در هنگام آروغ زدن شکم نوزاد را روی شانه خود قرار ندهید. حرکت در اتومبیل پس از غذا خوردن نوزاد کار درستی نیست زیرا به شکم نوزاد فشار وارد می شود.
۸. نوزاد را به پشت بخوابانید:
به پشت خواباندن نوزاد باعث کاهش خطرSIDS ( سندرم مرگ ناگهانی نوزاد ) می شود.
۹. حالت مناسب برای خواب:
اگر نوزاد در هنگام خواب بالا می آورد، با قرار دادن یک تشک، زیر سر او را بلند کنید. این مسئله باعث می شود سرش بالاتر از شکم باشد و بنابراین مانع از بالا آوردن می شود.
۱۰. ایجاد تغییرات در رژیم غذایی:
در صورتی که به نوزاد شیر می دهید، از پزشک بپرسید آیا چیزی در رژیم غذایی شما باعث بالا آوردن شیر می شود یا خیر. متخصص اطفال به شما توصیه می کند از برخی از غذاهای خاص مانند لبنیات بپرهیزید.
۱۱. کاهش استفاده از پستانک:
مکیدن دائمی پستانک می تواند منجر به بلعیدن هوای بیشتر شود. بنابراین سعی کنید مدت طولانی مانع از مکیدن پستانک به وسیله نوزاد شوید.
۱۲. درمان سرماخوردگی:
سرماخوردگی نوزاد ، دلیل دیگری برای شیر بالا آوردن است. اگر کودک شما از سرماخوردگی رنج می برد، ممکن است مخاط را قورت دهد که باعث بالا آوردن بیشتر می شود. ابتدا باید سرماخوردگی نوزاد درمان شود تا مانع از بالا آوردن بیش از حد او شود.
گاهی اوقات، روش های فوق کمک خواهد کرد تا نوزاد احساس بهتری داشته باشد. در غیر این صورت، پزشک متخصص اطفال داروهایی برای درمان پیشنهاد می کند. اما هر کدام از آن ها مزایا و خطرات خود را دارند. پزشک متخصص اطفال به شما در پیدا کردن آن چه برای نوزاد مناسب است کمک خواهد کرد.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید؟
بعضی از نشانه های بالا آوردن نشانه بیماری جدی است. اگر کودک شما علائم زیر را دارد، به پزشک مراجعه کنید:
- نوزاد وزن کافی به دست نمی آورد
- نوزاد به سختی بالا می آورد
- خون یا هر ماده ای را که مانند قهوه است، در محتویات شیر وجود دارد
- مایع قهوه ای یا سبز است
- بالا آوردن همراه با سرفه است
- نوزاد میلی به غذا ندارد
- بالا آوردن در شش ماه یا بعد از آن شروع می شود
- تعداد پوشک مرطوب نسبت به حالت طبیعی کمتر است
- خون در مدفوع وجود دارد
- دشواری در تنفس
دکتر شما ممکن است درمان را با توجه به مشکل و علت آن ارائه دهد.

آزمایشات برای بالا آوردن شیر در نوزادان لازمه؟
پزشک طبق معاینه فیزیکی و سوابق به تشخیص می پردازد. آزمایش خون و اشعه ایکس فقط در برخی از موارد نادر ضروری است.

چه زمانی بالا آوردن شیر به وسیله نوزاد متوقف می شود؟
نوزادان معمولا در شش یا هفت ماهگی یا زمانی که یاد می گیرند بنشینند شیر بالا نمی آورند. اما برخی از آنها تا زمانی که یک ساله می شوند شیر بالا آوردن را ادامه می دهند. همانطور که نوزاد شما رشد می کند، ماهیچه های او نیز رشد می کنند و قوی تر می شوند. این امر باعث می شود غذا در معده باقی بماند و شیر بالا آوردن متوقف شود.

آیا شیر بالا آوردن با استفراغ فرق می کند؟
شیر بالا آوردن یک جریان برگشتی ساده محتویات معده از طریق مری از دهان است.استفراغ محتویات معده را از طریق مری به خارج از دهان منتقل می کند. اگر می بینید نوزاد ناراحت است، احتمالا استفراغ کرده است. این اتفاق معمولا پس از تغذیه نوزاد رخ می دهد و حجم بیشتری از مایع بالا آورده می شود .

آیا بالا آوردن بیش از حد بر رشد نوزاد تاثیر می گذارد؟
تا زمانی که نوزاد راحت است، خوب غذا می خورد و وزن کافی به دست می آورد، بالا آوردن منظم با سلامت او تداخلی ندارد.